Dumlupınar Savaşı metni cevapları ve soruları, Anıttepe Yayıncılık 5. sınıf Türkçe ders kitabı sayfa 46-47-48-49-50-51 (Milli Mücadele ve Atatürk)
Dumlupınar Savaşı Metni Cevapları
Gazi Mustafa Kemal, Sakarya Savaşı’ndan sonra düşmanı yurttan tamamen atmak için büyük bir savaş hazırlığına girişti. Eli silah tutan herkes orduya alındı. Ordunun savaş gücü artırıldı.
Mustafa Kemal, 23 Ağustos 1922 günü gizlice Konya’ya gitti. Oradan Akşehir’e vardı. Fevzi Çakmak ve İsmet İnönü gibi ileri gelen komutanları çevresinde topladı. Birlikte bir taarruz planı hazırladılar.
26 Ağustos sabahı erken saatlerde Gazi Mustafa Kemal, Afyon Kocatepe’de bulunuyordu. Gün ağarırken verdiği buyrukla görülmemiş bir saldırı başladı. Toplar patlıyor; Mehmetçikler, İngilizlerin “Ancak altı ayda aşılabilir.” dedikleri Yunan siperlerini yıldırım gibi aşıyordu. Düşman neye uğradığına şaşırmıştı. Daha ilk gün birçok Yunan subayı tutsak edilmişti. İkinci gün başkomutanları da tutsak edildi. Başsız ve yönetimsiz kalan Yunan ordusuna artık İzmir’e doğru kaçıp canını kurtarmaktan başka bir yol kalmamıştı. 30 Ağustos 1922 günü Dumlupınar’da yapılan son bir meydan savaşı ile düşman ezilmiş, Anadolu toprakları düşman işgalinden kurtulmuştu.
Türk ordusu Başkomutan Gazi Mustafa Kemal’in verdiği “Ordular, ilk hedefiniz Akdeniz’dir. İleri!” buyruğu ile Yunanlıları İzmir’e dek kovaladı. Kaçıp İzmir’e gelebilen düşman askerleri, rıhtımda bekleyen gemilere binerek geldikleri gibi gittiler.
9 Eylül günü Türk ordusu İzmir’e girdi. Şehir ateş içinde yanıyordu. Düşman, kaçarken kenti ateşe vermişti fakat bu yangınlar kimsenin umrunda bile değildi. Halk sokaklara dökülmüş, şenlik içinde kurtarıcısını selamlıyor, Mehmetçikleri çiçek yağmuruna tutuyordu.
5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Anıttepe Yayıncılık Sayfa 46 Cevabı
HAZIRLIK
1. Araştırmanız sonucunda belirlediğiniz Atatürk’e ait veciz sözleri arkadaşlarınızla paylaşınız.
- Cevap:
Türk vatanı bir bütündür, parçalanamaz.”
” Vatanın her karış toprağı, vatandaşın kanıyla ıslanmadıkça terk edilemez”
”Vatanımın toprağı temizdir; elimi ve elimizi kirletmez!..”
“Türklerin vatan sevgisi ile dolu göğüsleri, düşmanların melun ihtiraslarına karşı daima bir duvar gibi yükselecektir”
“Yurt toprağı, sana herşey feda olsun. Kutlu olan sensin.”
2. Atatürk’e “Ordular, ilk hedefiniz Akdeniz’dir. İleri!” sözünü söyleten gelişmeler nelerdir? Arkadaşlarınızla tartışarak belirleyiniz.
- Cevap: Mustafa Kemal’in Dumlupınar’da kazandığı Taarruz Savaşı ve elde ettiği Zafer sayesinde artık hedef İzmir’in kurtarılması olacak bu yüzden de Hedefiniz Akdeniz’dir diyecektir.
1. ETKİNLİK
5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Anıttepe Yayıncılık Sayfa 48 Cevabı
“Dumlupınar Savaşı” metninin ders kitabınızdaki görsellerini inceleyiniz. Metnin görsellerinden hareketle içeriğini tahmin ediniz. Tahminlerinizi aşağıya yazınız.
Metinde…Kurtuluş Mücadelesi’nde kahramanlık yapan halkımız, Mustafa Kemal ve Silah arkadaşlarının onurlu mücadelesi..anlatılıyor olabilir.
