8. Sınıf Öğün Yayınları Fen Bilimleri Ders Kitabı Sayfa 157 Cevabı

8. Sınıf Öğün Yayınları Fen Bilimleri Ders Kitabı Sayfa 157 Cevabı

8. Sınıf Öğün Yayınları Fen Bilimleri Kitabı Sayfa 157 Cevabı 

A. Aşağıdaki soruların cevaplarını defterinize yazınız.

1. Bir besin zinciri oluşturarak bu zincirdeki üretici, tüketici ve ayrıştırıcıları açıklayınız.

• Cevap:

Doğada canlılar başka bir canlıyı besin olarak kullanırken kendileride başka canlıların besini olurlar. Canlıların birbirlerini tüketmelerine göre sıralanmaları ile oluşan zincire besin zinciri denir. Zincirin her halkası ayrı bir tür tarafından oluşturulur. Ancak hiçbir zaman doğada tek sıralı zincire rastlanmaz. Bir canlı besin olarak birden fazla türü besin olarak kullanırken kendiside birden çok türün besini olur. Bu durum zincirlerin birbirine karışıp beslenme ağları oluşturmasına neden olur.

Bitki için besin —> Güneş enerjisi, su, karbondioksit, vb
Yılan için besin —> fare, tavşan, kertenkele, kurbağa, kuş, kuş yumurtası,
Koyun için besin —> Otlar,
Aslan için besin —> ceylan, zebra, antilop ,kudu, zürafa, bufalo, vb…
İnsan için besin —> Her türlü ot ve hayvan türü olabilir.

2. Fotosentez nasıl gerçekleşir? Açıklayınız.

• Cevap: Yeşil besinler kendilerine besin üretirler bu olaya FOTOSENTEZ adı verilir.

3. Canlılarda solunumun önemi nedir? Solunum nasıl gerçekleşir?

• Cevap: Solunum, canlılığın devam etmesinde önemlidir. Solunum bir gaz alışverişi olarak bütün canlılar için önemlidir. Bütün canlıların ortak özelliği olarak solunum oksijenli ve oksijensiz olarak ikiye ayrılmaktadır. Deri solunumu, akciğer solunumu ve solungaç solunum gibi çeşitleri de bulunmaktadır. Canlıların sistem özelliklerine göre solunum faaliyetleri de değişmektedir.Solunum insanlarda bir sistem olarak bulunmaktadır. İnsanlar oksijenli solunum yapmaktadır. Oksijensiz solunum yapıldığı noktalarda bulunmaktadır. Solunum canlılık faaliyetlerinin devam etmesini sağlar. Solunum sistemi organlardan meydana gelmektedir. Akciğerler, solunum borusu ve uzuv olarak burun solunum da görev almaktadır. Ayrıca yan organlar olarak diyafram da nefes kontrolünü sağlamaktadır.

4. Karbon döngüsünün önemi nedir? Şekil çizerek açıklayınız.

• Cevap: Karbon canlıların yapısındaki temel maddelerden biridir. Doğada genellikle karbondioksit şeklinde bulunur. Atmosferde karbondioksit, fotosentez için kullanılır. %1 civarında bulunmaktadır. Yeryüzünde karbon enerji yataklarında bulunmaktadır. Karbon, beslenme yoluyla canlılar vücudunda dolaşmaya başlar.Karbon döngüsünde bitkilerle beslenen hayvanlar, etle ve bitkiyle beslenen insanlar sayesinde canlı vücudunda bulunur. Solunum yoluyla atmosfere karışır. Atmosferde çeşitli katmanlarda farklı reaksiyonlara neden olarak suya iner. Suda çeşitli formlarda bulunarak döngü oluşmasında etkili olur. canı ve doğa arasındaki en önemli döngülerden biri olarak karada, havada ve denizde bir takım faaliyetlerin ve canlılık olaylarının gerçekleşmesini sağlar. KArbon döngüsü canlılık için gereklidir.

5. Madde döngülerinin yaşam açısından önemi nedir?

• Cevap:

1-Canlılar gereksinimlerini madde döngüleri sayesinde sağlarlar.
2-Hava,su,toprak,bitkiler ve hayvanlar arasında sürekli bir değişim ve alışveriş halindedir.Bu doğanın ve yaşamın sürdürülebilmesini sağlar.
3-Doğanın varlığı için gereklidir.
4-Canlıların yaşamı için önemlidir.

6. Ozon tabakasının önemi nedir?

• Cevap: Astratosferin üst kısmında bulunan tabakadır. Ozon Tabakası Güneş’ten gelen morötesi (ultraviyole) gibi zararlı ışınları tutar. Bu hayati açıdan çok önemlidir. Çünkü morötesi ışınlar ölümcüldür.Ozonosfer: içerisinde bulundurduğu ozon gazından dolayı bu ismi almıştır. Güneş’ten gelen ve canlı yaşamı için zararlı olan ışınları (Ultraviyole ışınları gibi) tutar. Bundan dolayı canlıların koruyucu katıdır. Dünya’nın aşırı ısınıp, soğumasını önler.

