9. Sınıf Meb Yayınları Tarih Ders Kitabı 5. Ünite İslam Medeniyetinin Doğuşu Ölçme ve Değerlendirme Cevapları

9. Sınıf Tarih Ders Kitabı Meb Yayınları 5. Ünite İslam Medeniyetinin Doğuşu Sayfa 173, 174, 175 5. Ünite İslam Medeniyetinin Doğuşu Ölçme ve Değerlendirme Etkinlik Soruları ve Cevapları

5. Ünite İslam Medeniyetinin Doğuşu Ölçme ve Değerlendirme

9. Sınıf Meb Yayınları Tarih Ders Kitabı Sayfa 173 Cevabı

Aşağıdaki terimleri birer cümleyle açıklayınız.

Cevap:

Hadari: İslam’dan önce Arap yarımadasında göçebe olarak yaşamayan, köy, kasaba ve şehirlerde yerleşik hayat süren, ticaret ve tarımla uğraşan Araplara “hadari” adı verilir.

Mevali: Mevâli, İslam tarihinde cahiliye devrinde toplumdaki kişilerden birinin ya da çoğunluğunun isteğiyle kabileye katılan insanlara/kölelere verilen ad.

Beytü’l-Mal: Maliye, devlet hazinesi, devlete ait mal varlığının bütünü. Devletin mal varlığını muhafaza ve kontrol eden kurum.

Samarra: Önceki adı “Deyrü’n -Âdî” olan ve Sasaniler zamanında kurulan eski bir yerleşim yeridir.

Beytü’l-hikme: Abbasi Halifesi Me’mun zamanında Bağdat şehrinde, kütüphane ve tercüme faaliyetlerinin yapıldığı kısımlardan oluşan bir akademidir. Aynı zamanda önemli bir eğitim merkezidir.

Aşağıdaki soruları cevaplayınız.

1. İslam tarihinde Hicret’in siyasi hayata etkileri nelerdir?

Cevap:İslam tarihinde hicretin siyasi etkileri bulunmaktadır. Her şeyden önce Müslümanların eli güçlenmeye başlanmıştır. Müslümanlar teşkilatlanmaya başlamıştır. İslam, kurumsallaşmaya başlayarak devletleşme yoluna girmiştir. Müslümanlar askeri güç kazanarak yeni beldeler fethetmeye başlamıştır. İslam hukuk sistemi ortaya konmuştur. Müslümanların sayısı artmaya başlamıştır.

2. Arabistan’da düzenlenen panayırların kültür hayatına etkileri nelerdir?

Cevap: Arabistan’da düzenlenen panayırların kültür hayatına etkisi olarak o panayırlara sürekli olarak farklı milletlerden ve kültürlerden gelen insanların etkisiyle farklı kültürlerin tanınması, öğrenilmesi ve yaşanması söz konusu olurken akrabalık ilişkileri de kurulur. Bütün panayırlar asıl amacı ticari kaygı olsa da kültürel etkileşim noktaları olarak da görev yaparlar. Böylece insanlar birbirini daha yakından daha iyi tanımaya da başlarlar.

3. Hz. Ömer Dönemi’nde yapılan teşkilatlanma çalışmaları nelerdir?

Cevap: Hazreti Ömer (r.a.) döneminde valilik ve kadılık sistemi kurulmuştur. Düzenli ve daimi ordular kurulmuştur. Posta teşkilatı kurulmuştur. Vergi sistemi ve teşkilatı kurulmuştur. Hicri takvim oluşturulmuştur. Teşkilatlanma sayesinde devlette bir düzen meydana gelmiştir. Bu düzenin oluşmasında ve adaletin sağlanmasında Hazreti Ömer’in bizzat yaptığı faaliyetler etkili olmuştur.

4. Hz. Osman Dönemi’nde Müslümanlar arasında ilk ayrılıkların çıkmasının nedenleri nelerdir?

Cevap: Hazreti Osman döneminde Müslümanlar arasında ilk ayrılıkların yaşanmasının nedeni siyasi ve sosyal sebeplerdir. İslam’a yapılan hakaretlerin af ile geçiştirilmesi, devlet yönetiminde vali ve kadıların akrabalık ilişkilerine göre görevlendirilme yapılması gibi nedenler Müslümanlar arasında ayrılıkların yaşanmasına neden olmuştur. Hazreti Osman şehit edilmiş ve halife değişmiştir.

5. Emeviler ve Abbasiler Dönemi’nde uygulanan politikaların İslamiyet’in yayılmasına etkileri nelerdir?

Cevap: Emevilerin kötü yönetimi ve yaptığı zulümlerden sonra Abbasilerin daha adaletli olması ve Türklere önem vererek gönlünü kazanmasıyla İslamiyet hızla yayılmıştır.

