6. Sınıf Fen Bilimleri Ders Kitabı Sevgi Yayınları 4. Ünite Madde ve Isı Sayfa 137, 138, 139 140 , 141, 142, 143, 144, 145, 146 3. Bölüm Madde ve Isı Etkinlik Soruları ve Cevapları
6. Sınıf Sevgi Yayınları Fen Bilimleri Ders Kitabı 3. Bölüm Madde ve Isı Cevapları
6. Sınıf Sevgi Yayınları Fen Bilimleri Ders Kitabı Sayfa 137 Cevabı
Sıcak su ile dolu kap içerisinde bekletilen metal kaşık, aynı büyüklükteki tahta kaşığa göre neden daha çok sıcaktır?
- Cevap: Sıcak su ile dolu kap içine konulan metal kaşık ısınır. Çünkü, metal kaşık ısıyı iletebilen bir yapıya sahiptir. Tahta kaşık ise ısı yalıtkanı olmadığı için metale göre az ısınır.
Metal kaşık ve tahta kaşığın farklı sıcaklıkta olması maddelerin hangi özelliğine bağlıdır?
- Cevap: Bu durum, maddelerin ısı yalıtkanı ve ısı iletkeni olmalarıyla ilgilidir. Bazı maddeler yapısı ve özellikleri itibariyle ısıyı iletebilmektedir. Bazı maddeler ise ısıyı iletememektedir. Isıyı ileten maddelere iletken, iletmeyen maddelere ise yalıtkan adı verilir.
Yandaki karikatürde tavının sapı aşçının elini neden yakmıştır ?
- Cevap: Çünkü tavanın sapı çok ısınmıştır ve bu ısı dokunduğumuzda elimize geçer. Bu da elimizin yanmasına neden olur.
Aşçının elinin yanmaması için öneriniz ne olur ?
- Cevap: Ya bir yanmaz eldiven kullanmalı ya da sapın soğumasını beklemelidir.
Maddeleri Isı İletkenliklerine Göre Sınıflandıralım
Maddenin tanecikli yapıda olduğunu önceki konularımızda öğrenmiştiniz. Aşağıdaki şekillerde katı, sıvı ve gaz hâldeki maddelere ait tanecik modelleri yer almaktadır. Bu maddelerin ısı aldığında taneciklerinin hareketlerinin nasıl değişeceğini ve ısıyı nasıl ileteceklerini tahmin ediniz. Tahminlerinizi şekillerin altındaki noktalı yerlere yazınız.
6. Sınıf Sevgi Yayınları Fen Bilimleri Ders Kitabı Sayfa 138 Cevabı
Yandaki görselde evi kaplamak için kullanılan malzemeler hangi tür maddelerden üretilmiş olabilir?
- Cevap: Yanmaz maddeden ve sıcak ile soğuğu geçirmeyecek şekilde dizayn edilmiş ürünlerden mesela kiremit gibi yapılmış olabilir.
Yanmakta olan kibriti tutan elin yanmamasına rağmen aynı büyüklükte olduğu hâlde ucu ısıtılan çivinin eli yakmasını nasıl açıklayabilirsiniz?
- Cevap: Isıyı geçirme ve iletme özelliği ile ilgilidir. Demir iletken maddedir çünkü.
Deney Yapalım
Hangisi Daha Çok iletiyor?
Malzemeler
• beherglas (3 adet)
• sacayak (3 adet)
• ispirto ocağı
• tahta kaşık
• metal kaşık
• plastik kaşık
• su
• kronometre
• termometre
Amaç
Maddelerin ısı iletkenliklerini karşılaştırmak
Deneyin Yapılışı
• Özdeş beherglaslara eşit miktarda su koyarak sacayakların üzerine fotoğraftaki gibi yerleştiriniz.
• Özdeş ısıtıcılar yardımıyla beherglaslardaki suyu eşit sürelerde ısıtınız.
