12. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Dersdestek Yayınları 4. Ünite Roman Sayfa 153, 154, 155, 156, 157, 158, 159, 160 Yılkı Atı Metni Etkinlik Soruları ve Cevapları
12. Sınıf Dersdestek Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Yılkı Atı Cevapları
12. Sınıf Dersdestek Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 153 Cevabı
1) 1930’lu yıllardan itibaren romanlarda köylülerden, işçilerden, yoksul kesimlerden ve bunların sorunlarından bahsedilir olmuştur. Türk romanındaki bu değişimin toplumsal nedenleri neler olabilir?
- Cevap: Çünkü Cumhuriyet kurulmuştur ve artık bağımsızlık kazanılmıştır. Ancak bağımsızlık sadece savaşla kazanılmaz. Eğitim, ekonomi alanlarında da bağımsız ve çağdaş uygar bir durumda olunursa ancak bağımsızlık tamamlanır. Oysa o dönemde köylülerimiz işçilerimiz hem okuma yazma bilme bakımından geride idiler hem de onların emekleri sömürülmekteydi. Bundan dolayı onların sorunlarını işleyen eserler artmıştır.
2) Türklerin yaşamında atın yeri nedir? Tarihî bilgilerinizi kullanarak açıklayınız.
- Cevap: Türkler, yalnız Asya’da binici bir millet olarak tanınmış değildir. Onlar milattan 2000 yıl öncesinden itibaren fethettikleri her yere atı da beraberlerinde götürmüştür. Milletlere binicilik hocalığı yapmışlardır. Türklerin binicilik şöhreti, Avrupa’ya yaptıkları akınlarla dillere destan olmuştur. Türk hakanları, bir milleti yendiklerini anlatmak için “Sürülerini, atlarını öldürdüm.” Türk milletine zafer ve galibiyet sağladıklarını anlatmak için de “Milletime at verdim, at sürüleri aldım.” derlerdi. Attila “Atımın bastığı yerde ot bitmez.” demiştir.
3) Çevrenizde yaşlanmış at, katır ya da eşek görseydiniz onlarla ilgili neler hissederdiniz?
- Cevap: Ona hemen yiyecek bir şeyler ya da su verirdim. Çünkü kendi başına yaşama şansı artık zorlaşmış olan bu canlılar en azından bizlerin yardımıyla hayata tutunabilirler.
12. Sınıf Dersdestek Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 159 Cevabı
1) “Yılkı Atı” adlı metnin temasını ve konusunu belirleyiniz. Bu temanın edebiyat geleneğimizdeki yerini değerlendiriniz.
- Cevap: Zamanında çok yarışlar kazandıran çok çalışan Dorukısrak adlı atın yem azlığından dolayı yılkıya yani dağlarda tek başına kalmasına bırakılması anlatılır. Gerçekçi edebiyat bu sefer köy gerçekliğini ve yaşamın zorluğunu atlar üzerinden serer gözler önüne.
2) Metindeki çatışmaları belirleyiniz.
- Cevap: Dorukısrak’ın yılkıya bırakılması gitmesinin sağlanması sonra da Drukısrak’ın aranması yeniden ahıra sokulmak istenmesi.
3) Okuduğunuz metnin olay örgüsünü şema hâlinde tahtada gösteriniz.
- Cevap: Bir Orta Anadolu köyünde İbrahim, ahırdaki samanının öküzlere, taya ve kır ata yetmeyeceği düşüncesiyle Dorukısrak’ı “yılkılık” eder; yani emektar hayvanı ahırdan, köyünden sürer. Zavallı kısrak, kışın dağda, belde başının çaresine bakacak ve çıplak doğayla savaşacak ömrü var olursa, bahara yılkıdan sağ dönebilirse o zaman ona da yeni bir iş düşünülecektir. Sert kışta kendi kaderine terk edilen kısrak, dağlarda köyün kendisi gibi kovulmuş diğer atlarıyla birlikte ölüm kalım savaşına girer. Kış geçer, yaz gelir. İbrahim, Dorukısrak’ın ölmemiş olduğunu, kırlarda başıboş dolaştığını öğrenir, onu tekrar yakalayıp işe koşmak istese de Dorukısrak köyde kalmış tayını da alır, uzaklara kaçar. Yaşlı ana ile yavrusunu bulamazlar bir daha…
4) Metnin kahramanlarını ve bunların özelliklerini belirleyiniz.
