9. Sınıf Meb Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Kitabı Sayfa 271 Cevabı

9. Sınıf Meb Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Kitabı Sayfa 271 Cevabı

Metni Anlama ve Çözümleme

1. Aşağıda, okuduğunuz metinden alınmış cümleler verilmiştir. Bu cümlelerdeki altı çizili kelimelerin anlamlarını dizelerin bağlamından hareketle tahmin ediniz. Tahminlerinizin doğruluğunu sözlüğe bakarak kontrol ediniz.

a) “Bir karabatak varmış, azılı; / Haraca kesmiş ortalığı.”

• Cevap: Azılı: gözü hiçbir şeyden yılmayan, gözü dönmüş, azgın.

b) “Rızkını sulardan kendi çıkaracak”

• Cevap: Rızk: Dini bir terim olan rızık; İnsanların yaşamının devam etmesini sağlayan, insanlara fayda sağlayan, yenilebilen ve içilebilen Allah’ın herkese nasip ettiği kendisinden faydalanılan maddi ve manevi her şey rızık olarak adlandırılmaktadır.

c) “İhtiyaç yaman bir akıl vermiş karabatağa.”

• Cevap: Yaman: (güç, beceri ya da etki için) alışılmışın üstünde olan, olağanüstü.

2. Okuduğunuz metnin tema ve konusunu belirleyiniz. Metinde bu konu ve tema çevresin­de hangi mesajlar verilmiştir? Açıklayınız.

• Cevap: Cana kıyacak yaradılışta olan insanlar her türlü hileyi kötülüğü yapacak kadar kötüdürler. Dikkatli olmak gerekmektedir. Onların sözlerine inanmamalı ve onlardan mümkün olduğunca uzak durulmalıdır.

3. Okuduğunuz metinde fabl türünün yapı özelliklerini gösteriniz.

Cevap:

• Hayvanların konuşturulması.
• Sonunda ders vermesi.
• Sade bir dille yazılması.
• Olayların olağanüstü özellikte olması.

4. Okuduğunuz metnin şahıs kadrosunun özelliklerini ve üstlendikleri değerleri belirleyiniz.

• Karabatak:  Ortalığı haraca kesmiş, çıkarcı, aç kalmış kötü biri.
• Elçi: Mesajı ileten biraz da korkak endişeli telaşlı biri.
• Balıklar: Saf ve korkaktırlar. Başlarına geleceği düşünmeden hareket etmişler.

5. Okuduğunuz metindeki çatışmayı ve bu çatışmanın nasıl sonuçlandığını belirleyiniz.

• Karabatak’ın aç olması ve hiçbir şey avlayamaması
• Balıkların korkularından karabatağı izlemesi
• Karabatağın balıkları kandırması ve onları avlaması

6. Okuduğunuz metindeki zaman ve mekânın özelliklerini belirleyiniz.

Cevap:

• Zaman belirsizdir. Geçmiş ve şimdiki zaman ağırlıklı bir anlatım vardır.
• Mekan olarak deniz, göl ve orman öne çıkmaktadır. Özellikle sonunda balıkların sıkıştırıldıkları dar yer önemlidir.

7. Okuduğunuz metindeki açık ve örtük iletileri belirleyiniz.

Cevap: 

Açık mesaj: Balıkların başlarına gelenler.

Örtük mesaj: Kötü karakterli kimselere ve onların yalanlarına inanmayın.

Eleştirel Okuma

1. Okuduğunuz metni daha önce okuduğunuz ‘Limon Kız” adlı masal ile karşılaştırarak benzerlik ve farklılıkları belirleyiniz.

• Cevap: Daha kısadır. Şahıs kadrosu daha azdır. Kahramanları fablda yani Karabatak adlı metinde hayvanlar oluştururken masal olan Limon Kız’da kahramanlar devler, periler, insanlar ve de hayvanlardır. Masal bir tekerleme ile başlarken fablda bu yoktur. İkisinde de ders verme amacı vardır.

2. Okuduğunuz metinde iletilmek istenen mesajı, gündelik hayatınızdaki olay veya durum­larla karşılaştırınız.

• Cevap: Metinde verilmek istenen mesaj çok nettir. Kötü insanlar sizlerin her zaman kötülüğünüzü isterler. İnsanlar kötülük düşündüklerinde her türlü yalanı söyleyebilirler. Bu tür insanlara karşı her zaman dikkatli olunmak zorundadır. Yoksa çok kötü şeyler başınıza gelebilir.

9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Kitabı Meb Yayınları Sayfa 271 Cevabı