7. Sınıf Ekoyay Yayınları Hep Birlikte Hoşgörü İçinde Yaşamak

7. Sınıf Sosyal Bilgiler Öğrenci Çalışma Kitabı Ekoyay  Yayınları 3. Ünite Türk Tarihinde Yolculuk Sayfa 44 Hep Birlikte Hoşgörü İçinde Yaşamak 14. Etkinlik Soruları ve Cevapları

Hep Birlikte Hoşgörü İçinde Yaşamak

Aşağıdaki metinleri okuduktan sonra metinlerin altındaki sorulan cevaplayınız.

Kıbrıs’ın fethedilmesinden sonra Osmanlı padişahı tarafından Kıbrıs beylerbeyi, kadısı ve defterdarına gönderilen fermanda ada halkına ne şekilde muamele edilmesi gerektiği özetle şöyle belirtilmiş­tin “Kıbrıs Adası yeni fethedilen bir yerdir. Halk savaş yüzünden zor duruma düşmüş olabilir. Kıbrıs halkı bana Yaratıcının emanetidir. Onlara adalet ve şefkatle muamele ediniz. Kimseye zulmetmeyiniz. Mahkemelerde, vergi alınmasında ve idareyle ilişkili tüm işlerinde onlara yardımcı olursanız Kıbrıs kısa zamanda kalkınır ve refah seviyesi yükselir. Onlardan her biri emniyet içinde yaşasınlar. Bu emirlerimin yerine getirilmesi konusunda hiç kimse ihmalkârlık yapmasın. Eğer emirlerim yerine getirilmeyerek Kıbrıs reayasına zulmedildiğini, gereğinden fazla vergi alındığını duyarsam hiçbir mazereti kabul etme­yeceğimi bilesiniz.”

Ali İhsan Karataş, “Osmanlı Devleti’nde Gayrimüslimlere Tanınan Din ve Vicdan Hürriyeti” s. 274

İstanbul ne kadar da garip bir şehir! Dünyanın başka şehirlerine nazaran, kendi başına daha bir buyruk, daha bir hür. Dört ayn millet, büyük ihtilaflara düşmeden bir arada geçinip gidiyor. Hepsi aynı toprağın çocuklan. Birbirlerine karşı, bizimkilerden daha müsamahakârlar. Evet, çeşitli yerlerin ve çeşitli toplulukların insanları: Türkler, Ermeniler, Rumlar ve Yahudiler.

Gerard de Nerval, Doğuya Seyahat, s. 27

Yabancılarla olduğu gibi Türklerin azınlıklarla da sosyal ilişkileri nezaket ve dostluk içinde gelişmişti. İstanbul’da dinî bayramlarda Türkler, Hristiyan komşularına çiçek buketleri hediye ederlerdi. Ebussuud Efendi fetvalannda yazdığına göre Rumlar da kendi dinî bayramlarında Türk komşularına paskalya çöreği verirlerdi. Evliya Çelebi, Galata’nın Rum, Ermeni esnafıyla her zaman sohbet ettiğini, sofralarına misafir olduğunu yazar.

Cülgün Üçel Aybet, AvrupalI Seyyahların Gözünden Osmanlı Dünyası ve İnsanları (1530-1699), s. 166

SORULAR VE CEVAPLARI

Osmanlı Devleti fethettiği yerlerde yaşayan halka nasıl davranmaktadır?

• Cevap  Osmanlı Devleti feth ettiği yerdeki halka baskı uygulama yöntemini kullanmamıştır. Bunun yerine yöre halkının kendi isteği ile Müslüman olmasını istemekteydi. Eğer Müslüman olmayacaklarsa devlete isyan etmeme koşuluyla yöre halkının kendi din ve dilini kültürünü rahatça yaşamalarını sağlamaktaydı.

Osmanlı Devleti’nde farklı inanç, ırk ve kültürden insanlar birbirlerine davranışlarıyla ilgili neler söyle­yebilirsiniz?

• Cevap  Osmanlı’da en önemli şey Osmanlılık idi. Yani hangi dilden hangi dinden olursa olsun insanlar Osmanlı tebasındandı. Bu da Osmanlı topraklarındaki hiç bir Osmanlı tebasına kimsenin mal can veya namus olarak zarar vermeyeceği anlamına gelmekteydi. Herkes bir birinin inancına saygılı birbirinin görüşlerine karşı hoşgörülüydü.

Birlikte barış ve huzur içinde yaşayabilmek için neler yapmak gereklidir?

• Cevap  Karşımızdaki kişinin veya grubun da görüşleri olduğunu bilmeli, kabullenmeli onlara karşı olan hoşgörümüzü arttırmalıyız. Böylece  karşılıklı sevgiyi diyalog yoluyla kurmuş olur bütün savaşları başlamadan bitirmiş olurduk. Barışın yolu ancak sevgi ve saygıdan paylaşımdan geçtiği için bu değerler için elimizden geleni yapmalıyız.