5. Sınıf E Kare Yayıncılık Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Sayfa 38-39-40-41-42-43 Cevapları‘na ulaşabilmek ve dersinizi kolayca yapabilmek için aşağıdaki yayınımızı mutlaka inceleyiniz.
5. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Cevapları E Kare Yayıncılık Sayfa 38-39-40-41-42-43
[syf]5. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Cevapları E Kare Yayıncılık Çözümleri Sayfa 38[/syf]Uygarlıklar Beşiği: Anadolu ve Mezopotamya
Anahtar Sözcükler: Arkeoloji, kronoloji, kültür, uygarlık
Başlarken
Mahmutpaşa Bedesteni ve Kurşunlu Han 1938-1968 yıllarında onarılarak Anadolu Medeniyetleri Müzesi olarak kullanılmaya başlanmıştır. İçerisindeki arkeolojik buluntular, kronolojik bir sırayla sergilenmektedir (Görsel: 2.1).
İlk çağlardan kalma eserlerin sergilendiği müzelerde hangi eserler sergilenir? Örnek veriniz.
- Cevap: O dönemde tarım, hayvancılık, madencilik, dokumacılık, mobilyacılık, takı, savaş, günlük hayat gibi alanlarda kullanılan üretilen eşyalar sergilenmektedir.
38 ve 39. sayfaların alt kısmındaki kronolojilerde yer alan Mezopotamya ve Anadolu’da ve kurulan uygarlıkların insanlığa yaptığı katkılar konusunda 5/A sınıfı öğrencilerinin yaptıkları araştırmaları inceleyelim.
Mezopotamya Uygarlıkları
Benim adım Zeynep. Sümerler, Babiller ve Asurlar hakkında araştırma yaptım.
Yazıyı icat eden uygarlık: Sümerler
Mezopotamya’nın siyasi tarihi Sümerlerle başlar. Ur, Uruk, Lagaş gibi şehir devletleri kurmuşlardır. Şehirlerin etrafında kilden yapılan kerpiç tuğlalar kullanılmış fakat bunlardan günümüze çok azı ulaşabilmiştir.
1. Sümerlerin en önemli buluşu yazıdır. Çivi yazısı denilen bu yazı ilk önce kil tabletler üzerine kazınmış sonraları günümüzdeki kaleme benzer bir aletle yazılmıştır.
2. Sümer Kralı Urkagina tarihte bilinen ilk yazılı kanunları yapmıştır. Bundan dolayı Sümerlerin kanunlarla yönetilen bir devlet olduğunu söyleyebiliriz.
3. Gılgamış Destanı, Yaratılış Destanı ve Tufan Hikâyesi en önemli edebiyat eserleridir.
4. Tekerleği ve güneş saatini de (Görsel: 2.3) insanlığa Sümerler armağan etmiştir. Matematik ve geometrinin temellerini atmışlar, dört işlemi bulmuşlardır. Ay takvimini ilk kez Sümerler hesaplamıştır. Tarımda sulama kanallarını kullanmışlardır.
5. Ziggurat adı verilen büyük tapınaklar inşa etmişlerdir. Bu yapılar tapınak, okul ve depo işlevi görmüştür.
Sümerlerin icatlarından en çok hangisinin insanlığa fayda sağladığını düşünüyorsunuz? Neden?
- Cevap: Söz uçar yazı kalır derler. Yazı olmasa hayatımızda hiç bir bilgi geleceğe kalamaz. Bu bilgiler sayesinde bilim ilerlemekte. Bugünkü teknolojiye sahip olmaktayız. Bundan dolayı da bence en önemli buluş yazıdır.
İlk büyük kütüphaneyi kuran uygarlık: Asurlar
Asur’un başkenti Ninova’ydı. Asurlar, binalarını kalın ve yassı kireç taşı ile örüyor, binaların dışını savaşlar, avcılık, dinî ve saray yaşamını niteleyen sahnelerle süslüyorlardı. Asurlar, Anadolu içlerine kadar gelerek ticari ilişkilerde bulunmuşlar ve “Karum” adı verilen pazar yerlerini kurmuşlardır. Asurlar, Anadolu’ya yazıyı getirerek Anadolu uygarlıklarının yazıyla tanışmalarını sağlamışlardır. (Görsel: 2.5).
Asurların Mezopotamya kültürünü Anadolu’ya yaymalarında etkili olan unsurlar nelerdir?
