6. Sınıf Başak Yayınları Türkçe Çalışma Kitabı Tanıdığım Çocuklardan Rüstem Cevapları
6. Sınıf Türkçe Öğrenci Çalışma Kitabı Başak Yayınları 2. Tema Milli Mücadele ve Atatürk Sayfa 73, 74, 75, 76, 77, 78, 79, 80 Tanıdığım Çocuklardan Rüstem Metni Etkinlik Soruları ve Cevapları
TANIDIĞIM ÇOCUKLARDAN RÜSTEM
1. ETKİNLİK
6. Sınıf Başak Yayınları Türkçe Çalışma Kitabı Sayfa 73 Cevabı
Millî Mücadele yıllarında ve hemen sonrasında ülkece yaşadığımız zorlukları, sıkıntıları öğrenmeye çalışalım. O döneme tanıklık eden yazarların kitaplarından, o döneme ilişkin çekilen film, belgesel ve fotoğraflardan yararlanalım. Savaş yıllarını ve hemen sonrasında ağır bir savaştan çıkmış ülkemizin durumunu düşünmeye çalışalım. Aşağıdaki görsellere de bakarak arkadaşlarımıza “İnsanların Millî Mücadele yıllarında ne gibi zorluklar yaşadığını” anlatalım.
- Cevap: Kurtuluş Savaşı, zor yıllar, ülke işgal altında, ulusal kurtuluş savaşı fedakarlıkla yürüyor, kurtarılmayı bekleyen vatan için mevcut son derece kısıtlı imkanlarla yaşam ve savaş içiçe sürdürülüyordu.
Bu sırada, İstanbul Hükumeti boş durmuyor; Milli Mücadeleyi engellemek daha doğrusu ortadan kaldırmak için her yola başvuruyordu. Bu amaçla başta Mustafa Kemal olmak üzere Milli Mücadele’ye katılanları idama mahkum etti. Bu sırada düşman işgali olanca hızıyla devam ediyor, Anadolu’da çıkan iç isyanlar düşmanla göğüs göğüse çarpışan mahalli kuvvetler ve gönüllülerin işini daha da zorlaştırıyordu.
2. ETKİNLİK
6. Sınıf Başak Yayınları Türkçe Çalışma Kitabı Sayfa 74 Cevabı
• Metni dinlemeden önce metnin başlığından hareketle bazı tahminlerde bulunalım. Metni dinlemeden önce metnin başlığından hareketle bazı tahminlerde bulunalım.
• Metnin ana karakterlerinden olan “Rüstem” karakterine ilişkin tahminlerimizi yazalım.
• Dinleyeceğimiz metnin, “Millî Mücadele ve Atatürk” temasında olduğunu göz önünde bulundurarak metnin neyle ilgili olabileceğini düşünelim.
• Metne ilişkin ipucu vermesi açısından aşağıda içerikle ilişkili görselleri de inceleyelim.
• Metni dinledikten sonra yeniden tahminlerimizin yanına dinleme sonrası notlarımızı da alalım.
- Cevap:
Rüstem, okula gidiyor mudur? Kaç yaşındadır?
- Dinleme öncesi: Bilmiyorum.
- Dinleme sonrası:
Fiziksel özellikleri nasıldır?
- Dinleme öncesi: Uzun boylu mavi gözlü bir çocuk.
- Dinleme sonrası: Sarı zayıf küçücük bir mahluk gibiydi. Kolları zayıftı. Çıplak ve garip bir çocuktur. Çıplak ayaklıdır.
Ailesi ve arkadaşlarıyla ilişkileri nasıldır?
- Dinleme öncesi: Yaramaz bir çocuk olabilir.
- Dinleme sonrası: Kardeşleri var. Üç kardeşi var. Hepsi ondan küçük. Üçü de kız hatta bir tanesi de süt emme çağında. Babası kayıp. Muharebeye gitmiş haber alınamıyor bir yıldır.
Rüstem ve yazar nerede tanışmış olabilirler?
- Dinleme öncesi: Okulda
- Dinleme sonrası: Sokakta
3. ETKİNLİK
6. Sınıf Başak Yayınları Türkçe Çalışma Kitabı Sayfa 75 Cevabı
Metni dikkatle dinleyelim. Dinleme sırasında anlamını bilmediğimiz bir sözcük ya da sözcük grupları duyduğumuzda aşağıdaki çizelgeye bunları not edelim. Metni dinledikten sonra sözcüğün anlamını tahmin edip kendi ifadelerimizle yazalım; ardından sözlükten anlamlarına bakıp not edelim.
- Cevap:
- kuruş: Türk lirasının yüzde biri değerinde olan para
- paket: içinde herhangi bir şey bulunan, kağıda sarılarak hazırlanmış, elde taşınabilecek büyüklükte nesne
- kuvvet: fiziksel güç, takat.
- kabil olmamak: mümkün olmamak, elvermemek.
- konserve: (yiyecek için) ısıyla sterilize edilerek uzun zaman bozulmadan saklanabilecek biçimde kutulanan
- eğreti: belirli bir süre geçtikten sonra kaldırılacak olan, geçici.
4. ETKİNLİK
6. Sınıf Başak Yayınları Türkçe Çalışma Kitabı Sayfa 76 Cevabı
Metni dikkatli bir şekilde dinledik. Aşağıdaki soruları yanıtlamadan önce 2. etkinliğe dönelim ve dinleme sonrası bölümü dolduralım. Dinleme öncesi tahminlerimiz ile dinleme sonrası notlarımızı karşılaştıralım. Daha sonra dinlediğimiz metni daha iyi anlamak için aşağıdaki soruları yanıtlayalım.
