9. Sınıf Kimya Ders Kitabı Meb Yayınları 4. Ünite Maddenin Halleri Sayfa 146, 147, 148, 149, 150, 151, 152 1. Bölüm Maddenin Fiziksel Halleri Soruları ve Cevapları
9. Sınıf Meb Yayınları Kimya Ders Kitabı Simyadan Kimyaya Cevapları
9. Sınıf Meb Yayınları Ortaöğretim Kimya Ders Kitabı Sayfa 146 Cevabı
1. Aynı madde farklı koşullarda neden farklı hâllerde bulunur? Açıklayınız.
- Cevap: Bunun sebebi hal değiştirme sıcaklışının oda koşullarına göre durumudur. Hatırlayalım, oda koşulları dediğimizde 25 santigrat derece ve 1 ATM basınçtan bahsederiz. Suyun erime ve kaynama sıcaklıkları sırayla 0 ve 100’dür. 25 bunların arasında kaldığından su, oda koşullarında sıvı haldedir. Öte yandan demirin erime sıcaklığı 1500’lü derecelere ulaştığı için oda koşullarında katıdır. Oksijenin ise kaynama sıcaklığı ise -300 derecelerde olduğundan oda koşullarında gazdır.
Etil Alkol; sıvı halde bulunur. Kaynama noktası: 78 santigrat derece, Donma noktası: -114 santigrat derecedir. Termometre sıvısı olarak kullanılır.
Klor; gaz halde bulunur. Solunumu tehlikeli, sarı yeşil renklidir.
İyot; katı halde bulunur. Rengi siyaha yakındır, kristaller şeklindedir. Kaynama noktası: 183 santigrat derece, Erime noktası: 114 santigrat derecedir.
Karbon dioksit; gaz halde bulunur. Renksiz ve kokusuzdur. Atmosferde yaklaşık olarak % 0,03 oranında bulunur.
Neon; gaz halde bulunur. Tek atomludur, rengi ve kokusu yoktur.
2. Maddenin hâl değiştirmesi nasıl sağlanabilir?
- Cevap: Maddelerin hal değiştirmeleri, ısı etkisi ile olur. Bir madde ısı alarak ya da ısı vererek, bir halden başka bir hale geçebilir. Örneğin su, yeterince soğursa donarak buz halini alır, kaynama noktasına kadar ısıtılır ise su buharı haline gelir ve gaz haline geçiş yapmış olur.
3. Aşağıda günlük hayatta sıkça kullanılan bazı kimyasal maddeler verilmiştir. Bu maddeler oda koşullarında hangi fiziksel hâlde bulunabilir?
A) Etil alkol
B) Klor
C) İyot
D) Karbon dioksit
E) Neon
- Cevap: Maddelerin farklı hallerde bulunmasının temel olarak iki nedeni vardır. Bunlardan biri basınç diğeri ise ısıdır. Isınan maddeler hal değiştirirler ve farklı hallere geçiş yaparlar. Örnek vermek gerekirse: Buz ısınırsa suya dönüşür. Su ısınırsa su buharına dönüşür. Ayrıca basınç da maddelerin hal değiştirmesinde etkilidir. Kışın üzerinden araba geçen karların basınç etkisi ile suya dönüşmesi buna örnek olarak verilebilir.
4. Aşağıda verilen olaylar sırasında gerçekleşen hâl değişiminin adı nedir?
A) Camın buğulanması
B) Yağmurun oluşumu
C) Tereyağının sıvılaşması
D) Kırağı oluşumu
E) Kolonya kokusunun hissedilmesi
- Cevap:
5. Tanecikleri katı, sıvı, gaz hâlde bir arada tutan kuvvetler nelerdir?
- Cevap: Maddeler, tanecikleri arasındaki çekim kuvveti nedeniyle katı, sıvı ya da gaz halinde bulunurlar. Madde tanecikleri arasında iki türlü bağ bulunur.1. Farklı elementlerin yeni bir bileşik oluştururken gerçekleştirdikleri bağ ‘Kimyasal Bağ’ olarak adlandırılır.2. Madde taneciklerini bir arada tutan kuvvet Fiziksel Bağdır.
6. Kaynama ve buharlaşma arasındaki farklar nelerdir?
- Cevap:
➜ Kaynama ve Buharlaştırmayı karşılaştırır isek , Kaynama
➜ Sıvının hızla buharlaşması olayıdır.
