6. sınıf Türkçe ders kitabı Kuşların Çektiği Kağnı metni cevapları ve soruları, Ekoyay Yayınları sayfa 42-44-45-46-47-48-49-50
(2. Tema Milli Mücadele ve Atatürk Teması)

Kuşların Çektiği Kağnı Metni Cevapları

6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Sayfa 42 Cevapları Ekoyay Yayınları

HAZIRLIK ÇALIŞMALARI

1. Millî Mücadele’de yararlılık gösteren çocuklar ile ilgili yaptığınız araştırmadan elde ettiğiniz bilgileri paylaşınız.

Milli Mücadele Yıllarında Yararlılık Gösteren Çocuk Kahramanlar

Türk milleti Milli Mücadele döneminde cesareti, fedakarlığı, azmi ile unutulmaz bir mücadele örneği göstermiştir. Şanlı zaferimize sadece askerlerimiz değil, kadınlarımız ve çocuklarımız da büyük katkılar sağlamıştır. Vatan savunmasına yardım için eğitimlerini yarıda keserek gelenler arasında 13-14 yaşındaki çocuklar da vardır. Bu dönemde bazı okullar mezun verememiştir çünkü okullarını bırakıp cepheye koşan çocuk kahramanlarımız, gittikleri cephelerden geri dönememişler, şehit olmuşlardır.

Birinci Dünya Savaşı sırasında Ruslarla savaşan askerlerimiz cephanesiz kalınca, Van’da yaşları 12-17 arasında, sekseni öğrenci 120 çocuk, yüklendikleri cephaneleri cepheye götürürken yolda kar fırtınasına yakalanmışlar, 82 vatan evladı çığ altında kalarak şehit olmuşlardır.

Milli Mücadele yıllarında yararlılık gösteren çocuk kahramanlarımız sadece bunlar değildir. Aşağıda değindiğimiz ve daha onlarca çocuk kahramanımız gösterdikleri fedakarlıklar ile şanlı zaferimize katkıda bulunmuşlardır.

Etlioğlu Ahmet Duran: Atikliği ile en tehlikeli görevlerde yer almış, düşmana büyük zararlar vermiştir.

Çuhadar Ali: Ermeniler tarafından öldürülen iki Türk’ün intikamını almak için çetecilerin peşine düşmüş, yakaladığı üç Ermeni’den ikisini öldürüp birini yaralamıştır. 17 yaşında vefat etmiştir.

Kısakürekzade Şahap: Maraş’ta Fransız komutanın Türk bayrağını kaleden indirmesi üzerine babasının yazdığı beyannameyi tüm şehre ulaşmasını sağlamıştır.

Bombacı Ahmet: Kaledeki askerlere erzak, mühimmat ve haber taşıyarak, ayrıca el yapımı bombalar ile Ermeni sığınaklarına büyük zararlar vererek mücadelemize katkı sağlamıştır.

Şekerci Ökkeş: Fransızların Maraş’ı işgalinde, yaşına bakmadan, annesinin yalvarmalarına aldırmadan cepheye koşmuş ve şehit olmuştur.

Sait Yalçın: Katıldığı birlik ile birlikte Antep’ten gelen düşman yardım birliklerinin Maraş’a ulaşmasını engellemiş, Antep savunmasında da büyük katkıları olmuştur.

Fındıklıoğlu İbrahim: Babasının emrinde mahalle aralarındaki çetecilerle savaşmıştır. Bir şarapnel parçasının başına isabet etmesi ile kan kaybı nedeniyle şehit olmuştur.

Edip (Somunoğlu): Yedi yaşında isyancılara karşı verilen mücadelede yer aldı.

Şehit Kamil: Antep işgalinde Fransızlar askerleri tarafından annesinin başörtüsünü almaya kalkan Fransız askerini bıçaklamış, sonrasında şehit edilmiştir.

