9. Sınıf Meb Yayınları Tarih Ders Kitabı Boylardan Devlete Cevapları
9. Sınıf Tarih Ders Kitabı Meb Yayınları 3. Ünite İlk ve Orta Çağlarda Avrasya Sayfa 108, 109, 110, 111, 112, 113, 114, 115, 116, 117, 118, 119 Boylardan Devlete Soruları ve Cevapları 2017 – 2018
9. Sınıf Meb Yayınları Ortaöğretim Tarih Ders Kitabı Sayfa 108 Cevabı
“Ok ve yay gerebilen kavimleri bir aile gibi birleştirdim; şimdi onlar Hun oldular.” Mete Han bu sözü ile ne anlatmak istemiştir?
- Cevap: Mete Han, bu söz ile savaşabilen tüm kavimleri bir araya getirdiğini belirtmiştir. Mete Han, Asya topluluklarını bir araya getirerek tek çatı altında toplayabilen tek hükümdar olarak bilinmektedir. Çin Seddi’ni aşabilen tek hükümdar olmakla birlikte Asya’nın hakimi olmuştur. Bu bölgede dönemde Türkler, Çinliler ve Moğollar olmak üzere bir çok farklı toplum yaşamaktadır.Mete Han, bu toplulukları tek çatı altında toplayarak devletini büyük ve güçlü bir devlet haline getirmiştir.
9. Sınıf Meb Yayınları Ortaöğretim Tarih Ders Kitabı Sayfa 109 Cevabı
Hunlar, Kök Türkler ve Uygurlar dışında varlığını sürdüren Türk devlet ve toplulukları nerelerde yaşamışlardır? Dilsiz harita üzerinde gösteriniz.
- Cevap: Türkler, ana yurtları olan Orta Asya’dan koptuktan sonra Anadolu başta olmak üzere bir çok farklı bölgeye yayılmışlardır. Türklerin ana yurtları Güney’de Hindikuş Dağları, Doğu’da Iran platosu, Kuzey’de ise Güney Rusya bölgesine kadar uzanan büyük bir coğrafya idi. Bu bölgede Bozkır tarzı hayat sürülmekteydi. Bir çok Türk uygarlığı Orta Asya’dan Doğu, Batı, Kuzey ve Güneye göç etmişlerdir. Hun, Kök Türk, Uygur dışında Avrasya’da yaşayan bir çok Türk toplumu yerleşik hayata geçmiş ve tarım ile uğraşmaya başlamışlardır.
9. Sınıf Meb Yayınları Ortaöğretim Tarih Ders Kitabı Sayfa 110 Cevabı
Metne göre Türk kağanları hükmetme gücünü nereden almaktadır?
- Cevap: Türklerde görülen kut anlayışına göre devletin yönetimi bir hanedana havale edilmekte ve devlet hanedanın ortak malı sayılmaktaydı. Bu kudret iradesi gök tanrı inancına göre tanrı vermekteydi. Tanrı inancına göre bir ilahın izniyle devlet yönetiminde belli bir aile görev alır ve devleti bu aile soyundan gelen kişiler yönetirdi.Hanedan üyelerinin devleti bölüşmeleri ve belli bölgelerin bu kişilerin tahakkümüne girmesi, taht kavgalarının yaşanmasına neden olmuştur. Taht kavgaları hanedan üyelerinin arasında yaşanırken ülke de bölünme ve parçalanma eşiğine gelmiştir. Bu nedenler yüzünden birçok devlet yıkılmıştır. Türkler tarihte birçok devlet kurmuş ve birçok devletin yıkılmasında taht kavgalarının mağduru olmuşlardır.
Türklerde görülen kut anlayışı taht kavgalarını nasıl etkilemiştir?
- Cevap: Türklerde görülen kut anlayışına göre devletin yönetimi bir hanedana havale edilmekte ve devlet hanedanın ortak malı sayılmaktaydı. Bu kudret iradesi gök tanrı inancına göre tanrı vermekteydi. Tanrı inancına göre bir ilahın izniyle devlet yönetiminde belli bir aile görev alır ve devleti bu aile soyundan gelen kişiler yönetirdi.Hanedan üyelerinin devleti bölüşmeleri ve belli bölgelerin bu kişilerin tahakkümüne girmesi, taht kavgalarının yaşanmasına neden olmuştur. Taht kavgaları hanedan üyelerinin arasında yaşanırken ülke de bölünme ve parçalanma eşiğine gelmiştir. Bu nedenler yüzünden birçok devlet yıkılmıştır. Türkler tarihte birçok devlet kurmuş ve birçok devletin yıkılmasında taht kavgalarının mağduru olmuşlardır.