➜ Sıvının her yerinde olmaktadır.
➜ Belli bir sıcaklıkta gerçekleşmektedir.
➜ Kaynama süresince sıcaklık değişmez, sabittir. Buharlaşma
➜ Sıvının yüzeyinde olmaktadır.
➜ Her sıcaklıkta gerçekleşmektedir.
➜ Buharlaşan maddelerin sıcaklığı değişebilir, sabit değildir.
➜ Sıvının ısı alarak gaz hâle geçmesi olayıdır.
7. Meteorolojide atmosferdeki su oranı hangi kavram ile ifade edilir?
- Cevap: Atmosferdeki su oranı “Bağıl Nem” ile ifade edilir. Belirli bir sıcaklık değerinde, havadaki su buharı miktarının, hava tarafından o sıcaklık değerinde taşıyabileceği en fazla olan su buharı miktarı oranına ‘Bağıl Nem’ denir.
8. Kar yağarken ve kar erirken hangi hâl değişimi gerçekleşir ve bu değişim hava sıcaklığını nasıl etkiler?
- Cevap: Kar; su taneciklerinin çok soğuk havayla karşılaşınca donmasıyla çok ince buz parçalarına dönüşmesidir. Yani kar yağarken bir donma durumu söz konusudur. Fiziksel olarak hal değişimi gerçekleşir, su buza dönüşür. Bu esnada dışarıdan soğuk hava aldığı için ortamın sıcaklığı artar, hava ısınır.
Kar erirken ise buzdan suya dönüşme yani erime fiziksel hal değişimi gerçekleşir. Karlar erirken dışarıdan sıcaklık alıp eridikleri için ortamın sıcaklığı düşer, hava soğur.
9. Meyve ve sebzelerin depolandığı yerlerde kışın ve yazın büyük kaplarda su konulmasının faydası nedir? Açıklayınız.
- Cevap: Meyve ve sebzelerin donmaması için depolandığı kapalı yerlerde kışın büyük kaplarda su konulur. Bu kaplardaki su soğuktan donarken ısı kaybeder ve bu ısıyı çevreye verir böylece ortamın ısınmasına yani meyve sebzenin donmamasına yardımcı olur. Yazın ise bu yöntem çok sıcaklarda nem dengesini sağlayacaktır böylece meyve sebzenin bozulmasının önüne geçilmesine yardımı olacaktır.
10. Odadaki çamaşırlar kururken hangi hâl değişimi gerçekleşir ve bu durumun oda sıcaklığına etkisini açıklayınız.
- Cevap: Maddeler 3 temel fazda bulunur. Bunlar katı, sıvı ve gaz fazlardır. Fazlar arası geçişler hal değişimi olarak adlandırılmaktadır. Katıdan sıvıya, sıvıdan gaza ve katıdan gaza direkt geçiş olmak üzere yapılan hal değişimlerinin temel prensibi formu değişen maddenin ortamdan ısı almasıdır. Gazdan sıvıya, sıvıdan katıya ve gazdan katıya doğru ilerleyen hal değişimleri ise ortama ısı vermeleriyle bilinmektedir. Çamaşırlar, üzerinde ıslaklık yani su barındırırlar. Çamaşırların kuruması buharlaşma dediğimiz hal değişimi ile olmaktadır. Yani ıslaklığa sebep olan su, içinde bulunduğu oda ortamından ısı alır ve çamaşırlar kurur. Bu durumda odanın sıcaklığı düşecektir.
11. Aşağıda verilen olayları gerçekleşen hâl değişiminin adı ile eşleştiriniz.
- Cevap:
I. Buzdan su oluşumu (e) Erime
II. Naftalinin oda sıcaklığında hal değişimi (d) Kırağılaşma
III. Araba camının buz tutması (a) Donma
IV. Erimiş demirin katılaşması (c) Süblimleşme
V. Yağmur sonrası caddelerin kuruması (b) Buharlaşma
12. Aşağıdaki tabloda verilen olay; maddenin basınç, ısı, sıcaklık, hacim özelliklerinden hangisiyle ilgilidir?
- Cevap:
OLAYIN ADI ÖZELLİK
Kuma basınca ayak izinin oluşması Çaydanlıktaki sıcak suyun soğuması Balona üfledikçe şişmesi Termometreyle ateşimizin ölçülmesi 13. Aşağıda görseli verilen hâl değişimlerinin; a) adını b) ısı alır mı, verir mi yazınız.