6. Hz. Ebu Bekir Dönemi’nde devlet otoritesinin sağlanması amacıyla yapılan çalışmalar nelerdir?

Cevap: Hilafetin ilk yılları yalancı peygamberleri tasfiye etmekle geçmiştir. Zekat vermeyenler ortaya çıkmıştır. Bu nedenle zekat vermeyenlerle savaşlar yapılmıştır. Halife ve memurlara maaşlar bağlanmıştır. Kuranı Kerim kitap haline getirilmiştir. Hilafetin ilk yıllarının siyasi otorite kurma bakımında bu şekilde geçmesi daha sonraki yıllarda İslami faaliyetlerin rahat bir şekilde yapılmasına sebep olmuştur. Hilafetin ilk yıllarında ilk ayrılıklara karşı savaşlar tek çare olmuştur.

7. Türklerin İslamiyet’i kabul etmesinde Talas Savaşı’nın önemi nedir?

Cevap: Türklerin İslamiyeti’i kabul etmesinde 751 yılında yaşanan Araplarla Çinliler arasında gerçekleşen Talas Savaşı etkili olmuştur. Talas Savaşı sonrasında da Arapların kültüründen etkilenen Türkler, İslam’ı kabul etmeye başlamışlardır. Türk şehirleri kurulmuş ve Türklerin askeri ve siyasi gücünden de olumlu anlamda yararlanılmıştır. Türklerin İslam’ı kabul etmesinde Talas Savaşı etkili olmuştur.

8. İslam medeniyetinin Avrupa’ya etkisi hangi yollarla olmuştur?

Cevap: İslam medeniyetinin fetihlerle yayılmasıyla birlikte Avrupa kıtasında da etkileri olmuştur. İslam medeniyeti Avrupa kıtasına fetihlerin olması, kütüphanelerin taşınması, İslam alimlerinin yaptığı çalışmaların batı dünyasında ilgiyle karşılanması dolayısıyla etkisi olmuştur. İslam bütün dünyayı etkisi altına alan bir barış ve huzur dini olarak gelmiştir.

1. İslam dini; Cahiliye Dönemi’nde gündelik yaşamın bir parçası olan putlara tapma, falcılık-büyücülük, kan davaları, gasp, içki, zina, faiz ve kadınlara kötü muamele gibi birçok kötü alışkanlığı yasaklamıştır. Bu durum, cahiliye toplumundaki önderlerin tepkisini çekmiştir.
Buna göre;
I. Müslümanlarla alay etme,
II. onları yok sayma,
III. ambargo uygulama tepkilerinden hangileri müşriklerce uygulanmıştır?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III

Cevap: E

2. Hicret’in ardından Müslümanların ibadet edebileceği, sohbet ve vaazlarını yapabileceği bir mescit inşa edildi. Bu mescit, askerî işlerin müzakeresi, elçilerin kabulü, mahkemelerin görülmesi ve bazen de folklor gösterilerinin tertiplendiği bir mekân olarak kullanıldı.
Buna göre mescidin hangi amaçla kullanıldığı söylenemez?
A) Dinî
B) Sosyal
C) Ekonomik
D) Diplomatik
E) Hukuki

Cevap: D

9. Sınıf Meb Yayınları Tarih Ders Kitabı Sayfa 174 Cevabı

3. Aşağıdakilerden hangisi Dört Halife Dönemi gelişmelerinden biri değildir?
A) Kur’an-ı Kerim’in çoğaltılması
B) Halifeliğin saltanata dönüşmesi
C) Hicrî takvimin yapılması
D) Fethedilen yerlerin yönetim birimlerine ayrılması
E) İlk İslam donanmasının kurulması

Cevap: E

4. İslam medeniyetinin Avrupa’yı etkilemesinde;
I. Haçlı Seferleri,
II. Endülüs ve Sicilya’da medreselerin açılması,
III. Akdeniz ticaretinin gelişmesi durumlarından hangilerinin etkili olduğu söylenebilir?
A)Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III

Cevap: B

5. Muaviye, oğlu Yezid’i veliaht tayin ederek İslam dünyasında yeni bir dönemi başlatmış ve halifelik saltanata dönüşmüştür. Böylece halifelik kurumu, gücü elinde bulunduran İslam devletlerinde devam etmiştir.
Buna göre;
I. Emevi,
II. Abbasi,
III. Memlûk
devletlerinden hangileri bu duruma örnek olarak gösterilebilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III

