4. sınıf Türkçe ders kitabı Dört Büyük Şair metni cevapları ve soruları, Koza Yayınları sayfa 180-183-184-185-186-187
(6. Tema Sanat Teması)

Dört Büyük Şair Metni Cevapları

4. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Sayfa 180 Cevapları Koza Yayınları

HAZIRLIK

1. Sınıfa getirdiğiniz şiirlerden birini okuyunuz. Bu şiiri sevme nedeninizi açıklayınız.

2. Sizce bir insanın şair olabilmesi için hangi özelliklere sahip olması gerekir?

(örnek) Duygusal, ince ruhlu, farklı bakış açılarına sahip biri olması gerekir.

4. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Sayfa 183 Cevapları Koza Yayınları

1. ETKİNLİK

Metinden alınan aşağıdaki kelimeleri bulmacada belirginleştiriniz. Bu kelimelerin anlamlarını metinde geçtikleri cümleden hareketle tahmin edip yazınız. Tahminlerinizi kelimelerin sözlük anlamlarıyla karşılaştırınız. Bu kelimeleri anlamlarıyla birlikte oluşturduğunuz sözlüğe yazdıktan sonra bunları birer cümlede kullanınız.

Cevap:

usta: Bir zanaatı gereği gibi öğrenmiş olan ve kendi başına yapabilen kimse

oturum: Bir meclis veya kurulun çözümlenmesi gereken sorunları görüşüp tartışmak için yaptığı birleşimlerden her biri, celse

sürgün: Ceza olarak belli bir yerin dışında veya belli bir yerde oturtulan kimse

ödül: Bir başarı karşılığında verilen armağan, mükâfat

sanat: Bir duygu, tasarı, güzellik vb.nin anlatımında kullanılan yöntemlerin tamamı veya bu anlatım sonucunda ortaya çıkan üstün yaratıcılık

ünlü: Ün salmış olan, tanınmış, şöhretli, meşhur, şanlı, namlı, namdar, anlı şanlı

sanatçı: Güzel sanatların herhangi bir dalında yaratıcılığı olan, eser veren kimse, sanat adamı, sanat eri, sanatkâr, artist

hüzün: Gönül üzgünlüğü, gam, keder, sıkıntı

çağdaş: Bulunulan çağın anlayışına, şartlarına uygun olan, çağcıl, uygarca, asri, modern

Cümlelerim

usta: Marangoz, bu işte usta olduğunu ince el hareketleriyle belli ediyordu.

oturum: Bir sonraki otumda sınıf başkanını seçeceğiz.

sürgün: Sürgün olarak gittiği köyü o kadar çok beğendi ki ömür boyu burada yaşamaya karar verdi.

ödül: Yarışmada başarılı olanlara ödül olarak tablet bilgisayar verildi.

sanat: En sevdiğim sanat dalı resimdir.

ünlü: Ünlü şarkıcı verdiği konser ile şehir halkına unutulmaz bir gece yaşattı.

sanatçı: Günümüzde sanata ve sanatçıya gereken önem verilmiyor.

hüzün: Genç kız yaşadığı hüznü kilimlere dokuyordu.

çağdaş: Çağdaş şiirin beni en rahatsız eden özelliği, kafiyeye önem verilmemesidir.

4. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Sayfa 184 Cevapları Koza Yayınları

2. ETKİNLİK

Metinden alınan aşağıdaki cümlelerde altı çizili kelimelerin eş anlamlılarını altlarına yazınız. Bu kelimeleri aynı cümlede eş anlamlısı yerine kullanınız. Cümlelerin anlamı değişti mi? Neden? Metinde geçen diğer eş anlamlı kelimeleri belirleyiniz.

Cevap:

Şiirleri okundu, anıları tazelendi.
Eş anlamlısı: hatıra
Cümlem: Şiirleri okundu, hatıralarını tazelendi.

Öbürlerinin adlarını da bilmeyen yoktur.
Eş anlamlısı: isim
Cümlem: Öbürlerinin isimlerini de bilmeyen yoktur.

