6. Sınıf Sevgi Yayınları Fen Bilimleri Ders Kitabı Sayfa 226-227-228-229-230-231-232-233-234-235 Cevapları‘na ulaşabilmek ve dersinizi kolayca yapabilmek için aşağıdaki yayınımızı mutlaka inceleyiniz.
6. Sınıf Sevgi Yayınları Fen Bilimleri Ders Kitabı Cevapları Sayfa 226-227-228-229-230-231-232-233-234-235
[syf]6. Sınıf Fen Bilimleri Ders Kitabı Cevapları Sevgi Yayınları Çözümleri Sayfa 226[/syf]3. Sistemlerin Sağlığı
Konu ve kavramlar
Cücelik, devlik, diyabet, guatr, duyu organları hastalıkları, kemik kırılmaları, romatizma, ishal, ülser, kanser, anemi, zatürre, grip, böbrek taşı, böbrek yetmezliği, diyaliz, alkol, sigara, organ bağışı, ilk yardım
Bu bölümü tamamladığınızda;
Sistemlerin sağlığı için yapılması gerekenleri öğreneceksiniz.
Sık rastlanılan sistem hastalıkla bileceksiniz.
Bilinçsiz ilaç kullanımının zararlarını öğreneceksiniz.
Alkol ve sigara gibi zararlı alışkanlıkların insan sağlığına etkilerini açıklayacaksınız Organ bağışının toplumsal dayanışma açısından önemini kavrayacaksınız.
Vücudumuzda benzer görevleri olan organlar bir araya gelerek neyi oluşturur?
- Cevap: Yapıları ve görevleri aynı olan hücreler dokuları, değişik dokularda bir araya gelerek organları oluşturur. Belirli görevleri yapan organlar bir araya gelerek sistemleri oluşturur. Benzer özellikte ve yapıdaki hücreler belli bir görevi yapmak üzere bir araya gelerek dokuları oluştururlar. Belirli bir görevi yapmak üzere bir araya gelen dokular, organları meydana getirirler. Bir görevi yapmak için birlikte çalışan organların oluşturduğu grup sistem adını alır.
Yaşamınız için önemli olan sistemlerimizin sağlığı konusunda neler yapıyorsunuz?
- Cevap: Destek ve hareket sistemlerinin sağlığı için beslenmemde protein, kalsiyum ve fosforca zengin besinlere yer veriyorum. İskelet yapımın bozulmaması için ani hareketlerden kaçınıyor, duruş ve oturuş şeklime dikkat ediyorum. Ayrıca düzenli spor ve egzersiz yaparak kas ve kemiklerimi güçlendiriyorum.
Araştıralım
İç salgı bezlerinin sağlığını korumak için neler yapılması gerektiği ile ilgili yaptığınız araştırmanın sonuçlarını sınıfta arkadaşlarınızla tartışınız.
- Cevap: İç salgı bezlerinin sağlığını korumak için düzenli ve dengeli beslenmeliyiz. Vücudumuz için zararlı olan, birçok sistemde görevli yapı ve organları olumsuz etkileyen ve bağımlılık yapan alkol, sigara, uyuşturucu gibi maddelerden uzak durmalıyız. Vücudumuzu, gelişmemizi ve davranışlarımızı düzenli olarak gözlemlemeliyiz. Bunlarda normal olmayan bir değişiklik ya da ne olduğunu bilemediğimiz bir gelişme olduğunda aile büyüklerini bilgilendirmeli ve doktora gitmeliyiz.
İç salgı bezlerinin sağlıklarıyla ilgili sorunları veya bunların salgıladığı hormonların yetersizliğini ya da fazlalığını, vücudumuzda kısa zaman içinde hissetmeyebiliriz. Bu tip sorunların yaşanmaması için öncelikle düzenli ve dengeli beslenmeliyiz. Vücudumuz için zararlı olan, birçok sistemde görevli yapı ve organları olumsuz etkileyen ve bağımlılık yapan alkol, sigara, uyuşturucu gibi maddelerden uzak durmalıyız. Vücudumuzu, gelişmemizi ve davranışlarımızı düzenli olarak gözlemlemeliyiz. Bunlarda normal olmayan bir değişiklik ya da ne olduğunu bilemediğimiz bir gelişme olduğunda aile büyüklerini bilgilendirmeli ve doktora gitmeliyiz. Böylece herhangi bir sorun olduğunda erkenden önlem almış oluruz.
