9. Sınıf Meb Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı 4. Ünite Masal Ünite Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları 2017 – 2018 Yeni Müfredat
9. Sınıf Meb Yayınları Ortaöğretim Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 143 Cevabı
1-5. soruları aşağıdaki masala göre cevaplayınız.
9. Sınıf Meb Yayınları Ortaöğretim Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 144 Cevabı
1. Bu masalın planını oluşturan bölümleri aşağıdaki tabloda belirtiniz.
- Cevap:
- Döşeme: İlk cümledeki tekerleme bölümü
Serim: Keloğlan ve anasının tanıtıldığıbölüm (İlk paragraf)
Düğüm: İkinci paragraftan son iki paragrafa kadar düğüm bölümüdür.
Çözüm: Keloğlan’ın kaçırdığı gelinin süslenmiş bir kabak olduğunun anlaşıldığı kısım ve annesinin kabağı Keloğlan’ın kafasında parçaladığı bölüm.
Dilek: Metnin son cümlesi
2. Metnin yapı unsurları ile ilgili neler söylenebilir?
- Cevap:
Olay örgüsü: Annesinin Keloğlan’ı çalışıp para kazanması evden yollaması
Zaman: Belirsiz zaman
- Cevap: Mekan ve zaman çok hızlı geçmektedir.
4. Masaldaki olağanüstülüklerle ilgili neler söylenebilir?
- Cevap: Masalda çok fazla olağanüstülük yoktur.
5. Masalda geçen edat ve bağlaçları bularak bunların metindeki işlevlerini belirleyiniz.
- Cevap: “ile, gibi, değil” edatları vardır. Bunların işlevi sözcükler arasında çeşitli anlam ilgileri kurmaktır.
6. Aşağıdakilerden hangisi masalın özelliklerinden biri değildir?
A) Duyulan geçmiş zamanla anlatılması
B) Eğitici özellik taşıması
C) Millî duygulara yer vermesi
D) Sonradan yazıya geçirilmesi
E) Kahramanların olağanüstü özellik taşıması
- Cevap: C
9. Sınıf Meb Yayınları Ortaöğretim Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 145 Cevabı
7. İKİ KATIR
Biri yulaf yüklü iki katır gidiyordu;
Birinde tahsildarın paraları.
Para taşıyan biraz fazla kibirleniyordu;
Duymuyordu bile sırtındaki ağırlığı.
Pek de edalı adım atıyordu,
Çıngırağını şakırdataraktan.
Derken bir kaç adam çıktı uzaktan.
Haydutlar, para arıyorlardı;
Para da yalnız memurun katırında vardı.
Hayvanı yakalayıp durduttular;
Katırcık dayakları yedikçe inliyordu;
“Ne bekledim, başıma neler geldi diyordu.
Şu arkadaş nasıl da sıyrıldı tehlikeden!
Mahvolan, helâk olan sadece ben.
Öteki: — Dostum, dedi yoldaşına,
Her zaman rahat etmez büyük işler görenler;
Sen de bir fakirin işini görseydin eğer
Bunun hiç biri gelmezdi başına.“
Orhan Veli Kanık, La Fontaine’in Masalları
- Cevap:
Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerleri bu fabldan hareketle uygun ifadelerle doldurunuz.
a. Fablda …ÖYKÜLEME . anlatım biçiminden yararlanılmıştır.
b. Fabl; serim, …DÜĞÜM…., …ÇÖZÜM…., …ÖĞÜT. bölümlerinden oluşmaktadır.
c. Fablda bir DERS… verme amaçlanmıştır.
ç. Fabl …ŞİİR (MANZUM)…. şekilde yazılmıştır.
d. Fablda YER … ve …ZAMAN… belirsizdir.
e. Fablda …SADE . bir dil kullanılmıştır.
8. (I) Masallar; döşeme, serim, düğüm, çözüm ve dilek bölümlerinden oluşur. (II) Döşeme bölümü;
dinleyicinin ilgisini çekme amacı taşıyan, masalda anlatılanlarla ilgisi bulunmayan bir tekerlemeyle
başlar. (III) Serim bölümünde olaya giriş yapılır. (IV) Asıl olay dilek bölümünde anlatılır.
(V) Dilek bölümü “Onlar ermiş muradına, biz çıkalım kerevetine.” gibi kalıplaşmış sözlerle son bulur.
Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde bilgi yanlışı vardır?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V
- Cevap: D
9. Sınıf Meb Yayınları Ortaöğretim Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 146 Cevabı
9. HOROZLA İNCİ
Bir horoz inci bulur, kuyumcuya gider:
“Al, şuna bak, der,
pırıl pırıl, ne özrü ne kusuru var.