Özgürlük ve yurt şairidir o.
Eş anlamlısı: vatan
Cümlem: Özgürlük ve vatan şairidir o.

Cümlelerin anlamları değişmedi. Çünkü kelimeler aynı anlamı taşıyor.

3. ETKİNLİK

Okuduğunuz metinden hareketle adı geçen şairler hakkında verilen bilgileri uygun yerlere yazınız.

Cevap:

4. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Sayfa 185 Cevapları Koza Yayınları

4. ETKİNLİK

Aşağıda verilen kelimelerin zıt anlamlılarını metinde bulunuz. Bunları birer cümlede kullanınız.

Cevap:

5. ETKİNLİK

Şiire en yakın sanatlardan biri de müziktir. Bazı şairlerin, şiirlerini enstrümantal müzik eşliğinde okudukları bilinmektedir. Bildiğiniz böyle bir şair var mıdır? Varsa, şiirlerini dinlerken neler hissettiğinizi açıklayınız. Yoksa bilgi teknolojilerinden yararlanarak şiirlerini seslendiren ve aşağıda görselleri verilen şairleri araştırınız.

Siz bir şair olsaydınız şiirlerinizi seslendirerek sesli kayıt altına almak ister miydiniz? Nedenleriyle açıklayınız.

Açıklamalarınızı yaparken konuşma kurallarına uygun hareket ediniz. Aynı şekilde arkadaşlarınız konuşurken onları dikkatlice dinleyerek göz teması kurunuz.

Âşık Veysel 25 Ekim 1894 tarihinde Sivas’ın Şarkışla ilçesinde dünyaya gelmiştir. İsmi Veysel olup, “aşık” saz ve söz ustası olduğu için sonradan kendisine takılmış bir lakaptır. Ünlü ozan, Avşar boyunun Şatırlı Obasındandır. Bu nedenle Türkiye Cumhuriyeti kurulup da soyadı kanunu çıktıktan sonra “Şatıroğlu” soy ismini almıştır. Dolayısıyla Veysel Şatıroğlu, Âşık Veysel yahut Âşık Veysel Şatıroğlu isimlerinin hepsi ünlü ozana aittir. İsminden de öte gönüllere kazınan Âşık Veysel kimdir daha yakından bakalım…

Âşık Veysel’in Hayatı

Sivas’ta Şarkışla ilçesinin Sivrialan Köyü’nde gözlerini dünyaya açan Âşık Veysel, maalesef dünyanın güzelliklerini çok kısa süre görebilmiştir. Dönemin en yaygın hastalıklarından olan çiçek hastalığı nedeniyle Âşık Veysel 7 yaşında iki gözünü de kaybetmiştir. Âşık Veysel gözlerini kaybettiği günü kendi ağzından şu şekilde anlatmıştır: “Çiçeğe yatmadan evvel anam güzel bir entari dikmişti. Onu giyerek beni çok seven Muhsine kadına göstermeye gitmiştim. Beni sevdi. O gün çamurlu bir gündü, eve dönerken ayağım kaydı ve düştüm. Bir daha kalkamadım. Çiçeğe yakalanmıştım… Çiçek zorlu geldi. Sol gözümde çiçek beyi çıktı. Sağ gözüme de, solun zorundan olacak, perde indi. O gün bugündür dünya başıma zindan.”

Âşık Veysel’in annesinin adı Gülizar ve babasının adı da Ahmet’tir. Çiftçilikle uğraşan Âşık Veysel’in babası yörede “Karaca” lakabı ile tanınmaktadır. Âşık Veysel iki kız kardeşini de çiçek hastalığı nedeniyle kaybetmiştir. Âşık Veysel’in oyalanması için babası kendisine bir saz almıştır. Âşık Veysel bu saz ile ünlü ozanların türkülerini çalınca yeteneği ortaya çıkmıştır. Bunun üzerine 1930 yılında şairler gecesine katılmıştır ve o yıllarda Sivas’ta Eğitim Müdürü olarak görev yapan Ahmet Kutsi Tecer ile tanışmıştır.