7. Sürdürülebilir yaşamın önemi nedir?

• Cevap: Sürdürülebilir bir yaşam için doğal kaynakların verimli kullanılması gerekir. Doğal kaynakların verimli kullanılabilmesi için de geri dönüşüm ve geri kazanım sistemleri şarttır. Geri dönüşüm ve geri kazanım tesisleri sayesinde sürdürülebilir yaşamın meydana gelmesi mümkündür.Sürdürülebilir bir yaşam için enerji kaynaklarının da düzenli kullanılması gerekir. Bunun için de tasarruf etmek ve yer altı ve yer üstü doğal kaynakları doğru yatırımlarla doğru bir şekilde kullanmak gerekir. Böylece ekonomik bağımsızlık da elde edilerek kalkınma, büyüme ve gelişme sağlanır. Sürdürülebilir yaşam için çevrenin korunması ve çevre kirliliklerinin de azaltılması gerekir. Böylece sağlıklı bir hayat ve temiz bir çevreye sahip olmak mümkündür.

8. Kaynakları tasarruflu kullanmanın önemi nedir?

• Cevap: Evde enerji tasarrufu enerjinin akıllıca kullanılışı anlamına gelir ve gereksiz enerji tüketimini önlemekle yapılır. Enerji ihtiyacı ve kullanımı açısından üzerinde en fazla durulması gereken grup ailedir. Çünkü toplumda aileler, diğer kaynaklarda olduğu gibi enerji kaynaklarının kullanımı ve tüketiminde de rol oynayan en önemli tüketici gruplarından biridir. Sağlıklı, rahat, temiz ve etkin bir ev ortamının yaratılabilmesi için yürütülen ısınma, aydınlatma, temizlik, kişisel bakım gibi çeşitli faaliyetler için aileler enerji kaynaklarını kullanmakta ve buna bağlı olarak her ay bütçelerinden binlerce lira harcamaktadır.Evde toplam enerji kullanımının yaklaşık %40’ı sıcak su sağlama, yiyecek hazırlama ve pişirme, bulaşık yıkama, çamaşır yıkama, aydınlatma, kişisel bakım, eğlenme, dinlenme ve iletişim gibi faaliyetler, %60’ı da konutun sahip olduğu özellikler ile ilişkilidir.Özellikle konutlarda tüketilen enerjinin toplam enerji tüketiminin yaklaşık 1/3 oranında olduğu dikkate alınırsa bu alanda yapılacak tasarrufun hem aile açısından hem de çevre açısından önemi ortaya çıkmaktadır.

9. Katı atıkların yerinde ayrıştırılmasının yararları nelerdir?

• Cevap: Katı atıklar evsel ve tıbbi atıklar olarak meydana gelebilir. Atıklar genel kimyasal, biyolojik ve fiziksel olarak ayrıştırılmaktadır. Kat atıkların yerinde ayrıştırılması geri kazanım ve dönüşüm sistemlerinde zaman açısından bir tasarruf oluşturmaktadır. Böylece atıkların geri kazanılması ve dönüşmesi daha kolay olmaktadır.Katı atıklar metal, plastik, cam, kağıt ve pil olarak çeşitlidir. Bu atıkların yerinde ayrıştırılması sayesinde doğaya zarar vermeleri engellenir. Ziyan olmalarının önüne geçirilir. Geri kazanımda ve geri dönüşümde kullanmak kolaylaşır. Böylece doğal kaynakların korunması sağlanır. Çevre kirlilikleri de azalır. Canlılık faaliyetleri zarar görmeden devam eder. Çevre sorunları da azalır.

10. Biyo-teknolojik uygulamaların yararları nelerdir?

• Cevap:
  * Kanser tedavilerinde kullanılmaktadır.
  * Gen tedavilerinin gerçekleşmesinde kullanılmaktadır.
  * Tedavi maksadıyla organ ve dokuların nakli, saklanması gibi amaçlarla kullanılmaktadır.
  * Bir takım ilaçların geliştirilmesinde kullanılmaktadır.
  * Aşı, serum ve DNA geliştirilmesinde kullanılmaktadır.
  * Erken teşhis ve tedavide kullanılmaktadır.
  * Tarım faaliyetlerinin zor şartlarda devam etmesini sağlamaktadır.
  * Kriminal açıdan DNA analizlerinde kullanılmaktadır.
  * İlaç moleküllerinin geliştirilmesinde kullanılmaktadır.
  * Hormonların üretilmesinde kullanılmaktadır.
  * Sağlığa zarar veren gıdaların tespit edilmesinde kullanılmaktadır.
  * Genlerinde sorun olan gıdalarında tespitinde işe yaramaktadır.
  * Hayvan ırklarındaki genomların belirlenmesi ve devamını sağlamaktadır.
  * Hayvanların sağlıklı büyümesi için aşılarda kullanılmaktadır.

