9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sonuç Yayınları 3. Ünite Şiir Sayfa 87, 88, 89, 90 Kerem Gibi Metni Etkinlik Soruları ve Cevapları
9. Sınıf Sonuç Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Kerem Gibi Cevapları
DERSE HAZIRLIK
1. Türk halk hikâyelerinden “Kerem ile Aslı” hikâyesi hakkında neler biliyorsunuz?
- Cevap: Kerem, Isfahan şahının oğludur. Şahın hazinedarlığını yapan Ermeni Keşiş’in kızı Aslı’yı sever. Şah, Keşiş’ten kızı oğluna ister. Keşiş, Müslüman’a kız vermek istemezse de, şahın dileğini açıkça reddedemediği için bir mühlet diler, mühlet sona ermeden karısını ve kızını alıp memleketten gizlice kaçar. Bunun üzerine Kerem de, Aslı’nın peşinden yollara düşer. Kuzeybatı İran’ın, Kafkasya’nın ve Doğu, Orta ve Güneydoğu Anadolu’nun bir çok şehir, dağ ve yaylalarını böylece dolaşır. Yanında sadık arkadaşı Sofu vardır. Elinde sazıyla, diyar diyar dolaşan bir âşık olmuştur. Her gittiği yerde rastladığı kimselere, dağlara, taşlara, ırmaklara, dağlardaki hayvanlara saz çalar, onlardan Aslı’nın izini sorar. Yıllarca süren bu gurbet ateşinde pişe pişe olgunlaşır, keramet sahibi bir “halk âşığı” olur.
2. Bazı şair ve yazarların kimi eserlerinde toplumsal çağrıda bulunmasını, halkı kendi istediği ideoloji ve fikre yönlendirme çabasını nasıl değerlendiriyorsunuz?
- Cevap: Yazarlar eserlerinde toplumu bilinçlendirme ve aydınlatma misyonu gören insanlardır. Yazarların fikirleri ve eserleri ile topluma yön verme istekleri normaldir. Bundan dolayı eserlerinde toplumsal çağrı yapmaktadırlar.
METNİ ANLAMA VE ÇÖZÜMLEME
1. Şiirde, toplumsal bir tema mı yoksa bireysel duygular ve düşünceler mi işlenmiştir? “Kerem Gibi” şiirinin üslup bakımından “söylev” türüne benzemesi işlediği temayla ilişkilendirilebilir mi? Açıklayınız.
- Cevap: Şiirde toplumsal duygular ön plandadır. Kitleleri hareketlendirmek, onları yönlendirmek istiyorsanız söylev/nutuk kullanılması kaçınılmazdır.Nazım da bu duygularla şiir yazmış ve söylev ya da hitabet duygusu hemen hemen her şiirde baskındır.
2. “Hava kurşun gibi ağır” ifadesiyle şairin vermek istediği örtük ileti nedir? Neden böyle bir benzetme yapma ihtiyacı duymuş olabilir?
- Cevap: Şair içinde bulunduğu ortamın sıkıntılı olduğunu belirtmek için bu benzetmeyi yapmıştır.
3. “Hava toprak gibi gebe” dizesinde şairin geleceğe dair nasıl bir duygu beslediğini söyleyiniz.
- Cevap: İçinde bulunduğu ortama sıkıntılı olsa da gelecekten de umutsuz değildir. Yeni bir doğuma, yeni bir geleceğe umutla bakmaktadır.
4. Şair, bu şiirde sesini kime emanet etmiştir? Bu kişi (söyleyici), “Deeeert çok hemdert yok” dizeleriyle kimleri eleştiriyor. Söyleyicinin “Yüreklerin kulakları sağır…” diye fedakâr olmamakla suçladığı kişiler kim olabilir? Açıklayınız.
- Cevap: Toplumsal bir yapısı olduğu için toplumdaki sorunlara duyarsız , umarsız ya da sorunların ortasındaki diğer insanlara seslenmektedir. Onların da bir şeyler yapması gerektiği ifade etmektedir.
