8. Sınıf Öğün Yayınları Fen Bilimleri Ders Kitabı Sayfa 186 Cevabı

8. Sınıf Öğün Yayınları Fen Bilimleri Ders Kitabı Sayfa 186 Cevabı

8. Sınıf Öğün Yayınları Fen Bilimleri Kitabı Sayfa 186 Cevabı 

A. Aşağıdaki soruların cevaplarını defterinize yazınız.

1. Özısı ne demektir?

• Cevap: Öz ısı kavramına bakmadan önce ısı kavramını bir açıklayalım. Isı; Bir enerji biçimidir, etkilediği cismin uzamasına, genleşmesine, buharlaşmasına, erimesine, sıcaklığının artmasına, bir iş yapmasına neden olan fiziksel enerjidir diye tanımlayabiliriz.
  Özısı yada Özgül ısı ise; Bir maddenin, bu madde su olabilir 1 gramının sıcaklığını 1° C artırmak için gerekli olan kalori yada joule cinsinden enerji olarak tanımlanmaktadır.

2. Özısı ile kütle ve sıcaklık arasında nasıl bir ilişki vardır?

• Cevap: Isı bir enerji çeşididir. Isı bir maddenin enerji kazanmasına ve taneciklerinin birbirinden uzaklaşmasına ya da maddenin enerji kaybetmesine ve taneciklerinin birbirine yakınlaşmasına neden olmaktadır. Öz ısı ise bir maddenin bir gramını 1 santigrat derece arttırmak için gerekli olan enerjidir. Öz ısı maddenin her hali için farklı değerler almaktadır.Öz ısı ile kütle ve sıcaklık arasında ters bir orantı bulunmaktadır. Öz ısı, sıcaklık farklı ve madde miktarının çarpılması ısı sığasını vermektedir. Öz ısı ile kütle ve sıcaklık arasındaki ters orantı buradan kaynaklanmaktadır. Isı birimlerinden biri de kaloridir. Kalorinin hesaplanmasından öz ısı, kütle ve sıcaklık farkının çarpılması gerekir.

3. Hâl değişimi ile ısı alış verişini açıklayınız.

• Cevap: Hal değişimi maddelerin bir fazdan baka bir faza geçmesidir. Maddeler doğada katı, sıvı, gaz ve plazma halinde bulunurlar. Hal değişiminde maddeler bir halden başka bir hale geçmektedir. Hal değişimini etkileyen bazı fiziksel olaylar bulunmaktadır. Bunlar ısı, sıcaklık, basınç ve nem olarak belirmektedir.Hal değişimi ile ısı alışverişi arasında bir ilişki bulunmaktadır. Hal değişimi sırasında ısı alışverişi devam ederken sıcaklık sabit kalır. Isı alan madde enerji kazanır, ısı veren madde enerji kaybeder. Isı alan madde düzensizlik eğilimindedir, ısı veren madde düzenli olma eğilimindedir. Hal değişimi ve ısı alışverişi arasında böyle bir ilişki bulunmaktadır. Isı bir enerji olarak maddelerin enerji kazanmasına ya da enerji kaybetmesine yaramaktadır.

4. Erime / donma arasında nasıl bir ilişki vardır? Açıklayınız.

• Cevap: Erimede hücreler çözünür ve madde sıvılaşır. Donmada ise hücreler birbirine sıkıca kenetlenir ve bir butün cisim halini alirlar. Maddelerin katı halden sıvı hale geçmesine erime, sıvı halden katı hale geçmesine de donma denir. Erime ile donma birbirinin tersidir böylece bir maddenin erime sıcaklığı donma sıcaklığına eşittir diyebiliriz.Erime ısısı da donma ısısına eşittir.

5. Buharlaşma / yoğuşma arasındaki ilişkiyi açıklayınız.

• Cevap: Buharlaşma bir hal değişimidir. Sıvı bir maddenin ısı alarak sıcaklığının yükselmesi ve bir müddet sabit kalmasıyla birlikte gaz haline geçmesine buharlaşma denir. Buharlaşma her sıcaklıkta gerçekleşir. Buharlaşma yüzeysel bir olaydır. Yoğuşma ise, gaz halindeki bir maddenin ısı kaybederek sıvı hale geçmesine denir. Gaz halden sıvı hale geçmeye yoğuşma, sıvı halden gaz hale geçmeye buharlaşma denmektedir.

6. Isınma ve soğuma arasında nasıl bir ilişki olduğunu karşılaştırınız.

• Cevap: “Isınma” ve “soğuma” birbirine zıt iki kavramdır. Şimdi bu kavramları tek tek inceleyelim;Isınma;Madde sıcaklık yayan herhangi bir kaynaktan ısı aldığında ısınma olayı gerçekleşir. Isı alan maddenin sıcaklığı artar ve yapısına göre eriyebilir veya buharlaşabilir.

  Soğuma;

  Soğuma ise ısınmanın tam tersidir. Isınmada madde ısı alırken; soğuma olayında madde ısı verir. Herhangi soğuk bir ortamda bulunan maddenin sıcaklığının azalmasına soğuma denir.

  Not: Isı ve sıcaklık aynı değildir. Isı; maddenin sıcaklığına etki eden faktördür. Sıcaklık ise maddenin ısı alışverişindeki derecesidir. 

7. Önce eriyip sonra buharlaşan bir maddenin ısı–zaman grafiğinin nasıl olabileceğini çizimle gösteriniz.

• Cevap:

8. Önce sıvılaşıp sonra katılaşan bir gaz maddenin ısı–zaman grafiğini çizerek ısı alış verişi bakımından değerlendirmesini yapınız.

• Cevap:

9. 50 oC’ta 500 g suyun tamamının 100 oC’ta su buharı hâline geçmesi için gerekli ısı kaç J’dür? (Lb = 2257 J/g)

• Cevap:

10. –5 oC’taki 20 g buzu 40 oC’ta su hâline getirmek için kaç J ısı verilmesi gerekir? (cbuz = 2090 J/g oC , Le = 334,4 J/g oC , csu = 4,18 J/g oC)

• Cevap:

B. Aşağıdaki ifadelerden doğru olanların başlarındaki kutucuklara “D”, yanlış olanlara ise “Y” harfini yazınız.

(D) Hâl değişimi sırasında ısı alış verişi olur.
(Y) Saf maddelerin hâl değişimi sırasında sıcaklık değişkendir.
(D) Özısı maddelerin ayırt edici özelliğidir.
(D) Erime ısılarına bakılarak maddeleri ayırt edemeyiz.
(Y) Katı maddelerin erime ve donma ısıları farklıdır.
(Y) Maddelerin buharlaşma ve yoğuşma ısıları farklıdır.
(D) Maddelerin kaynama ve buharlaşma ısıları eşittir.
(D) Buharlaşma ve yoğuşma ısısı maddelerin ayırt edici özelliğidir.
(D) Naftalin gibi bazı katı maddeler erimeden buharlaşabilir.
(Y) Su döngüsünde ısı alış verişi çok etkilidir.

C. Aşağıdaki soruların doğru seçeneklerini işaretleyiniz.

1. I. Kaynama, her sıcaklıkta ve sıvı yüzeyinde gerçekleşir.
II. Buharlaşma, belirli bir sıcaklıkta ve sıvının her yerinde gerçekleşir.
Verilen bu bilgiler için aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
A) I doğru, II yanlıştır. B) Her ikisi de yanlıştır. C) Her ikisi de doğrudur. D) II doğru, I yanlıştır.

• Cevap: B