9. Sınıf Meb Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı 2. Ünite Hikaye Ünite Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları 2017 – 2018 Yeni Müfredat
9. Sınıf Meb Yayınları Ortaöğretim Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 74 Cevabı
1-5. soruları Halide Edip Adıvar’ın Millî Mücadele yıllarına ait Himmet Çocuk adlı hikâyesinden alınan aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız.
1. Himmet Çocuk adlı hikâyenin bu bölümünden nasıl bir olay örgüsü çıkarılabilir?
- Cevap: Kamyona gelmeleri -Anadolu’da tabiatın hakim olması- Yolculuk- Köylülerin gelecekelerini bilmeleri
2. Hikâyenin bu bölümündeki olayın geçtiği yerin özellikleriyle ilgili neler söylenebilir?
- Cevap: “Anadolu’da hâkim, insan değil tabiattır. Kuytu”ormanlar, batak ovalar, sarp keskin yokuşlar, sonra karanlık kımıldıyormuş gibi insanı keserek, dondurarak esen acı rüzgârın ortası” İşte yazarın bizlere aktarmış olduğu Anadolu coğrafyası böyle bir yerdir. Karanlıklar bataklıklar yıkı viran olmuş kasabalar yazarın kaleminden bizlere ulaşan coğrafyadır.
3. Hikâyeye yeni bir kahraman eklense kahramanın özellikleri neler olabilir?
- Cevap: Kahraman tam anlamıyla yılmayan her türlü zorluğa göğüs geren, liderlik vasıflarına sahip ve de zeki bir vatansever olurdu.
4. Metinden yola çıkılarak Anadolu’nun geçmişteki ve günümüzdeki durumuyla ilgili hangi çıkarımlarda bulunulabilir?
- Cevap: Anadolu geçmişte bakımsız zor koşulların olduğu bataklıkların, sarp dağların olduğu bir coğrafyadır. Oysa bugün gelişen ve değişen Anadolu teknoloji sayesinde hayli ilerlemiştir. Artık Anadolu’da insanın da doğaya hakim olduğu yerler vardır.
9. Sınıf Meb Yayınları Ortaöğretim Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 75 Cevabı
5. Elvanlar’da ihtiyar bir kılavuz aldık. Köyün bir kısmı yanmış, perişan, herkes fersiz ve şaşkın gözlerle kamyon denilen canavarın lüzumsuz gürültüsüne bakıyordu. Herkesin ruhunda sonu gelmeyen ezilişin, açlığın, her günün gizli felaket ihtimallerinin yoğurduğu ümitsizlik ve ilgisizlik vardı.
Bu paragrafta bulunan isimlerin özellikleri hakkında neler söylenebilir?
- Cevap: Benzetme kullanılmıştır. Bunun yanında çoğu aslında soyut olan kelimeler Anadolu’nun durumunu okura daha iyi yansıtabilmek için somutlaştırılmıştır. Somut kelimeler de vardır.
6.Tablodaki metinlerde kullanılan anlatım tekniklerini belirleyerek ilgili yerlere yazınız.
- Cevap:
- 1. metinde kahraman bakış açısıyla hikaye tekniği kullanılmıştır.
- 2. metinde ise tiyatro türünde çokça kullanılan karşılıklı konuşma tekniği kullanılmıştır.
7. Kasa yapımında çalışan kaportacı arkadaşı, sabah akşam karşısına geçip de, inatlı, sabırlı, ona bunu öğretmeye kalkana dek, önemsiz bir iş yapmakta olduğunu bilmezdi. Kendisi için önemliydi,güzeldi, iyiydi. En iyi bildiği işti.Atlı araba, kamyon kasalarını süslüyordu. Yeşiller, sarılar, maviler, kırmızılar, akarsular, göller, dağlar ve karanfiller onun da içini süsler, günlerini güzelleştirirdi. Bu, arabaları, kamyonları sürenleri de sevindiriyor olmalıydı. Yoksa önünde neden sıraya girsinler, neden, gölün içinde bir kuğusu da mutlaka olsun, desinler? Adalet Ağaoğlu, Karanfilsiz
Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) III. kişili anlatıma başvurulmuştur.
