6.1. BİYOÇEŞITLİLİK
Konu/Kavramlar: Biyoçeşitlilik, doğal yaşam, nesli tükenen canlılar, habitat, ekosistem
Doğada birçok canlı bir arada yaşamaktadır. Bir canlının yaşamını devam ettirdiği yaşam alanına habitat denir. Canlıların habitatları ile birlikte diğer canlılarla oluşturduğu yapıya ise ekosistem denir. Ekosistem içindeki canlılar, yaşamlarını sürdürebilmek için birbirine gereksinim duyar. Bu canlıların birbirleriyle birçok ilişkisi vardır. Sinek, bir kurbağa için besin demektir. Yeşil bir böcek için yeşil yapraklar, böceği avlayan canlılardan korunma ortamıdır. Sizce doğada canlı çeşitliliğinin çok olması doğal yaşam için bir avantaj mıdır? Canlı çeşitliliğinin artması veya azalması canlıları nasıl etkiler? Doğada bazı canlıların nesli tükenmiştir. Bazılarının da nesli, tükenme tehlikesiyle karşı karşıyadır. Canlıların neslinin tükenmesinin canlı çeşitliliğindeki artış veya azalma ile ilişkisi ne olabilir? Bu soruların cevabını birlikte öğrenelim.
- Cevap: Bu sayfada soru bulunmamaktadır.
1. BİYOÇEŞİTLİLİK VE DOĞAL YAŞAM
Yaşadığınız çevrede kaç çeşit bitki ve hayvan türünün yaşadığını biliyor musunuz? Yaşadığımız ortamda çok çeşitli canlıların bulunmasının biz insanlara etkisi nedir? Bir bölgede yaşayan canlıların sayıca ve çeşit olarak zenginliğine biyoçeşitlilik (biyolojik çeşitlilik) denir. Canlıların en temel ihtiyacı, beslenmedir. Besin ihtiyacının karşılanmasında vazgeçilmez bir yeri olan canlı kaynakların temeli, biyolojik çeşitliliktir. İnsanların gereksinimi olan gıdalar, bitki ve hayvanlardan elde edilir. Elbise ve kumaş ihtiyacımızı; ipek böceği, koyun, keçi gibi hayvanların yanı sıra pamuk ve keten gibi bitkilerden elde ederiz. Sağlığımız için çok önemli olan ilaçların bir kısmı doğadaki canlılardan üretilir. Bu nedenlerle biyoçeşitlilik, insanlar için doğal bir zenginliktir. Aynı şekilde, doğadaki canlıların birbirleriyle olan beslenme, avlanma ve korunma ihtiyacı için biyoçeşitlilik çok önemlidir. Bir bölgedeki biyoçeşitlilikte meydana gelen azalma, oradaki canlı yaşamını olumsuz etkiler. Yaşanan olumsuzluğun boyutlarına göre birçok canlının yaşam alanı ortadan kalkar. Bu durumda o canlının nesli, tükenme tehlikesiyle karşı karşıya kalır.
Biyoçeşitliliğin bir diğer avantajı da çevre ile ilgilidir. Biyoçeşitlilik açısından zengin olan yerlerde bitki örtüsü çok fazladır. Dolayısıyla biyoçeşitlilik, hava kirliliğinin giderilmesine sağladığı katkı ile atmosferde oluşan sera etkisi ve ozon tabakası tahribatını azaltarak küresel ısınmayı engellemektedir. Ayrıca biyoçeşitlilik su ve toprak kirliliğinin giderilmesine, sağlıklı gıda ve su kaynaklarının elde edilmesine ve erozyonun önlenmesine katkı sağlamaktadır. Dünya’da en zengin bitki örtüsüne sahip yerlerden biri de yağmur ormanlarıdır. Yağmur ormanları ekosisteminde biyoçeşitlilik çok fazladır. Bu ekosistemde; birçok maymun türü, ağaçkakan, tukan gibi çeşitli kuş türleri ve kırmızı gözlü kurbağa gibi kurbağa türlerinin yanı sıra çok çeşitli bitki türleri bulunmaktadır. Çöl ve kutup ekosistemlerinde ise canlı türü sayısı daha az olduğu için biyoçeşitlilik de daha az olacaktır.
- Cevap: Bu sayfada soru bulunmamaktadır.
İnsan ve Çevre
Biyoçeşitliliği etkileyen en temel faktörlerin başında, yağış gelmektedir. Bir bölge ne kadar çok yağış alırsa ekosistemin bitki örtüsü o oranda zenginleşir. Zengin bitki örtüsüne sahip eko- sistemlerde hayvan ve mikroorganizma sayısı da fazla olacaktır.
Ülkemiz, bulunduğu coğrafi konumdan dolayı zengin bir bitki örtüsüne sahiptir. Buğday, ayçiçeği, şeker pancarı, mısır, zeytin, üzüm, incir, pamuk, baklagiller, turunçgiller, çay, fındık, yer fıstığı, meyve ve sebze gibi tarım ürünleri ülkemizde yetişmektedir. Bunun yanı sıra ormanlarımızda çok çeşitli hayvanlar barınmaktadır. Sulak alanlar da çok çeşitli kuş türlerine ev sahipliği yapmaktadır. Türkiye’de pek çok kuş türü bulunmaktadır. Ülkemizde yaklaşık 506 kuş türü gözlenebildiği bilinmektedir. Leylek, flamingo, kaşıkçı, uzunbacak, kılıçgaga, turna, balıkçıllar ve ördekler Türkiye’nin sulak alanlarında yaygın olarak görülen kuş türleridir. Ülkemizin sahip olduğu doğal zenginliği korumak için doğaya karşı olan sorumluluklarımızın farkında olmalıyız.
Bunu biliyor musunuz?
Türkiye omurgalı faunası üzerine birçok çalışma yapıldığı için fauna büyük oranda ortaya çıkmıştır. Son verilere göre Türkiye’de 460 kuş, 161 memeli, 141 sürüngen, 480 deniz balığı ve 236 tatlı su balığı türünün yaşadığı tespit edilmiştir.
- Cevap: Bu sayfada soru bulunmamaktadır.
“5. Sınıf Fen Bilimleri Ders Kitabı SDR Dikey Yayınları Sayfa 134-135-136 Cevapları” beğendiyseniz sosyal medyada paylaşabilir ve aşağıda bulunan emojilerle duygularınızı ifade edebilirsiniz 🙂
