9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sonuç Yayınları 9. Ünite Günlük Blok Sayfa 248, 249, 250, 251 Edebiyat-ı Çay Metni Etkinlik Soruları ve Cevapları
9. Sınıf Sonuç Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Edebiyat-ı Çay Cevapları
DERSE HAZIRLIK
1. Necip Fazıl Kısakürek’in aşağıda verilen şiirinde çay nasıl tasvir edilmiştir?
Çaycı, getir, ilaç kokulu çaydan!
Dakika düşelim, senelik paydan!
Zindanda dakika farksızdır aydan.
Karıştır çayını zaman erisin;
Köpük köpük, duman duman erisin!
- Cevap: Çayın rahatlatıcı etkisinden, geçmiş muhabbetlerin deminden içerideki bir insana hatırlattıklarından bahsedilmiştir.
2. Çay, Türk toplumunda çok tüketilen bir içecek olmasına rağmen kahve için söylenen “Bir fincan kahvenin kırk yıl hatırı vardır.” veciz sözü niçin çay için söylenmemiş olabilir?
- Cevap: Çünkü kahve muhabbet demektir. Kahve her sabah yapılan bir ikram değildir sadece özel misafirlere ve hoş sohbetlik insanlara ikram edildiğinden dostluğu çağrıştırdığından dolayı bu söz söylenir. Oysa çayın böyle bir işlevi kahve kadar yoktur.
3. Blog yazılarda daha çok hangi konular üzerinde durulur?
- Cevap: İnsanlar sevdiği ve ilgi duyduğu konuları bilmesine rağmen yine de blog konusu belirlemede sıkıntı yaşıyorlar. Teknoloji, seyahat/gezi, sinema, burçlar, kitap okumaları konularında bloglar çok fazla karşımıza çıkmaktadır.
9. Sınıf Sonuç Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 251 Cevabı
1. Aşağıdaki cümlelerde altı çizili kelime ve kelime gruplarının anlamını bağlamdan hareketle çıkarınız. Daha sonra TDK Türkçe Sözlük’ten anlamlarını kontrol ediniz.
• Her zaman “çay”dır bizim yegâne yârenimiz.
• Çay kültürümüzde dostluk emaresidir.
• Çay geçmişten günümüze en çok tamah edilen ikram türüdür aynı zamanda.
• Nasıl ki başın ağrıdığında çaresi envaiçeşit ağrı kesici ise; aklın ağrıdığında, gönlün ağrıdığında yegâne çaresidir çay.
• Sıkıca kavrayıp hissederiz o çayın vereceği hazzı, lezzeti.
• Açsın diye muhabbet yolu enfeksiyonumuzu, alsın acımızı, içimizdeki o malum derdi.
• Dostun muhabbeti, gülümsemesi tatlandırır yüreğimizi.
yaren: arkadaş, yakın, dost.
emare: belirti, ipucu, iz.
tamah etmek: kanaat etmek
haz: hoşa giden bir şeyin uyandırdığı duygu, hoşlanma duygusu, hoşlanma, tat alma
enfeksiyon: organizmada hastalığa yol açan bir mikrobun yerel ya da genel olarak yayılması, bulaşma.
muhabbet: dostça bir arada oturup konuşma, söyleşi.
2. Yazar; Cahit Zarifoğlu, Oğuz Atay, Cemal Süreya, Tarık Tufan gibi yazarların sözlerinden niçin alıntı yapmıştır? Bu alıntıların metne katkısını söyleyiniz.
- Cevap: Çünkü düşüncelerini bir başkalarının düşünce ve yazılarıyla sağlamlaştırmak istemiştir. Örnekleme yoluyla metnini ve vermek istediği mesajı güçlendirmiştir.
3. Okuduğunuz metnin konusunu tespit ederek yazılış amacını ve hedef kitlesini söyleyiniz.
- Cevap: Metnin konusu çayın hayatımızdaki yeridir. Hedef kitlesi ise blog okurlarıdır.
4. Bu blogu Genel Ağ ortamında okusaydınız ve bir yorum yazmak isteseydiniz nasıl bir yorum yazardınız.
- Cevap: Bence çok güzel bir yaklaşım olmuş, çayın hayatımızdaki yerine iyi bir dokunuş sergilemişsiniz diye yorum yapardım.
5. Yazarın çay hakkındaki düşüncelerini aktarırken takındığı tavrın öznel ya da nesnel olup olmadığını değerlendiriniz. Buradan hareketle blogların dil ve anlatım özellikleri hakkında çıkarımlarda bulununuz.
- Cevap: Öznel bir tavır takınmıştır. Çünkü kendi görüş ve yorumlarından hareketle metnini oluşturmuştur. Blog yazılarında yazarın samimi içten ve kişisel görüşlerine dayalı bir anlatıma gittiğini görebiliriz.