- Cevap: En önemli iki unsur vardır. Bunlardan ilki ekonomi diğeri ise yazıdır. Yazı sayesinde kurallardan bütün günlük yaşama her türlü bilgiyi kayıt altına alabilmişler böylece kültürün aktarımını ve yayılmasını sağlamışlar. Bir de ticaret yaparak kültürel aktarımı gerçekleştirmişler.
SIRA SİZDE
Eski krallık dönemine ait İnandık Vazosu (Görsel: 2.8), Hititlerden kalan en önemli eserlerdendir. Vazoda, dinî törenle evlenme anlatılır. Kabartma tekniği ile yapılan vazo, kadın ve erkek figürlerinden oluşur. Bu eser insanlık tarihine ne gibi katkılar sağlayabilir? Söyleyiniz.
- Cevap: O dönemin geleneklerini sosyal yaşantısını bizlere anlatır. Örneğin o dönemin hem sanat anlayışını hem de evlilik gibi sosyal olayların ne şekilde yapıldığını, insanların giyimlerini, insanların yaşam tarzlarını bize anlatır.
Hamam tasını icat eden uygarlık: Frigler
Frigler, Sakarya Nehri ve çevresinde bir devlet kurmuşlardır. Gordion ve Midas antik kenti önemli şehirlerindendir. Mezar yapımında tümülüsler ve kaya mezarları öne çıkmaktadır. Ahşap, taş ve pişmiş toprak malzemelerle kabartma sanatı uygulamışlardır. Tümülüslerde yapılan kazılarda çok sayıda altın, gümüş ve tunçtan yapılmış kazan, güğüm, kepçe, tabak ortaya çıkarılmıştır. Mobilyaları, çivi kullanmadan birbirine geçme parçalarla geometrik motifler kullanarak yapmışlardır (Görsel: 2.9).
FİBULA
Çengelli iğne (Fibula), bir Frig buluşudur. Elbiseleri tutturmaya yarayan fibulalar, zamanla bütün dünyaya yayılmıştır.
SIRA SİZDE
Frigler, bugün kullandığımız pek çok müzik aletinin mucididir. Bunların arasında simbal, flüt, üçgen, zil ve sirinks ilk akla gelenlerdir. Bu müzik aletlerine ilişkin birçok öykü zamanla kuşaktan kuşağa aktarılmıştır. Bugün müzikte kullanılan temel gamlardan biri hâlâ onların adıyla anılmaktadır: Frig gamı (Görsel: 2.11).
Frigler zengin, sanatsever insanlar olarak tanınırdı. İnce işlemeli Frig mobilyaları, tüm Antik Çağ boyunca dillerdeydi. Dönemin modasını oluşturan giysiler üretirlerdi.
Bu bilgilerden hareketle Friglerin hangi sanat dallarıyla uğraştıklarını belirleyiniz.
- Cevap: Müzik, El işçiliği, Moda Tasarım, öykü anlatıcılığı yani edebiyat ile uğraştıklarını bu metinden çıkarmak mümkündür.
SIRA SİZDE
Bilim alanında, Miletli Thales ( Tales ) “ilk bilim insanı” olarak kabul edilir. Kurduğu okulla gök bilimi ve matematik alanlarında çığır açmıştır (Görsel: 2.13).
Atomlardan ilk kez söz eden Demokritos (Demoksit), kilit ve anahtarın mucidi Teodorus (Teodor), tıp biliminin kurucusu Hipokrat (Hipokrat), matematiğin babası Pisagor (Pisagor), tarihçi Herodot (Herodot), eczacılığın kurucusu Gale- nos… İyonların modern dünyaya katkıları sandığımızdan çok daha fazladır.
İyonların, bilimsel alanlarda yapmış oldukları çalışmalar, onların nasıl bir uygarlık olduğunu gösterir?
- Cevap: Onların bilime değer veren ve gelişmiş bir uygarlık olduğunu bize gösterir. Metinden anladığımız kadarıyla tıp bilimi, tarih yazıcılığı ve matematik gibi alanlarda çok gelişmişlerdir. Bu gelişmişlik onların diğer uygarlıkların önünde olduğunu ve zengin olduklarını bize gösterir.
Urartuların yaptığı su kanallarının bir kısmının günümüzde de kullanılması hakkındaki düşüncelerinizi belirtiniz.
- Cevap: O dönemde yapılan işin kalitesini ve aslında ne kadar ilerici bir uygarlık olduklarını bizlere gösterir. Geçmişte işini doğru yapan uygarlıkların kalıntıları o kadar sağlam ki bugünkü tarım faaliyetlerinde bile işe yaramaktadır yaptıkları.
