5. sınıf Türkçe ders kitabı 6 Mart 1915 metni cevapları ve soruları, Anıttepe Yayınları sayfa 52-54-55-56-57-58
(2. Tema Milli Mücadele ve Atatürk Teması)

6 Mart 1915 Metni Cevapları

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Sayfa 52 Cevapları Anıttepe Yayıncılık

HAZIRLIK ÇALIŞMALARI

1. Çanakkale ile ilgili sanal ziyaretiniz sırasındaki gözlemlerinizi arkadaşlarınızla paylaşınız.

(örnek) Gezide en çok Çanakkale Şehitler Abidesi ilgimi çekti. Abidenin içindeki büyük Türk bayrağı çok etkileyiciydi. Şehitliklerdeki heykeller, diğer abideler, kabartmalar çok ilgi çekiciydi. Şehitliklerdeki mezar taşlarına bakınca ne büyük bir savaş olduğunu daha iyi anlıyoruz. Kahraman şehitlerimizi saygıyla anıyoruz.

2. Sanal gezi sayesinde neler öğrendiniz? Farklı kaynaklardan bilgi edinme konusundaki düşüncelerinizi açıklayınız.

(örnek) Gezi sayesinde, savaşa katılan düşman askerlerinin de orada mezarları olduğunu öğrendim.

3. Nusrat Mayın Gemisi hakkında neler öğrendiniz? Öğrendiklerinizi arkadaşlarınızla paylaşınız.

Nusrat Mayın Gemisi Hakkında Bilgi

1911 yılında Almanya’nın Kiel şehrinde üretilen bu gemi 1913 yılında Osmanlı Donanması’na katılmıştır. 3 Eylül 1914’te Çanakkale’ye gelmiştir.

Nusrat Mayın gemisi mayın dökme gemisi olarak inşa edilmiştir. Dar alanlarda kolayca manevra yapabiliyor ve az su çektiğinden mayın alanları üzerinde güvenle dolaşabiliyordu.

Nusret Mayın gemisi 18 Mart Çanakkale Savaşı’nın kazanılmasında büyük rol oynamıştır. 7 Mart tarihinde gemi düşman kontrolünde olan Erenköy Mevkii’ne girdi. Düşmana fark ettirmeden 26 mayını suya bırakarak yine gizlice geri döndü. Mayınların yerleştirilmesinden on gün sonra müttefik donanması saldırıya geçtiği sırada düşman gemileri bu mayınlara çarptı ve üç büyük savaş gemisi (Irrestable, Ocean, Bouvet) yok oldu. Üç gemi de (Inflexible, Golva, Suffen) ağır hasar aldı. Bu göreviyle Nusrat Mayın gemisi dünyanın en ünlü mayın gemisi unvanını kazandı.

Nusrat mayın gemisi, 1962’de özel bir şirket tarafından kuru yük gemisine dönüştürüldü. Adı “Kaptan Nusret” olarak değiştirilen gemi, 1990’da Mersin açıklarında battı. 1999’da dalgıçlar tarafından çıkarılan geminin hurdası, şu anda Mersin’de bir parkta sergileniyor.

Nusret Mayın Gemisi’nin künye bilgileri şöyledir :

Tipi: Mayın Gemisi
İnşa Yeri: Almanya
Tonajı : 360 Ton
Hizmete Girişi: 1912
Boyu: 40 m
Eni: 7,4 m
Çektiği su: 2 m
Silahları: 1 adet 7,5/40 Top, 2 Adet 4,7 Top, 2 mk. 5b.
Sürat: 15 mil
Hizmet Dışı Kalma Tarihi: 16.06.1957

4. “Çanakkale Geçilmez!” sözünden ne anlıyorsunuz? Açıklayınız.

(örnek) Türk milletinin, şartlar ne olursa olsun vatanını korumak için her şeyi yapabileceğini, canı pahasına topraklarını koruyacağını anlıyorum.

5. Çanakkale ile ilgili ezberlediğiniz şiiri sınıfta okuyunuz.

