Boğaç Han metni cevapları ve soruları, Anıttepe Yayıncılık 5. sınıf Türkçe ders kitabı sayfa 118-119-120-121-122-123-124-125-126 (Milli Kültürümüz)
Boğaç Han Metni Cevapları
5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Anıttepe Yayıncılık Sayfa 118 Cevabı
HAZIRLIK
1. İsminizin size nasıl verildiği hakkında öğrendiklerinizi arkadaşlarınızla paylaşınız.
- Cevap: Adım Mehmet. Dedemin de adı Mehmet imiş. Babam ben doğunca endi babasının ismini bana vermek istemiş. Bundan dolayı da benim adım Mehmet olmuş.
2. Türk kültüründe isim verme geleneği ve Dede Korkut Hikâyeleri hakkında neler öğrendiniz? Anlatınız
- Cevap: Türklerde (ve Türklerin yakın komşusu, dil akrabası Moğollarda) yeni doğan çocuğa ad verme geleneği çok eskiye dayanan bir TÖRE’dir. Çocuk doğduğu zaman olan bir hâdise, eve ya da obaya gelen bir ziyaretçi, ilk görülen nesneye, hayvan veya bitki adı, kız ya da erkek kişiye ad olabilir: Meselâ: TEMÜÇÎN= Çinggis Kağan’ın ilk adı olup, doğduğu zaman, esir alınıp obaya getirilen soylu bir kişinin adıdır. (DEMÎR+CÎ) manasınadır. ÇİNGGİS adı sonradan verilmiştir.
Metni vurgu, tonlama ve noktalama işaretlerine dikkat ederek sesli okuyunuz.
- Cevap: Metni okurken özellikle de virgül olan yerlerde hafifçe nefes alarak durmayı unutmayınız.
Okuma sırasında 1 ve 2 numaralı yerlerde durarak 1. etkinlikteki soruların cevaplarını tahmin ediniz.
- Cevap: Tahminlerinizi defterinize yazabilirsiniz.
1. ETKİNLİK
5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Anıttepe Yayıncılık Sayfa 123 Cevabı
Okuma sırasında aşağıdaki soruların cevaplarını tahmin ediniz.
Sizce boğayı neden meydana getirmiş olabilirler?
- Cevap: Çünkü o dönemlerde obada olan gençlerin ad alabilmeleri için bir kahramanlık yapmaları gerekmektedir. Şölen sırasında getirilecek boğayı alt edecek delikanlı da isim almaya hak kazanacaktır. Hem eğlence hem de gençlerin ad alması için boğa getirilmiş olabilir.
Dirse Han’ın oğlu boğadan kurtulmak için ne yapmış olabilir?
- Cevap: Dövüş sırasında oğlan hem gücünü hem de aklını kullanmıştır. Dövüşün bir yerinde oğlan boğanın alnından yumruğunu giderdi, yolundan savuldu, boğa ayak üstünde duramadı, düştü tepesinin üstüne yıkıldı böylece oğlan boğadan kurtulmuş oldu.
2. ETKİNLİK
Okuduğunuz metinde geçen anlamını bilmediğiniz kelimeleri aşağıya yazınız. Bu kelimelerin anlamlarını metinden yola çıkarak tahmin ediniz. Sonra bu kelimelerin anlamlarını sözlükten bularak tahmininizi kontrol ediniz. Anlamını öğrendiğiniz bu kelimeleri birer cümlede kullanınız.
HAMLE:
Tahminim: Atak.
Sözcük Anlamı: ileriye doğru atılma
Cümlem: Maçı kazanmak için bir hamle yapmıştı.
MEYDAN:
Tahminim: Herhangi bir etkinlik için toplanılan yer, köylerde merkez yer.
Sözcük Anlamı: bulunulan yer ve çevresi, ortalık
Cümlem: Meydanda kimsecikler yoktu.
KABİLE:
Tahminim: Eskiden ilkel şekilde yaşayan toplumlara verilen ad.
Sözcük Anlamı: Birlikte yaşayan, konup göçen, bir sülâleden türemiş insanlar. Bir reisin idaresi altında bulunan ve ekserisi aynı soydan gelen insanlar.
Cümlem: Onun kabilesi çok ünlüydü
KUDRET
Tahminim: Güç, güçlü olma.
Sözcük Anlamı: erk, erke, güç.
Cümlem: O adam çok kudretli biriydi.
3. ETKİNLİK
“Boğaç Han” adlı metni olay, yer, şahıs kadrosu ve zaman bakımından inceleyiniz.