6. Parçaya göre çayın “dostluk, sevgi, paylaşma, misafirperver olma” gibi millî ve manevi değerler çevresinde insanları bir araya getirmesinin toplumsal gerçeklikle ilişkisini belirtiniz.
- Cevap: Toplumumuzu iyi tanıyan bir gözün gözlemlerinden yani yazarın gerçek hayatta karşılığı olan bir yazı yazdığını söyleyebiliriz. Çünkü gerçekten de çayın toplumuz için değer önem ve konumu aynen yazıda yer aldığı gibidir.
9. Sınıf Sonuç Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 252 Cevabı
7. Yazar daha çok hangi anlatım biçimini kullanmıştır? Metinden örnekler gösteriniz.
- Cevap: Yazar betimleme, benzetme ve öyküleme biçimlerinden yararlanmıştır. Çayın bizdeki öneminden bahsederken betimleme yaparken metnin genelinde ise öyküleyici bir anlatıma başvurmuştur.
8. Günümüzde teknolojinin hızla değişmesi; seyahat, iletişim, finansman, ticaret, spor müsabakaları, meslekler ve popüler müziğin artık tek bir ülkenin sınırları içinde kalmayıp tüm dünyaya aynı hızda yayılması, kültürlerin birbirini etkilemesi gibi durumlar günlük türünde kendini nasıl göstermiştir?
- Cevap: İnsanların artık günlük değil de e-günlük olarak da nitelendirebileceğimiz anlık paylaşımlarının artmasını sağlamıştır. Mesela instagram veya facebook gibi ortamlarda tıpkı günlük yazar gibi anlık yaptıklarını paylaşan insanlar çok fazladır.
1. ETKİNLİK
Aşağıda okuduğunuz metinde bilgi ve yorum içeren parçalar verilmiştir. Siz de okuduğunuz metinde ortaya konan bilgi ve yorumları gösteren parçalara örnekler veriniz.
- Cevap:
Yorum: Bu ve bunun gibi birçok dizemizde geçerken duygularımıza tercüman oluyor çay. Mesela aşağıda hemen diziyorum örneklerinden birkaçını, size keyifli okumalar.
Semaver bir şifahaneye, dertlilere şifa veren bir manevi çeşmeye benzetilir.
Bilgi: Mustafa Duman’ın bir kitabı var mesela; Çay Kitabı.
2. ETKİNLİK
Aşağıdaki cümlelerde geçen fiilleri bularak kip ve kişisini söyleyiniz.
• “Çayın edebiyatı mı olur?” demeyin.
- Cevap: demeyin: Kip emir kipi, kişi ikinci çoğul şahıs kişisi vardır.
• Söylemek isteyip de söyleyemediklerini yudumlar insan.
- Cevap: yudumlar: Üçüncü kişi ve geniş zaman kipi vardır.
• Edebiyatımızda da geniş bir yer bulmuştur kendine çay. Biz inanan çocuklar, efkârlanınca çay içiyoruz.
- Cevap: içiyoruz: Birinci çoğu kişisi ve şimdiki zaman kipi vardır(anlam kayması vardır şimdiki zaman kipi geniş zaman kipi yerine kullanılmıştır.)
• Açsın diye muhabbet yolu enfeksiyonumuzu, alsın acımızı, içimizdeki o malum derdi.
- Cevap: alsın: emir kipi ve üçüncü tekil şahıs kişisi vardır.
• “ İki çay söylemiştik orada, biri açık, keşke yalnız bunun için sevseydim seni! ”
- Cevap: sevseydim: istek-şart kipi ve birinci tekil kişi vardır.
• Yalnızca sohbetlerde değil, mevlitlerde, hamam çıkışlarında insanları rahatlatmak için semaver kaynatılır ve çay verilir.
- Cevap: verilir: geniş zaman kipi ve üçüncü çoğul şahıs vardır.
Aşağıdaki cümlelerde geçen noktalama işaretlerinin işlevlerini belirleyiniz.
• Sessizlik içinde yudumlanan çay (mey) insanı başka âlemlere taşır.
• Bu sohbetlerde çaya “küçük derviş” denir.
• Demlenmiş çay gibisi yoktur…
• Çay kullanımının Türkiye’de uzun bir geçmişinin olması, Türklerin kendi çay kültürlerini yaratıp geliştirmelerini sağlamıştır.
• Biz neden çayı şekersiz içeriz bilir misin?
• Bir fincan kahvenin de kırk yıl hatırı vardır, derler.
• “Çay bulaşıcıdır, efkâr da.” diye açıklıyor Bekir Erdoğan.
- Cevap:
Nokta: Biten cümlelerin sonuna konulur.
Soru işareti: Soru anlamı olan cümlelerin sonuna konulur.
Tırnak işareti: Önemli görülen yeri belirtmek için kullanılır.
“9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Sonuç Yayınları Sayfa 248, 249, 250, 251” ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.