- Cevap: Romanın kahramanı olan Doru ve Çılkır adlı iki attır. Ayrıca Doru’nun sahibi Üssünoğlu İbrahim ve çocukları ile bir de kurtlar olay örgüsünde yer almaktadır. Üssünoğlu kadir kıymet bilmeyen biridir. Çocukları babalarına göre daha merhametlidir. Dorukısrak ise akıllı ve gururlu bir attır.
5) Roman kahramanı Üssüğünoğlu İbrahim’in kişilik özellikleri romanda anlatılan olayların gelişimini nasıl etkilemiştir? Açıklayınız.
- Cevap: Onun geçmişi unutup bugünü düşünmesi Dorukısrak’ı yılkıya bırakması romanın başlamasını sağlar ardından bahar gelince yeniden atı aramaya çıkması ve sonunda pişmanlık duyması romanın çatısını oluşturur.
6) Okuduğunuz metindeki zaman ve mekânın özelliklerini belirleyiniz.
- Cevap: Zaman bilinmeyen bir zamandır. Ancak mevsimler arası geçişler belirgindir. Kış ve Yaz ayları metinde Dorukısrak’ın yılkıya bırakıldığı ve sonrasında aranıldığı mevsimler olarak romanda yer alır.
7) Ahıra kabul edilmediği hâlde, Dorukısrak neden ısrarla ahıra dönmek istemektedir? Açıklayınız.
- Cevap: Çünkü gidecek başka yeri yoktur. çaresizce kapıyı zorlamaktadır. Bir canlının yıllardır yaşadığı yerden kovulması kolayca kabul edebileceği bir şey değildir.
8) “Yılkı Atı” adlı metinden Anadolu köylüsünün düşünce tarzını yansıtan cümleleri bulunuz. Metindeki çatışmalarla bu düşüncelerle arasındaki ilişkiyi yorumlayınız.
- Cevap: Anadolu köylüsü yarını ya da dünü değil yokluktan imkansızlıktan dolayı bugünü kurtarmayı düşünür. Bu yüzden İbrahim’in şu cümleleri bizlere asıl gerçeği gösterir: Bugün aklım Dorukısrak’a takıldı. Çifte gittim geldim, onu düşündüm. Dışarda kış geldim diyor. Ahırdaki saman belli, saçkı belli. Ben, öküzlerin, tayın, kıratı yeygisini onunla paylaştıramam. Tayın arpasına ortak edemem. O, bu yıl, başının çaresine bakacak. O, bu yıl “Yılkılık…” Dağda ot kalmadı, çöp kalmadı. Köyün sığırı beş gün yaylıma ya çıkar ya çıkmaz. Nerde ise şimdi sığır döner. Harman yerinde yolunu kesersin, kısrağı çevirirsin. Burnunu dağa doğru dönderirsin sürersin tepeye kadar. Varsın başının çaresine baksın. Bahara sağ salim elimize geçerse ne âlâ..
9) Dorukısrak neden yılkıya gönderilmektedir? Günümüzde bu gerekçe hâlâ geçerli midir? Tartışınız.
- Cevap: Çünkü artık eskisi gibi güçlü kuvvetli değildir ve ahırdaki saman ile yemler azdır kendisinden faydalanılacak diğer atlar varken Dorukısrak’a artık ihtiyaç kalmamıştır.
10) Yük hayvanlarının artık işe yaramadığı düşünülerek yılkıya (doğaya) salınma geleneğini nasıl değerlendiriyorsunuz? Tartışınız.
- Cevap: Bence doğru bir davranış değildir. Sonuçta bu hayvanlar yıllardır emek vermişler köylülere hizmet etmişlerdir. Onlar doğa koşullarına evcilleştirildiklerinden dolayı alışkın değildirler. Bu durum onları ölüme terk etmek gibi bir şeydir.
11) Okuduğunuz metnin üslup özelliklerini belirleyiniz.
- Cevap: Metinde kimi zaman köylülerin yerel konuşma dillerinden örnekler sunulmaktadır. Köylülerin dili düşünüş yapısı akıcı samimi bir şekilde romanda yer almaktadır.