Çanakkale Savaşı ile İlgili Şiirler

ÇANAKKALE DESTANI

Yaşamaz ölümü göze almayan.
Zafer, göz yummadan koşana gider.
Bayrağa kanının alı çalmayan,
Gözyaşı boşana boşana gider!

Kazanmak istersen sen de zaferi
Gürleyen sesinle doldur gökleri
Zafer dedikleri kahraman peri
Susandan kaçar da coşana gider.

Bu yolda herkes bir ey delikanlı
Diriler şerefli ölüler şanlı
Yurt için döğüşen başı dumanlı
Her zaman bu şandan, o şana gider

Faruk Nafiz Çamlıbel

ÇANAKKALE DİYARINDA

Denize takılan kilit
Dünyayı kaldıran yiğit
Alaylar var toptan şehit
Çanakkale diyarında

Kahraman şehit çavuşlar
Şehitliğe uçan kuşlar
Savaşta yeni buluşlar
Çanakkale diyarında

DUR YOLCU

Dur yolcu! Bilmeden gelip bastığın
Bu toprak, bir devrin battığı yerdir.
Eğil de kulak ver, bu sessiz yığın
Bir vatan kalbinin attığı yerdir.

Bu ıssız, gölgesiz yolun sonunda
Gördüğün bu tümsek Anadolu’nda,
İstiklal uğrunda, namus yolunda
Can veren Mehmed’in yattığı yerdir.

Bu tümsek, koparken büyük zelzele,
Son vatan parçası geçerken ele,
Mehmed’in düşmanı boğdugu sele
Mübarek kanını kattığı yerdir.

Düşün ki, haşrolan kan, kemik, etin
Yaptığı bu tümsek, amansız, çetin
Bir harbin sonunda bütün milletin
Hürriyet zevkini tattığı yerdir.

Necmettin Halil Onan

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Sayfa 54 Cevapları Anıttepe Yayıncılık

1. ETKİNLİK

Aşağıda anlamları verilen kelimeleri bulup bulmacaya yerleştiriniz. Bulmacada gizlenen şifreyi bulunuz.

Cevap: 

1) Her türlü korku, tasa ve tehlikeden uzak, güvende olma durumu. SELAMET

2) Gemilerin barınmalarına, yük alıp boşaltmalarına, yolcu indirip bindirmelerine yarayan doğal veya yapay sığınak. LİMAN

3) Koruma, gözetme, esirgeme, koruyuculuk, gözetim. HİMAYE

4) Dinlenme, rahat etme. İSTİRAHAT

5) Çok koyu.  ZİFİRİ

6) Güneyden veya güneybatıdan esen ve bazen de yağış getiren yerel rüzgâr. LODOS

7) İnsan aklının alamayacağı olay. MUCİZE

8) Bilinmeyen, bilinmedik. MEÇHUL

2. ETKİNLİK

a) Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerlere kutucuklardaki deyimlerden uygun olanları getirerek cümleleri tamamlayınız.

endişe vermek – ablukaya almak – çaba harcamak ne pahasına olursa olsun

Cevap: 

• Kendinizi göstermemek için çaba harcayın.

• Ne pahasına olursa olsun bu görevin hakkıyla ve eksiksiz yerine getirilmesi gerekiyordu.

• Uzaktan devriye gezen düşman gemilerinin güçlü projektörleri arada denizi yalarken endişe veriyordu.

• Türk kıyılarında bir projektör yandı ve düşman gemisinin projektörünü ablukaya aldı.

b) Anlamını öğrendiğiniz bu deyimleri birer cümlede kullanınız.

Cevap: 

• Sağlığımı tehlikeye atmadan zayıflamaya çaba harcıyorum.

• Bu sefer ne pahasına olursa olsun bir gol atmalıydık.

• Kedinin karanlıkta parlayan gözleri endişe vericiydi.

• Birden dört köpek kedinin etrafını sarıp kediyi ablukaya aldılar.

