Mustafa Kemal Paşa’nın Samsun’a Çıkışı metni cevapları ve soruları, Koza Yayın 5. Sınıf Türkçe Ders kitabı sayfa 56-57-58-59-60 (Millî Mücadele ve Atatürk Teması)
Mustafa Kemal Paşa’nın Samsun’a Çıkışı Metni Cevapları
5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Koza Yayınları Sayfa 56 Cevabı
HAZIRLIK
1. Millî Mücadele döneminde bazı önemli tarihler vardır. Bu tarihleri söyleyiniz. Önemini açıklayınız.
- Cevap: Bazı önemli tarihleri şöyle sıralayabiliriz:
AMASYA GENELGESİ (22 HAZİRAN 1919)
ERZURUM KONGRESİ(23 TEMMUZ-7 AĞUSTOS 1919)
SİVAS KONGRESİ (4-11 EYLÜL 1919)
ATATÜRK’ÜN ANKARA’YA GELİŞİ
SEVR ANTLAŞMASI
TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ’NİN AÇILIŞI
KURTULUŞ SAVAŞI SIRASINDA MÜCADELE EDİLEN ÖNEMLİ CEPHELER.
BATI CEPHESİ
2. 19 Mayıs 1919 tarihi size neleri çağrıştırıyor?
- Cevap: 19 Mayıs 1919’da Mustafa Kemal Atatürk Bandırma Vapuru ile Samsun’a çıkmıştır ve bu gün, İtilaf Devletleri’nin işgaline karşı Türk Kurtuluş Savaşı’nın başladığı gün kabul edilir. Atatürk bu bayramı Türk gençliğine armağan etmiştir.
Şiiri öğretmeninizin örnek okumasından sonra , tonlama ve noktalama işaretlerine dikkat ederek sesli okuyunuz.
MUSTAFA KEMAL PAŞA’NIN SAMSUN’A ÇIKIŞI
Bir gemi açılır engine,
Bu tek gemi, bu küçük bir tekne
Bir yenilmez donanma heybetinde
Yarar Karadeniz’i…
İçinde bir asker var, bin asker gibi,
Bir kılıç var belinde, gücü bin kılıç…
Bir ordu gibi çıkar o tek asker Samsun’a…
Kuşanır bir kılıç gibi Anadolu’yu,
Anadolu kuşanır onu bir kılıç gibi,
Erzurum yaylasında bir şafak söker,
Bir bayrağın som kızıllığı vurur
Yurdun üstüne…
Orhan Şaik GÖKVAV
1902 yılında Kastamonu’da doğdu. Ortaöğrenimini Aydın ve Kastamonu’da tamamladı. Ankara Muallim Mektebini bitirdi. Bir süre ilkokul öğretmeni olarak çalıştı. İstanbul Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümünü okuyup buradan mezun olunca çeşitli liselerde edebiyat öğretmeni olarak görev aldı. İlk şiirleri Kastamonu’da yayınlanan Açıksöz dergisi ile Balıkesir’de yayınlanan Çağlayan dergilerinde çıktı. Birkaç Şiir-Poems, Bu Vatan Kimin?, Dede Korkut, Katip Çelebi Hayatı, Şahsiyeti ve Eserleri, Destursuz Bağa Girenler eserlerinden bazılarıdır. 2 Aralık 1994’te İstanbul’da yaşamını yitirdi.
1. ETKİNLİK
5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Koza Yayınları Sayfa 57 Cevabı
Metinde anlamını bilmediğiniz kelimeleri aşağıya yazınız. Kelimelerin anlamlarını şiirdeki bağlamından yararlanarak tahmin ediniz. Kelimelerin sözlük anlamlarını da yazarak tahminleriniz ile karşılaştırınız. Bu kelimeleri birer cümlede kullanınız.
- Cevap:
1. Kelimem: engin
- Tahminim: yüksek, ulu.
- Sözlük anlamı: ucu bucağı görünmeyecek denli geniş, uçsuz bucaksız, çok geniş
- Cümlem: Engin dağları aştık da geldik.
2. Kelimem: kuşanmak
- Tahminim: Giyinmek, örtülmek.
- Sözlük anlamı: beline kuşak, kemer, kılıç gibi şeyler bağlamak.
- Cümlem: Silahlarını kuşanıp çıktı yola.
3. Kelimem: som
- Tahminim: Temiz, berrak
- Sözlük anlamı: kaplama olmayan, içi dışı dolu olan, katışıksız, saf.
- Cümlem: Som altından yapılmış tespihi vardı.
2. ETKİNLİK
Metinden hareketle aşağıdaki soruları sözlü cevaplayınız.
1. Gemi, küçük olmasına karşın neden bir donanma heybetine benzetilmiş olabilir?
- Cevap: Çünkü içinde Mustafa Kemal vardır. Mustafa Kemal bin orduya bedeldir çünkü.
2. Gemideki asker kimdir? Şair onu neden bin asker kadar güçlü görüyor?
- Cevap: Çünkü gemideki asker ülkemizi kurtaracak olan Mustafa Kemal’dir. O vatan aşıyla o kadar güçlüdür ki bin değil bir milyon asker gücündedir.