Büyüme hormonu, büyüme döneminde az salgılandığında cücelik; çok salgılandığında ise kol ve bacaklardaki uzun kemiklerde ve çene kemiklerinde aşırı büyüme görülür. Bu ikinci durum, devlik olarak adlandırılır.
Sınıfta Yapalım
Büyüme çağındaki kişilerde büyüme hormonu normal değerin üstünde ya da altında salgılanırsa bazı hastalıklar ortaya çıkmaktadır.
Yandaki fotoğrafta, solda normal büyüyüp gelişmiş bir kişi görülmektedir. Resimdeki kişilerin büyüme durumlarını inceleyip karşılaştırınız ve aşağıdaki soruları defterinize yazarak cevaplayınız.
• Büyüme şekillerine göre ortadaki ve sağdaki kişilerin büyümeleriyle ilgili duruma hangi adlar verilir?
- Cevap: Ortadaki kişi cüce sağdaki kişi ise dev hastalığından etkilenmiştir.
• Bu kişilerdeki büyüme hormonu salgısıyla ilgili neler söyleyebilirsiniz?
- Cevap: Büyüme hormonu, büyüme döneminde az salgılandığında cücelik; çok salgılandığında ise kol ve bacaklardaki uzun kemiklerde ve çene kemiklerinde aşırı büyüme görülür
Çevrenizde şeker hastası var mı? Var ise şeker ölçüm cihazı kullanıyor mu? Bu kimselerden, sağlıklarını korumak için neler yaptıklarını öğreniniz. Edindiğiniz bilgileri arkadaşlarınızla paylaşınız.
- Cevap: Evet, benim dayım şeker hastası ve ölçüm cihazı kullanıyor. Sağlıklarını korumak için şekerden, alkol ve sigaradan uzak duruyorlar. Çayını açık içiyor, sakatat ve yağlı gıdalardan uzak duruyor.
Destek ve Hareket Sisteminin Sağlığı
Yaşamımız için bu kadar önemli olan destek ve hareket sistemimizin sağlığı konusunda neler yapmalıyız? Hangi besinler kas ve kemiklerimizin güçlenmesine yardımcı olur? Spor ve egzersiz yapmak kas ve kemiklerimizi nasıl etkiler? Sıramızdaki oturuş şeklimiz, günlük yaşamda yaptığımız bazı hareketler destek ve hareket sistemimizi etkiler mi?
- Cevap:
Araştıralım
Destek ve hareket sisteminin sağlığını korumak için neler yapılması gerektiğini güvenilir internet adreslerinden veya ansiklopedi vb. kaynaklardan araştırınız. Araştırma sonuçlarınızla bir poster sunusu hazırlayarak sınıf arkadaşlarınızla paylaşınız.
- Cevap:
✓ Düzenli ve dengeli beslenilmelidir.
✓ Bol miktarda protein içeren süt, et, balık, yumurta ve baklagiller gibi besinleri tüketilmelidir.
✓ Ağır yük taşınmamalıdır.
✓ Aşırı kilolardan ve spordan kaçınılmalıdır.
✓ Duruş ve oturuş biçimlerin dikkat edilmelidir.
✓ İskelet ve kasların gelişmesi için yaşa uygun spor yapılmalıdır.
✓ Ani darbe ya da zorlamalarda kemikler kırılabilir. Kırıklar genelde kemiğin zarar gören kısmı alçıya alınarak tedavi edilir. Kırık, çıkık ve burkulmalarda doktora gidilmelidir.
