9. Sınıf Meb Yayınları Fizik Ders Kitabı Sürtünme Kuvveti Cevapları

9. Sınıf Meb Yayınları Ortaöğretim Fizik Ders Kitabı Sayfa 149 Cevabı

Sürtünme kuvvetinin avantaj ve dezavantajları nelerdir?

Cevap: Avantajları: Araçların kolayca durmasını veya yavaşlamasını sağlar. Uçağın uçmasını sağlar. Eğik düzlemde duran bir cismin kayıp düşmesini önler. Araçların yol tutuşunun artmasını sağlar.Dezavantajları: Yine araçlardan örnek verelim. Frene bastığımızda balatalarda sürtünme kuvveti oluşur ve aracın durması sağlanır. Sürtünme kuvveti balatalarda zamanla aşınmaya ve balataların bitmesine yol açar. Kısaca sürtünmenin olduğu yerde yıpranma olur. Sürtünmeli bir ortamda sabit hızla bırakılan bir cisim zamanla yavaşlar ve durur. Makinelerin eskimesine neden olur. Eğer aşırı sürtünme olursa ısınma ve hatta buna bağlı olarak yanma olur.

Araç tekerleğinde mi, dişli çarklarında mı sürtünme kuvveti daha fazladır?

Cevap: Tekerlekte. Çünkü dişliler arasında yağ bulunur. Bunun amacı, dişlilerin hemen yıpranmaması ve daha uzun süre kullanılması içindir. Sürtünme kuvveti olursa çabuk aşınma olur. Tekerlekte sürtünme kuvvetinin fazla olmasının nedeni ise, tekerlerin yüzeylerinde küçük çıkıntılar vardır. Bunlar yüzey alanını arttırır ve yol ile daha çok temas sağlanır. Bu da sürtünme kuvvetinin artmasına neden olur. Ayrıca sürtünme kuvvetinin artması aracın yol tutuşu için önemli olduğundan, tekerlerdeki sürtünme kuvveti belirli bir seviyenin üzerinde olması gereklidir.

Sürtünme kuvveti, yemek yememizi kolaylaştırır mı?

Cevap: Evet, kolaylaştırır. Mesela bıçağa bakalım. Yukarıdaki açıklamalarda sürtünme kuvvetinin yıpranmaya neden olduğunu, aşındırdığını yazmıştık. Bıçakla bir şeyi keserken dolayı sürtünmeden dolayı orada aşınma olur ve kesme işlemi kolaylaşır. Bu da yemek yemeyi kolaylaştırır. İkinci örnek olarak çatalı verebiliriz. Çatalı bir şeye batırıp çektiğimizde besin hemen düşmez. Bunun nedeni sürtünme kuvvetinin besini orada tutuyor olmasıdır. Son örnek ise dişlerimiz. Eğer sürtünme olmasaydı yemekler dişler arasından kayardı ve çiğneyemezdik.