Fakat sen bana bir avuç mısır ver,
benim işime o yarar.”
Bir cahile bir kitap miras kalır.
Adam kitabı alır,
komşusu kitapçıya gider:
“Bak, ne güzel kitap, der,
fakat sen bana beş on kuruş ver,
benim işime o yarar.”
Nâzım Hikmet, La Fontaine’den Masallar
Bu fablda;
I. Teşhis ve intak sanatlarından yararlanıldığı,
II. Fablın kahramanlarından birinin hayvan olduğu,
III. Fablda zamanın belli olduğu
bilgilerinden hangilerine ulaşılabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) II ve III
- Cevap: C
10. Dinleyicinin sözlü tepkide bulunmadığı, konuşulanı sessizce dinlediği dinleme çeşididir. Dinleyicinin
dinledikleriyle ilgili zihinsel faaliyetlerini etkinleştirmek amaçlanır. Dinleyicinin sessizliği,
konuşmacıya, söylediklerinin kabul gördüğü izlenimi verir. Bu dinleme türünde konuşmacı dinleyenin
kendisini anlayıp anlamadığı konusunda kesin bir yargıya ulaşamaz.
Buna göre pasif dinleme ile ilgili olarak;
I. Empati kurulduğu,
II. Zihinsel sürecin etkinleştiği,
III. Karşılaştırma yapıldığı
bilgilerinden hangilerine ulaşılabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) II ve III
- Cevap: B
11. Aşağıdakilerden hangisi etkili dinlemenin özelliklerinden biridir?
A) Dinleme belli bir amaç gözetilerek yapılır.
B) Dinleme sırasında başka bir işle uğraşılabilir.
C) Dinleme sırasında not alınmaz.
D) Yargılayıcı bir tutum içinde dinleme yapılır.
E) Önyargılı bir şekilde dinleme gerçekleşir.
- Cevap: A
9. Sınıf Meb Yayınları Ortaöğretim Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 147 Cevabı
12. “İle” kelimesi cümlede edat veya bağlaç görevinde kullanılabilir.
Bu bilgiden yola çıkarak;
I. Köylerin birinde bir Keloğlan ile anası yaşarmış.
II. Her seferinde sayfalar büyük bir güçlükle açılmış.
III. Evveli bir varmış bir yokmuş bir derviş ile bir kocakarı varmış.
cümlelerinden hangilerinde “ile” kelimesi edat olarak kullanılmıştır?
A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) Yalnız III
D) I ve III
E) II ve III
- Cevap: B
13. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “ne … ne” bağlacı kelime gruplarını birbirine bağlamaktadır?
A) Ne kimsenin bir tüyüne dokunur ne de yerdeki karıncayı incitirmiş.
B) Ne bir dağda yağmurumuz var ne bir bağda yaprağımız var.
C) Meyvesini de ne siz sorun ne ben söyleyim.
D) Ne altın oluk ne gümüş oluk bir damla su vermiş.
E) Tasa dediğin ne korkuya benzer ne kuruntuya benzer.
- Cevap: D
14. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, ayraçla gösterilen yere iki nokta (:) konulmalıdır?
A) Ünsüzler( ) sürekli olup olmadıklarına ve ses yolunda titreyip titremediklerine göre adlandırılır.
B) Süreksiz sert ç, k, p, t ünsüzleriyle biten kelimeler, ünlüyle başlayan bir ek aldığında bu kelimelerin sonunda bulunan ç, k, p, t sert ünsüzleri yumuşar( ) c, g (ğ), b, d ünsüzlerine dönüşür.
C) Türkçedeki sesler, ses yolundan çıkışlarına göre iki gruba ayrılır( ) ünlüler ve ünsüzler.
D) Sözel derslerden tarih, felsefe, coğrafya( ) sayısal derslerden fizik, kimya, biyoloji alıyorum.
E) Çekim ekleri kelimelerin diğer kelimelerle bağ kurmasını, cümlede görev almasını sağlayan( ) hâlini, sayısını, zamanını, kişisini bildiren eklerdir.
- Cevap: C
15. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir yazım yanlışı yoktur?
A) Yanardağdan püsküren mağma değişik şekiller almış.
B) Bu aracın çarpma sonucu egzosu delinmiş.
C) Eşgüdümlü çalışırsak işi daha çabuk bitiririz.
D) Düşmanla göğüs göğüse mücadele ettiler.
E) Eski düşmanlar şimdi can ciğer oldular.
- Cevap: D
9. Sınıf Meb Yayınları Ortaöğretim Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 148 Cevabı