SIRA SİZDE
“Para” adlı metni okuyunuz ve soruyu cevaplandırınız.
PARA
Tarih boyunca malların takas ve değişimi için bakır çubuklar, değerli taşlar, deniz kabukları, çiftlik hayvanları gibi pek çok değişik varlık kullanılmıştır. Ancak uluslararası ticaret ilerledikçe mal değişiminin standart ve kolay bir biçimine ihtiyaç duyuldu. Paranın icadı, değeri üzerinde anlaşılmış sikkeler kullanılarak alışverişlerin daha hızlı yapılmasını sağladı. Para olarak nitelenebilecek ilk sikke, MÖ 700’lü yıllarda ^ v Lidya Kralı (Lidya şimdi Türkiye’dedir.) Giges (Giges) tarafından bastırıldı. Bu sikkeler, altın ve gümüşün doğal bir S&A’» alaşımı olan elektrum adlı bir metalden yapılmıştı ve üzerinde kralın amblemi vardı.
Zamanla, alışverişe en uygun aracın metaller olduğu anlaşıldı. Sizce metallerin hangi özellikleri bunda etkili olmuştur?
- Cevap: En dayanıklı maddeler olmalarından kaynaklanır. Uzun süre kullanılır, çok kolay aşınmaz ya da kolay kolay üstleri silinmezdi ama en önemli kullanım nedenlerinin maden olduklarından kaynaklanan değerli olmalarını söyleyebiliriz.
SIRA SİZDE
Sizce eski uygarlıkların hiyeroglif ve çivi yazısını kullanmaları, insanlık tarihine hangi yönlerden katkı sağlamış olabilir? Söyleyiniz.
- Cevap: Bilginin kayıt alınmasını sağlar. Böylece bilgi birikir ve bilimin onu rahatça kullanması sayesinde teknolojinin gelişmesi sağlanır. Ayrıca yazı sayesinde kültür de sonraki nesillere etkili şekilde aktarılmış olur.
NELER ÖĞRENDİK?
GÖZDEN GEÇİRME
Anadolu ve Mezopotamya’da kurulan uygarlıkların her birinin en önemli özelliğini belirleyiniz. Bu özelliklerin insanlık için değeri üzerinde tartışınız…genel ağ adresinden yararlanarak bilgilerinizi kontrol ediniz.
- Cevap: Lidyalılar parayı bulmuşlar. Frigler fibula iğnesini bulmuşlar. Hititler ilk antlaşmayı yapmışlar. Urartular su kanalları yapmışlar. İyonyalılar tarih yazımında ve bilimde astronomi-matematikte çok değerli çalışmalar yapmışlar. Bu saydığımız uygarlıklar ve buluşları insanlığın gelişmesini bilimin ilerlemesini sağlamıştır.
ÜRÜN DOSYASI
Yaşadığınız yerde, bu konuda geçen uygarlıklardan kurulmuş olanlar varsa onlarla ilgili bir araştırma yapınız. Yoksa istediğiniz bir uygarlığı araştırınız. Topladığınız bilgiler ve görsel materyallerden yararlanarak bir poster hazırlayınız. Çalışmanızı sınıfa getirerek arkadaşlarınızla paylaşınız. Ürün dosyanızda saklayınız.
- Cevap:
ÖZ DEĞERLENDİRME
1. Anadolu’da ve Mezopotamya’da kurulan uygarlıkların isimlerini söyleyebilirim. ? X
2. Anadolu ve Mezopotamya’da kurulan uygarlıkların insanlık tarihine yaptığı katkılara örnek verebilirim. ?X
3. Uygarlıklardan günümüze kalan eserleri korumanın, kültürel mirasa duyarlı olmak anlamına geldiğini bilirim. ?X
DİĞER KONUYA HAZIRLIK
Sınıfa, yaşadığınız yerdeki tarihî eserler, nesneler ve doğal güzelliklerle ilgili görsel malzemeler getiriniz. 2. konunun “Başlarken” bölümündeki çalışmayı yapınız.
- Cevap: Konuya başlarken de dediğimiz gibi müzeleri incelediğimizde Anadolu uygarlıklarına ait olan, Tarım, hayvancılık, madencilik, dokumacılık, mobilyacılık, takı, savaş, günlük hayat gibi alanlarda kullanılan üretilen eşyaların sergilendiğini görürüz.
5. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Çözümleri E Kare Yayınları Sayfa 38-39-40-41-42-43 ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.