Ahmet Kutsi Tecer Âşık Veysel’in yeteneğini görünce ona her türlü desteği vermiş ve Anadolu’nun pek çok ilini gezmesine yardımcı olmuştur. Bu sayede yurdun pek çok yerinde Köy Enstitüleri’nde saz hocalığı yapmıştır. 1965 yılında çıkarılan özel bir kanun ile Âşık Veysel maaşa bağlanmıştır. Hayatı boyunca 2 kez evlilik yapan Âşık Veysel’in 5 çocuğu dünyaya gelmiştir. Âşık Veysel 21 Mart 1973 tarihinde vefat etmiştir.

Âşık Veysel’in Edebi Kişiliği

Âşık Veysel sade ve duru bir Türkçe ile deyişler söylemiştir. Âşık Veysel’in eserleri halk tarafından benimsenen, kolayca öğrenilen ve ezberlenen, dilden dile kolayca aktarılabilen niteliktedir. 1970’li yıllarda dönemin en ünlü sanatçılarından; Gülden Karaböcek, Fikret Kızılok, Selda Bağcan, Hümeyra ve Esin Afşar Âşık Veysel’in deyişlerini derlemişler ve bir araya getirmişlerdir. Bu sayede Âşık Veysel’in bilinilirliği artmış, eserleri daha geniş kitlelere yayılmıştır.

Âşık Veysel eserlerinde her daim umudu, yaşama sevincini, güzellikleri ve insani değerleri ön plana çıkarmıştır. Bunun yanı sıra gözlerini kaybetmenin yoğun etkisi nedeniyle umutsuzluk, hüzün ve keder barındıran deyişleri de bulunmaktadır. Doğaya ve toplumsal olaylara da eserlerinde yer veren Âşık Veysel’in; ender de olsa siyasi eleştiriler de bulunduğu eserleri de vardır.

Âşık Veysel’in Eserleri

Âşık Veysel’in şiirleri; ölmeden önce 3 kitapta toplanarak yayımlanmıştır. İlk kitap 1944 yılında basılmıştır ve Deyişler adını taşır. Âşık Veysel’in ikinci eseri 1950 yılında yayımlanmıştır ve Sazımdan Sesler ismindedir. Âşık Veysel’in üçüncü kitabı ise 1970 yılında yayımlanan Dostlar Beni Hatırlasın’dır. Şairin ayrıca bu isimde bir de şiiri bulunmaktadır. Âşık Veysel vefat ettikten sonra 1984 yılında tüm şiirleri “Bütün Şiirleri” isimli kitapta bir araya getirilmiştir. Âşık Veysel’in şiirlerini aşağıdaki gibi listeleyebiliriz.

» Anlatamam derdimi
» Arasam seni gül ilen
» Atatürk’e ağıt
» Beni hor görme
» Beş günlük Dünya
» Bir kökte uzamış
» Birlik destanı
» Çiçekler
» Cümle âlem senindir
» Derdimi dökersem derin dereye
» Dost çevirmiş yüzünü benden
» Dost yolunda
» Dostlar beni hatırlasın
» Dün gece yar eşiğinde
» Dünya’ya gelmemde maksat

4. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Sayfa 186 Cevapları Koza Yayınları

6. ETKİNLİK

Enstrümantal müzik yapan Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası ile ilgili aşağıdaki bilgileri okuyunuz. Orkestranın isminin kısaltmasına dikkat ediniz.

CSO (Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası) dünyada, bugüne kadar kesintisiz yaşamını sürdürebilmiş senfoni orkestralarının en eskilerinden biridir. 1826 yılında Padişah Sultan II. Mahmut devrinde başlayan Batılılaşma hareketleri ile ülkemize giren çok sesli müzik, kısa zamanda kurumsallaşmıştır. Türkiye’nin sanatsal gelişim süreci içinde CSO’nun katkısını unutmamak gerekir.

Bir kelimenin, terimin veya özel adın, içerdiği harflerden biri veya birkaçı ile daha kısa olarak ifade edilmesi ve simgeleştirilmesine kısaltma denir.

