DENEYEREK ÖĞRENELİM
Araştırma Sorusu: Farklı türdeki yakıtların ısı amaçlı kullanılmasının insan ve çevre üzerine ne gibi etkileri vardır?
- Cevap: Maddeler halinde şöyle sıralayabiliriz:
➢ İklim değişikliklerine neden olur.
➢ Su kaynakları zarar görür.
➢ Toprağı zehirler, besin zincirine karışarak ölümcül hastalıklara neden olur.
➢ Asit yağmurlarına neden olur, ormanlara zarar verir.
➢ Astım, akciğer kanseri gibi hastalıklara neden olur.
➢ Kalp ve damar rahatsızlıklarına ve bebek ölümlerine neden olur.
➢ Kısırlık, hipertansiyon, işitme bozukluğu gibi hastalıkların ortaya çıkmasını kolaylaştırır.
➢ Tatlı su kaynaklarını azaltır.
Etkinliğin Yapılışı
1. Sınıfımızda dört veya beş kişilik gruplar oluşturalım.
2. Grup üyeleri olarak ortak karar verip aşağıdaki görevlerden birini seçelim. Grupta üzerimize düşen sorumluluğu eksiksiz bir şekilde yerine getirmeye özen gösterelim.
* “Isı amaçlı kullanılan yakıtların insan sağlığı üzerine etkileri” konusuyla ilgili araştırma yapalım. Araştırma sonucunda elde ettiğimiz bilgileri kullanarak konuyla ilgili bir poster
çalışması hazırlayalım.
* “Isı amaçlı kullanılan yakıtların çevreye etkileri” konusuyla ilgili araştırma yapalım.
Araştırma sonucunda elde ettiğimiz bilgileri kullanarak konuyla ilgili bir haber bülteni hazırlayalım.
3. Seçtiğimiz görevlerle ilgili hazırladığımız çalışmaları sınıftaki arkadaşlarımıza sunalım.
Sonuç Çıkaralım
Yaptığınız çalışmalar ve arkadaşlarınızın sunumlarından yola çıkarak ısı amaçlı kullanılan yakıtların insan ve çevre üzerine etkilerinin neler olduğunu tartışınız.
- Cevap: Isı amaçlı kullanılan yakıtların insan ve çevresi üzerindeki olumsuz etkileri şöyledir:
➢ İnsanların solunum sistemi hastalıklarına yakalanmalarına neden olur.
➢ İnsanların solunum sistemi organları zarar görürler.
➢ İnsanlar bronşit gibi çeşitli kronik solunum sistemi hastalıklarına yakalanırlar.
➢ Bitkilerin çeşitliliği azalır, birçok bitki ölür.
➢ Hayvanların çeşitliliği azalır, birçok hayvan ölür.
Hava kirliliği insan sağlığı üzerindeki etkisini öksürük, bronşit, kalp hastalığı ve akciğer kanseri gibi çeşitli hastalıklarla göstermektedir. Hava kirliliği en çok hamile ve emziren kadınlar, yaşlılar, solunum yetmezliği yaşayan insanlar üzerinde etkilidir. Yandaki görselde verilen şehirde yağmur yağdığını düşünelim. Bu durumda havayı kirleten maddeler yağışla beraber yeryüzüne iner ve su kaynaklarına karışır. İçme sularının bu maddelerle kirlenmesi sonucu insanlarda çeşitli sağlık sorunları ortaya çıkabilir. Hızlı nüfus artışı, gelişen teknoloji ve artan sanayi kuruluşlarının etkisiyle kömür, petrol ve doğal gaz gibi yakıtların tüketimi de artar. Bu yakıtların kullanımı, hava kirliliğine sebep olan bazı gazların atmosferdeki oranının artmasına yol açar. Bunun sonucunda da sera etkisinde artış, asit yağmurları ve küresel ısınma gibi bazı çevre sorunları ortaya çıkar.
Atmosferde bulunan ve güneş ışınlarının bir kısmının yeryüzünden uzaya yayılmasını engelleyen gazlara sera gazları adı verilir. Metan, karbondioksit ve su buharı sera gazlarına örnektir. Sera gazları, yeryüzünden uzaya yansıyan güneş ışınlarının bir kısmının uzaya yayılmasını önleyerek Dünya’nın ısınmasını sağlar. Dünya’dan uzaya yayılan ışınların bir kısmının sera gazları tarafından soğurularak Dünya’nın ortalama sıcaklığının korunmasına sera etkisi denir. Fosil yakıtların yanması sonucu açığa çıkan gazlar atmosfere karışır. Havada bulunan bu gazların güneş ışığının bir kısmını soğurması sonucunda güneş ışınlarının atmosferden çıkışı engellenir. Bu nedenle sera etkisinde artış meydana gelir. Küresel ısınma, sera etkisindeki artışla birlikte Dünya atmosferinin ortalama sıcaklığının artması durumudur. Bu durumun nasıl gerçekleştiğini aşağıdaki görselde görebilirsiniz.
- Cevap: Bu sayfada soru bulunmamaktadır.
Günümüzde Dünya’nın ortalama sıcaklığının artmasıyla birlikte buzullar erimeye başlamıştır. Bu durum okyanuslardaki su seviyesinin bir miktar yükselmesine neden olmuştur. Buzulların tamamen erimesi durumunda kıyıya yakın yerleşim birimlerinin sular altında kalma ihtimali vardır. Küresel ısınma, içme suyu kaynaklarının daha hızlı buharlaşmasına neden olarak kuraklığa yol açabilir. Kuraklık sonucunda ileride içme ve kullanma suyu elde etmede ciddi sorunlarla karşılaşılacağı, bitki ve hayvan sayısında azalma olabileceği tahmin edilmektedir. Bu durum insanlarla birlikte doğadaki diğer canlıları da olumsuz etkileyecektir.
Fosil yakıtların yanması sonucunda oluşan zararlı gazlar atmosferde yayılmaktadır. Bu gazlar havadaki nemle birleşip asit yağmurlarına neden olmaktadır. Asit yağmurlarının canlı ve cansız varlıklar için tehlikeleri şöyle sıralanabilir:
• Asit yağmurları toprağın mineral dengesini bozar. Bu durum bitkilerin gelişimini olumsuz yönde etkiler.
• Asit yağmurları, içme suyu kaynaklarına karışabilir. Bu durum insan sağlığı için tehlikelidir.
• Asit yağmurları tarihî eserleri, binaları ve arabaların metal yüzeylerini aşındırır.
Aşağıdaki görselde anlatılan olay size ne ifade etmektedir? Düşüncelerinizi arkadaşlarınızla tartışınız.
- Cevap: Asit yağmuru, asidik kimyasalların yağmur, kar, sis, çiy veya kuru parçacıklar halinde yeryüzüne düşmesine verilen isimdir. Atmosfere yayılan kükürt dioksit azot dioksit ve karbondioksit gazlarının kimyasal dönüşümlerden geçtikten sonra bulutlardaki su damlacıkları tarafından emilmesi ile oluşur.
“6. Sınıf Fen Bilimleri Ders Kitabı Anadol Yayınları Sayfa 142-143-144 Cevapları” beğendiyseniz sosyal medyada paylaşabilir ve aşağıda bulunan emojilerle duygularınızı ifade edebilirsiniz 🙂
