Büyüklerinizin yemek yaparken metal kaşık yerine genellikle tahta kaşık kullanmasının sebebi nedir? Düşüncelerinizi arkadaşlarınızla paylaşınız.
- Cevap: Metal araç-gereçler ısıyı çok kolay iletirken, tahta kaşıkla çok uzun süreler boyunca bir şey karıştırmak istediğinizde hem eliniz yanmaz hem de pişirme araçlarınız çizilmez. Özellikle saatlerce karıştırılması gereken yemek ve tatlılarda ya da kazan yemeklerinde tahta kaşık kullanmanızı öneririz.
DENEYEREK ÖĞRENELİM
Araştırma Sorusu: Maddeler ısıyı iletme özellikleri bakımından nasıl sınıflandırılabilir?
- Cevap: Deneyde kullandığımız araç gereçlerden metal kaşık ısı iletkeni; tahta kaşık ise ısı yalıtkanıdır.
Araç Gereç: Aynı büyüklükte kaşıklar (tahta kaşık, metal kaşık), beherglas, su, sacayak, çakmak veya kibrit, ispirto ocağı, kıskaç, kronometre.
Deneyin Yapılışı
1. Beherglası yarısına kadar su ile dolduralım.
2. İspirto ocağını yakalım. Sacayağı, yanan ispirto ocağının üzerine koyalım.
3. Beherglasın içindeki suyu, ispirto ocağının üzerinde ısıtalım.
4. Tahta kaşığa ve metal kaşığa aynı anda dokunalım. Kaşıkların sıcaklıklarıyla ilgili aşağıdaki tabloyu gözlemlerimize göre “sıcak” veya “soğuk” olarak dolduralım. (Tabloyu doldururken aynı ortamda olan kaşıkların sıcaklıklarının yaklaşık olarak aynı olacağını dikkate alalım.)
5. Su dolu beherglasın içine tahta kaşığı ve metal kaşığı aynı anda koyalım.
6. İspirto ocağını beş dakika sonra kapatalım. Beherglasın içindeki kaşıkları kıskaçla çıkaralım. (Bu işlemi yaparken öğretmenimizden yardım isteyelim.)
7. Beherglasın içindeki kaşıkları elimizle kontrol ederek hangisinin daha çok ısındığını tespit edelim. Kaşıkların sıcaklıklarıyla ilgili aşağıdaki tabloyu gözlemlerimize göre “sıcak” veya “soğuk” olarak dolduralım.
Sonuç Çıkaralım
1. Gözlemlerinize göre hangi kaşık daha fazla ısındı? Sizce bu durumun sebebi nedir?
- Cevap: Yaptığımız deneyde metal kaşığın, tahta kaşıktan daha fazla ısındığını gözlemledik. Bu durumun sebebi metal kaşığın ısıyı iyi iletmesi; tahta kaşığın ise ısıyı iyi iletmemesidir.
2. Gözlem ve ölçüm sonuçlarınıza göre deneyde kullanılan hangi kaşık, ısıyı en iyi iletir?
- Cevap: Yaptığımız deneyde metal kaşığın, tahta kaşıktan daha fazla ısındığını gözlemledik.
Maddelerin ısıyı iletme özelliklerinden, günlük hayatta kullandığımız araç gereçlerin üretiminde de yararlanılır. Örneğin kullanım amacına göre ev araç gereçlerinin bazı kısımlarının yapımında ısı iletkeni, bazı kısımlarının yapımında ise ısı yalıtkanı maddeler kullanılır. Aşağıda görselleri verilen ev araç gereçlerinin sap veya kulpları, plastik ve bakalit gibi ısı yalıtkanı maddelerden yapılır. Ütünün tabanında, çaydanlık ve tencerenin gövdesinde ise ısıyı iyi ileten maddeler yani ısı iletkenleri kullanılır.
Dondurma kaplarının plastik olduğu dikkatinizi çekmiştir. Plastik kaplar ısı yalıtkanlığı özelliği ile dondurmanın eve gidene kadar sıcak havada erimesini geciktirir. Şehirler arası otobüs yolculuklarında, çay ve kahve ikramı genellikle strafor köpükten üretilen bardaklarla yapılır. Strafor köpük iyi bir ısı yalıtkanıdır. Bu sayede bardağın içine konulan çay veya kahve hem daha geç soğur hem de elimizi yakmaz. Yün kazak ve tahta kaşık da ısı yalıtkanlarına örnektir.
Yanan bir ısı kaynağının üzerindeki cezvenin içine koyduğumuz süt bir süre sonra ısınır. Çünkü cezvenin metal gövdesi, ısı kaynağından aldığı ısıyı cezvenin içindeki süte iletir. Cezvenin gövdesi ısı iletkeni olan bir maddeden yapılmasaydı ısının iletilmesi gecikirdi. Bu durumda süt daha geç ısınırdı. Benzer nedenlerden, kalorifer radyatörü ve sobaların dış kısımları da ısı iletkeni maddeler kullanılarak üretilmiştir.
- Cevap: Bu sayfada soru bulunmamaktadır.
“6. Sınıf Fen Bilimleri Ders Kitabı Anadol Yayınları Sayfa 128-129-130 Cevapları” beğendiyseniz sosyal medyada paylaşabilir ve aşağıda bulunan emojilerle duygularınızı ifade edebilirsiniz 🙂