B) Hâkim bakış açısıyla yazılmıştır.
C) Neden-sonuç ilişkisi kurulmuştur.
D) İç konuşma tekniğine yer verilmiştir.
E) Soru yoluyla düşündürme yoluna gidilmiştir.
- Cevap: D
9. Sınıf Meb Yayınları Ortaöğretim Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 76 Cevabı
8. Yol boyu kavak ağaçları, köprü, yokuş yukarı dar sokak. Sokağın bitiminde kediyi gördüm. Yıkık bahçe duvarından duta tırmandı, oradan da çatıya. Baktım baca tütüyor. Rüzgârda savrulan kül rengi, yoğun bir duman. Kedi dumana girdi çıktı, kiremitlerin arasında kayboldu sonra. Bahçe kapısının önünde durdum. Girsem yol bitecek. “Ömür biter yol bitmez.” Kentlerin, otellerin duvarlarında yazılıydı. Bir geminin beyazında, trenlerin, uçakların alnında. Bekleme odalarında, gar saatlerinde, kamyonların otobüslerin ön camlarında yazılıydı. Ya da biri, tanıdık bir ses, hep bu tümceyi fısıldadı kulağıma. “Ömür biter yol bitmez.”
Nedim Gürsel, Dönüş
Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerleri bu parçadan hareketle uygun ifadelerle doldurunuz.
Cevap:
a. Parçada ÖYKÜLEME ve BETİMLEME anlatım biçimlerine başvurulmuştur.
b. Parçada anlatıcı 3. TEKİL kişidir.
c. Parça HAKİM bakış açısıyla yazılmıştır.
9. Sabahleyin ( ) bir ara yarı daldığı uykudan pek yorgun ve hâlsiz uyandı ( ) Artık kanıksamıştı.
Geceki saçma sinir bozukluğuna şaşıyordu ( ) Ne kötü bir gece geçirmişti. Halbuki değer miydi ( )
Bekir Sıtkı Kunt, Yataklı Vagon Yolcusu
Bu parçada ayraçlarla ( ) belirtilen yerlere, aşağıdakilerin hangisinde verilen noktalama işaretleri
sırasıyla getirilmelidir?
A) (;) (,) (.) (…) B) (,) (.) (.) (?) C) (;) (;) (,) (.) D) (:) (;) (,) (…) E) (;) (.) (.) (?)
- Cevap: B
* Evvelce yanına yaklaşamayan mahalle çocukları, etrafını sarıyorlar?
* Sanki asıl yüzüne korkunç, gamlı, bedbin bir karnaval maskesi geçirmiş bir köpektir.
* Ada’nın bu yakasında, hiç ev yoktur.
* Bir kır kahvesi, bir köyün kahvesinin üç beş gediklisi…
* Komşunun buldoğu suratına, gördüğüm maskelerin en sertini, en titiz gösterişlisini asmıştı.
Yukarıdaki cümlelerde numaralanmış kelime gruplarından hangisi bir zincirleme isim tamlamasıdır?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
- Cevap: D
11. Belirtili isim tamlamasında tamlayan ile tamlanan arasına kelime girebilir.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde böyle bir isim tamlaması vardır?
A) Kitabın sayfalarını dikkatle çevirdi.
B) Kedilerin ve köpeklerin oyununa daldı.
C) Büyük meydanın ortasında durdu.
D) Kapı geniş bir bahçeye açıldı.
E) Çayın mis gibi kokusuna dayanamıyordu.
- Cevap: B
9. Sınıf Meb Yayınları Ortaöğretim Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 77 Cevabı
12. Parçaya göre Sait Faik’in eserleri, çevresiyle çatışmalarının aynası olarak görülmektedir. Bu yargıdan yola çıkarak sanatçının hikâyeciliğini değerlendiriniz.
