10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 42 Cevapları Meb Yayınları’na ulaşabilmek ve dersinizi kolayca yapabilmek için aşağıdaki yayınımızı mutlaka inceleyiniz.
10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Meb Yayınları Ders Kitabı Cevapları Sayfa 42
6. Dede Korkut’un bu hikâyede nasıl bir rolü vardır? Dede Korkut ne zaman ortaya çıkmakta ve neler söylemektedir?
- Cevap: Dede Korkut, hikâyelerin sonunda kopuzuyla şiir söyler ve hem kahraman için hem Oğuz toplumu için dua eder. Hikâyelerde olayların sonlanması ile birlikte Dede Korkut ortaya çıkmakta ve hayır dualar etmektedir.
7. Metindeki olay örgüsünü gerçekleşme sırasına göre aşağıdaki şemalara yazınız.
- Cevap:
➜ Obadan bir yiğidin vefat etmesi üzerine Deli Dumrul’un Azrail’e kafa tutması
➜ Deli Dumrul’un Azrail’e yenilmesi, Allah’a bağışlanması için yalvarması
➜ Deli Dumrul’dan canı yerine can bulmasının istenmesi, eşinin canını vermeyi kabul etmesi
➜ Hak Taala’nın Deli Dumrul ve eşine yüz kırk yıl ömür vermesi, Dede Korkut’un dua etmesi
8. Okuduğunuz metnindeki kişilerin özelliklerini belirleyiniz.
- Cevap: Eserde Dumrul fiziksel özellikleri bakımından mükemmeldir. Klasik türk erkeğinin fiziksel özellikleri vardır. Güçlüdür, uzun boyludur, yakışıklıdır… Fakat delidir, yaşamı boyunca aklına eseni yapmıştır, istediğini almıştır. Yalnız ölümle tanışınca olgunlaşmaya başlamıştır. Deli Dumrul’un anası, yaşlıdır ve ölümü beklemektedir. Dumrul’u çok sever, fakat bütün hayatını onun için harcadığını düşünerek Dumrul için hayatını vermez. Deli Dumrul’un babası da , yaşlıdır. O da Dumrul’u çok sever, ama o da kabul hayatını Dumrul için vermez. El kızı (Dumrul’un karısı) güzel ve genç bir kadındır. Deli Dumrul’la büyük bir aşk yaşamaktadırlar. Olgun ve sevdiği kişi için her şeyi yapabilecek bir kişiliğe sahiptir.
9. Okuduğunuz metnin anlatıcısını ve anlatıcının bakış açısını metinden örnek cümleler göstererek söyleyiniz.
- Cevap: Metin hakim anlatıcı tarafından anlatılmıştır. İlahi bakış açısıyla yazılmıştır. Örnek: “Bu sözler, Allah Teâla’nın hoşuna gider. Azrâil’e canının yerine can bulması karşılığında Deli Dumrul’u bağışlayacağını söyler.”
10. Metnin dil özelliklerine bakıldığında hikâyenin nesir bölümündeki anlatım bir konuşma dili özelliği taşırken karşılıklı konuşmalarda nazım özelliği taşımaktadır. Bu durum metnin dil ve anlatımını nasıl etkilemiştir?
- Cevap: Metinde nazım ve nesirin iç içe geçmesi metne şiirsellik ve akıcılık kazandırmıştır. Ahenk unsurlarına verilmesi anlatımı tekdüzelikten kurtarıp anlatıma canlılık ve hareket katmıştır.
11. Siz olsaydınız bu hikâyeyi nasıl bitirirdiniz? Neden?
- Cevap: Yorum sizin, hikayeyi mutlaka okumanızı öneriyoruz…
12. Okuduğunuz metnin teması metin türüne nasıl bir katkı sağlamıştır? Açıklayınız.
- Cevap: Metin, canı yerine can bulma, fedakarlık, pişmanlık vb. temalar üzerine kurulmuştur.
13. Metindeki ana düşünce ile yardımcı düşünceleri belirleyiniz. Belirlediğiniz cümleleri aşağıdaki şemalara yazınız.
Ana Düşünce: İnsanın benliğini, nefsini tanrılaştıramayacağı, Allah’ın kararlarına karşı gelinemeyeceği, gelmeye kalkarsa gereken cezanın verileceğidir.
Yardımcı Düşünceler: Allah’ın affediciliği, duanın gücü, eşin fedakarlığı ve sevgisi, Allah’ın takdirine razı olmak vb…
1. Okuduğunuz metinde geçen “Geçeninden otuz üç akçe alırdı, geçmeyeninden döve döve kırk akçe alırdı.” cümlesinde altı çizili kelimeler fiilimsidir. Fiilimsiler; fiil gibi -ma, -me eki ile olumsuzu yapılabilen ancak fiiller gibi çekimlenemeyen kelimelerdir. Okuduğunuz metinde geçen fiilimsilere bu bilgiden hareketle örnekler bulunuz.
- Cevap: geçeninden, geçmeyeninden, diye, yiyip, içip, otururken, çağırıp, görür (gözü), tutar (elleri), diyince, olduğunu, ağardığını, ağarmasının, gelirken, basıp, hırıldanmağa, aldığını, almağa, bulması, bağışlayacağını, yaşadıklarını, doğduğunda, benzer, bulamayınca, taşıdığım, deyince, getirdiğim, doladığım, emzirdiğim, dayanarak, olunca, etmediğini, almaya...
2. Metindeki fiilimsiler metnin dil ve anlatımına nasıl katkı sağlamıştır? Sözlü olarak ifade ediniz.
- Cevap: Fiilimsiler metne anlatım gücü zenginliği kazandırıp anlatılmak isteneni kısa yoldan anlatma olanağı sağlamıştır.
3. Aşağıdaki parçada geçen noktalama işaretlerinin kullanım amaçlarını açıklayınız.
Bunu niçin böyle ederdi? Onun için ki: “Benden deli, benden güçlü er var mıdır ki çıksın benimle savaşsın, benim erliğim, bahadırlığım, kahramanlığım, yiğitliğim Rum’a, Şam’a gitsin, ün salsın” der idi.
- Cevap:
Soru işareti: Soru bildiren cümlenin sonuna konmuştur.
İki nokta: Bir cümleden sonra alıntı bir cümle geldiği veya bir söz aktarıldığı zaman iki nokta kullanılır.
Tırnak işareti: Doğrudan alıntıları göstermek için kullanılmıştır.
Kesme İşareti: Özel isme gelen çekim eklerini ayırmak için kullanılmıştır.
Virgül: Eş görevli sözcükler arasına konmuştur.
Nokta: Tamamlanmış cümlenin sonuna konmuştur.
10. Sınıf Meb Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 42 Cevabı ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.