- Cevap:
2. ETKİNLİK
a) Okuduğunuz metinde geçen bazı kelimeler, harfleri eksik olarak verilmiştir. Sözlük anlamından hareketle eksik harfleri örnekteki gibi tamamlayarak kelimeleri belirleyiniz.
1. Bir devletin silahlı kuvvetlerinin tümü.
- Cevap: ORDU
2. Bir halkın üzerinde yaşadığı, kültürünü oluşturduğu toprak parçası, vatan.
- Cevap: YURT
3. Yıpratmak amacıyla doğrudan doğruya silahlı veya silahsız bir eylemde bulunma, hücum.
- Cevap: TAARRUZ
4. Belirli bir davranışta bulunmaya zorlayıcı söz, buyuru, emir.
- Cevap: BUYRUK
5. Askerlerin savaşta vurulmamaları ve rahat ateş edebilmeleri için kazılmış, üstü açık hendek.
- Cevap: SİPER
6. Savaşta ele geçen düşman, esir.
- Cevap: TUTSAK
7. Bir yeri ele geçirme.
- Cevap: İLHAK
8. Bir akarsu veya deniz kıyısında doldurularak yapılmış, gemilerin indirme bindirme veya yükleme boşaltma yapabileceği yer.
- Cevap: RIHTIM
9. Şen olma durumu, şetaret.
- Cevap: ŞENLİK
b) Bu kelimelerden üç tanesini seçerek cümle içinde kullanınız.
- Cevap:
Büyük taarruz vatanı kurtaran en önemli savaşımızdı.
Topraklarımızı ilhak edecek düşmanlar karşılarında bizi bulacaklardır.
Siperlerde kahramanlar çarpışıyordu.
3. ETKİNLİK
a) Aşağıdaki cümlelerde koyu yazılan deyimlerin anlamlarını, cümlenin bağlamından hareketle tahmin ediniz. Tahminlerinizi boş bırakılan yerlere yazınız.
Eli silah tutan herkes orduya alındı.
- Cevap: Yani savaşabilecek herkes kastedilmektedir.
Yunan siperlerini yıldırım gibi aşıyordu.
- Cevap: Çok hızlı bir şekilde anlamına gelmektedir.
Düşman neye uğradığına şaşırmıştı.
- Cevap: Afallamak..
Fakat bu yangınlar kimsenin umrunda bile değildi.
- Cevap: Kimsenin ciddiye almaması, ilgilenmemesi
Halk sokaklara dökülmüş, şenlik içinde kurtarıcısını selamlıyor, Mehmetçikleri çiçek yağmuruna tutuyordu.
- Cevap: İsyan etmek ya da gösteri yapmak için sokaklara çıkmak
Gün ağarırken verdiği buyrukla görülmemiş bir taarruz başladı.
- Cevap: Güneş çıkarken, tan yeri vaktinde.
b) Deyimlere yönelik tahminlerinizi deyimler sözlüğünden kontrol ederek bu deyimleri cümle içinde kullanınız.
- Cevap:
Eli silah tutanları cepheye almışlardı.
Yıldırım gibi imdadımıza yetişmişti.
O golü yedikten sonra neye uğradığın şaşırmıştı.
Halk son zamlardan sonra sokaklara dökülmüştü.
Gün ağarırken yola düşmüştük.
4. ETKİNLİK
5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Anıttepe Yayıncılık Sayfa 49 Cevabı
Aşağıdaki kelimeleri zıt anlamları ile birlikte örnekteki gibi cümlede kullanınız. küçük – büyük
Bayram kutlamalarına büyük küçük herkes katıldı,
- Cevap:
düşman: Eski dost düşman olmaz.
savaş: Savaşta ve barışta her daim ülkemizi korumak vatani görevimizdir.
erken: Akşam erken yatmazsan sabah okula geç kalırsın.
sonra: Önce ceketini çıkardı sonra yerine oturdu.
gelmek: Şimdi git, yarın gel.
ileri: Çiviyi ileri geri hareket ettirerek çıkarmaya çalışıyor.
girmek: Söylediklerim bir kulağından giriyor öbür kulağından çıkıyor.
5. ETKİNLİK
Aşağıdaki sorulan “Dumlupınar Savaşı” metnine göre cevaplayınız.
1) Sakarya Savaşı’ndan sonra neden büyük bir savaş hazırlığı yapılmıştır?
- Cevap: Çünkü artık düşmanı yurt topraklarından tamamen atmak gerekmekteydi.