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Sayfa 55 Cevapları Anıttepe Yayıncılık

3. ETKİNLİK

Aşağıdaki soruları okuduğunuz metne göre cevaplayınız.

1) Cevat Bey’in Nazım Bey’e verdiği görev nedir?

Cevap: Nusrat gemisi ile limanda kıyıya paralel olarak 26 mayın dökme görevidir.

2) Nazım Bey, görevi ile ilgili ne düşünüyor? Görevini yerine getirme kararlılığı içinde midir? Açıklayınız.

Cevap: Ne pahasına olursa olsun bu görevin hakkıyla ve eksiksiz yerine getirilmesi gerektiğini düşünüyor. Görevini yerine getirme kararlılığı içindedir.

3) Nazım Bey, geminin komutanlığı için kimi seçmiştir?

Cevap: Tophaneli Yüzbaşı Hakkı Bey’i seçmiştir.

4) Yüzbaşı Hakkı Bey, sağlık sorunu yaşamasına rağmen bu görevi neden kabul etmiştir?

Cevap: Çok önemli bir görev olduğu için kabul etmiştir. Çünkü kim olursa olsun her Türk vatanı için canını düşünmeden her görevi kabul eder.

4. ETKİNLİK

a) Okuduğunuz metinde bazı kelimeler sizce neden koyu yazılmış olabilir?

Cevap: Yazılanlara vurgu yapmak, okuyucunun dikkatini çekmek için.

b) Koyu yazılı yerlerin metne nasıl bir katkısı vardır? Açıklayınız.

Cevap: Koyu yazılan yerler metinde önemli olan bilgilere vurgu yapmaktadır. Böylece okuyucunun dikkatini önemli yerlere çekebilmektedir.

5. ETKİNLİK

Aşağıdaki hikâye haritasında boş bırakılan yerleri okuduğunuz metinden hareketle doldurunuz.

Cevap: 

Olay: Nusrat Mayın gemisinin kritik bir yere mayın dökme görevi.

Olayın geçtiği yer: Çanakkale

Olayın geçtiği zaman: 6-8 Mart 1915 tarihi

Kahramanlar: Cevat Bey, Hafız Nazım Bey, Yüzbaşı Hakkı Bey, Yarbay Geehl

Anlatıcı: 3. kişi

6. ETKİNLİK

a) Aşağıdaki cümlelerde geçen eş sesli kelimeleri bularak örnekteki gibi altlarını çiziniz.

Cevap: 

• Mayın hatlarını geçti ve hedef olarak seçilen karanlık limana vardı.

• Vatanın selameti bu mayınların denize dökülmesine bağlıydı.

• Düşmanın yüzen kaleleri teker teker yan yatmaya başladı.

b) İşaretlediğiniz bu kelimeleri yukarıda verilen anlamından farklı anlama gelecek şekilde cümle içinde kullanınız.

Cevap: 

• Biraz gittikten sonra markete vardım.

• Dedemin bağından üzüm topladık.

• Limonu yeyince yüzü buruştu.

• Bisikletin tekeri patladı.

• Anahtara bastı ama ışık yanmadı.

• Gel bizim başımız ol, bizi sen yönet, dediler.

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Sayfa 56 Cevapları Anıttepe Yayıncılık

7. ETKİNLİK

Metni okurken aldığınız notlardan yararlanarak metni defterinize özetleyiniz.

Cevap: 

Cevat Bey, Nazım Bey’e, Nusrat Mayın gemisi ile 26 mayını limana paralel şekilde düşmana fark ettirmeden dökme görevi verir. Geminin komutanı genç yaşta kalp krizi geçiren Yüzbaşı Hakkı Bey’dir. 7 – 8 Mart gecesi göreve çıkarlar. Gemi kömürle çalıştığından alevleri gizlemek için maskeleme yaparlar. Düşman gemilerinin projektörlerine yakalanmadan süzülerek limana varırlar. 26 mayını kıyıya paralel bir şekilde bırakıp geri dönerler. Geri dönüş yolculuğunda neredeyse bir düşman gemisine yakalanacakken bir Türk gemisinin yaktığı projektör ile kurtulurlar. Fakat Hakkı Bey bu heyecana dayanamaz ve kalp krizi geçirerek şehit olur.