Bu kahramanlar dışında isimleri bilinen diğer çocuk kahramanlarımız:

Çukurovalı Osman, Kebapçı Said Ağa’nın oğlu küçük Mehmet, Şahin Bey’in oğlu Hayri, Şehit Yolağası’nın oğlu Mehmet Ali, Arzuhalci Ali Efendi’nin oğlu İsmail, Urfa’lı Bozan, Sarıca köylü Ali, Osmaniyeli Pulcu Mehmet oğlu Niyazi, Süvari Subayı Süleyman Bey’in oğlu İnegöllü Kâmil…

2. “120” adlı sinema filminin vermek istediği mesaj nedir?

Cevap: Türk milleti vatanı uğruna çocuklarını bile feda edecek kadar fedakar bir millettir.

3. Birazdan okuyacağınız metnin başlığını ve görsellerini inceleyiniz. Başlık ve görsellerden hareketle bu metnin konusunu tahmin ediniz.

Cevap: Kurtuluş Savaşı’nda cepheye kağnı ile cephane taşıyan bir anne ve oğlu olabilir.

6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Sayfa 44 Cevapları Ekoyay Yayınları

1. ETKİNLİK

Okuduğunuz metinde anlamını bilmediğiniz kelime ve kelime grupları varsa bunları belirleyip sözlüğünüze kaydediniz. Bunların anlamlarını metindeki bağlamlarından hareketle tahmin ediniz. Sözlük anlamlarını Türkçe sözlükten, atasözleri ve deyimler sözlüğünden bularak sözlüğünüze yazınız.

Cevap:

ürkmek: Bir şeyden korkup sıçramak

kağnı: İki veya dört tekerlekli, dingili tekerlekle birlikte dönen öküz arabası

bıcılgan: Hayvanların ayaklarında ortaya çıkan yara, çatlak

2. ETKİNLİK

Metinle ilgili aşağıdaki soruları cevaplayınız.

1. Büyükler, Tekin’e neden “Bu çocuğun içinde bir kuş var?” demektedirler?

Cevap: Tüm vaktini kuşlarla geçirdiği için.

2. Tekin ve annesi ne taşımaktalar? Niçin?

Cevap: Top mermisi taşımaktadır. Cepheye ulaştırmak için.

3. Şiirin 4. bendinde geçen “Daha çok mu yüklemişti ne acısından yasından.” dizesinde hangi acıdan söz edilmektedir?

Cevap: Savaşta kaybedilen şehitlerin acısından söz edilmektedir.

4. “Dayadı yüreğini itti anası/Dayadı yüreğini itti Tekincik.” dizelerinde geçen “dayadı yüreğini” ifadesiyle ne anlatılmaktadır?

Cevap: Var gücüyle, kendini zorlayarak kağnıyı itmeye çalışmaları anlatılmaktadır.

5. Kağnı, bataktan nasıl kurtulmuştur? Sizce bu gerçekten olmuş mudur?

Cevap: Tekin’i seven kuşlar kağnıyı çekip kurtarmışlardır. Bu gerçekten olmamıştır.

6. Şiirde hangi yıllar anlatılmaktadır? Bunu nasıl anladınız?

Cevap: Şiirde Kurtuluş Savaşı yılları anlatılmaktadır. O dönem Türk kadınları cepheye kağnılarla ve sırtlarında mermi taşırlardı.

7. Millî Mücadele’nin çocuk kahramanları ile Tekin’in benzer özellikleri var mıdır?

Cevap: Vardır. Çocuk kahramanlar herhangi bir sorumlulukları olmamasına rağmen vatan için bir şeyler yapmışlardır. Tekin de annesine cepheye mermi taşıması için yardım etmiştir.

8. Okuduğunuz şiirin ana duygusu nedir?

Cevap: Vatan için gösterilen azim ve fedakarlık.

3. ETKİNLİK

Okuduğunuz şiir için farklı başlıklar belirleyiniz.

Cevap:

1- TEKİNCİK

2- KUŞSEVER

Belirlediğiniz başlıklar şiirin içeriğiyle hangi yönden ilişkilidir? Aşağıya yazınız.