Kısaltmalarla ilgili kurallar şunlardır:

1. Kuruluş, ülke, kitap, dergi ve yön adlarının kısaltmaları her kelimenin ilk harfinin büyük olarak yazılmasıyla yapılır: TBMM (Türkiye Büyük Millet Meclisi), TDK (Türk Dil Kurumu),
TD (Türk Dili), TK (Türk Kültürü)

Ancak bazen kelimelerin, özellikle son kelimenin birkaç harfinin kısaltmaya alındığı da görülür. Bazen de aradaki kelimelerden hiç harf alınmadığı olur. Bu tür kısaltmalarda, kısaltmanın akılda kalabilmesi için yeni bir kelime oluşturma amacı güdülür: BOTAŞ (Boru Hatları ile Petrol Taşıma Anonim Şirketi)

Gelenekleşmiş olan T.C. (Türkiye Cumhuriyeti) ve T. (Türkçe) kısaltmalarının dışında büyük harflerle yapılan kısaltmalarda nokta kullanılmaz.

2. Kuruluş, kitap, dergi ve yön adlarıyla ölçülerin dışında kalan kelime veya kelime gruplarının kısaltılmasında, ilk harfle birlikte kelimeyi oluşturan temel harfler dikkate alınır. Kısaltılan kelime veya kelime grubu; özel ad, unvan veya rütbe ise ilk harf büyük; cins isim ise ilk harf küçük olur: İng. (İngilizce), Atapark Mah. (Atapark Mahallesi), Prof. (Profesör) gibi.

Defterinize yukarıdaki örneklerden farklı olacak şekilde içinde kısaltmaların geçtiği beş cümle yazınız.

Cevap:

Kardeşim THY’de çalışıyor.

Hz. Muhammed bize iyiliği ve güzel ahlağı öğütlemiştir.

10 kg elma aldım.

TBMM 20 Nisan 1923’de açıldı.

Başkan yrd. sınıfı susturmakla görevlidir.

4. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Sayfa 187 Cevapları Koza Yayınları

7. ETKİNLİK

“Sonraki Derse Hazırlık” aşamasında sizden istenilen ve sınıfa getirdiğiniz şiirleri sesli okuyunuz. Şiirlerin ana duygusunu söyleyiniz. Bu şiirlerin size hissettirdikleri ve şairlerin sanata yaptıkları katkılar hakkında konuşunuz. Konuşmanız esnasında yeni öğrendiğiniz kelimeleri ve dilimize yabancı dillerden geçmiş kelimelerin Türkçe karşılıklarını kullanmaya özen gösteriniz. Konuşma ve dinleme kurallarına uyunuz.

8. ETKİNLİK

Konusunu ve ana duygusunu belirleyerek bir şiir yazınız. Şiirinizi yazmadan önce yazmak istediklerinizi zihninizde tasarlayınız. Şiirinizde eş sesli ve mecaz anlamlı kelimeleri de kullanmaya özen gösteriniz. Ayrıca dilimize henüz yerleşmemiş yabancı kelimeler yerine Türkçe karşılıklarını kullanmaya dikkat ediniz.

Cevap:

(örnek)

SEVGİ

Mutlu bir dünyada,
İnsanlar sevgiyle yaşasın.
Barış sarsın yeryüzünü,
Coşkusuz insan kalmasın.

Sevgi örtsün toprağı,
Savaşlar kalmasın.
Bir sürü insanın,
Hayalleri yıkılmasın.

SONRAKİ DERSE HAZIRLIK

Film eleştirileri yapan güvenilir kaynaklardan araştırmalar yapınız. İmkânlarınız dâhilinde sınıfa sevdiğiniz bir filmin afişini ya da afişin çıktısını getiriniz.

“4. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Sayfa 180-183-184-185-186-187 Cevapları Koza Yayınları” beğendiyseniz sosyal medyada paylaşabilir ve  aşağıda bulunan emojilerle duygularınızı ifade edebilirsiniz 🙂