9. Sınıf Meb Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 190 Cevabı 2017 – 2018 Yeni Müfredat
9. Sınıf Meb Yayınları Ortaöğretim Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 190 Cevabı (Temel Tiyatro Terimleri)
Metni Anlama ve Çözümleme
1. Kösem Sultan adlı metnin tema ve konusunu belirleyiniz.
- Cevap:Konusu: Kösem Sultan adlı oyunda kendi çıkarları için devletin çıkarlarını hiçe sayan, iktidar hırsıyla yanıp tutuşan Kösem Sultan’ın kendi sonunu hazırlaması anlatılıyor.Teması: İktidar mücaledesi
2. Kösem Sultan adlı metinde “buyurmak” sözcüğünün hangi anlamda kullanıldığını belirtiniz.
- Cevap: “Bir şeyin yapılmasını veya yapılmamasını kesin olarak söylemek, emretmek” anlamında kullanılmıştır.
3. Metinden hareketle dönemin siyasi ve sosyal yapısı hakkında neler söylenebilir? Açıklayınız.
- Cevap: İktidar ve güç mücadeleleri yanında Valide Sultanların (padişahların anneleri) devlet siyasetinde önemli etkileri vardır. IV. Murat tahta çıktığında sadece 11 yaşındaydı ve Kösem Sultan artık oğlu adına devleti büyük ölçüde yönetmeye başladı. Kösem Sultan’ın saltanatı, IV. Murad’ın idareyi tam olarak ele almasına kadar sürmüştür.
4. Metindeki dil ve anlatım özelliklerini belirleyiniz.
- Cevap: Eser, tragedya türünün dil ve üslup özelliklerini gösterir. Bunun gereği olarak argo ve çirkin sözlere yer verilmez. Oyunda şiirsel bir üslup kullanılmış, deyimlere ve özlü sözlere yer verilmiştir
5. Metinde geçen “… askerin başında duran daha güçlüdür sadrazamlık mührünü taşıyandan” sözünden hareketle dönemin devlet işleyişi hakkında ne söylenebilir? Açıklayınız.
- Cevap: Bu sözle gücün sadrazamda değil yeniçerilerin başında bulunan yeniçeri ağasında olduğunu belirtiliyor. Çünkü bu dönemde sadrazamın ve devlet adamlarının kim olması gerektiğini belirleyen askerdir. Dolayısıyla yeniçeri ağasını yanına alan mücadelede devleti ele geçirir.
6. Metnin türünün kaynağını, tarihsel dönemle ilişkisini belirleyiniz.
- Cevap: Trajedi türü, Eski Yunan Bağbozumu Tanrısı Dionysos (Baküs) şerefine tertiplenen dini kurban törenlerinden doğmuştur. Bu törenlerde keçi kılığına sokulmuş bir koro tarafından dithyrambos denilen şiirler şarkı halinde okunur ve dans edilirdi.
7. Trajedinin Kösem Sultan adlı metne etkisini değerlendiriniz.
- Cevap: Eser, trajedi türünün dil ve üslup özelliklerini gösterir. Bunun gereği olarak argo ve çirkin sözlere yer verilmez. Oyunda şiirsel bir üslup kullanılmıştır.
8. Kösem Sultan adlı metnin kurmaca dünyası ile eserde anlatılan dönemin gerçekliği arasındaki ilişkiyi karşılaştırınız.
- Cevap: Yazar tarihsel bir kişilikten yola çıkarak tarihi bir olayı kurmaca gerçeklikle anlatmıştır.
9. Kösem Sultan adlı metinde millî, manevi ve evrensel değerler ile siyasi ve tarihî ögeleri belirleyiniz
- Cevap: Devlette İktidar ve güç mücadeleleri, valide sultanların devlet yönetimindeki etkileri, enrika hırs gibi ögeler vardır.
Etkinlik
a. Kösem Sultan adlı metindeki kişi kadrosunun özelliklerini belirleyiniz
- Cevap: Kösem Sultan: Tahta çıkan oğlu küçük olduğu için devlet yönetiminde etkili olmuştur. Turhan Sultan ile aralarında büyük bir iktidar mücadelesi vardır.
Turhan Sultan: Devlet idaresinde etkilidir. Emriyle Kösem Sultan’ı öldürtür.
Kişiler:
Özellikleri:
b. Kişi kadrosunun özelliklerinden hareketle bu kişilerin tip mi karakter mi olduğunu belirtiniz
- Cevap: Bu kişiler karakterdir.