Cevap:

Belirlediğim başlıklar metnin kahramanı ile ilgilidir. Şiirde metnin kahramanından Tekincik ve kuşları çok sevdiği için Kuşsever olarak bahsedilmektedir.

6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Sayfa 45 Cevapları Ekoyay Yayınları

4. ETKİNLİK

Aşağıdaki şiiri okuyunuz. Verilen soruları cevaplayınız.

MUSTAFA KEMAL’İN KAĞNISI

Yediyordu Elif kağnısını,
Kara geceden geceden.
(…)
Mustafa Kemal’in kağnısı derdi, kağnısına
Mermi taşırdı öteye, dağ taş aşardı.
Çabuk giderdi, çok götürürdü Elifçik,
Nam salmıştı asker içinde.
Bu kez yine herkesten evvel almıştı yükünü,
Doğrulmuştu yola önceden önceden.
Öküzleriyle kardeş gibiydi Elif,
Yemezdi, içmezdi, yemeden içmeden onlar,
Kocabaş, çok ihtiyardı, çok zayıftı,
Mahzundu bütün bütün Sarıkız, yanı sıra,
Gecenin ulu ağırlığına karşı,
Hafifletir, inceden inceden.
İriydi Elif, kuvvetliydi kağnı başında,
(…)
Durdu birdenbire Kocabaş, ova bayır durdu,
Nazar mı değdi göklerden, ne?
Dah etti, yok. Dahha dedi, gitmez,
Ta gerilerden başka kağnılar yetişti geçti gacır gucur
Nasıl durur Mustafa Kemal’in kağnısı.
Kahroldu Elifçik, düşünceden düşünceden
(…)
Kocabaş yığıldı çamura,
Büyüdü gözleri, büyüdü yürek kadar,
Örtüldü gözleri örtüldü hep.
Kalır mı Mustafa Kemal’in kağnısı, bacım,
Kocabaş’ın yerine koştu kendini Elifçik,
Yürüdü düşman üstüne, yüceden yüceden.

Fazıl Hüsnü Dağlarca
Gazi Mustafa Kemal Atatürk
(Kısaltılmıştır.)

a. “Kuşların Çektiği Kağnı” metni ile “Mustafa Kemal’in Kağnısı” metnini tema, konu, kişiler ve olay örgüsü bakımından karşılaştırarak aşağıya yazınız.

Cevap: İki metinde de tema ve konular aynıdır. Mustafa Kemal’in Kağnısı metninde kişi Elif, Kuşların Çektiği Kağnı metnindeki kişiler Tekin ve annesidir. Her iki metnin olay örgüsü benzerlik göstermektedir.

b. İki metin arasında bu kadar benzerliğin olmasının nedeni sizce nedir? Aşağıya yazınız.

Cevap: İkisinin de aynı konu çevresinde ve aynı ana duygu içerisinde yazılmasıdır.

c. Bu iki metinden yola çıkarak Fazıl Hüsnü Dağlarca’nın Millî Mücadele’de kadınlara ve çocuklara bakış açısı hakkında ne söylenebilir? Aşağıya yazınız.

Cevap: Onları fedakar, azimli, inançlı, vatan sevgisiyle yanıp tutuşan kahramanlar olarak görmektedir.

6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Sayfa 46 Cevapları Ekoyay Yayınları

5. ETKİNLİK

a. Aşağıda yan yana dizilmiş kelime ve kelime gruplarını örnekteki gibi cümle hâline getiriniz.

leylek – her – sene – güney – doğru – göç et-

Cevap: Leylekler her sene güneye doğru göç ederler.

ev –  çıkmak – için –  anne – izin – iste-

Cevap: Evden çıkmak için annenden izin istemelisin.

çocuk – balon – sen – mi – al-

Cevap: Çocuğa balonu sen mi aldın?

kapı – ön – duran –  araba – gör-  – mü

Cevap: Kapının önünde duran arabayı gördün mü?

