9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Meb Yayınları 9. Ünite Günlük/Blog Sayfa 256 Dil Bilgisi Metni Etkinlik Soruları ve Cevapları
9. Sınıf Meb Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı 9. Ünite Günlük/Blog Dil Bilgisi Cevapları
9. Sınıf Meb Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 256 Cevabı
1. ÖZCÜLLÜK. – Dün İstanbul’a inmiştim. Dönüşte buğuluda (vapurda) kahveciden soğuk bir su istedim: “Soğuk su yok, soğuk limonata var,” dedi kahveci. “Getirin,” dedim. Soğuk değil. Utanmıyor kahveci yalan söylemeye. Söyledim limonatanın soğuk olmadığını. Çıkışır gibi “Soğuk!” dedi. Sanki benim ağzım yok, sanki ben anlamam soğuktan, sıcaktan. Buğululardaki kahvecileri sıcak günlerde soğuk su bulundurmaya yükümlü (mecbur) tutmalı. Limonatasını, içinde ancak üç beş damla limon suyu olan limonatasını, kim bilir hangi suda yaptığı limonatasını satmak için kapalı soğuk su bulundurmayacak. Üstelik limonatayı da soğutmayacak… Neden soğutsun, alıcı onun buyruğu altında, böyle sıcak bir günde ister istemez içecek… Sonra “Gazozum soğuk, ondan getireyim,” dedi. “Peki,” dedim. Gazoz da soğuk değil, sesimi çıkarmadım.
Yanımda gençten biri oturuyor. Duramıyor yerinde, boyuna kımıldıyor, ikide bir kalkıyor, hızla kalkıyor, hepimiz sarsılıyoruz. Otururken de öyle. Şöyle yavaşça, yolu yordamıyla oturmuyor ki, atıyor kendini kanapeye. Gazete okuyor katlamıyor gazetesini, çarşaf gibi açıyor, elleri ta benim yüzümün önünde, burnuma değecek. Kalkamıyorum oradan, başka yer yok. Bacaklarını da iyice açmış. Büzüldükçe büzüldüm. Kendinden başkasını düşünmüyor küçük bey, genişledikçe genişliyor. Sonunda dayanamadım, “Görüyorsunuz, daha da büzülemiyorum, yer kalmadı…” Neyse ki sesini çıkarmadı, kalktı, öte yanındaki ile yer değiştirdi. Yeni komşum daha yaşlı, uslu oturmasını biliyor.
a. Yukarıdaki parçada geçen çekimli fiilleri bulunuz.
- Cevap: inmiştim, istedim, dedi, dedim, utanmıyor, söyledim, tutmalı, bulundurmayacak, soğutmayacak.
b. Bulduğunuz fiilerin metindeki işlevlerini belirleyiniz.
- Cevap:
➜ inmiştim: durum fiili
➜ istedim: iş fiili
➜ dedi/dedim: iş fiili
➜ utanmıyor: durum fiili
➜ söyledim: durum fiili
➜ tutmalı: iş fiili
➜ bulundurmayacak: durum fiili
c. Parçada bulduğunuz çekimli fiillerin kip ve kişi eklerini belirleyiniz.
- Cevap:
* in-miş-idi-m> öğrenilen geçmiş zaman → tekil 1.kişi eki
* iste-di-m>görülen geçmiş zaman → tekil 1.kişi eki
* de-di-m>görülen geçmiş zaman → tekil 1.kişi eki
* utan-ma-yor> şimdiki zaman → tekil 3. kişi eki
* söyle-di-m>görülen geçmiş zaman → tekil 1.kişi eki
* tut-malı>gereklilik kipi → tekil 3.kişi eki
ç. Bulduğunuz çekimli fiilleri yapılarına göre inceleyiniz.
- Cevap:
* in-miş-idi-m → basit
* iste-di-m → basit
* de-di-m → basit
* utan-ma-yor → basit
* söyle-di-m → basit
* tut-malı → basit
d. Bulduğunuz çekimli fiillerin öznelerine ve nesnelerine göre çatılarını inceleyiniz.
- Cevap:
* in-miş-idi-m → Etken/Geçişsiz
* iste-di-m → Etken/Geçişli
* de-di-m → Etken/Geçişli
* utan-ma-yor → Etken/Geçişsiz
* söyle-di-m → etken/Geçişsiz
* tut-malı → Etken/Geçişsiz
2. Türkiye’deki tarihine bakacak olursak çay ilk olarak II. Abdülhamid döneminde 1894’te Japonya’dan getirilmiş. Bursa’da deneme dikimi yapılmış. Çayın üretimine Cumhuriyetten sonra başlanmış ve 1963’e kadar çay talebi başka ülkelerden sağlanmış. Kısacık zaman diliminde hayatımızın her anında çay yerini almış.
Yukarıdaki parçada noktalama işaretlerinin kullanılma amaçlarını belirleyiniz.
- Cevap:
* Türkiye’deki → özel isimlere çekim eklerini ayırmada
* 1. Abdülhamid → sıra sayı bildiren sözcüklerden sonra
* 1894’te → tarihlerden sonra gelen çekim eklerini ayırmada
* Japonya’dan → özel isimlere çekim eklerini ayırmada
* …getirilmiş. → yargı bildiren sözcüklerin sonuna
* Bursa’da → özel isimlere çekim eklerini ayırmada
* Cumhuriyet’ten → özel isimlere çekim eklerini ayırmada
* 1963’e → tarihlerden sonra gelen çekim eklerini ayırmada
* …sağlanmış. → yargı bildiren sözcüklerin sonuna
* …yerini almış. → yargı bildiren sözcüklerin sonuna
3. Nurullah Ataç’ın günlüğünde günümüz yazım kurallarına uymayan kullanımları tespit ederek bu durumun nedenini açıklayınız.
“9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları MEB Yayınları Sayfa 256” ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.