• Termometre ile suların sıcaklıklarını ölçüp defterinize not ediniz.
• Kaşıkların her birini bir beherglasın içerisine koyup 5 dk. bekleyiniz.
• 5 dk. sonunda kaşıklara ayrı ayrı dokunup sıcaklıklarını gözlemleyiniz.
• Gözlemlerinizi defterinize not ediniz.
Sorular
1) Hangi kaşık daha sıcaktı?
- Cevap: Elbette hemen ısınan ve ısıyı her tarafına yayan böylece dokunduğumuzda elimizi yakabilecek olan demir kaşık daha sıcaktır.
2) Hangi kaşığın sıcaklığı diğerlerine göre daha azdı?
- Cevap: Isıyı iletmeyen tahta kaşık.
6. Sınıf Sevgi Yayınları Fen Bilimleri Ders Kitabı Sayfa 139 Cevabı
Bazı katı maddeler ısıyı, diğer maddelere göre daha iyi iletir. Bu tür maddeler ısı iletkeni olarak adlandırılır. Isıyı iyi iletmeyen maddeler ise ısı yalıtkanı olarak adlandırılır. Siz de yaptığınız deneyde metal kaşığın, tahta ve plastik kaşığa göre daha çok ısındığını gözlemlemiş olmalısınız. Maddelerin yapısındaki taneciklerin ısınmaya bağlı olarak farklı hızla titreşmesi, o maddeyi iyi bir ısı iletkeni ya da iyi bir ısı yalıtkanı yapmaktadır. Buna göre yukarıda verilen ocakta kaynamakta olan suya, tencere sapına ve tencereye ait tanecik modellerinden hangisi daha hızlı taneciklere sahiptir?
- Cevap: Sıcak olan tencereye ait olan taneciklerdir.
Araştıralım
Isı iletkeni ve yalıtkanı olan maddelerin günlük yaşantımızda nerelerde kullanıldığını İnternet, ansiklopedi vb. kaynaklardan araştırınız. Araştırmanızın sonuçlarını kısa bir metin hâline getirerek sınıf arkadaşlarınızla paylaşınız.
- Cevap: İletken maddeler nerelerde kullanılır? Elektronik cihazlarda kullanılır. Elektrik kurulu sistemlerinde kullanılır. Elektrikle çalışan her cihazda kullanılır. Yalıtkan maddeler nerelerde kullanılır? Kablolarda elektriğin taşınmasında kullanılır. Elektronik cihazlarda elektrik sisteminin korunması için kullanılır. Evlerde, iş yerlerinde ve okullarda elektrik yalıtımında kullanılır
6. Sınıf Sevgi Yayınları Fen Bilimleri Ders Kitabı Sayfa 140 Cevabı
1) Aşağıda verilen eşyaların oklar ile belirtilen bölümlerinin ısı iletkenliklerini yazınız.
- Cevap:
2. Sıcak bir yaz gününde aynı ortamdaki çelikten ve tahtadan yapılmış korkulukları ayrı ayrı tutan Doruk için aşağıdaki soruları yanıtlayınız.
a. Hangisini daha sıcak hissetmiştir?
- Cevap: Çelikten yapılanlar daha sıcaktır. Çünkü iletkenliği fazladır.
b. Hangi madde ısıyı daha yavaş iletmiştir?
- Cevap: Tahta olan daha yavaş iletmiştir.
c. Hangi korkuluğun ısı iletkenliği daha iyidir?
- Cevap: Çelikten yapılanlar ısıyı daha iyi iletmiştir.
3) Aşağıda günlük yaşantınızda kullandığınız bazı eşyalar verilmiştir. Bu eşyaların yapısında bulunan malzemelerin kullanım amacını iletken ya da yalıtkan olma durumuna göre açıklayınız.
- Cevap: Köpük saklama kabı: Isıyı iletmez. Kalorifer peteği: Isıyı çok iyi iletir. Termos: Isıyı iletmez. Tava: Isıyı iyi iletir.