8. ETKİNLİK

 “6 Mart 1915 Gecesi” adlı metinle aşağıdaki Çanakkale şiirini biçim ve tür yönünden karşılaştırınız.

ÇANAKKALE

Övün ey Çanakkale, cihan durdukça övün!
Ömründe göstermedin bin düşmana bir gün.
Sen bir büyük milletin savaşa girdiği gün,
Başına yüz milletin birden üşüştüğü yersin!

Sen savaşa girince mızrakla, okla, yayla.
Karşına çıktı düşman çelikten bir alayla.
Sen topun donanmayla, tüfeğin bataryayla,
Neferin ordularla boy ölçtüğü yersin!

Nice tüysüz yiğitler yılmadı cenk devinden,
Koştu senin koynundan çıkar çıkmaz evinden.
Sen onların açtığı bayrağın alevinden,
Kaç bayrağın tutuşup yere düştüğü yersin!

Faruk Nafiz ÇAMLIBEL

Cevap: 

6 Mart 1915 Gecesi metni olay yazısıdır. Çanakkale adlı metin şiirdir.

6 Mart 1915 Gecesi metninde Nusrat Mayın gemisinin görevi anlatılmaktadır. Çanakkale metninde Çanakkale Zaferi’nden duyulan gurur dile getirilmektedir.

9. ETKİNLİK

Aşağıdaki cümleleri okuyunuz. Soruları cevaplayınız.

1) Son 26 mayını âdeta iri tespih taneleri gibi dizdiler.
2) Âdeta ter muslukları açılmışçasına vücutları ıslandı.
3) Eğer Nusrat Gemisi’ni odaklayarak tararsa her şey bitecekti.

a) Hangi cümlede bir varlık başka bir varlığa benzetilmiştir? Bu cümlede ne, neye benzetilmiştir?

Cevap: 1. cümlede benzetilmiştir. Mayınlar tespih tanelerine benzetilmiştir.

b) Hangi cümlede bir işin olması başka bir işin olmasına bağlıdır?

Cevap: 3. cümlede bağlıdır.

c) Hangi cümlede bir durum, olduğundan daha abartılı olarak verilmiştir?

Cevap: 2. cümlede verilmiştir.

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Sayfa 57 Cevapları Anıttepe Yayıncılık

10. ETKİNLİK

Aşağıdaki cümleyi iki noktanın kullanımına dikkat ederek okuyunuz. İki noktanın cümlelerde niçin kullanıldığını boş bırakılan yerlere yazınız.

Cevat Bey, mayın grup komutanı Hafız Nazım Bey’i çağırdı ve şunları söyledi: “Oğlum, sana çok önemli bir görev veriyorum.”

Cevap: Konuşma bölümünden önceki ifadenin sonuna konmuştur.

“Dünkü buluşmada gördüğüm arkadaşlarım: Metin, Buse, Ali, Ayşe.”

Cevap: Kendisiyle ilgili açıklama verilecek cümlenin sonuna konmuştur.

Barış: Yarın aynı yerde mi buluşuyoruz?

Cevap: Karşılıklı konuşmalarda, konuşan kişiyi belirten sözden sonra konmuştur.

Bu bilgileri https://www.kultur.gov.tr adresinden aldık.

Cevap: Genel ağ adresinde kullanılmıştır.

Çiftçi Mehmet yetiştirdiği ürünleri sayar: arpa, yulaf, mısır…

Cevap: Kendisiyle ilgili örnek verilecek cümlenin sonuna konmuştur.

11. ETKİNLİK

Aşağıdaki cümleleri okuyunuz. Yay ayraçla gösterilen yerlere uygun noktalama işaretlerini getiriniz.

Cevap: 

• Acıları dindirecek tek bir ilaç var (;) zaman.

• Geziye katılanlar şunlardır(:) Kemal, Mert, Aynur, Tülin.