Çarpma, düşme veya çeşitli etkiler sonucu kemiğin bütünlüğünü kaybetmesi kemik kırılması olarak adlandırılır. İlk anlarda ağrı ve şişkinlikler meydana getirir. Vücutta kırılmanın gerçekleştiği yere göre kemiğin düzgün bir şekilde kaynamasını sağlayacak yöntemler uygulanır.
İskelet ve kas sistemimizde şişlik, ağrı, hareket azalmasına yol açan, iç organlarımızda çeşitli problemlere neden olan hastalıklara romatizma denir.
Duyu Organları Hastalıkları
• Göz merceğinin saydamlığını kaybederek, matlaşıp saydamlığını yitirmesi katarakt olarak adlandırılır. Katarakt olan kişiler, nesneleri buğulu bir camın arkasından bakıyor gibi görürler.
• Kırmızı ve yeşil renkler başta olmak üzere renkleri birbirinden ayırt edememe, göz kusuru renk körlüğü olarak bilinir.
• Kulak yolunun tıkanması, kulak zarının delinmesi, kulak kemiklerinin kaynaşması kulak hastalıklarıdır.
• Egzama, kurdeşen, uyuz, mantar, sivilce, deri kanseri, sedef gibi hastalıklar da deride görülen hastalıklardır.
• Kafatasında burun boşluklarının etrafındaki kemiklerin içerisinde bulunan sinüs boşluklarının iltihaplanması sonucu sinüzit hastalığı oluşur. Burun kanaması, burun kırığı, saman nezlesi gibi hastalıklar da burunda görülen hastalıklardır.
• Tat alma organımız dilde, dil iltihaplanması, tat körlüğü, dil büyümesi, dil kanseri vb. hastalıklar görülebilir.
- Cevap: Bu sayfada soru bulunmamaktadır.
Araştıralım
Sindirim sistemimizin sağlığını korumak için neler yapmamız gerektiği konusunda yaptığınız araştırmayı sınıfta arkadaşlarınıza sunarak sonuçları tartışınız.
- Cevap:
✓ Yeterli ve dengeli beslenmeliyiz.
✓ Besinleri iyice çiğnendikten sonra yutulmalı ve yemek yavaş yemeliyiz.
✓ Besinleri aşırı sıcak veya aşırı soğuk olarak tüketmemeliyiz.
✓ Günde en az iki litre su içmeliyiz.
✓ Kafeinli, asitli, boyalı vb. katkı maddeli içeceklerden uzak durmalıyız.
✓ Aşırı tuzlu ve baharatlı gıdalar tüketmeliyiz.
✓ Öğün aralarında meyve yemeliyiz.
✓ Ağız ve diş sağlığına önem vermeliyiz.
✓ Düzenli olarak spor yapmalıyız.
Tartışalım
Ülkemizde en çok görülen dolaşım sistemi hastalıkları nelerdir? Bu hastalıklardan korunmak için yapılması gerekenleri araştırınız. Edindiğiniz bilgileri sınıfınızda arkadaşlarınızla paylaşınız.
- Cevap: Kalp krizi, Kalp yetmezliği, Hemofili, Damar tıkanıklığı, Varis, Damar sertliği, Yüksek Tansiyon, Lösemi, Hemoroit
Dolaşım sistemi hastalıklarından korunmak için şunları yapmalıyız;
✓ Yeterli ve dengeli beslenmeliyiz.
✓ Düzenli olarak spor yapmalıyız.
✓ Aşırı yorgunluk ve stresten, sigara ve alkol gibi zararlı maddelerden uzak durmalıyız.
✓ Hareketsiz ya da uzun süre ayakta durmamalıyız.
Solunum Sisteminin Sağlığı
Solunum sistemi organlarından en ciddi rahatsızlıkların yaşandığı organ akciğerdir. Özellikle akciğere bağlı hastalıklarda kişi yeterli miktarda oksijen alamaz. Hava kirliliği, sigara ve alkol kullanımı, asbest gibi bazı kimyasal maddeler solunum sistemi organlarının hastalanmasına yol açar. Bronşit, verem, grip, nezle, zatürre, astım, akciğer ve gırtlak kanseri bu hastalıkların başında gelir. Günümüzde bu hastalıklar erken tanı ve teşhis ile kolayca tedavi edilebilmektedir. Bu hastalıkların çoğu için aşılar geliştirilmiştir. Çocukluk döneminde yapılan aşılar, bu hastalıkların bazılarından bizleri korumaktadır.