Yukarıdaki kelime ve kelime gruplarını birbirleriyle ilişkili hâle getirip cümle kurmanızı sağlayan ekler çekim ekleridir. Çekim ekleri hem isimlere hem de fiillere getirilir. İsimlere getirilen ekler isim çekim ekleridir. Kurduğunuz cümlelerdeki ek almış isimleri ekleriyle birlikte örnekteki gibi aşağıya yazınız.

Cevap:

fare -yi, leylek -ler, güney -e, ev -den, anne -n -den, çocuk -a, balon -u, sen -mi, kapı -nın, ön -ün -de, araba -yı

b. Aşağıdaki kelime ve kelime gruplarındaki renkli yazılmış isim çekim eklerine dikkat ediniz. Soruların cevaplarını karşılarına yazınız.

6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Sayfa 47 Cevapları Ekoyay Yayınları

Cevap:

1. Hangi renkte yazılmış ekler, eklendikleri isimlere belirtme, yönelme, bulunma, ayrılma gibi anlamlar katmıştır? MAVİ

2. Hangi renkte yazılmış ekler, eklendikleri isimlerin karşıladığı nesnenin kişiye veya bir başka varlığa bağlı ve ait olduğunu göstermektedir? KIRMIZI

3. Hangi renkte yazılmış ekler, eklendikleri isimlerin karşıladığı nesnenin sayısının birden fazla olduğunu belirtmektedir? MOR

4. Hangi renkte yazılmış ekler, kendisinden önceki isimden ayrı yazılmış ve soru anlamı oluşturmuştur? TURUNCU

5. Hangi renkte yazılmış ekler, bir ismin başka bir isimle ilgili olma durumunu belirtmektedir? YEŞİL

Şimdi, “Kuşların Çektiği Kağnı” metnindeki isim çekim eki almış kelime ve kelime gruplarını bulunuz. Bunları eklerine ayırarak aşağıya yazınız.

Cevap:

Tekin -e, yaş -ın -dan, kuş -lar, ekmek -i -ni, ev -de, kuş -lar -ın, yer -i, omuz -lar -ı -na, baş -ı -na, el -ler -i -ne, o -ndan, kuş -lar, köy -ün, geçirmiş -ler -i, ara -lar -ın -da, bakış -lar -ı, çocuk -un, iç -in -de, ana -sı, kağnı -sı -nı, mermi -ler -i, ard -ın -da, yol -lar -a, alın -ı – na, gök -ler -in, mavi -si -ni, tepe -ler -den, dağ -lar -dan, acı -sı -ndan, yas -ı -ndan, çamur -a, üzer -i -nde, yukarı -da, yürek -i -ni, ana -sı, Tekin -cik, batak -tan, ordu -su -nun, gönül -cük -ü, seven -ler, üzer -i -nden, küçük -cük, pençe -ler -i, ip -ler -i, yer -i -nden, güç -ler -i, mermi -ler -i -ni, yüz -ler -i, anne -si.

c. Aşağıdaki cümlelerde numaralandırılmış kelimeleri ve arka sayfadaki tabloyu inceleyiniz. Numaralı kelimelerde hangi eklerin kullanıldığına dikkat ediniz. Bu kelimelerin numarasını tabloda ilgili olduğu yere yazınız. Bir kelimenin birden fazla yere yazılabileceğini unutmayınız. Öğretmeninizden yardım alınız.

6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Sayfa 48 Cevapları Ekoyay Yayınları

6. ETKİNLİK

Aşağıdaki metni okuyunuz. Bu metinden ve yaptığınız araştırmalardan hareketle “Millî Mücadele yıllarında yaşamak ister miydiniz? Niçin?” sorusunu cevaplayınız. Bu soruya cevap verirken yeni öğrendiğiniz kelime ve kelime gruplarını anlamlarına uygun biçimde kullanmaya özen gösteriniz. Beden dilinizi etkili kullanmaya gayret ediniz.