Cevap: E

6. İslam düşünce tarihi incelendiğinde bilim ve felsefe alanında XII. yüzyıla kadar Müslümanlar matematik, fizik, astronomi, kimya, biyoloji, tıp ve felsefede geniş çapta ve çok yönlü bir araştırma çabası içinde olmuştur. Müslümanlar, bu süre içinde bir yandan Eski Yunan ve Hintli düşünürlerin eserlerini dikkatle incelemiş, diğer yandan da bunlardan tamamen farklı yaklaşım ve metotlar geliştirmiştir.
Buna göre İslam medeniyetiyle ilgili olarak;
I. farklı medeniyetlerden etkilenil- diği,
II. bilimin gelişmesinde yeni yöntemler bulunduğu,
III. naklî bilimlere daha çok önem verildiği
durumlarından hangileri söylenebilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve

Cevap: D

7. Abbasiler, Endülüs topraklarını merkezden gönderdiği valilerle yönetmiştir. 756 yılında Emevi ailesine mensup Abdurrahman, Kurtuba’ya gelerek yönetimi ele geçirmiştir. III. Abdurrah- man’dan itibaren Endülüs Emevi hükümdarları halife unvanını kullanmaya başlamıştır. Endülüs Emevi Devleti, Abbasilerle ve Franklarla mücadele etmiştir.
Buna göre;
I. XI. yüzyılda iki İslam devleti aynı coğrafyada bulunmuştur.
II. İslam dünyasında iki halife ortaya çıkmıştır.
III. Endülüs Emevi Devleti farklı devletlerle ilişki kurmuştur.
durumlarından hangileri söylenebilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III

Cevap: E

9. Sınıf Meb Yayınları Tarih Ders Kitabı Sayfa 175 Cevabı

Yeryüzündeki Cennet
Endülüs’te Müslümanlar sekiz asır farklı yoğunluklarla Hristiyan Reconquista hareketinin etkilerini derin şekilde hisseden, artık bu topraklarda var olmayı sürdürmenin kendileri için ne kadar çetin ve belki de imkânsız bir şey olduğunu anlamış olmalıdırlar. Endülüslüler, tarihlerinin son deminde inşa ettikleri o muhteşem yapı El-Hamra’nın her yanına işte bu gerçeği yansıtan “lâ gâlibe illallâh” Allah’tan başka üstün olan yoktur. İfadesini, her halükârda Allah’a tevekkül etmenin tesellisi içinde nakşetmişlerdir.
Binbir gece masallarındaki efsanevî sarayları anımsatan âdeta yeryüzündeki cennet burası. Sierra Nevada Dağları’na sırtını dayamış, yüksek kayalıkların tepesinde kollarını açmış bir kartal gibi uzanmakta. Ardındaki dağları aşan ihtişamıyla eteklerine kurulu şehri izlemekte, kartalın avını gözetmesi gibi. Dünyanın dört bir yanından getirilen çiçeklerle süslü ve bin bir çeşit meyve ağaçlarıyla dolu muazzam bir bahçe, içinde nilüferlerin ve çeşit çeşit balıkların yüzdüğü onlarca süs havuzu, her adımda başka bir çeşme, her duvarda ayrı bir işleme, her pencerede ayrı bir manzara, her adımda başka bir güzellik. Hiç kuşku yok El-Hamra Sarayı (Görsel 5.38) dünyanın en romantik ve en büyülü yerlerinden biri. Ressam Henri Regnault (Hanri Renyo) (1843-1871), El-Hamra’ya gittiğinde onun karşısında donup kaldı ve “Bunu yapan sanatçının yanında biz barbar, vahşi canavarlarız” diyerek sayısız taslak çizip notlar aldıktan sonra Orta Çağ Mağribî kültürü kalıntılarının peşine düşerek Mağrib’e (Fas’a) gitti. Fakat sonunda kafasından barbar bir Doğu imajı uydurmakla yetindi (Şeyban, 2014, s.70-73’ten düzenlenmiştir).

Aşağıdaki soruları metinden hareketle cevaplayınız.

1. El-Hamra Sarayı’nın dünyanın en romantik ve en büyülü yerlerinden biri olarak gösterilmesinin nedenleri nelerdir?

Cevap: Yaplış Tarzı, Yapıldığı Mekan ve süslemleri ve işçiliğinin mükemmel oluşu olarak söyleyebiliriz.

2. Ressam Henri Regnault’un El-Hamra için söylediği söz hangi anlamları ifade etmektedir?

Cevap: Bu yapıyı yapanın son derece yüksek bir kültür ve medeniyete sahip olduğunu söylemiştir.

3. Nakşetmek ne demektir?

Cevap: Bir etkinin, olayın kalıcı ve etkili olmasını sağlamak, onu aklına, zihnine iyice yerleştirmek, kazımak

4. Endülüs’te, Müslümanların varlığını tehdit eden unsurlar nelerdir?

Cevap: İslam Düşmanları

5. Uydurulan barbar bir Doğu imajının günümüzde Doğu-Batı ilişkilerine etkileri neler olabilir?

Cevap: Elbette ki olumsuz etkisi olur.