9. Sınıf Meb Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 114 Cevabı 2017 – 2018 Yeni Müfredat
9. Sınıf Meb Yayınları Ortaöğretim Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 114 Cevabı (Dil bilgisi)
1. Gümüş bir dumanla kapandı her yer;
Yer ve gök bu akşam yayla dumanı;
Sürüler, çimenler, sarı çiçekler,
Beyaz kar, yeşil çam yayla dumanı!
Yukarıdaki dörtlükte renkli olarak belirtilmiş kelimeleri çıkararak dörtlüğü okuyunuz, aynı
etkiyi hissettiniz mi? Bu çalışmadan hareketle bu kelimelerin türünü ve işlevini belirleyiniz.
- Cevap: Renkli olarak belirtilmiş kelimeleri çıkarttığımızda şiirin anlamında daralmalar ve bozulmalar olur. Bu durum şiirin ahengini ve anlamını olumsuz etkiler. Bu kelimelerin türü sıfattır. Sıfatların metindeki işlevi betimlenen varlıklarla ilgili genel ve özel yönleri, nitelikleri ve bu niteliklerin duyularımız üzerinde yaptığı etki verilerek anlatımın daha estetik ve ahenkli olmasını sağlar.
2. Kara gökler kül rengi bulutlarla kapanık;
Evlerin bacasını kolluyor yıldırımlar.
İn cin uykuda, yalnız iki yoldaş uyanık;
Biri benim, biri de serseri kaldırımlar.
İçimde damla damla bir korku birikiyor;
Sanıyorum, her sokak başını kesmiş devler…
Üstüme camlarını, hep simsiyah, dikiyor;
Gözüne mil çekilmiş bir âmâ gibi evler.
Kaldırımlar, çilekeş yalnızların annesi;
Kaldırımlar, içimde yaşamış bir insandır.
Kaldırımlar, duyulur, ses kesilince sesi;
Kaldırımlar, içimde kıvrılan bir lisandır.
a. Şiirde geçen sıfatları bulup bu sıfatların türünü belirtiniz.
- Cevap:
- Kara: niteleme sıfatı
- kül rengi: niteleme sıfatı
- iki: sayı sıfatı
- serseri: niteleme sıfatı
b. Şiirde geçen sıfat-fiilleri bularak sıfat-fiil eklerini gösteriniz.
- Cevap: YOKTUR.
c. Bulduğunuz sıfatların metindeki işlevlerini belirleyiniz.
- Cevap:
- damla damla: niteleme sıfatı
- bir: belgsisiz sıfat
- her: belgisiz sıfat
- gözüne mil çekilmiş bir ama gibi: niteleme sıfatı