Yer: Orta Asya’da Türklerin Ana Yurdu olan topraklar
Zaman: Geçmiş zaman, Orta Asya’da Türklerin egemen oldukları yıllar
Olay: Boğaç Han’ın Boğa ile güreşmesi, boğayı yenerek ad alması
Şahıs ve varlık kadrosu: Boğaç Han, üç arkadaşı, Dede Korkut, dövüşü izleyenler, Boğa, Sultan.
4. ETKİNLİK
5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Anıttepe Yayıncılık Sayfa 124 Cevabı
Aşağıdaki soruları okuduğunuz metne göre cevaplayınız.
1) Dirse Han’ın oğlu ve arkadaşları meydanda hangi oyunu oynuyorlardı?
- Cevap: Aşık oyunu oynamaktadırlar.
2) Dirse Han’ın oğlu, boğayı yenmek için ne yapmıştır?
- Cevap: Dövüş sırasında oğlan hem gücünü hem de aklını kullanmıştır. Dövüşün bir yerinde oğlan boğanın alnından yumruğunu giderdi, yolundan savuldu, boğa ayak üstünde duramadı, düştü tepesinin üstüne yıkıldı böylece oğlan boğadan kurtulmuş oldu.
3) Dirse Han’ın oğluna kim isim vermiştir? Verdiği isim nedir?
- Cevap: Dede Korkut vermiştir. Verdiği isim ise Boğaç Han’dır.
4) Dede Korkut, Dirse Han’dan oğluna neler vermesini istemiştir?
- Cevap: Dedem Korkut oğlanın babasından oğluna versin diye BEYLİK İSTESİN, TAHT ALIVERSİN demiştir.
5) Okuduğunuz metinde Türklerin hangi gelenekleri yer almaktadır?
- Cevap: Türklerin ad alma geleneği, Türklerin oynadıkları oyunlar, Türklerin nasıl Beylik kurup, taht diledikleri gibi gelenekleri görmekteyiz.
5. ETKİNLİK
Okuduğunuz metindeki olayı siz anlatsaydınız nasıl kurgulardınız?
Benim kahramanlarım: Boğaç Han’ın bir kankisi olurdu. Adı Volkan Han olurdu.
Olayın geçtiği yer: Olayı Edirne’de yaşatırdım. Çünkü orada asırlardır yapılan Kırkpınar güreşleri hala yapılmaktadır.
Olay: Olayın örgüsüne belki heyecan olsun diye bir de ayı eklerdim ha bir de aşk olmazsa olmaz Boğaç Han’ın aşık olacağı bir de güzel Hatun eklerdim.
6. ETKİNLİK
Bir gazeteci olduğunuzu düşününüz. Dede Korkut ile röportaj yapmak için sorular oluşturunuz. Dede Korkut’un vermiş olabileceği cevapları araştırma sonuçlarınızdan yararlanarak arkadaşlarınıza sununuz.
- Cevap:
Soru 1: Bu kadar bilgiyi nasıl elde etmiştir?
Bu kadar bilgiyi yaşamda edindiği tecrübelerden elde etmiştir.
Soru 2: Kendi çocukları olmuş mu olmuşsa ne ad vermiş onlara?
Obadaki herkes onun manevi çocuğudur. Bütün çocukların Atası Dedesidir o. Bu bile yeter ona.
Soru 3- Dede Korkut bu kadar bilgiliyse niye onu Hakan veya Han yapmamışlar?
Çünkü onun mal da mülk de tahtta gözü yoktur. Onun için en önemli şey halkının mutluluğu bağımsızlığıdır.
7. ETKİNLİK
5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Anıttepe Yayıncılık Sayfa 125 Cevabı
Çakıp; her kabilenin başta gelenlerini, yakınlarını, bilgili ak sakalları özellikle ziyafet sofrasında alıkoymuş her birine elbise giydirdi. Çocuğunu sağ eteğine koyarak hanımım peşine takıp ortaya çıktı. “Sevgili kardeşlerim! Tann’mın verdiği oğluma ad veriniz.” Çakıp, diz üzerine oturup dileği için dua etti. Çocuktan çıkan ışığa bakıp ona layık bir ad bulamayan halk şaşırıp kaldı. Ah, Tanrım! Tam bu sırada beyaz çadıra yırtık deri elbise giyen, elinde beyaz asa tutan, beline çakmak taşı bağlayan, ayağına çarık saran bembeyaz sakallı, ak külahlı derviş içeri girdi. “Millet!” dedi yüzü ışıldayan derviş, şaşkın oturanlara bakarak “Müsaade ederseniz nur yüzlü çocuğun adını ben vereyim.” Onlar da “Olsun, ağzından çıkan kutlu olsun, çocuğun adını sen ver ihtiyar.” dediler. Söylemek benden söz Tanrı’dan. Çocuğun adı Manas olsun. Ulu adına layık bahadır olsun. Beladan uzak dursun. ” dedi.