6. Sınıf Sevgi Yayınları Fen Bilimleri Ders Kitabı Sayfa 141 Cevabı
Isı Yalıtımı Nedir?
Binaların içerisindeki ısıyı korumak için yapılan işlemlere ne ad verilir?
- Cevap: Binaların içerisindeki ısıyı korumak için “ısı yalıtımı” işlemi yapılır. Sürekli artan enerji faturaları ısınma için ayrılan bütçeleri de arttırmaktadır. Tüketilen toplam enerjinin 1/3 kadar oranının konutlar için sarf edildiği düşünüldüğünde ısı yalıtımı artık bir ihtiyaç durumuna gelmiş bulunmaktadır. Enerji tasarrufunun yanında ısı yalıtımı, konutların ömrünü uzatmak, değerini arttırmak, arzu edilen konfor şartlarını sağlamak, sağlıklı bir yaşam sürmek, çevre kirliliğini azaltmak ve sağlıklı bir çevre oluşturmak için hayata geçirilmesi gereken bir uygulamadır.
Yaz aylarında serinlemek amacı ile, otomobillerin klimaları açıldığında camların kapatılması ile ne amaçlanmaktadır?
- Cevap: Yaz aylarında sıcaklardan bunalan sürücü ve araç içerisindeki yolcular serinlemek amacıyla klimaları açarlar. Klimaları açtıktan sonra da pencereleri kapatırlar. Camların kapatılmasıyla, araç içerisindeki soğuk havanın araç dışına çıkmaması ve bu sayede araç içerisindeki soğukluğun korunması amaçlanmaktadır.
Aşağıdaki fotoğrafları inceleyiniz. Sizce hangi fotoğraftaki konutu ısıtmak için daha az enerji harcanır? Neden?
- Cevap: 2. fotoda yalıtım malzemesi daha fazla olan evi ısıtmak için daha az enerji kullanılır.
Araştıralım
Binalarda nelerin ısı kayıplarına neden olduğunu İnternet, ansiklopedi vb. kaynaklardan araştırınız. Araştırmanızın sonuçlarıyla hazırlayacağınız slayt gösterisini arkadaşlarınızla paylaşınız.
- Cevap:
Günümüzde emlak piyasasına girdiğimizde ev almak isteyen insanlar öncelikle evin yalıtımına dikkat etmektedirler. Evin kolay ısınıp ısınmadığı eğer evde işi kaybı çok fazla ise alıcı olan müşteri bunu göz önünde tutarak, o evi almaktan vazgeçebilmektedir.
Günümüzde bina yapım firmaları yaptıkları Binalarda yalıtım öncelik vermekte ve de bunu standart haline getirmeye çalışmaktadırlar. Bir evde veya bir binada işi kaybına neden olacak faktörler şunlardır:
- Binanın yalıtımının tam yapılmamış olması
- Binanın güney cephesi başka binalar tarafından kapanmış olması
- Çatının kalitesiz malzemeden yapılmış olması
- Binaya gereğinden fazla pencere yapılmış olması
- Bu pencerelerin kalitesiz malzeme ile kaplanmış olması
- Duvarların boşluklu olması
- Bir evin en üst katta veya en alt katta olması
6. Sınıf Sevgi Yayınları Fen Bilimleri Ders Kitabı Sayfa 142 Cevabı
Isı Yalıtım Malzemesi Üretelim
Isı yalıtım malzemelerinin ısı kayıplarını engellemesi binalarımızın sıcaklığını yaz ve kış aylarında nasıl etkiler?
- Cevap: Isı yalıtım malzemeleri ısı alışverişini engellediği için binalarımızın ısısı Yaz aylarında serin olur, kış aylarında sıcak olur.