11. Biyo-teknolojik uygulamaların ne gibi sakıncaları vardır?

• Cevap:
  * Biyoteknoloji nedeniyle ekoloji kötü etkilenmektedir.
  * Biyoteknoloji nedeniyle biyoçeşitlilik olumsuz etkilenmektedir.
  * Biyoteknoloji nedeniyle canlı nesli de tükenmektedir.
  * Biyoteknoloji nedeniyle bazı canlılar direnç kazanarak besin zincirini bozmaktadır.
  * Biyoteknoloji nedeniyle zehirlenmeler yaşanmaktadır.
  * Biyoteknoloji nedeniyle alerjik ve bulaşıcı hastalıklar meydana gelmektedir.
  * Biyoteknoloji alanında yapılan ARGE çalışmaları ekonomik külfet oluşturmaktadır.
  * Biyoteknoloji etkin ve yaygın kullanım alanlarıyla ekonomik sorunların yaşanmasına neden olabilir.
  * Biyoteknoloji nedeniyle genetiği değiştirilmiş organizmalar yaygınlaşmaktadır.
  * Biyoteknoloji nedeniyle toprak zarar görmekte ve bitkilerin canlılık faaliyetleri aksamaktadır.

12. Biyo-teknolojik uygulamaların tarihî gelişimi nasıldır? Örneklerle açıklayınız.

• Cevap: Biyoteknoloji, mikroorganizmaların teknolojide kullanılmasıyla ile başlayan bir süreç olarak sağlık hizmetlerinin yerine getirilmesinde ve teşhis ve tedavi yöntemlerinin gelişmesinde önemli bir yere sahiptir. Biyoteknolojik uygulamalar tarihte çok eski çağlarda başlamıştır.Sütün mayalanması ile başlayan vetirede, mikroskobun bulunmasına kadar birçok aşama kaydedilmiştir. Bu aşamaların bazıları olumlu bazıları olumsuz bir şekilde meydana gelse de biyoteknoloji sürekli olarak gelişmiştir. Biyoteknoloji sayesinde sağlık hizmetleri gelişmiştir. Erken teşhis ve tedavi yöntemlerinde ilerlemeler sağlanmıştır. Biyoteknolojik  uygulamalar sayesinde en zor hastalıkların bile tedavisi yapılmaktadır. Birçok hastalığın önceden bilinmesiyle aşılar, serumlar da geliştirilmekte ve insanlığın hizmetine sunulmaktadır.

13. Hangi meslek grupları biyo-teknolojik uygulamalarla ilgilidir?

• Cevap:Biyoteknoloji uygulamaları, en çok sağlık, çevre alanında yaşanmaktadır. Sağlık ve çevre sorunlarının aşılmasında biyoteknoloji önemli bir yere sahiptir. Biyoteknoloji sayesinde çevre korunmakta, çevre kirlilikleri azalmaktadır. Sağlık sorunları da azalmakta ve hastalıklara çare bulunmaktadır.Biyoteknoloji ile ilgili meslek grupları şu şekildedir:
  *Gıda Mühendisliği
  *Mikrobiyoloji
  *Genetik Mühendisliği
  *Çevre Mühendisliği
  *Biyokimya Mühendisliği
  *Biyomedikal Mühendisliği

  Biyoteknoloji sayesinde birçok meslek grubu meydana gelmiştir. Özellikle sağlık hizmetleri kapsamında birçok meslek oluşmuş ve insanlar bu alanlarda uzmanlaşarak hizmet etmeye başlamışlardır. Biyoteknoloji insanlık için çok önemlidir. İnsanlık tarihiyle başlayan biyoteknolojik gelişmeler günümüzde de sürmektedir. Biyoteknolojiye daha fazla yatırım yapılmalıdır.

B. Aşağıdaki ifadelerden doğru olanların başlarındaki kutucuklara “D”, yanlış olanlara ise ”Y” harfini yazınız.

1. (Y) Besin zincirinde ayrıştırıcılar son halkayı oluşturur.
2. (D) Besin zincirinde enerji akışı vardır.
3. (Y) Besin zincirinde enerji akışı azalmadan devam eder.
4. (Y) Enerji piramidinde yukarı doğru gidildikçe tür sayısı artar.
5. (Y) Enerji piramidinde yukarı doğru gidildikçe vücutta biriken artık oranı azalır.
6. (D) Enerji piramidinin en alt basamağında enerji en fazladır.
7. (Y) Su döngüsü kirlilikten etkilenmez.
8. (D) Doğada madde döngüsü ayrıştırıcılar tarafından gerçekleştirilir.
9. (D) Ozon tabakasını en çok deodorantlar etkiler.
10. (D) Var olan kaynakların etkin kullanılmaya çalışılması sürdürülebilir yaşamı destekler.
11. (Y) Enerjinin tasarruflu kullanılması sürdürülebilir yaşamı kısıtlar.
12. (D) Su tasarrufu doğadaki temiz suyun miktarını artırır.
13. (D) Atıkları yerinde ayırmak tasarruf sağlar.
14. (D) Biyo-teknolojik uygulamalar son 20 yılda gelişmiştir.
15. (D) İnsülin biyo-teknolojik bir üründür.