8. Sınıf Top Yayınları Sosyal Bilgiler Çalışma Kitabı Birinci Dünya Savaşı ve Osmanlı Devleti Cevapları

8. Sınıf Top Yayıncılık Sosyal Bilgiler Çalışma Kitabı Sayfa 20 Cevabı

A. Birinci Dünya Savası’nın temel ve özel nedenlerini asagıdaki kutulara yazınız.

TEMEL NEDENLER

Cevap: Sanayi Devrimi sonrası ortaya çıkan ham madde ve pazar arayışı, diğer bir deyişle sömürge arayışı, askerî açıdan güçlü olmayı zorunlu hâle getiriyordu. Bu nedenle devletler silahlanmak için yüksek miktarda paralar harcıyorlardı. Özellikle İngiltere ve Almanya büyük bir yarış hâlindeydi. Diğer taraftan birçok ulus, Fransız İhtilali’nin doğurduğu milliyetçilik akımının da etkisiyle hanedana dayalı devlet sistemi yerine ulus haklarına dayalı bağımsız devlet kurmak istiyordu. Ulusal haklarını her şeyin üstünde tutarak savaşma isteklerine haklı gerekçeler yaratmaya çalışan devletler vardı.

ÖZEL NEDENLER

Cevap: Savaşın özel nedenleri arasında şunlar vardır:
Rusya ile Avusturya-Macaristan İmparatorluğu, Balkanlara ve Doğu Avrupa’ya egemen olmak için çekişiyordu. Rusya’nın yürüttüğü Panslavizm ile Avusturya-Macaristan İmparatorluğu’nun yürüttüğü Pancermenizm politikaları bu topraklar üzerinde mücadele halindeydi. Ayrıca Fransa, 1871’de meydana gelen Sedan Savaşı’nda Almanya’ya kaptırdığı zengin kömür ve demir kaynaklarına sahip Alsace-Lorainne (Alsas-Loren) bölgesini geri almak istiyordu.

B. Birinci Dünya Savası öncesinde Osmanlı Devleti’nin siyasi ve askerî bakımlardan durumunu asagıdaki kutulara yazınız.

SİYASİ DURUM

Cevap: Birinci Dünya Savaşı yıllarında Osmanlı Devleti’nin genel, ekonomik ve askerî durumu savaşa girmeye elverişli değildi. Devlet, 1911 Trablusgarp Savaşı ve 1912-1913 Balkan Savaşları sonunda büyük kayıplara uğramıştı. Durumunu düzeltmek için barış ortamına ihtiyacı vardı. Ancak savaşın genişlemesi halinde tarafsız kalması da elinde değildi. Osmanlı Devleti, gelebilecek saldırılara karşı kendini korumak için ittifak arayışları içerisine girdi. Savaş öncesi İngiltere ve Fransa’ya bu doğrultuda yapılan başvuru olumsuz sonuçlandı. Aynı dönemde Almanya’ya yaptığı ittifak önerisi de değer görmemişti.

ASKERÎ DURUM

Cevap: Osmanlı Devleti, bulunduğu coğrafi konumundan dolayı önemli bir rol üstlenebilirdi. İtilaf Devletlerinin güçleri bölünmeli ve cepheler genişlemeliydi. Osmanlı Devleti kendi yanlarında savaşa girerse hem Osmanlı Devletinin insan gücünden faydalanacak hem de yeni cepheler açarak savaşın alanını genişleteceklerdi. Böylece Almanyanın İtilaf Devletleri çemberi içindeki yükü de hafifleyecekti. Osmanlı padişahının halife unvanından da yararlanmak istiyorlardı. Halifenin yapacağı “kutsal cihat” çağrısı sonucunda İngiliz ve Fransız sömürgelerindeki milyonlarca Müslümanın bu çağrıya uyup ayaklanacağını
hesaplıyorlardı.