Binalarda ısı kayıplarının nasıl oluştuğunu ve nasıl önlenebileceğini öğrendiniz. Peki, yalıtım malzemelerinin seçiminde nelere dikkat etmek gerektiğini biliyor musunuz?
- Cevap: Evet yalıtım malzemelerinin seçiminde nelere dikkat etmek gerektiğini biliyorum. Maddeler halinde yalıtım malzemelerinin seçiminde nelere dikkat etmek gerektiği şunlardır ;
Dayanıklı malzemelerin olması,
Ekonomik malzemelerin olması,
TSE standartlarına uygun malzemelerin olması,
Ev yapısına uygun malzemelerin olması.
Kullanacağımız yalıtım malzemelerinin tablodaki özelliklerini bilmemizin bize ne gibi faydası olabilir?
- Cevap: Isının dağımı hakkında, ısıdan tasarruf etmek için önem taşır.
6. Sınıf Sevgi Yayınları Fen Bilimleri Ders Kitabı Sayfa 143 Cevabı
Etkinlik Yapalım
Yeni Bir Yalıtım Malzemesi Hazırlayalım
Malzemeler
• ağaç tutkalı • talaş • 4 adet beherglas • karıştırma çubuğu • 4 adet plastik kap • termometre • plastik köpük • yün
Etkinlik Basamakları
• Ağaç tutkalını ve talaşı plastik kap içerisinde karıştırınız.
• 4 tane plastik kap içerisine beherglasları aşağıdaki şekilde olduğu gibi yerleştiriniz.
• Kap ile beherglas arasına hazırladığınız yalıtım malzemesini dökünüz.
• Diğer hazırladığınız kaplardan birine plastik köpüğü, diğerine yünü aşağıda gösterildiği gibi yerleştiriniz.
Son kalan kabı boş bırakınız.
• Beherglasları belirli sıcaklıkta bulunan sularla aynı miktarda doldurunuz. 15 dakika bekledikten sonra termometre ile sıcaklıklarını ölçüp karşılaştırınız.
Sorular
1. Hangi beherglasta bulunan su daha sıcaktır?
- Cevap: İçinde yün olan beherglas daha sıcaktır çünkü ısıyı korur
2. Yaptığınız bu yalıtım malzemesini nerelerde kullanabilirsiniz?
- Cevap: Evler, okullar, iş yerleri gibi yapılarda kullanılabilir.
6. Sınıf Sevgi Yayınları Fen Bilimleri Ders Kitabı Sayfa 144 Cevabı
Binalarda ısı yalıtımının sağladığı yararları İnternet, ansiklopedi vb. kaynaklardan araştırınız. Araştırmanızın sonuçlarını ekonomiye katkıları ve kaynakların etkili kullanımı bakımından arkadaşlarınızla tartışınız. Tartışma sonunda ulaştığınız sonuçları defterinize not ediniz.
- Cevap:
✓ İyi yalıtılmış bir binada ısınma için tüketilen yakıt miktarı azalır. Böylece hem aile hem de ülke ekonomisine katkı sağlanır.
✓ Daha az yakıt kullanılacağından yanma sonucunda oluşacak zararlı gaz miktarı da daha az olacaktır. Böylece hava kirliliği azalacaktır.
✓ Isı yalıtımı sayesinde yazın serin, kışın ise sıcak bir ortam elde edilir.
✓ Isı yalıtımlı duvarların iç yüzeylerinde terleme sonucu küflenme, siyah lekelenmeler veya boya kabarmaları oluşmaz.
✓ Binaların ömrü uzar.
Bunları Biliyor musunuz?
Her yıl ocak ayının ikinci haftasında Enerji Tasarrufu Haftası’nın kutlandığını biliyor musunuz? Bu hafta içerisinde enerji tasarrufu ile ilgili toplantılar, öğrenciler arasında resim, karikatür, kompozisyon ve şiir yarışmaları düzenlenir. Sizde bu konu ile ilgili hazırlayacağınız bir çalışma ile bu etkinliklere katılabilirsiniz.
