9. Sınıf Meb Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Kitabı Sayfa 142 Cevabı
1. Şiirin teması nedir? Bu temayı destekleyen anahtar kelimeleri belirleyiniz.
Cevap: Sıradan bir sabah vakti günlük hayatın ve doğanın fotoğrafını çekilmiş gibidir. Bu temayı şu kelimelerden çıkarmak mümkündür:
Bu sabah hava berrak
Boy boy insan, fakirinde ferah,genç kız…..
2. Şiirde ahengi sağlayan unsurları belirleyiniz. Bunların şiire katkısını örneklerle açıklayınız.
Cevap: Şiirde ahengi sağlayan en önemli unsurlar kafiye, ölçü ve uyaklardır. Bunlar şiirin tekdüze olmasını önler, okurun daha keyifle şiiri okumasını ve şiiri daha iyi anlamasını sağlar. Şaire has anlatım özellikleri de kafiyeler sayesinde daha net ortaya çıkar.
3. Aşağıda verilen dizelerdeki edebî sanatları bulup bunların işlevlerini açıklayınız.
a) “Bu sabah her şey billurdan gibi.”
Benzetme sanatı vardır: sabah olan her şeyi billurdan yapılmış şeylere benzetmiştir.
b) “Boy boy insan gölgeleri kımıldar / Güneşi içmiş kaldırımlarda.”
Kişileştirme vardır: Kaldırımları güneşi içmiş gibi anlatmıştır.
c) “Ben gülüm, ben karanfil, ben de yasemin diyor, / Renk renk kokularla çiçekler”
Benzetme sanatı vardır: Kendisine gül, karanfile benzetmiştir.
ç) “Yemyeşil oluvermiş ağaçlar, / Bulutlara hayretinden.”
Kişileştirme vardır: Ağaçların bulutlara hayret ettiğini söyler. İnsana özgü özellikler ağaçlara verilmiştir.
4. Şiirde yer alan söyleyici kim adına konuşuyor? Söyleyicinin şiirdeki işlevini belirleyiniz.
Cevap: Şiirde adı geçen bütün varlıklar adına konuşmaktadır. Söyleyici şiirde bize bir aktarıcı gözüyle ilahi bir bakış açısıyla seslenmektedir.
5. Şiirin düzenlenişi ile teması arasında nasıl bir ilişki vardır? Açıklayınız.
Cevap: Şiir günlük hayattan bir kesiti anlatırken yakından uzağa tekniğini kullanmıştır. Önce yakın çevre sonra daha geniş bir çevreden bahsetmektedir. Uyum söz konusudur.
Eleştirel Okuma
1. Aşağıda, “Bu Sabah Hava Berrak” adlı şiirle ilgili bir eleştiri metni verilmiştir. Bu yazıdaki düşünceler ile kendi yorumlarınızı karşılaştırınız.
“Şiir, mükemmel bir kompozisyonla ‘sabah’la yeni günün doğuşu ile başlar ve kozmostaki (evrendeki) düzeni kuran unsurları sırasıyla uyumdaki yerleri ve işlevleri doğrultusunda sayarak devam eder. Mavi gök, yemyeşil ağaçlar, cıvıltılarla uçan kuşlar, karlı dağlar, içinden ırmaklar akan yeşil vadiler, bahçelerde renk renk ve çeşit çeşit çiçekler, kaldırımlarda güneşi içmiş gibi sağlıklı, mutlu, huzurlu, umutlu insanlar; erkekler, kadınlar, çocuklar… Tabiatta kurulan mükemmel organizasyonda her şey en güzel taraflarıyla, en güzel zamanlarında yer almış ve bütün bu oluş, insanın merkeze alındığı bir anlayışla tanzim edilmiştir.”
Ramazan Korkmaz
Cevap: Aslında benzer yorumlar yapmışız. Çünkü ikimizde doğanın güzel anlatıldığını ve şiirin yavaş yavaş yakından uzağa bütün evrene yayıldığını düşünmekteyiz
2. Okuduğunuz şiirde anlatılanları, kendi hayatınız veya çevrenizdeki olay ve durumlarla karşılaştırınız. Benzerlik veya farklılıkları örneklendiriniz.
Cevap: Doğanın yapısı benzerlik gösterirken aradaki fark olarak şairin kendi hayal dünyasından kendi penceresinden bize aktardığı duyguları söylemek mümkündür.
9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Kitabı Meb Yayınları Sayfa 142 Cevabı