Manas Destam
a) Bu paragrafta Kırgız Türklerinin hangi geleneğinden bahsedilmiştir?
- Cevap: Çocuğa ad vermek geleneğinden bahsedilmiştir.
b) Boğaç Han’a isim verilme yöntemiyle Manas’a isim verilme yöntemi aynı mıdır?
- Cevap: Hayır değildir. Boğaç Han kahramanlık yaptıktan sonra ad alırken Manas’a adı toy yani toplantıda ihtiyar biri tarafından verilmiştir.
c) Kültürel farkındalık oluşturma amacıyla farklı kültürler hakkında bilgi sahibi olmak neden önemlidir?
- Cevap: Çünkü farlı kültürleri tanımak hem toplum olarak bilincimizi, başka kültürlerle olan ilişkilerimizi geliştirir hem de Dünyayı tanıyarak kendi içimize kapanıklığımızı önlemeye yarar.
8. ETKİNLİK
Kısa çizginin kullanım alanları ve bunlara örnek cümleler verilmiştir. Kısa çizginin kullanım alanlarıyla örnek cümleleri eşleştiriniz.
1. Satıra sığmayan kelimeler bölünürken satır sonuna konur. (b) Soğuktan mı titriyordum yoksa heyecandan, korkudan ya da üzüntüden mi bilmem.)
2. Cümle içinde ara sözleri veya ara cümleleri ayırmak için ara sözlerin veya ara cümlelerin başına ve sonuna konur. (a) Dede Korkut’un bu hikâyesi-Boğaç Han- Türklerin ad koyma geleneği hakkında bize bilgiler vermektedir. (Ömer Seyfettin))
3. Kelimelerin kökleri, gövdeleri ve eklerini birbirinden ayırmak için kullanılır. (e) İl-köğ-re-tim sözcüğünün hecelerine doğru ayrılışı bu şekildedir.)
4. Fiil kök ve gövdelerini göstermek için kullanılır. (d) Dur- fiilinden yeni kelimeler türetiniz.)
5. İsim yapma eklerinin başına, fiil yapma eklerinin başına ve sonuna konur. (ç) -lık/-lik ekleri isimden isim yapan; -ımsa, -tır ekleri fiilden fiil yapan eklerdir.
6. Heceleri göstermek için kullanılır. (c) Gözlüklü sözcüğünün kök ve eklerine ayrılışı şu şekildedir: göz-lük-lü)
- Cevap:
9. ETKİNLİK
5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Anıttepe Yayıncılık Sayfa 126 Cevabı
Türklerde isim verme geleneklerini dikkate alarak kendinize bir isim veriniz. Bu ismin size verilmesine neden olan olayı kurgulayarak bir hikâye yazınız.
- Cevap: BOĞAZCAN
Ben doğduğumda çok açmışım. Derler ki doğar doğmaz anamın sütünü bitirmişim. 5 İnek yetiştirememiş bana sütü. Atasözümüz de ünlüdür ya hani şu Can Boğaz’dan gelir diye olan. Hah işte o atasözünü dedem benim için hep söylermiş. Gel zaman git zaman inekler de yetmemiş komşu mandıralardan manda sütleri de getirtmişler. Bakmış Dedem olacak gibi değil üç süt fabrikasıyla anlaşmış benim adımı da boğazım durmadığı için BOĞAZCAN koymuş.
BİR SONRAKİ DERSE HAZIRLIK
Aşağıdaki tarihî şahsiyetlerden birini seçiniz. Seçtiğiniz kişiyi tanıtan bir konuşma hazırlayınız.
- Cevap: Fatih Sultan Mehmet Hakkında Kısa Konuşma Örneği
Ey dostlar deseler ki bana Osmanlının en büyük hükümdarı kimdir ben hemen Fatih’tir derdim. Çünkü o yapılmaz yapmış alınmazı almıştır. İstanbul’u feth ederek sadece toprak değil sevap ve gönül de kazanmıştır. Bundan dolayıdır ki herkes onun gibi olmalı onu örnek almalı kendini geliştirmeli çok okumalı bir kaç dil bilmelidir. Ancak onun izinden gidenler bu Dünyada yeniden başarı getireceklerdir.
Tarihî şahsiyetler: Fatih Sultan Mehmet, Uluğ Bey, Nasrettin Hoca, Pirî Reis, Mimar Sinan, Yunus Emre, Kâtip Çelebi.
5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Anıttepe Yayıncılık 4. Tema Milli Kültürümüz Sayfa 118, 119, 120, 121, 122, 123, 124, 125, 126 Boğaç Han Metni Etkinlik Soruları ve Cevapları ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.