Zatürre
Akciğer dokusunun iltihaplanması ile ortaya çıkan bir hastalıktır. Hafif bir solunum iltihabı olabileceği gibi hastanede yoğun bakım da gerektirebilir. Çoğu hasta 2-3 hafta içinde iyileşmesine rağmen bazı durumlarda solunum yetmezliği nedeni ile ölümle sonuçlanabilmektedir. Özellikle yaşlılar zatürreye karşı daha hassastır. Öksürük, nefes darlığı; sarı, yeşil veya kanlı balgam, göğüs ağrısı, yorgunluk, üşüme ve ateş zatürrenin belirtileridir. Mutlaka doktor kontrolünde ilaç kullanılmalı, tedavi sırasında sıvı alımı artırılmalı, beslenmeye ve hastanın bulunduğu ortamın nem oranına dikkat edilmelidir.
Grip
Grip, insandan insana yayılan, son derece bulaşıcı bir hastalıktır. Hastalığın belirtileri; burun akıntısı, ateş ve titreme, öksürük, kas ve eklem ağrıları, boğaz ağrısı, üst solunum yolu tıkanıklığı, bulantı, kusma ve ishaldir. Grip aşıları birçok kişide koruyucu olabilmektedir. Hastalıktan korunmak için hasta kişilerle yakın temastan kaçınılmalı, hastalık sırasında ise eller sık sık yıkanmalı, kas ve eklem ağrıları için doktor tavsiyesine uygun ağrı kesiciler kullanılmalı ve sıvı alımı artırılmalıdır.
Akciğer ve gırtlak kanseri
Uluslararası Kanser Ajansı (ICA) verilerine göre dünyada her yıl toplam 14,1 milyon yeni kanser vakası gelişmekte; 8,2 milyon kişi ise kanser nedeniyle hayatını kaybetmektedir. Kansere bağlı ölümler içerisinde % 19,4’lük oranla akciğer kanseri 1. sırayı almaktadır. Akciğer kanserinin en büyük nedeni sigaradır. İkincil olarak ise solunan kirli hava ya da duman gösterilebilir. Bu etkenler akciğer dokusunda kötü huylu tümörlerin gelişmesine neden olmaktadır. Tedavide cerrahi müdahale, kemoterapi ve radyasyon tedavisi kullanılabilmektedir.
Bilim, Yaşam ve Teknoloji
Prof. Dr. Aziz Sancar, 1946 yılında Mardin’de doğmuştur. Sekiz çocuklu bir ailenin çocuğu olan Sancar 1971 yılında tıp fakültesini bitirmiştir. Yale Üniversitesinde DNA onarımı konusunda çalışmalar yapmıştır.
Kanser tedavisi konusunda “ritmik saat” buluşu ile birçok hastanın umudu olmuştur.
Türk akademisyen biyokimyager, moleküler biyolog ve bilim insanıdır.
Sancar Vakfı’nı kurarak “Carolina Türk Evi” isimli bir öğrenci misafirhanesi açmıştır. Türk kimliğini vurgulayan ve ulusal duyarlılığı güçlü olan bilim insanı, Amerika’ya TÜBİTAK bursu ile gitmiştir.
Başarısını zekâsına değil, düzenli çalışmaya bağlayan Aziz Sancar, 2015 yılında Nobel Kimya Ödülü’nü almıştır.
Prof. Dr. Aziz Sancar; çalışmaları ile toplumuna, ülkesine ve tüm insanlığa önemli katkılar sağlamaktadır.
- Cevap: Bu sayfada soru bulunmamaktadır.
