8. Sınıf Top Yayınları Sosyal Bilgiler Çalışma Kitabı Esaretten Bağımsızlığa Cevapları

8. Sınıf Top Yayıncılık Sosyal Bilgiler Çalışma Kitabı Sayfa 48 Cevabı

Sevr Barış Antlaşması ve Lozan Barış Antlaşması’nın aşağıda verilen konu başlıkları ile ilgili maddelerini ayrı ayrı yazarak karşılaştırınız.

KAPİTÜLASYONLAR

Sevr Antlaşması: Kapütilâsyonlardan bütün devletler yararlanacak.
Lozan Antlaşması: Yabancı ülke vatandaşlarının Osmanlı Devleti’nden kazandıkları her türlü adli ve mali kapitülasyonlar kaldırılmıştır.
Karşılaştırılması: Sevr antlaşmasında Türk devletinden kapütilasyonlar açısından sonuna kadar faydalanmak isteyen düşman devletlerin hayalleri suya düşmüştür ve Lozan antlaşması maddelerinde nihayet Türk devletinin bağımsızlığını tehdit eden kapitülasyonlar kaldırılmıştır.

BOĞAZLAR VE İSTANBUL

Sevr Antlaşması: Boğazlar, her zaman bütün devletlerin gemilerine açık bulundurulacak ve “Boğazlar Komisyonu” nün idaresinde bulunacak.
Lozan Antlaşması: Boğazlar, başkanlığını bir Türk’ün yapacağı uluslararası bir komisyon tarafından yönetilecektir. Boğazlar’ın her iki tarafında belirlenen alanlar, silahtan ve askerden arındırılacaktır.
Karşılaştırılması: Sevr antlaşmasında boğazlarda Türklerin hakimiyeti tamamen ortadan kaldırılmak istenmiştir ancak Lozan antlaşmasında boğazlarda yine Türkler hakim olmuştur.

AZINLIKLAR

Sevr Antlaşması: Azınlıklara geniş haklar verilecek. Müslüman milletlerden de azınlık ihdas edilecek.
Lozan Antlaşması: Bütün azınlıklar Türk vatandaşı kabul edildi. Yunanistan’daki Türkler ile İstanbul’daki Rumlar yer değiştirecekler. Azınlıklara kendi kiliselerini, okullarını açma hakkı verildi. Kendi dilleri ile eğitim yapabilecekler, gazete çıkarabilecekler. Türkiye’de azınlık olarak Rum, Ermeni ve Yahudiler kabul edilmiştir.
Karşılaştırılması: Düşman devletler Sevr antlaşmasında azınlıklara daha büyük haklar verdirmeye çalışarak Türklerin asimile olmasını amaçlamıştır ancak Lozan antlaşmasında Yunanistan ile mübadele yoluna gidilerek azınlık sorunu ortadan kaldırılmıştır.

ASKERÎ HÜKÜMLER

Sevr Antlaşması: Askerlikte, mecburi hizmet olmayacak. Elli bin kişilik bir ordu bulundurulacak. Bu ordunun, Tank ağır makineli tüfek, top ve uçağı olmayacak.
Lozan Antlaşması: Türkiye’ye ait topraklarda Türkler savunma ve güvenlik amacı ile asker bulundurabilecek.
Karşılaştırılması: Bir devletin en önemli gücü askeri gücüdür. Sevr antlaşmasında düşman devletler emellerini gerçekleştirebilmek için Türklerin askeri gücünü kısıtlamaya hatta ellerinden almaya çalışmışlardır ancak Lozan antlaşmasında Türkler askeri gücünü korumuştur.