12) “Yılkı Atı” adlı eserin Türk edebiyatındaki köy romanları arasında özel bir yeri bulunmaktadır. Roman, bu niteliği hangi özellikleriyle sağlıyor olabilir? Tartışınız.
- Cevap: Çünkü at sembolü üzerinden insanların vefasızlığı insanların sadece çıkarlarını düşünmeleri ve diğer canlıları sadece kendi çıkarları için kullanmaları anlatılmaktadır. Bu bakımdan başarılı ve farklıdır.
12. Sınıf Dersdestek Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 160 Cevabı
Okuduğunuz metinde, Abbas Sayar’ın “toplumcu gerçekçi” akımın temsilcisi olduğunu gösteren öğeleri belirleyiniz.
- Cevap: Konu halktır, halkın yaşadığı yoksulluktur. Yoksulluk ve yoksunluktan dolayı at yılkıya bırakılmak istenir. Köy yaşamının sorunları sade, samimi bir dille okura sunulur. Bu özelliklerinden dolayı toplumcu gerçekçi roman diyebiliriz.
1) Aşağıdaki cümlelerdeki noktalama işaretlerinin kullanılış gerekçesini belirtiniz.
• Köye girdi. Aralıklarla bir kaç köpek hırladı.
• Sen bekle… Gelince taşa tut. Ben seni Topal’ın bahçede beklerim, dedi. Yürüdü…
- Cevap:
➜ Biten cümlelerin sonuna nokta konulmuştur.
➜ Bitmeyen ifade ve cümlelerin sonuna üç nokta konulmuştur.
➜ Özel isme ek geldiği için kesme işareti kullanılmıştır.
2) Bugün aklım Dorukısrak’a takıldı. Çifte gittim geldim, onu düşündüm. Dışarda kış geldim diyor. Ahırdaki saman belli, saçkı belli. Ben, öküzlerin tayın, kıratı yeygisini onunla paylaştıramam. Tayın arpasına ortak edemem. O, bu yıl çaresine bakacak. O, bu yıl “ Yılkılık…” Dağda ot kalmadı, çöp kalmadı. Köyün sığırı beş gün yaylıma ya çıkar ya çıkmaz. Nerde ise şimdi sığır döner. Harman yerinde yolunu kesersin, kısrağı çevirirsin. Burnunu dağa doğru dönderirsin sürersin tepeye kadar. Varsın başının çaresine baksın. Bahara sağ salim elimize geçerse ne âlâ.. Yook, bir dereyi doldurursa, o da onun bileceği bir iş… Bundan sonra onu ne çifte koşabilirsin ne düvene…
a. Bu paragrafın yazılış amacı ve konusu nedir?
- Cevap:Romanın konusu olan Dorukısrak’ın yılkıya bırakılma sebebini okura anlatılması ve romanın başlangıcının yapılması amaçlanmaktadır. Bu yüzden sebepler arka arkaya sıralanmaktadır.
b. Bu paragraftaki cümleler hangi unsur etrafında bir araya gelmiştir?
- Cevap: Dorukısrak etrafında ve Üssünoğlu İbrahim’in ağzından anlatılmaktadır. Bu iki roman kahramanı ilerde de romanın çatısını oluşturacak romanın etrafında toplandığı isimler olacaktır.
c. Bu paragrafta hangi anlatım biçimleri kullanılmıştır?
- Cevap: Bu paragrafta betimleme ve öykülemeden faydalanılmıştır. Dorukısrak’ın özellikleri öyküleme tekniğiyle betimlenmiştir.
ç. Bu paragrafı örnek alarak sevdiğiniz bir eşyayı anlatan, kısa bir paragraf yazınız.
- Cevap: En sevdiğim eşya bilgisayar çünkü onunla oyun oynuyorum ödev yapıyorum çeşitli sitelere girip vakit geçiriyorum kendimi değerlendiriyorum araştırıp öğreniyorum bu bana yardım ediyor derslerime yardımcı oluyor eski arkadaşlarımı internetten görüyorum uzun zamandır görmediğim insanlarla görüntülü konuşup hasret gideriyorum insanlarla bir arada oluyorum Dışarıya çıkmadan alışveriş yapıyorum.
“12. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Dersdestek Yayınları Sayfa 153, 154, 155, 156, 157, 158, 159, 160” ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.