Boşaltım Sistemimizin Sağlığı
Böbreklerimiz, dikkat edilmediğinde sağlığı kolayca bozulan organlarımızdandır. Kolay etkilendikleri için soğuktan korunmalıdır. Çeşitli mikropların çoğalmasına uygun ortama sahip oldukları için de vücut temizliğimize özen göstermeliyiz. İdrarın uzun süre idrar kesesinde bekletilmesi, mikropların çoğalmasına ve idrar yollarında iltihaplanmalara neden olabilmektedir. Bunu önlemek için idrarımız geldiğinde gecikmeden tuvalete gitmeliyiz.
Kandan süzülen kalsiyum ve azot gibi bazı minerallerin oluşturduğu suda çözünmeyen maddeler, bazen böbrekten uzaklaştırılamaz, birbirine yapışarak büyür ve böylece böbrek taşı oluşturur. Böbrek taşları, zamanla daha da büyüyerek tıkanıklıklara ve çok şiddetli ağrılara neden olur.
Sıcak havalarda, sıvı kaybının terlemeyle artması durumunda yeterli miktarda su içilmezse böbrek taşı riski artar. Kalsiyum içeren bazı besinlerin fazla tüketilmesi de böbrek taşı oluşumunu etkiler. Bu nedenlerden dolayı düzenli ve dengeli beslenmek, günde en az 1,5 litre su içmek, taze ve temiz yiyecek içecek tüketmek, vücut temizliğine özen göstermek gerekir.
Alkol, sigara, aşırı derecede baharat ve tuz kullanılması böbreklerimizin düzenli çalışmasını olumsuz etkiler. Böbreklerimizin sağlığı için bu tür maddelerden uzak durmalıyız.
Bazı böbrek rahatsızlıkları teknolojik gelişmeler sayesinde artık daha kolay tedavi edilmektedir. Aşağıda böbrek rahatsızlıkları ve bunların tedavi yöntemleri verilmiştir.
Böbreklerin görevlerini yerine getirememesi böbrek yetmezliği olarak adlandırılır. Sağlıklı bir tek böbrek bile iki böbreğin yaptığı tüm görevleri yerine getirebilir. Bu nedenle böbrek yetmezliği hastası, çoğu zaman her iki böbreğinin de görevlerini yapamaz hâle gelmesiyle hasta olduğunu fark eder. Böbrek yetmezliği durumunda zararlı maddeleri kandan uzaklaştırmak için hastalara diyaliz uygulanır veya böbrek nakli yapılır. Diyaliz, idrarla atılması gereken zararlı maddeler ile fazla suyun, vücudumuzdan yapay yolla uzaklaştırılmasını sağlayan bir yöntemdir. Diyaliz uygulaması, böbreğin kandaki zararlı atıkların vücuttan atılması görevini yerine getirmekte ve hastanın normal yaşamına devam etmesini sağlamaktadır.
İlerlemiş böbrek yetmezliği olan hastalar 30-40 yıl önce hayatlarını kısa sürede kaybederdi. Günümüzde diyaliz teknolojisinde yaşanan gelişmeler, bu hastalık sebebiyle gerçekleşen ölüm oranının azalmasını ve hastaların yaşam kalitesinin artmasını sağlamıştır.
Böbrek yetmezliğinde son yıllarda uygulanan en başarılı yöntem böbrek naklidir. Böbrek nakli için gereken böbrek, canlı vericiden ya da özellikle kaza sonucu olan ölümlerden sağlanabilmektedir.
Böbrek taşları, yüksek frekanslı ses dalgalarının enerjisi ile küçük parçalar hâlinde kırılabilmektedir. Bu küçük parçalar, idrar yoluna girdiğinde idrarla vücuttan dışarı atılır. Ayrıca büyük boyutlu böbrek taşları, açık ameliyata gerek kalmadan lazerle kırılarak küçük parçalar hâline getirilebilmekte ve bunların idrarla dışarı atılması sağlanabilmektedir.
- Cevap: Bu sayfada soru bulunmamaktadır.