9. Sınıf Meb Yayınları Ortaöğretim Tarih Ders Kitabı Sayfa 113 Cevabı
981-984 tarihleri arasında Turfan Uygurları’na giden Çin elçisi Wang Yen-te’nin raporuna göre; “Kao-ch’ang (Turfan) şehrinde yağmur ve kar yoktur. Aynı zamanda çok sıcaktır. Evler beyaz badanalıdır. Chinling Dağları’ndan çıkan nehir, başşehrin bütün çevresini dolaşır, tarlaları ve meyve bahçelerini sular ve su değirmenlerini işletir. Bu yerde beş hububat yetişir. Zengin insanlar at eti yerler, geri kalanlar ise sığır eti ve yaban kazı yerler. Onlar müziklerinde kopuz kullanırlar. Onlar, samur kürkü postu, keçe ve çiçek motif işlemeli elbise imal ederler. Kadınlar başlarına bir çeşit şapka giyer. Onların âdetlerine göre büyük bir kısmı ata biner ve ok atarlar. Onlar, gümüş ve pirinçten yaptıkları tüpleri su ile dolduruyorlardı. Bu tüplere basarak
suyu fışkırtırlar yahut birbirlerine su atarak spor yaparlar (İzgi, 1989, s.55-60’tan düzenlenmiştir).”
Uygur kültürü hakkında hangi sonuçlara ulaşılabilir?
- Cevap: Uygurlar, tarihimizde büyük bir yeri olan önemli bir devlete sahiplerdir. Uygurlar, dile, bilime, sanata ve madenciliğe büyük önem vermişlerdir. Dönemin en önemli bilginleri bu bölgede Uygur hakimiyetindeki Türkistan’dan çıkmıştır. Uygurlular, devlet yönetimi, iktisat gibi konularda oldukça başarılı olmuşlar ve bazı uygulamaları halen kullanımdadır. Arap ve Avrupa topraklarına kağıt yapımı Uygurlar tarafından geçmiştir. Uygurlar, ana dinler olarak Islam ve Buda dinlerini kendilerine benimsemişlerdir.
9. Sınıf Meb Yayınları Ortaöğretim Tarih Ders Kitabı Sayfa 115 Cevabı
Alınan kararlar dikkate alındığında kurultayda hangi konular görüşülmüştür?
- Cevap: Birinci karar siyasi konularla, ikinci karar dini konularla ilgilidir.
İkili devlet teşkilatının, Türk devletlerine yansıyan olumsuz örnekleri nelerdir? Sonuçları sınıfta arkadaşlarınızla paylaşınız.
Birden fazla ortak hükümdarın bulunması ve her birinin taht üzerinde haksahibi olması taht kavgalarına sebep olmakta ve devletin ikiye bölünmesini kolaylaştırmaktadır. Hele bir de Çinli prensesler mevzuya girdiğinde devletin bölünmesi daha da kolaylaşmaktadır.
9. Sınıf Meb Yayınları Ortaöğretim Tarih Ders Kitabı Sayfa 118 Cevabı
“İl (Devlet) gider, töre kalır.” sözünden ne anlıyorsunuz?
- Cevap: Türk devletleri yüz yıllarca hukukun ve sosyal yapının temelini oluşturan töre adı verilen sözlü kurallarla yönetilmişlerdir. Töre, sosyal düzenin sağlanmasını sağlayan tüm adet, gelenek ve ahlaki kuralların tamamıdır. Töre, kut anlayışını benimseyen Türk toplumunda kağanların belirlediği kurallar ve kurultayların koyduğu kurallar çerçevesinde yavaş yavaş oluşan bir olgudur.
“İl (Devlet) gider, töre kalır.” sözü ile devletlerin gelip geçici olduğu, Türk töresinin ise kalıcı olduğuna dikkat çekilmektedir. Zaman içerisinde ortaya çıkan anlaşmazlıklar ve ikilikler doğrultusunda devletler yıkılsa da Türk töresinin yaşatılması gerektiği öğüdü verilmektedir.
9. Sınıf Meb Yayınları Ortaöğretim Tarih Ders Kitabı Sayfa 119 Cevabı
Türk yazıtlarına göre Türk devletlerinde kağanlar gücünü nereden almaktadır?
- Cevap: Türk toplumunda Gök Tanrı inancı bulunmaktadır. Gök Tanrı inancı ile birlikte kut anlayışı edinilmiş ve yönetim hakkının hakana, kağana ilah tarafından verildiğine inanılmaktadır. Türk tarihi ve kültürü başta Orhun yazıtları olmak üzere Yenisey ve diğer yazıtlar sayesinde büyük bir ölçüde ortaya çıkarılmıştır.
Türk yazıtlarına göre hakimiyet, Türk kağanlarına, hanlarına tanrı tarafından bir görev olarak verilmektedir.