MİLLÎ MÜCADELE’DE TÜRK ÇOCUKLARI VE BİR DESTAN

(…) Türk İstiklal Harbi veya daha geniş anlamıyla Millî Mücadele olarak bilinen
bu fevkalade dönemde, Türk çocuklarının millî sorumluluk şuuru (bilinci) içerisinde
gösterdikleri fedakârlık veya çektiği çileler ve eziyetler maalesef tam olarak bilinmemektedir. Hâlbuki, o dönemin kaynaklarını taradığımızda Anadolu’nun hemen
her köşesinde, özellikle işgal gören yörelerinde, çocukların bir destan misali kahramanlık örnekleri sergilediğini görüyoruz. (…) Şimdi, Anadolu çocuklarının İstiklal
Harbi’ndeki faaliyetlerine ve durumlarına değişik bölgelerden vereceğimiz örneklerle bir göz atalım:

(…)

Sarıca köyünden 14 yaşındaki Ali, bu bölgedeki askere kılavuzluk görevi yapıyordu. Bir seferinde de düşmanın yolunu kesmek için köprüyü uçurma vazifesini aldı ve
bu vazifeyi başarı ile yerine getirerek bir kahramanlık örneği sergiledi. Daha sonra
Yüzbaşı Sıtkı Bey bu çocuğu evlatlık almış ve Kuleli Askeri Lisesine kaydettirerek
okumasını sağlamıştı.

Aralarında Sarıibrahimli köyünden Duran’ın (Kaleli) da bulunduğu pek çok çocuk
dağdaki askere yemek taşıyor, verilen talimat üzerine o küçük yaşlarında tren raylarını sökerek düşmanın hareket kabiliyetine zarar vermeye çalışıyorlardı.

(…)

“(…) O çevrede kurulan milis kuvvetler arasında mektup taşıyordum. Osmaniye’ye geldiğimde bugünkü Zafer Camisi’nin olduğu yer kilise idi. Ben Ermeni gibi görünerek kiliseye girdim. Ayağımda ham gönden bir çarık, sırtımda yamalıktan oluşan
bir kaput vardı. Kilisede bulunan tel örgüleri, Fransız cephanelerini öğrendim. Onları
babama anlattım. Babam da bunları yazarak Küllü’ye Hasan Paşa’nın yanına gönderdi. Böylece istihbarat sağlıyorduk”

(…)

Buraya kadar verdiğimiz örnekler, yüzlerce hatta binlerce örnekten ancak birkaçıdır. Şüphesiz çocukların bu tür hizmetleri, yalnızca Fransız işgalinin bulunduğu yörelerde değil Anadolu’nun hemen her tarafında görülüyordu.

(…)

Tabur Komutanı Binbaşı Halit Bey’in kızı olan 12 yaşındaki Nezahat, (…) Türk ordusuyla birlikte çeşitli savaşlara katılmıştı. Bu çocuk Millî Mücadele boyunca 70. Piyade Alayının bir mensubu olarak alayla birlikte tam bir asker gibi cepheden

6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Sayfa 50 Cevapları Ekoyay Yayınları

cepheye koşuyordu. Hatta bu alaya, o bölgede “Kızlı Alay” denmiştir. Ata binmesini ve silah kullanmasını çok iyi bilen ve kendisine Tümen Komutanı Ahmet Derviş
Paşa tarafından “onbaşı” rütbesi verilen bu kız çocuğunun kahramanlığı ve fedakârlıkları TBMM’nin oturumlarına dahi konu olmuştu.

(…)

Görüleceği üzere, Türk milletinin var olma veya yok olma sınırına geldiği fevkalade bir ortam olan Millî Mücadele’de Türk çocukları (…) millî sorumluluk duygusuyla
karınca kararınca hizmet etmişlerdir. Yakın tarihimiz bunun sayısız örnekleriyle doludur.