3. Gemideki asker nereye gitmektedir?
- Cevap: Samsun’a oradan da Anadolu’ya vatanı kurtarmaya gitmektedir.
4. “Erzurum yaylasında bir şafak söker” dizesiyle şair hangi olaya vurgu yapıyor olabilir?
- Cevap: Erzurum Kongresi’ne katılacak Mustafa Kemal’in bu kongre sayesinde ülkenin kurtuluşunu başlatmasına gönderme yapmaktadır.
3. ETKİNLİK
5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Koza Yayınları Sayfa 58 Cevabı
“Elindeki topu bana attı.” cümlesindeki “at” kelimesinin hangi anlamda kullanıldığını söyleyiniz. “At” kelimesinin burada kullanılan anlamının dışında başka hangi anlama geldiğini açıkladıktan sonra eş sesli kelimelerle ilgili verilen bilgileri okuyunuz.
“At” kelimesi yukarıdaki cümlede “fırlatmak” anlamıyla kullanılmıştır.
“Köyde herkesin bir atı vardı.” cümlesinde ise “at” kelimesi hayvan anlamıyla kullanılmıştır.
Yazılışları aynı, anlamları farklı olan kelimelere eş sesli (sesteş) kelimeler denir. Kelimeler örneklerde de gördüğünüz gibi kullanıldıkları cümleye göre anlam kazanır.
Aşağıdaki kelimeleri eş seslilik özelliğine uygun olarak iki ayrı cümlede kullanınız.
- Cevap:
yüz:
- 1.anlam: Yüzünde güller açmıştı.
- 2. anlam: Babam bana yüz tl verdi.
gül:
- 1.anlam: Gülünce gözleri gülerdi.
- 2. anlam: Bahçeden iki gül kopardı.
4. ETKİNLİK
a. Kök ve eklerle ilgili aşağıda verilen bilgileri okuyunuz.
Kök: Bir kelimenin anlamlı en küçük parçasına kök denir. Türkçede kök kelimenin başında yer alır. Kökler kelimenin bütünüyle de anlam ilişkisi içindedir.
Ek Kelimelerin cümledeki görevini belirtmek veya kelimelerden yeni süzükler türetmek için kullanılan ses ya da hecelere ek denir.
Aşağıdaki kelimeleri köklerine ve eklerine ayıralım:
Birinci kelimede ekleri çıkardıktan sonra parçalayamayacağımız en anlamlı bölüm “sev” olduğundan kelimenin kökü “sev”dir.
İkinci kelimeyi eklerine ayırdığımızda kalan son parça “kale” kelimesidir. Ancak “kale” kelimenin tamamıyla bir anlam ilişkisi taşımadığından kelimenin kökü olamaz. Bu durumda kelimenin kökü “kalem”dir.
5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Koza Yayınları Sayfa 59 Cevabı
b. Önceki sayfada yer alan açıklamalardan hareketle aşağıdaki kelimeleri eklerine ve köklerine ayırınız.
- Cevap:
soruşturmak: sor-uştur-mak
çocuklara: çocuk-lar-a
gemisi: gemi-si
öğretmeni: öğret-me-n-i
arabamız: araba-mız
okulda: oku-l-da
çantası: çanta-sı
silgiler: sil-gi-ler
odasında: oda-sı-n-da
denizci: deniz-ci
5. ETKİNLİK
Atatürk’ün katıldığı kongrelerde yaptığı konuşmaları düşününüz. “Sizce konuşmaya başlamadan önce neler söyleyeceğini önceden tasarlamış mıdır? Konuşmaları esnasında nelerden faydalanmış olabilir? Bir lider nasıl konuşmalıdır?” sorularının cevaplarını düşününüz. Etkili konuşma konusunda kısa bir metin yazınız. Yazınızda anlamını yeni öğrendiğiniz kelimeleri kullanmaya özen gösteriniz. Ayrıca dilimize henüz yerleşmemiş yabancı kelimelerin yerine Türkçelerini kullanmaya özen gösteriniz.
- Cevap: ETKİLİ KONUŞMA ÜZERİNE BİR METİN
Atatürk konuşmalarını yapmadan önce bence her zaman üzerinde düşünürdü. Sözlerini ölçüp tartar, insanları en çok etkileyecek sözcükleri seçerdi. Çünkü karşınızdaki insanlar etkilemenin en doğru yolu onların ilgisini çekecek onları etkileyecek sözcükleri seçmektir. Bunun yolu da konuşma öncesi sözcükler üzerinde çalışma ve konuya hazırlık yapmaktan geçer.
6. ETKİNLİK
5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Koza Yayınları Sayfa 60 Cevabı
a. “Sonraki Derse Hazırlık” aşamasında yaptığınız araştırmanın sonuçlarını, Atatürk’ün katıldığı kongreler hakkında edindiğiniz bilgileri, sınıfınıza getirdiğiniz görselleri de kullanarak arkadaşlarınıza sununuz. Sunumunuzun hazırlık aşamalarını maddeler hâlinde yazınız.
