9. Sınıf Meb Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Kitabı Sayfa 216 Cevabı

Metni Anlama ve Çözümleme

1. Aşağıda, okuduğunuz metinden alınan bazı kelime ve kelime grupları verilmiştir. Bunların anlamlarını sözlükten bularak karşılarına yazınız.

Cevap:

a) devletlû: mutluluk, varsıllık, gönenç içinde bulunan (kimse).

b) alt etmek: üstün gelmek, yere sermek, yenmek.

c) hünkar: Osmanlı döneminde yalnızca padişahlar için kullanılan, hükümdar, padişah, sultan anlamına gelen bir san

ç) vâris: birinin mirasçısı durumundaki kimse, kendisine miras düşen kimse, mirasçı.

2. Okuduğunuz metnin tema ve konusunu belirleyiniz.

Cevap: Kabakçı Mustafa Paşa İsyanı ve de Sultan III. Selim’in öldürülmesi.

3. Okuduğunuz metinde verilen açık ve örtük iletiler nelerdir? Metindeki cümlelerden hareketle açıklayınız.

Cevap:

Açık Mesaj: Sultan’ın son anlarında bile ney çalması.
Örtük mesaj: Sanatın insana huzur vermesi, insan için en iyi kurtuluş yolu olması.

4. Okuduğunuz metindeki şahısların özelliklerini belirleyiniz.

Cevap:

III. Selim: Nazik ve sanatkar bir kişiliğe sahip. Sevgi dolu. Ölümü kabullenen ve sanata sığınan biri.
Mahmut: III. Selim’i çok sevmesine rağmen onun ölümünü engelleyemeyen cesur kararlı biri.
Mihriban: İnce narin yapılı. Güçlü kalmaya çalışan III. Selim’i çok seven biri.

5. Okuduğunuz metindeki çatışmayı ve ona bağlı diğer çatışmaları belirleyiniz.

Cevap:

ÇATIŞMA: III. Selim’in Ailesinin gitmesini istemesi.
ÇATIŞMA: III. Selim’in Mahmut’tan gitmesini istemesi.
III. ÇATIŞMA: III. Selim’in son anlarında ney çalması.

6. Okuduğunuz metinden hareketle metnin tür özelliklerini sıralayınız.

Cevap: Metin tiyatrodur. Göstermeye bağlı edebi metindir. Oyuncular, dekor mekan ve zaman algısı gibi özellikleri olan ve de oyuncuların canlı performans sergiledikleri canlandırmaya dayalı bir türdür.

7. Okuduğunuz metinde tiyatro metinlerinin biçimsel özellikleri (mekânın ve hareketlerin betimlenmesi, diyalog ve monologların yazılış biçimi, kişilerin belirtilmesi vb.) nasıl verilmiştir? Metinden örneklerle açıklayınız.

Cevap: (Önünde diz çökmek isteyen Mahmut’u önleyerek) kısmında : Hareketler parantez içinde anlatılmıştır.

(Üç perdelik bir trajedi olan “III. Selim Kılıç ve Ney”de, padişah kimliği ile sanatçı kimliği arasında sıkışıp kalan III. Selim’in yaşadığı acı olaylar anlatılmaktadır.) kısmında: Oyun hakkında gerekli açıklamalar yapılmaktadır.

Eleştirel Okuma

1. Okuduğunuz metnin kurmaca dünyası ile eserde anlatılan dönemin gerçekliği arasındaki ilişkiyi karşılaştırınız.

Cevap: Eser her ne kadar geçmişten alsa da konusunu kahramanlarını olaylar tarihte gerçekleşmiş de olsa sanatçının hayal gücünde yeniden üretildiği için kurmaca bir yapı göstermektedir. Bundan dolayı esinlendiği tarihi gerçekler olsa da hayal ürünüdür.

2. Okuduğunuz metni, o dönemi anlatan tarihî bir metinle içerik açısından karşılaştırınız.

Cevap: Hürrem Sultan adlı eserde de benzer bir tür ve de özellikle karşı karşıya kalmaktayız. Bunun yanında konular konuların işlenişi ikisinde de çok farklıdır. Bir de atmosfer çok farklı okura aktarılmaktadır.

9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Kitabı Meb Yayınları Sayfa 216 Cevabı