Nuri Köstüklü
www.atam.gov.tr

Cevap:

(örnek)

Milli Mücadele döneminde yaşamak istemezdim. Hiçbir çocuk savaş ortamında yaşamak istemez. Çocukların öğrenme, oyun oynama ve gelişme çağında savaş ortamında olması, o çocuğun gelişimi için uygun bir durum değildir. Aslında sadece çocuklar değil, hiç kimse o dönemde yaşamak istemezdi. Ancak bugün bir savaş olsa, yine aynı şekilde vatan aşkıyla genci yaşlısı, kadını çocuğu herkes hiç düşünmeden vatanını korumak için savaşacaktır.

7. ETKİNLİK

Tekin ve annesi mermileri ulaştırdıktan sonra neler yaşamış olabilirler? Hayal gücünüzü kullanarak “Kuşların Çektiği Kağnı” metnini, metnin türüne bağlı kalarak devam ettiriniz.

Yazdığınız metni yazım kuralları ve noktalama işaretlerine uygunluk bakımından kontrol edip düzenleyiniz. Bunları yaparken yazım kuralları ve noktalama işaretleriyle ilgili önceki yıllarda öğrendiğiniz bilgileri hatırlamaya çalışınız. Gerekirse bunun için yazım kılavuzundan yararlanınız.

Yazdığınız kısımla beraber metnin tamamını önce sınıf arkadaşlarınızla ve öğretmeninizle, sonra sosyal medyada paylaşınız.

(örnek)

Ana oğul yola devam ettiler. Artık hiçbir şeyden korkmuyorlardı. Yine bir sorun çıkarsa kuşlar yardım ederdi. Böylece daha rahat ve daha hızlı yol almaya başladılar.

Uzun bir yolculuktan sonra cepheye vardılar. Askerler hemen gelip top mermilerini aldılar. Ana oğul biraz dinlenmek için bir ağacın gölgesine oturdular.

Yemek yiyip biraz dinlendikten sonra yola koyulmak için kalktılar ki o anda büyük bir gürültü koptu. Yakınlarında bir bomba patlamıştı. Bombadan kopan şarapnel parçaları Tekin ve annesinin üzerine doğru gidiyordu. O an kuşlar tekin ve annesinin üzerine doğru uçtular. Pençeleriyle ikisini de kavrayıp hızla uzaklaştırdılar. Kuşlar bir kez daha Tekin ve annesini büyük bir felaketten kurtarmışlardı…

GELECEK DERSE HAZIRLIK

• Çanakkale Savaşları ve Mustafa Kemal Atatürk’ün Çanakkale Savaşları’ndaki rolü hakkında araştırma yapınız ve notlar tutunuz.

Aşağıdaki butona tıklayarak konu hakkındaki araştırma yazısına ulaşabilirsiniz.

Çanakkale Savaşı ve Çanakkale Savaşı’nda Mustafa Kemal Atatürk

Çanakkale Savaşı, Birinci Dünya Savaşı’nın en önemli cephelerinden biri olan Çanakkale Cephesi’nde meydana gelen tarihi önemi ve değeri olan bir olaydır. 1915 ile 1916 yılları arasında yaşanan Çanakkale Savaşı; Osmanlı Devleti ile İtilaf Devletleri arasında yaşanmıştır. Gelibolu Yarımadası’nın hemen her noktasında izleri hala görülebilen Çanakkale Savaşı ve Çanakkale Savaşı’nda Mustafa Kemal Atatürk liderliği tarihi bir destan niteliğindedir.

Çanakkale Savaşı yaklaşık 1 yıl sürmüştür. Çanakkale Savaşı’nda Osmanlı Devleti İttifak Devletleri arasında yer alan Almanya’dan ve az da olsa Avusturya-Macaristan’dan destek görmüştür. İtilaf Devletleri ise bütün imkanları ile Çanakkale Boğazı’nı geçmeye çalışmışlardır. Çanakkale Savaşı’nda Osmanlı Devleti’ne karşı; Britanya İmparatorluğu (İngilizler) ve Fransızların başı çektiği geniş bir cephe savaşa girişmiştir.