- Cevap: Yazar çevresinin kendisini anlamadığını düşündüğü için yazmış olduğu eserlerin çoğunda da aslında o çevreye karşı olan düşüncelerini kağıda dökmüştür anlayışı çıkmaktadır.
13. Parçada çağının yerleşmiş sanat ölçülerini aşan yeni ve güçlü bir sanat eserinin yeşermesi hangi koşula bağlanmıştır? Açıklayınız.
- Cevap: Kendi devrinin anlayışına karşı çıkması yerleşmiş olan hikayecilik anlayışının dışında yenilikler peşinde koşmasına bağlamıştır.
14. Parçada geçen “artistçe kendi üslûbunda bir yaşama”, “edebiyatı, özentilerden, romantik ucuzluklardan kurtarmak”, “hikâyeyi ‘edebiyat yapan’ların elinden kurtarma” ifadeleriyle anlatılmak istenen nedir? Açıklayınız.
- Cevap: Hikaye sade basittir. Hikaye çok uzatmaya ya da laf ebeliği yapmaya uygun bir zemin veya tür değildir. Bundan dolayı da edebiyat yapanlar, gereksiz yere gereksiz sözcüklerden salata yapanlara karşı Sait Faik öz ve yerinde bir dille üslupla hikayeyi kurtarmıştır.
15. Sait Faik, toplumsalı da bireyseli de göz ardı etmeden, etik ile estetiği potasında erittiği yepyeni bir öykü dünyası kurmuş, böylece, biz, kendisinden sona gelen genç yazarlara da yol açmıştı. Birçok kez, Dostoyevski’nin, “Hepimiz Gogol’ün Palto’sundan geliyoruz” demesi gibi, bizler de (1950 kuşağı denilen öykücüler, ama aynı zamanda Vüsat O. Bener’ler, Yusuf Atılgan’lar, Bilge Karasu’lar, Nezihe Meriç’ler de) Sait Faik’ten geliyoruz, diye yazdım. Ferit Edgü, Sait Faik / Bir Öncü Metinde altı çizili sözle anlatılmak istenen nedir? Açıklayınız.
- Cevap: Kültür birikerek ilerler. Edebiyatta da bu durum böyledir. Her yazar kendinden önceki yazarların birikimlerini ve eserlerini takip ederek onlardan ilham alarak ya da yararlanarak eserlerini oluşturur.
16. I. Dil bilimcilere göre dil ile kültür arasında sıkı bir ilişki vardır. II. Yaşanan bu olaylar, Türk boylarının İslâm uygarlığının etkisine girmesine yolaçtı. III. Eser orijinal nüshadan kontrol edilerek tekrar basıma hazırlandı. IV. Bu görüş entellektüel çevrelerce ileri sürüldü ve desteklendi. V. Bilim insanları görüşlerini kanıtlamak için laboratuvar çalışmaları yapar. Yukarıda numaralanmış cümlelerin hangi ikisinde yazım yanlışı yoktur?
A) I. ile II. B) II. ile III. C) III. ile V. D) I. ile III. E) II. ile IV.
- Cevap: C
9. Sınıf Meb Yayınları Ortaöğretim Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 78 Cevabı
17. Kış, Ada’nın bir tarafında yerleşebilmek için rüzgârlarını poyraz, yıldız poyraz, maestro, dıramudana, gündoğusu, batı karayel, karayel halinde seferber ettiği zaman; öteki yakada yaz, daha pılısını pırtısını toplamamış, bir kenara oldukça mahzun bir göçmen gibi oturmuştur.
Bu cümle ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Birleşik isim kullanılmıştır.
B) Terim kullanılmıştır.
C) Topluluk ismi kullanılmıştır.
D) Tekil isimler kullanılmıştır.
E) Soyut isim kullanılmıştır.
- Cevap: C
18. Aşağıda verilen tanılayıcı dallanmış ağaçtaki bilgilerden bazısı doğru, bazısı yanlıştır. İlk ifadeden başlayıp, cevap oklarını takip ederek doğru çıkışa ulaşınız.
- Cevap: OKLARI TAKİP EDİP ÇIKIŞI BULMALISINIZ.