- Cevap:
9. Sınıf Meb Yayınları Ortaöğretim Kimya Ders Kitabı Sayfa 152 Cevabı
Aşağıda verilen soruları okuyarak bulmacayı doldurunuz.
- Cevap: 1. oksijen, 2. süblimleşme, 3. katı, 4. ısı, 5. erime, 6. yoğuşma, 7. petrol, 8. LNG, 9. gaz, 10. azot, 11. sıvı, 12. buharlaşma, 13. hâl, 14. donma, 15. LPG
1. Kuru havanın yaklaşık % 21’ini oluşturan gazın adı: Havanın %21 oranındaki payı Azot (N2) gazına aittir. Devamlı olarak bulunurlar ve oranları sabittir (%21).
2. Maddenin ısı alarak katı hâlden gaz hâle geçmesi: Maddenin ısı alarak katı hâlden gaz hâle geçmesine ” Süblimleşme ” denir.
3. Taneciklerin arasındaki boşluğun en az olduğu, maddenin en düzenli hâlidir: Bu bağlamda moleküller arası boşluğun en az olup en düzenli hal maddenin katı halidir.
4. Maddenin hâl değiştirirken alıp verdiği enerji türü: Sıcaklıkları farklı olan iki madde arasında alınan ya da verilen enerji ISI olarak adlandırılır.
5. Maddenin ısı alarak katı hâlden sıvı hâle geçmesi: Maddenin ısı alarak katı hâlden sıvı hâle geçmesi ” Erime ” denir.
6. Maddenin ısı vererek gaz hâlden sıvı hâle geçmesi: Yoğuşma
7. LPG ’nin elde edildiği ham madde: LPG, İngilizce haliyle Liquid Petrol Gas, Türkçe haliyle Sıvılaştırılmış Petrol Gazı, ham petrolün rafineride damıtılması esnasında ya da petrol yataklarının üzerinde bulunan doğal gazın ayrıştırılmasıyla ortaya çıkar. Bu gaz, basınçla sıvılaştırılarak tüketim için hazırlanır.
8. Sıvılaştırılmış doğal gaz (Likit Naturel Gaz) için kullanılan kısaltma: LNG, sıvılaştırılmış doğal gaz’ın İngilizce anlamı “Liquefied Natural Gas” olan ifadesinin kısaltılmış halidir.
9. Tanecikleri arasındaki boşluğun en fazla olduğu, sıkıştırılabilen, belli şekli ve hacmi olmayan, maddenin en düzensiz hâli: Maddenin üç halinden katı-sıvı-gaz içinde en düzensiz hale sahip olan gazlardır. Gazların belirli bir hacimleri yoktur, bu nedenle her yöne hareket edebilirler ve tanecikleri arasındaki boşluk fazladır. Akışkandırlar ve sıcaklıkla kinetik enerjileri artar.
10. Kuru havanın yaklaşık % 78’ini oluşturan ve havaya ayrımsal damıtma işlemi uygulanılarak elde edilen gaz: Yaklaşık %78 oranında, en çok bulunan bileşen azot gazıdır.
11. Belirli hacmi bulunan ama belirli bir şekli olmayan, taneciklerinin titreşim ve öteleme hareketi yaptığı madde hâli: Sıvı
12. Maddenin ısı alarak sıvı hâlden gaz hâle geçmesi: Maddenin ısı alarak sıvı halden gaz hale geçmesi olayı bir hal değişimi olup; buharlaşma olarak ifade edilir.
13. Maddenin ısı veya basınç etkisiyle değiştirdiği durum:
14. Maddenin ısı vererek sıvı hâlden katı hâle geçmesi: Maddenin ısı vererek sıvı halden katı hale geçmesi bir hal değişimi olup; donma olayı olarak adlandırılır.
15. Sıvılaştırılmış petrol gazı (Likit Petrol Gazı) için kullanılan kısaltma: LPG.
“9. Sınıf Meb Yayınları Kimya Ders Kitabı Sayfa 146, 147, 148, 149, 150, 151, 152 Cevabı“ ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.