• Ayça (:)
— Halk oyunu bir milletin zenginliğidir.
Onur (:)
— Halka ait tüm gelenek, görenekler milletin zenginliğidir.

12. ETKİNLİK

Aşağıdaki görselleri inceleyiniz. Görsellerin sizde uyandırdığı duyguları arkadaşlarınızla paylaşınız.

Cevap: 

(örnek)

Görsellerde Milli Mücadele kahramanları resmedilmektedir. Görsellere bakında Türk milletinin vatanı için yaptığı fedakarlıkları, gösterdiği kahramanlıkları düşünüyorum. Tüm bunları düşününce atalarımla gurur duyuyorum. Hepsine minnet duyuyorum.

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Sayfa 58 Cevapları Anıttepe Yayıncılık

13. ETKİNLİK

Aşağıda verilen Çanakkale Savaşı ile ilgili filmlerin afişlerini inceleyiniz.

a) Çanakkale Savaşı ile ilgili bir film hazırlasaydınız adı ne olurdu?

Cevap: 

(örnek) DESTANIN ADI: ÇANAKKALE

b) Filminizin içeriğini defterinize kısaca yazınız.

Cevap: 

(örnek) Filmimde Çanakkale’de yaşanmış olan tüm kahramanlıklar birbirlerine bağlantılı olacak şekilde anlatılmaktadır.

c) Filminiz için bir afiş tasarlayınız. Afişiniz için Çanakkale Savaşı ile ilgili görseller kullanınız.

Cevap: 

(örnek)

BİR SONRAKİ DERSE HAZIRLIK

15 Temmuz gecesi ile ilgili gazete, dergi ve internet sitelerinden araştırma yapınız. Araştırma sonuçlarınızı sınıfa getiriniz.

Aşağıdaki butona tıklayarak 15 Temmuz ile ilgili bilgilere ulaşabilirsiniz.

15 Temmuz Demokrasi ve Milli Birlik Günü

15 Temmuz 2016 tarihinde ülkemizde meydana gelen askeri darbe girişiminin halk başta olmak üzere, emniyet güçleri ve vatanseverler tarafından bastırılması sonrasında, 15 Temmuz Demokrasi ve Milli Birlik Günü olarak ilan edilmiştir. 15 Temmuz Demokrasi ve Milli Birlik Günü nedeniyle gerçekleştirilecek anmalar ve kutlamaların yapılabilmesi adına her yıl 15 Temmuz günü resmi tatil olarak ilan edilmiştir.

15 Temmuz Demokrasi ve Milli Birlik Günü Ne Zaman İlan Edildi? Kim İlan Etti?

15 Temmuz 2016 tarihinde gerçekleşen kanlı darbe girişiminin bastırılmasının ardından, 15 Temmuz tarihinin anma ve kutlama günü olarak ilan edilmesi hakkında çalışmalar başlamıştır. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan; “15 Temmuz artık şehitlerimizi, gazilerimizi anma günü olarak tatil edilecektir” ifadesini kullanmıştır. Milli Güvenlik Kurulu tarafından 15 Temmuz gününün; Demokrasi ve Milli Birlik Günü olarak ilan edilmesi yönünde hükümete tavsiye kararı alınmıştır.

11 Ekim 2016 tarihinde dönemin Başbakanı Binali Yıldırım, 15 Temmuz’un Demokrasi ve Milli Birlik Günü olarak ilan edilmesi hususunda yasa teklifi hazırlandığını ve milletvekillerinin imzasına sunulduğunu açıklamıştır. Cumhuriyetimizin kuruluş yıl dönümü olan 29 Ekim 2016 tarihinde Resmi Gazete de yayımlanan 6752 sayılı yasa ile 15 Temmuz Demokrasi ve Milli Birlik Günü olarak kutlanacağı ve bu günün resmi tatil olduğu ilan edilmiştir.