Çanakkale Savaşı’ndaki Askeri Güçler

İngilizlerin sömürgeleri konumunda olan; Avustralya, Yeni Zelanda, Britanya Hindistan’ı ve Newfoundland Dominyonu askerleri ile Fransız askerler Çanakkale Boğazı’nı geçmeye çalışmışlardır. Bu ülkelerin askerlerinden oluşan İtilaf Devletleri’nin Gelibolu Yarımadası’na getirdiği asker sayısı yaklaşık 570 bindir. Osmanlı Devleti’nin başı çektiği İttifak Devletleri’nin Çanakkale’yi savunmada sahip oldukları asker sayısı ise 315 bin civarıdır.

Çanakkale Savaşı Sonucu

Çanakkale Savaşı çok kanlı çarpışmalara sahne olmuştur. Öyle ki; 1 yıllık zaman diliminde her iki taraf da 250’şer bin civarında askerini kaybetmiştir. Çanakkale Savaşı bu özelliği ile de tarihin gördüğü en kanlı savaşlardan biri konumundadır.

Çanakkale Savaşı’nın sonucu net şekilde Osmanlı Devleti galibiyetidir. Hem deniz savaşında, hem de kara savaşında Osmanlı Devleti Çanakkale Cephesini kazanmıştır. İtilaf Devletleri askerlerini ve donanmalarını geri çekerek bölgeyi terk etmek zorunda kalmıştır.

Çanakkale Savaşı’nın Önemi

Çanakkale Savaşı pek çok yönden Birinci Dünya Savaşı’nı etkileyen ve bazı açılardan dünyanın kaderine dahi yön veren bir savaştır. Çanakkale Boğazı’nı çok kolay geçeceklerini zanneden İtilaf Devletleri bu amaçlarına ulaşamayınca Osmanlı Devleti’nin ve askerlerinin moral motivasyonu üst düzeye çıkmıştır. Bunun yanı sıra diğer İttifak Devletleri de moral kazanmıştır. İstanbul’un işgal edilmesi o dönem için önlenmiştir.

İtilaf Devletleri’nin yardım götürmek istedikleri Rus Çarlığına yardım; Çanakkale Cephesi geçilemediği için götürülememiştir. Bunun üzerine Rusya’da Bolşevik ihtilali patlak vermiş ve Rusya Birinci Dünya Savaşı’ndan çekilmek zorunda kalmıştır. Çanakkale’nin geçilememesi ile Rusya’da ihtilal olması; Kurtuluş Savaşı’nda Rusya’nın Türkiye’ye örtülü destek vermesi açısından da son derece önemlidir. Dolayısıyla Çanakkale Savaşı’nın kazanılmasının doğrudan ve dolaylı çok önemli etkileri olmuştur.

Çanakkale Savaşı’nda Mustafa Kemal Atatürk!

Çanakkale Savaşı esnasında Mustafa Kemal Atatürk orduda yarbay rütbesinde görev yapan bir subaydı. Mustafa Kemal’in Çanakkale Savaşı’ndaki görevi 19. İhtiyat Tümeni komutanlığı olarak belirlenmiştir. 19. Fırka olarak da geçen bu birlik Çanakkale Savaşı’nın başlarında cephenin bir hayli gerisinde görevlendirilmiştir. İhtiyaç duyulması halinde cepheye gönderilmek için bekletilen bir tümendir.

Düşünüldüğü üzere; 19 Şubat ve 25 Şubat tarihlerinde düşman çıkarma yapmaya çalışırken Osmanlı Ordusu çok kayıp vermiş ve alınan karar neticesinde Mustafa Kemal Atatürk’ün komutanı olduğu 19. İhtiyat Tümeni 25 Şubat 1915 günü Ecebat Bölgesi’nde cepheye gönderilmiştir.