Çalışma Zamanı 5
1. Aşağıda boş bırakılan yere böbreklerimizin sağlığı için suyun neden önemli olduğunu açıklayan birkaç cümle yazınız.
- Cevap: Böbrek sağlığı için su önemlidir. Yeterli miktarda su içilmezse böbrek taşı oluşur. Yeteri kadar su içilmezse ileri zamanlarda farklı hastalıklar vücudumuzda çıkabilir.
2. Aşağıda sistemlere ait yapı ve organları gösteren modeller ile bu sistemlere ait hastalıklar verilmiştir. Bu sistemlere ait hastalıkları modellerin altındaki yerlere yazınız.
Hastalıklar: Cücelik Şeker hastalığı Böbrek taşı Sarılık Kanser İshal Devlik Romatizma Kemik kırılmaları Ülser Zatürre Anemi Böbrek yetmezliği Guatr Grip
- Cevap: Cücelik Şeker hastalığı Böbrek taşı Sarılık Kanser İshal Devlik Romatizma Kemik kırılmaları Ülser Zatürre Anemi Böbrek yetmezliği Guatr Grip
3. Aşağıda duyu organlarına ait modeller ve duyu organlarına ait hastalıklar verilmiştir. Bu modellere ait hastalıkları modellerin altındaki yerlere yazınız.
Saman nezlesi Egzama Kurdeşen Sinüzit Dil iltihabı Kanser Mantar Burun kırığı Katarakt Kemik kaynaşması Burun kanaması Renk körlüğü Uyuz
- Cevap: Saman nezlesi Egzama Kurdeşen Sinüzit Dil iltihabı Kanser Mantar Burun kırığı Katarakt Kemik kaynaşması Burun kanaması Renk körlüğü Uyuz
Bilinçsiz İlaç Kullanımı
Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de yanlış ve gereksiz ilaç kullanımı ciddi bir sorundur. Bilinçsiz ilaç kullanımı bazı hastalarda, tedaviye uygunluğunun azalmasına, ilaçlara karşı direnç gelişmesine, hastalıkların tekrarlamasına ve tedavi masraflarının artmasına neden olmaktadır.
Ülkemizde ilaçların gereğinden fazla alınması ya da gerektiğinde kullanılacağı düşüncesiyle ilaç alınması doktorları, eczaneleri ve hastaları zor durumlara düşürmektedir. Her alanda olduğu gibi ilaç kullanımında da insanları ve kurumları yanıltmadan karşılıklı güven içerisinde olmalıyız.
Bilinçsiz kullanılan birçok ilaç, özellikle antibiyotikler, bağışıklık sistemini bozarak vücudun direnme gücünü kırar. Bu sebeple antibiyotikler rastgele tüketilmemelidir. Her bakteri türü için farklı bir antibiyotik kullanılması gerekir. Aynı hastalık farklı insanlarda farklı ilaçlar kullanılmasını gerektirebilir. Ayrıca bilinçsizce kullanılan antibiyotikler, vücutta çeşitli kalıcı rahatsızlıklara sebep olabilir.
Doktor kontrolünde ve tavsiye edilen çeşit ve miktarda ilaç kullanılması gerekir. Aksi hâlde ilaç kullanımının, hastaya hiçbir yararı olmadığı gibi vücudun bağışıklık sistemini bozarak mikroplara karşı direnme gücünü de azaltır.
Poster Oluşturalım
Bilinçsiz ilaç kullanımı konusunda farkındalık oluşturacak poster hazırlayınız. Posterinizi aşağıda bırakılan alana tasarlayınız.
- Cevap: Bilinçsiz ilaç kullanımı, hastalanmaya, sakat kalmaya ve ölümlere neden olabilir. Bilinçli ilaç kullanımı sayesinde ayrıca hastalanmalar, sakat kalmalar ve ölümler engellenmektedir. Bu konuda farkındalık oluşturacak poster:
6. Sınıf Fen Bilimleri Ders Kitabı Çözümleri Sevgi Yayınları Sayfa 226-227-228-229-230-231-232-233-234-235 ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.