15 Temmuz Demokrasi ve Milli Birlik Günü Neden İlan Edildi?

15 Temmuz kanlı darbe girişiminin bastırılması, ülkemiz demokrasisi için hayati öneme sahiptir. Alparslan Türkeş’in; “En kötü demokrasi, en iyi darbeden iyidir” sözü de, askeri yönetimlerin ne denli sancılı süreçler doğurduğunu ortaya koymaktadır.

15 Temmuz darbe girişimi nedeniyle ülkemizde; 62’si polis, 6’sı asker, 180’i sivil toplam 248 vatandaşımız şehit düşmüştür. 2196 vatandaşımız da çeşitli yerlerinden yaralanarak gazilik mertebesine çıkmıştır. Sadece bir gecede yaşanan bu durum dahi darbelerin ne denli sonuçlar doğurabileceğini ortaya koymaktadır.

Ülkemizin askeri yönetim ihtimali ile karşı karşıya kaldığı bir gecede başta Türk Milleti olmak üzere, güvenlik güçlerinin kahramanca mücadelesi ile bu askeri darbe engellenmiştir. Darbenin engellenmesinin kutlanılması, bu önemli günün unutulmaması, anlam ve öneminin daha iyi kavranması ve demokrasinin kıymetinin bilinmesi adına 15 Temmuz Demokrasi ve Milli Birlik Günü olarak ilan edilmiştir.

15 Temmuz Demokrasi ve Milli Birlik Günü Nasıl Kutlanır ve Nasıl Anılır?

15 Temmuz askeri darbe girişiminin bastırılmasının ardından, bu tarihin milli bayram olarak ilan edilmesi ülkemizdeki milli bilinci ve birlikteliği geliştiren bir etken olmuştur. Bununla birlikte; 15 Temmuz Demokrasi ve Milli Birlik Günü iki yönü ile değerlendirilmelidir. Birincisi, bu günün milli bayram olarak kutlanması ve demokratik kazanımlardan ödün verilmemesinin öneminin kavranmasıdır. İkinci konu ise, askeri darbe girişiminin bastırılması adına canını ortaya koyan vatandaşlarımızdan şehit düşenlerin anılması ve gazilerimizin de hatırlanarak gereken değerin kendilerine verilmesidir.

15 Temmuz Demokrasi ve Milli Birlik Günü kutlamalarında; bu şanlı günün anlam ve önemini belirten konuşmalar yapılır, şiir dinletileri düzenlenir. Sinema gösterimleri, sinevizyon gösterimleri ve animasyonlar ile 7 den 77’ye herkese, 15 Temmuz darbe girişimindeki kahramanlık bir kez daha gösterilir. Tiyatro gösterileri ile o gece canlandırılarak hafızalar tazelenir ve bu konudaki bilinç canlı tutulur.

15 Temmuz askeri darbe girişiminin bastırılmasında canlarını feda eden şehitlerimizin anılması için de özel programlar hazırlanır. Televizyonlarda belgeseller, kamu spotları, reklamlar yayımlanır. Hem bu kutlu gün sevinç içerisinde kutlanırken, bir yandan da şehitlerimiz anılır, onlar için dualar edilir. Şehitlerimiz kabirleri başında ziyaret edilir. Gazilerimiz ziyaret edilerek hediyeler takdim edilir ve eksikleri, ihtiyaçları var ise giderilir, sorunları çözülür.

15 Temmuz Demokrasi ve Milli Birlik Günü; demokrasinin kazanımlarından geri adım atmamanın sevinciyle kutlanır. Bu bilinç herkeste uyandırılmaya ve tazelenmeye çalışılır. Darbe kalkışması ve benzeri olayların bir daha yaşanmaması adına alınacak önlemler tartışılarak bu konuda yapılması gerekenler üzerinde durulur. Gerekirse çalıştaylar düzenlenir ve eylem planları çıkarılır.

“5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Sayfa 52-54-55-56-57-58  Cevapları Anıttepe Yayıncılık” beğendiyseniz sosyal medyada paylaşabilir ve  aşağıda bulunan emojilerle duygularınızı ifade edebilirsiniz 🙂