5. Şair, “Kerem” ve “yanmak” ifadelerini birlikte kullanarak “Kerem ile Aslı” hikâyesine bir gönderme yapmıştır. Şiirdeki bu kullanımı, şairin toplumcu anlayışı doğrultusunda değerlendiriniz. Bu kullanımın toplumsal gerçeklikle ilişkisini değerlendiriniz.
- Cevap: Toplumda bir yere gelmek için herkesin bir şeyler yapması gerekir. Toplumsal bozukluklar sadece birilerinin çabalarıyla düzelmez. Kerem ile Aslı’nın yanması aşk içindir. Şair buradaki yanmayı toplumsal sorunlara ışık tutmak ve bir şeyler yapmak olarak değerlendirmiştir.
6. “Kerem Gibi” adlı şiirde, şiirin yazıldığı dönemin siyasi ve toplumsal unsurlarını bulunuz. Bu unsurların şairin sanat anlayışıyla ilişkisini değerlendiriniz.7.
- Cevap: Nazım Hikmet, sosyalist dünya görüşüne sahip olup 1920 Sonrası Toplumcu Gerçekçi şiirin öncüsüdür. İçinde bulunduğu dönemde de yazdıklarından dolayı çok eleştirilmiş, hapse atılmış ay da soruşturma geçirmiştir. Dolayısıyla yazdıkları uyum sağlamaktadır.
7. “Kerem Gibi” şiiri kaç birimden oluşmaktadır? Bu birimlerde anlatılanları arkadaşlarınızla paylaşınız.
- Cevap: Serbest nazımla yazıldığı için nazım birimi yoktur.
8. Serbest nazımda ahenk, her türlü ses benzerliğiyle sağlanan bir ses akışı ile tema etrafında şekillenen vurgu ve tonlama ile sağlanır. Bunun yanında aliterasyon ve asonanslarla da sağlanır. Buna göre okuduğunuz “Kerem Gibi” adlı şiirden aliterasyon ve asonans olan sesleri bulunuz.
- Cevap: bağır, bağırıyorum ifadelerindeki b, ğ ve r sesleri; yanmasam, yanmasan ifadelerindeki y, m, s, n sesleri.
9. Dizelerindeki hece sayıları eşit olmayan ya da hecelerin uzunluk kısalığında bir uyum bulunmayan şiirler serbest ölçü ile yazılmıştır. Okuduğunuz şiirde bu ölçünün tercih edilmesinde şiirde, kullanılan basamak dizelerin bir etkisinin olup olmadığını tartışınız.
- Cevap: Şiir serbest nazımla yazılsa da şiirinde dizelerin birbirinden farklı ve değişik kullanılmasıyla şair görüntü ile sesi birbiriyle eşleştirmeye çalışmıştır.
10. Teşbih sanatına “Kerem Gibi” şiirinden örnek dizeler gösteriniz.
- Cevap:
hava kurşun gibi ağır → hava kurşuna benzetilmiş.
Kerem gibi yana yana → Kendini Kerem’e benzetmiş
Hava toprak gibi gebe → havayı gebeye benzemiş.
11. Sorulara verdiğiniz cevaplardan hareketle satirik şiirin özelliklerini maddeler hâlinde defterinize yazınız.
- Cevap:
-Toplum hayatındaki bozuklukların, insanların zaaflarının güldürü unsuru da katılarak dile getirildiği şiir türüdür.
-Divan şiirindeki hicivler ve halk şiirindeki taşlamalar bu türün örnekleridir.
-Zekice, ince bir alay vardır.
-Edebiyatımızda, Şeyhi, Ruhi, Neti ve Ziya Paşa, Şair Eşref bu türde şiirler yazmışlardır.
“9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Sonuç Yayınları Sayfa 87, 88, 89, 90” ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.