2) Gazi Mustafa Kemal, harekât planını nerede ve kimlerle hazırlamıştır? Planı hazırlamadaki kararlı tutumunu nasıl değerlendiriyorsunuz?
- Cevap: Mustafa Kemal, 23 Ağustos 1922 günü gizlice Konya’ya gitmiş oradan Akşehir’e varmıştır. Orada Fevzi Çakmak ve İsmet İnönü gibi ileri gelen komutanları çevresinde toplamış ve birlikte bir taarruz planı hazırlamıştır. Çünkü bu kararlılık ve azim olmasa insanlar onu izlemeyebilir ya da tereddüt edip başarı elden gidebilirdi.
3) Anadolu topraklan düşman işgalinden ne zaman kurtulmuştur?
- Cevap: 30 Ağustos 1922 günü Dumlupınar’da yapılan son bir meydan savaşı ile düşman ezilmiş, Anadolu topraklan düşman işgalinden kurtulmuştur.
4) Gazi Mustafa Kemal, askerlerine hangi emri vermiştir?
- Cevap: Türk ordusu Başkomutan Gazi Mustafa Kemal’in verdiği “Ordular, ilk hedefiniz Akdeniz’dir. İleri!” buyruğu ile Yunanlıları İzmir’e dek kovalama ve İzmir’i de kurtarmak istemiştir.
5) Metinden hareketle dönemsel ve toplumsal yapıyla ilgili hangi çıkarımlarda bulunabilirsiniz? Metinden örnekler vererek açıklayınız.
- Cevap: O dönemin ne kadar zor şartları ne kadar zor mücadelelerle geçtiğini bize gösteren bir metindir. Bunun yanında toplumun nasıl da işgal günleri sonrası bağımsızlığın coşkusunu ve onlara bu bağımsızlığı getiren Mustafa Kemal ve arkadaşlarına sevgi gösterilerinde bulunduğunu anlamaktayım.
6. ETKİNLİK
5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Anıttepe Yayıncılık Sayfa 50 Cevabı
Metni özetleyiniz. Özetinizde metni okuma sürecinde işaretlediğiniz yerlerden yararlanabilirsiniz.
- Cevap: Mustafa Kemal’in Sakarya Savaşı sonrası düşmanı tamamen yurt topraklarından temizlemek için giriştiği mücadele anlatılır. Ardından kimlerle taarruz planını yaptığı hamleleri ve sonuçta elde ettiği zaferden sonra askerlere hangi yeni hedefi işaret ettiği anlatılır. İzmir’i kurtardıktan sonraki durum özetlenerek metin bitirilmiştir.
7. ETKİNLİK
Okuduğunuz metinle ilgili üç soru hazırlayınız. Hazırladığınız soruları arkadaşlarınıza sorunuz.
Cevap:
Mustafa Kemal kiminle planı hazırlamıştır?
Anadolu İnsanı Mustafa Kemal’i nasıl karşılamıştır İzmir’de?
Mustafa Kemal ile ilgili hangi özellikleri metinden çıkarabilirsiniz?
8. ETKİNLİK
Millî Mücadele yıllarında yaşamış olsaydınız vatanımızın düşman işgalinden kurtulması için neler yapardınız?” konulu hazırlıklı konuşmanızı arkadaşlarınızla paylaşınız.
Konuşmanızı yaparken dönemin şartlarını, insanların duygularını, yaşadıklarını ve değer yargılarını göz önünde bulundurunuz.
Cevap:
VATAN AŞKI
Vatan için canımızı, kanımızı ,malımızı her şeyimizi hiç tereddüt etmeden vermek feda etmek bizim vatana olan borcumuzdur.
Vatan gibi kutsal hiç bir şey yoktur. Çünkü insanın vatandan daha değerli hiç bir şeyi yoktur. İnsan vatanını bir kez kaybetmeye görsün o zaman anlıyor vatan için ölmenin ne olduğunu.
Türkler yıllarca göçebe yaşadıktan sonra yerleşik hayata geçerek kendilerine bir vatan kurmak istediler. Ancak bir çok kez düşmanları tarafından rahat bırakılmadılar ve yurtlarından ayrılmak zorunda kaldılar. Nihayet 1071’de Malazgirt alındıktan sonra Anadolu kapılarını açmayı başardılar ve bir daha kapanmamak üzere Anadolu topraklarına yerleştiler. Bugün vatan dediğimiz toprakları bizler nice mücadelelerden sonra aldık.