Birliği ile birlikte cepheye ulaşan Mustafa Kemal Atatürk, Çanakkale Savaşı’nın seyrini değiştirecek kahramanlıklar göstermiştir. Arıburnu’na 25 Nisan günü aniden çıkarma yapan düşmanı, gelen top sesleri üzerine fark eden Mustafa Kemal Atatürk; bu bölgede yer alan 57. Alay’ın sahilde sıkışmış şekilde kaldığını gözlemlemiş ve herhangi bir emir gelmesini beklemeden tümenini buraya yönlendirmiştir. Düşman çıkarması sonucunda 57. Alay askerlerinin büyük kayıplar vererek kaçmaya başlaması sonucu Mustafa Kemal Atatürk askerlerin karşısına çıkmıştır. Orada askerlerimiz ile Mustafa Kemal Atatürk arasında geçen konuşma şu şekildedir:

— Niçin kaçıyorsunuz?

— Efendim, düşman!

— Nerede?

— İşte!

— Düşmandan kaçılmaz!

— Cephanemiz kalmadı.

— Cephaneniz yoksa süngünüz var!

Bu konuşmanın ardından Mustafa Kemal Atatürk askere süngü taktırıp yere yatma emri verince İtilaf Devleti askerleri de korkarak yere yatıp mevzi almıştır. Mustafa Kemal Atatürk bu anı; “Kazandığımız an, bu andır!” diyerek anlatır…

Bu esnada Mustafa Kemal’in komutanı olduğu 19. Tümen desteğe gelmiştir. Mustafa Kemal Atatürk 27. Alaydan kalan birlikler ve 57. Alayı da emrine alarak karşı saldırıya hazırlanmıştır. Birliklere şu tarihi konuşmayı yapmıştır; “Ben size taarruz emretmiyorum, ölmeyi emrediyorum. Biz ölünceye kadar geçecek zaman zarfında, yerimize başka kuvvetler ve komutanlar kaim olabilir.”

Mustafa Kemal Atatürk bunun ardından Anafartalar Cephesi’nde de adeta bir destan yazmıştır. Zaten Mustafa Kemal Atatürk’ün bir namı da; “Anafartalar Kahramanı”dır. Mustafa Kemal, yaklaşık 1 yıl süren Çanakkale Savaşı’nın hemen her anında aktif olarak yer almış ve üstün başarılar sergilemiştir. Savaşın başında yarbay rütbesinde olan Mustafa Kemal Atatürk gösterdiği üstün başarılar neticesinde Çanakkale Savaşı sona erdiğinde Kurmay Albaylık rütbesine erişmiştir.

• Necmettin Halil Onan’ın “Bir Yolcuya” şiirini bulup defterinize yazınız.

BİR YOLCUYA

Dur yolcu! Bilmeden gelip bastığın
Bu toprak, bir devrin battığı yerdir.
Eğil de kulak ver, bu sessiz yığın
Bir vatan kalbinin attığı yerdir.

Bu ıssız, gölgesiz yolun sonunda
Gördüğün bu tümsek Anadolu’nda,
İstiklal uğrunda, namus yolunda
Can veren Mehmed’in yattığı yerdir.

Bu tümsek, koparken büyük zelzele,
Son vatan parçası geçerken ele,
Mehmed’in düşmanı boğdugu sele
Mübarek kanını kattığı yerdir.

Düşün ki, haşrolan kan, kemik, etin
Yaptığı bu tümsek, amansız, çetin
Bir harbin sonunda bütün milletin
Hürriyet zevkini tattığı yerdir.

Necmettin Halil Onan

• “www.eba.gov.tr” Genel Ağ adresinden “Çanakkale’den Kurtuluşa” adlı belgeseli izleyiniz ve belgeselde ilginizi çeken bilgileri not ediniz.

“6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Sayfa 42-44-45-46-47-48-49-50 Cevapları Ekoyay Yayınları” beğendiyseniz sosyal medyada paylaşabilir ve  aşağıda bulunan emojilerle duygularınızı ifade edebilirsiniz 🙂