7. Sınıf Ekoyay Yayınları Yazı Nasıl Ortaya Çıktı

7. Sınıf Sosyal Bilgiler Öğrenci Çalışma Kitabı Ekoyay  Yayınları 4. Ünite Zaman İçinde Bilim Sayfa 59 Yazı Nasıl Ortaya Çıktı 3. Etkinlik Soruları ve Cevapları

Yazı Nasıl Ortaya Çıktı

Aşağıdaki metni okuyunuz. Metnin altında yer alan sorulan cevaplayınız.

SORULAR VE CEVAPLARI

Yazı hangi alanda duyulan gereksinim sonucu ortaya çıkmıştır?

• Cevap Yazı öncelikle hem haberleşmede hem de her türlü alış verişte insanlara kolaylık sağlamıştır. Çünkü ticarette ve de bir yerden bir yere herhangi bir konuda herhangi bir mesaj gönderilirken yazıdan faydalanma insanın işini kolaylaştırmıştır. Duyguları ifade etme aracı olarak da önemlidir.

Sümerlerde yazıyı kullananların din adamı olmasının sebebi nedir?

• Cevap Çünkü Din adamlarının kutsal olması onların ilahi güçlere sahip olduklarının düşünülmesinden dolayı.

Sümer, Çin ve Mısır yazılarının ilk hâllerinin ortak özelliği nedir?

• Cevap Genellikle şekillere dayalı olması.Mesela Güneşi temsil etmek için güneş resmi çizilmekteydi. Ayrıca hepsinin de yazıldıkları ilk hallerinin tabletlere taşlara yazılması da ortak özellikleri olarak kabul edilebilir. 

Fenike alfabesiyle günümüzde ülkemizde de kullanılan alfabe arasındaki benzerlikler nelerdir?

• Cevap Bir din adamının günümüzdeki sesleri temsil eden harfleri geliştirmesi sonucu günümüzdeki alfabelere benzeyen bir sistem ortaya çıkmıştır. 

Fenike alfabesinin birçok yere yayılmasının sebebi nedir?

• Cevap Çünkü Fenikeliler hem deniz ticareti ile uğraşmalarından dolayı dünyanın her tarafına gidiyorlardı hem de ticaret insanı oldukları için her türden insanla alış verişte bulunuyorlardı. Bu yüzden geniş alanlara yayabildiler.

En eski kayıtları ilk Sümer medeniyetinin (MÖ 3000’den önce) rahipleri tarafından tutulmuş oldu­ğu tahmin edilmektedir. Söz konusu rahipler, tapınaklarda devlet için saklanan tahıl fazlasının ve diğer ürünlerin defterini tutmak zorundaydılar. Bu ürünler, resim semboller kullanılarak belirtilmekteydi. Depodaki buğday miktarı, buğday başağı; öküzler, öküz başı vs. şeklinde kaydedilmişti. Çin yazısının ilk şekli gibi ilk Mısır hiyeroglifleri de sembolleştirilmiş resim veya resim yazılardan meydana gelen bir yazı türüydü. Seslerin konuşmada nesneleri temsil etmesi gibi resim semboller de nesneleri temsil etmekteydi.

Ne hiyeroglif ne de çivi yazısı alfabetik yazıydı. Bunlar her işaretin bir heceyi temsil ettiği bir cins hece yazı idi. Alfabetik yazıyı kullanan Fenikelilere ait ilk yazıtlar MÖ 1700 ile 1500 tarihlidir. 22 harfli olan bu yazıda harflerin her biri tek bir sesi temsil etmekteydi ve harfler birleştirildiklerinde heceleri oluşturmaktaydı. Kelimeler soldan sağa yazılmaktaydı. Fenikelilerin iyi tüccar olmaşj ve Akdeniz kıyıla­rında birçok ticaret merkezi kurmaları sebebiyle Fenike alfabesi Suriye, Arabistan ve Filistin’de yayıldı.

Colin A. Ronan, Bilim Tarihi, s. 31-32 (Düzenlenmiştir.)