- Cevap: Erzurum Kongresi’nin ardından 2 Eylül 1919 günü yeniden Sivas’a gelen ve 18 Aralık 1919’a kadar burada kalan Mustafa Kemal Paşa ve beraberindeki heyet tarafından 4 Eylül 1919 Perşembe günü saat 14.00’te bugünkü Atatürk ve Kongre Müzesi binasında, Türkiye Cumhuriyeti’nin temellerinin atıldığı Sivas Kongresi yapıldı.
b. Sunumunuzun ardından kendinizi aşağıdaki ölçütlere göre değerlendiriniz.
- Cevap:
Sunumum için gerekli hazırlıkları yaptım. (x)
Konuyu güvenilir kaynaklardan araştırdım. (x)
Sunumumu görsellerle destekledim. (x)
Sunumumda konu dışına çıkmadım. (x)
Kelimeleri anlamına uygun kullandım. (x)
Sunumumda beden dilimi etkili bir şekilde kullandım. (x)
Sunumumu yaparken nezaket kurallarına uygun davrandım. (x)
Sunumumu gerçekleştirirken dinleyicilerle göz teması kurdum. (x)
İşitilebilir bir ses tonuyla konuştum. (x)
Sunumumda anlamını yeni öğrendiğim kelimeleri de kullandım. (x)
Kelimeleri doğru telaffuz ettim. (x)
Değerlendirme sonucuna göre eksikliklerinizi gidermek için neler yapmanız gerektiğini açıklayınız.
- Cevap: Bir dahaki sunumumda daha fazla çalışmalı daha çok görsele yer vermeli kelimelerimi daha özenli seçmeliyim
SONRAKİ DERSE HAZIRLIK
15 Temmuz 2016 tarihinde ülkemizde gerçekleştirilmek istenen darbe girişimiyle ilgili bilgiler toplayınız.
- Cevap: Aşağıdaki bilgilerden yararlanabilirsiniz.
15 Temmuz 2016 Darbe Girişimi: Türkiye’nin Direnişi
Giriş: 15 Temmuz 2016, Türkiye tarihinde unutulmaz bir dönüm noktasıdır. Bu tarihte Türkiye, demokrasisine ve millî iradesine yönelik büyük bir tehdit olan darbe girişimiyle karşı karşıya kaldı. Millet, bu karanlık gecede sokaklara çıkarak demokrasi ve özgürlük için tarihi bir direniş gösterdi.
Darbe Girişimi ve Süreci:
➢ 15 Temmuz 2016 akşamı, Türk Silahlı Kuvvetleri içerisinde bir grup asker, Anayasa’ya ve hukuka aykırı şekilde devleti ele geçirme amacıyla darbe girişimini başlattı.
➢ Darbe girişimi, Türkiye’nin farklı bölgelerinde köprülerin, havaalanlarının ve stratejik noktaların kapatılmasıyla başladı.
➢ Devlet televizyonu TRT’ye girilerek askeri bir bildiri okundu ve darbe ilan edildi.
➢ Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Marmaris’ten canlı yayınla halkı sokağa çağırmasıyla birlikte, Türk milleti demokrasiye sahip çıkmak için meydanlara döküldü.
Halkın Direnişi ve Demokrasi Nöbetleri:
➢ Halk, darbe girişimine karşı büyük bir direniş gösterdi. Sokaklara dökülen vatandaşlar, tankların önüne geçerek darbecilere karşı koymaya çalıştı.
➢ Camilerden yapılan anonslarla halk sokağa çağrıldı, demokrasi nöbetleri başlatıldı.
➢ Meclis ve Cumhurbaşkanlığı Sarayı gibi kritik noktalar halkın direnişi sayesinde korundu.
Hükümet ve Liderlerin Duruşu:
➢ Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, halkı sokağa çağırarak darbeye direnmelerini istedi.
➢ Başbakan Binali Yıldırım ve diğer hükümet yetkilileri, halka seslenerek darbenin başarısız olacağını ve demokrasiye sahip çıkılması gerektiğini vurguladı.
Darbe Girişiminin Başarısızlığı:
➢ Halkın direnişi ve liderlerin duruşu sonucunda darbe girişimi başarısız oldu.
➢ Millet, tankların ve silahların önüne geçerek demokrasiyi savundu.
➢ Halkın gösterdiği direniş sayesinde darbeciler teslim oldu veya etkisiz hale getirildi.
Sonuç ve Anlamı:
➢ 15 Temmuz 2016’da yaşanan darbe girişimi, Türkiye’nin demokrasisine, millî iradesine ve özgürlüğüne olan bağlılığını tüm dünyaya gösterdi. Halkın demokrasiye sahip çıkma iradesi, darbe girişiminin başarısızlıkla sonuçlanmasına yol açtı. Bu tarih, Türk milletinin birlik ve beraberlik içerisinde demokrasisini koruma azmini ve gücünü yansıtan bir sembol olarak hafızalarda yaşamaktadır.
5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Koza Yayın Millî Mücadele ve Atatürk Teması Sayfa 56-57-58-59-60 Mustafa Kemal Paşa’nın Samsun’a Çıkışı Metni Etkinlik Soruları ve Cevapları ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.