- Cevap:
6. Sınıf Sevgi Yayınları Fen Bilimleri Ders Kitabı Sayfa 145 Cevabı
1) İstediğiniz şekil ve büyüklükte bir ev maketi hazırlayınız. Hazırladığınız ev maketine ısı yalıtımı yapınız. Bu maket üzerinde oklarla gösterilen kısımlarda numaralandırılmış yalıtım malzemelerinden hangisini kullanacağınızı belirtiniz.
- Cevap: Bütün maddeler kullanılmaktadır.
2) Günlük yaşantınızda ısı yalıtımının yapıldığı yerlere örnekler veriniz. Bu yerlerde yalıtımın hangi amaçla yapıldığını kısaca yazınız.
- Cevap: Evler, okullar, hava alanları, devlet daireleri, uçaklar, sinema salonları. Amaç ısının dengede kalması ve insan sağlığını tehlikeye sokmamasıdır.
6. Sınıf Sevgi Yayınları Fen Bilimleri Ders Kitabı Sayfa 145 Cevabı
Fen, Mühendislik ve Girişimcilik Uygulamaları
Mühendislik Tasarımı: İçeceğimi Soğuk İçmek İstiyorum
Malzemeler
• 500 ml pet şişe
• termometre
• ısı yalıtım malzemeleri (sünger, keçe, pamuk, kumaş, strafor vb.)
• yapıştırıcı
• bant
• tel zımba
• içecek (su, ayran, meyve suyu gibi.)
• çanta
Amaç
İçeceklerinizin sıcak ya da soğuk kalabilmesini sağlamak amacıyla ısı yalıtımlı bir çanta tasarımı yapmak
Tasarım Süreci
• Tasarımınızı yaparken sayfa 12 ve 13’teki yönergelerden yararlanabilirsiniz.
• Evinizde termometre yardımı ile sıcaklığını ölçtüğünüz içeceğinizi (500 ml kapta) yalıtımsız çantanızın içerisine koyunuz.
• Okulunuza ulaştıktan sonra içmek istediğinizde çantanızdaki içeceğinizi çıkararak termometre yardımıyla sıcaklığını tekrar ölçünüz. Ölçüm sonuçlarınızı kaydediniz.
• Ayran, meyve suyu, su gibi içeceklerinizi taşıyacağınız çantanızın iç yüzeyini keçe, pamuk, strafor, sünger, pamuk, kumaş vb. malzemelerle kaplayınız.
•Termometre yardımı ile sıcaklığını ölçtüğünüz içeceğinizi (500 ml kapta) yalıtım malzemeleri ile kapladığınız çantanızın içerisine koyunuz.
• Okulunuza ulaştıktan sonra içmek istediğinizde çantanızdaki içeceğinizi çıkararak termometre yardımıyla sıcaklığını tekrar ölçünüz ve ölçüm sonuçlarını kaydediniz.
Sonuç
Yalıtım yapılmamış çanta ile ev ve okulda yapılan ölçümler arasındaki fark ile yalıtımlı çanta ile evde ve okulda yapılan ölçümler arasındaki farka bakarak değerlendirmelerinizi yapınız.
- Cevap: Farklar aynıdır.
Tasarımınızda kullandığınız malzemelerin dışında farklı malzemeler ve farklı problemler hayal ederek bilimsel araştırma süreçlerinden yararlanıp farklı tasarım modelleri oluşturabilirsiniz. Yaptığınız kendi projenizi yıl sonu bilim şenliğinde etkili bir şekilde sunabilirsiniz.
- Cevap: İzolasyon yöntemi üzerine çalışabilirsiniz.
6. Sınıf Sevgi Yayınları Fen Bilimleri Ders Kitabı Sayfa 137, 138, 139, 140, 141, 142, 143, 144, 145, 146 Cevabı ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.