Bundan sonra da öyle kolay terk etmeye de niyetimiz olmayacaktır.
9. ETKİNLİK
a) Metinden alınan aşağıdaki cümlede altı çizili kelimeler niçin büyük harfle başlamıştır?
Mustafa Kemal. 23 Ağustos 1922 günü, gizlice Konya’ya gitti.
b) Aşağıdaki paragrafta büyük harflerin yazımı ile ilgili yanlışlıklar yapılmıştır. Yanlış yazılan kelimeleri işaretleyiniz.
İstanbul’da 23 mayıs 1919 günü ve İzmir’in işgal edildiği 15 mayıs’tan beri geçen dokuz gün içinde İstanbul’da gerçekleştirilen dördüncü açık hava toplantısı olan Sultan Ahmet mitingine Kadınlı erkekli iki yüz bin Kişinin katıldığı belirtilmektedir. Doktor sabit bey’in yanında Halide Edip de konuşmacıdır.
- Cevap: Çünkü Türkçe’de özel adlar, belirli gün ve hafta adları ile şehir adları büyük harfle başlar.
10. ETKİNLİK
5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Anıttepe Yayıncılık Sayfa 51 Cevabı
Dumlupınar Şehitliği’ni ziyarete gittiğinizi düşününüz. Şehitlerimize duygu ve düşüncelerinizi ifade eden bir mektup yazımz.
- Cevap:
Sevgili Aziz Şehitlerimiz,
Öncelikle sizleri saygıyla yad eder, emanetinizin boynumuzun borcu olduğunu bilmenizi isteriz. Sizler sayesinde emellerine ulaşamamış devlet hainleri ve katillere, dünyada güçlü ülkemizi çekemeyen bütün dış güçlere ne kadar güçlü olduğumuzu bir olduğumuzu diri olduğumuzu gösterdik. Sizlerin canlarınız pahasına koruduğunuz bu ülkenin bayrağı yeryüzü durdukça şanlı şekilde dalgalanmaya devam edecektir. Sizin aileleriniz ailelerimiz, kutsal emanetlerimizdir. Sizlerin aziz hatıralarını her zaman kalbimizde yaşatacağımızdan ve bu ülkeye günü geldiğinde canımızla seve seve hizmet etmekten geri durmayacağımızı bilmenizi isteriz.
Saygılarımızla,
Türk Milleti
BİR SONRAKİ DERSE HAZIRLIK
1. Çanakkale Savaşı ile ilgili şiirler araştırınız. Beğendiğiniz bir şiiri ezberleyiniz.
- Cevap: Özellikle Mehmet Akif’in Çanakkale Şehitleri’ne şiirini okuyabilirsiniz.
2. Nusrat Mayın Gemisi hakkında bilgi toplayınız.
- Cevap:
Nusret, Malatya Arapgirli Cevat Paşa’nın emriyle Osmanlı Donanması ve Türk Deniz Kuvvetleri’nde hizmete giren mayın dökücü gemi. Asıl ismi Nusrat olan ama zamanla Nusret olarak kullanılan gemi, 1911 yılında Almanya’nın Kiel şehrinde kızağa çekildi ve 1913 yılında Osmanlı Donanması’na katıldı.
Nusrat Mayın Gemisi 3 Eylül 1914’te Çanakkale’ye gelmişti. Almanya’da özel şekilde mayın dökme gemisi olarak inşa edilmiş bu tekne dar alanlarda kolayca manevra yapabiliyor ve az su çektiğinden mayın alanları üzerinde güvenle dolaşabiliyordu. Ancak Osmanlı Devleti’nin mali sorunları ona boğazı mayınlayabilmesi için gerektiği miktarda mayın bulamıyordu. Çanakkale boğazında zaten önceden boğazı kesecek şekilde döşenmiş mayın hatları bulunmaktaydı.
3. www.kultur.gov.tr adresinden yararlanarak Çanakkale’ye sanal bir gezi düzenleyiniz. İzlenimlerinizi not alınız.
- Cevap: İzlenimlerinizi not etmeniz kendi görüşlerinizi yazmanız gerekmektedir.
5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Anıttepe Yayıncılık 2. Tema Milli Mücadele ve Atatürk Sayfa 46, 47, 48, 49, 50, 51 Dumlupınar Savaşı Metni Etkinlik Soruları ve Cevapları ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.