Öyküdeki olayları yazalım. İlk iki olay aşağıda verilmiştir. Diğer olayları da verilen boşluklara sıralayalım.
• Yazarın, tramvaydan inmesi.
• Yazarın elindeki konserve kutularını taşıtmak için etrafına bakınması, binlerini araması.
- Cevap:
- Zayıf sıska sarı saçlı bir çocuğu görmesi
- Ona paketleri taşıtması
- Onunla sohbet etmesi
- Ailesi hakkında bilgi alması
- Ona acıması
Rüstem’in fiziksel ve ruhsal özellikleri nelerdir? Dinlediğimiz metindeki olaylara, betimlemelere dayanarak bu özellikleri belirleyelim.
- Cevap: Sarı zayıf küçücük bir mahluk gibiydi. Kolları zayıftı. Çıplak ve garip bir çocuktur. Çıplak ayaklıdır.
6. Sınıf Başak Yayınları Türkçe Çalışma Kitabı Sayfa 77 Cevabı
Rüstem, yazara hangi işleri yaptığından söz ediyor? Rüstem, neden tüm bu işleri yapmak zorundadır?
- Cevap: , Hamallık yapıyor. Koli taşıyor, gazete satıyor. Çünkü ailesinin geçimini sağlamak zorundadır.
Yazar, Rüstem için neden üzülmektedir?
- Cevap: Çünkü bu zayıflıkta bir çocuğun bir ailenin geçimini sağlamak zorunda olması okul çağında olması gerekirken sokakta çıplak ayakla koşturması evi geçindirmesi çok dokunmuştur yazara.
Dinlediğiniz öykünün ana fikri nedir? Yazar başından geçen bu olayı ne amaçla yazmış olabilir?
- Cevap: Küçük yaşta büyük sorumluluk yüklenen çocuklar. Erkenden büyümek zorunda kalan çocuklar.
Yaşadığımız çevrede, yürüdüğümüz mahallede, sokakta; okul çevresinde vb. yerlerde Rüstem gibi çocuklar görüyor musunuz? Rüstem’i düşünelim; o neden küçük yaşta çalışmak zorundaydı, anımsayalım. Çevremizdeki yaşam mücadelesi veren bu çocuklar neden çalışmak zorunda? Arkadaşlarımızla bu konu hakkında duygu ve düşüncelerimizi paylaşalım.
- Cevap: Görüyorum. Bazen mendil satarken, bazen çiçek satarken, bazen çay dağıtırken ya da tartı ile insanları tartarken, ne yazık ki bazen de dilenirken görmekteyim. Bu da çok üzücü bir sahne olarak gözümden gitmemektedir.
5. ETKİNLİK
6. Sınıf Başak Yayınları Türkçe Çalışma Kitabı Sayfa 78 Cevabı
Aşağıdaki çizelgede, dinlediğimiz metinden cümleler yer alıyor. Bu cümlelerdeki altı çizili sözcük ya da sözcük gruplarının anlamlarını, cümlenin anlamından yola çıkarak bulalım. Anlamını kestirmekte zorlandıklarımız için Türkçe sözlüğe ve deyimler sözlüğüne bakalım.
Çağırmak için elimi omzuna koyunca, küçüklüğü bende garip bir sevgi uyandırdı.
- Cevap: garip bir sevgi: Tanımlanamaz bir sevgi. Şefkat da olabilir.
Annen bir iş tutuyor mu?
- Cevap: iş tutmak: Bir işi yapmak, becermek.
Bu defa isyanla, ayakları soğuk taşlara kakılıp kaldı.
- Cevap: kakılıp kalmak: dona kalmak.
Ses, içimde bir şey yırttı, gözlerim ıslanıyordu.
- Cevap: içimde bir şey yırtılmak: Çok acı çekmek, çok üzülmek
Neşeli olmakla Rüstem’in hâlini tabii buluyor gibi görünmeye çalışıyordum.
- Cevap: tabii: doğal
Küçük kafasında, hayata gülmeyi öğrenmiş bir adam vardı.
- Cevap: hayata gülmeyi öğrenmek: hayattan ümidi kesmemek
Karanlık sokağı gözleriyle ölçtü.
gözleriyle ölçmek: süzüp incelemek bir yargıya varmak.
6. ETKİNLİK
6. Sınıf Başak Yayınları Türkçe Çalışma Kitabı Sayfa 79 Cevabı
Aşağıda pembe alanlarda “yırtmak” sözcüğünün farklı anlamları, mavi alanlarda da bu anlamlarıyla kurulan cümleler vardır. Cümleleri, doğru anlamla eşleştirelim.
çekip ayırmak ya da parçalara ayırmak – vücudu kanatacak kadar derin çizmek – yok etmek bastırmak – zorlamak
1. Kim inanır bu sevimli hayvancıkların elimi kolumu yırttığına.
- Cevap: vücudu kanatacak kadar derin çizmek
2. Boğazını yırtarcasına bağırmaya başladı, neye uğradığımı şaşırdım.
- Cevap: zorlamak
3. İçimdeki iyimserlik duygusunu tamamen yırtıp atmak istedim.
- Cevap: yok etmek bastırmak
4. Yak bütün fotoğrafları, yırt at o mektupları” dedim.
- Cevap: çekip ayırmak ya da parçalara ayırmak
7. ETKİNLİK
6. Sınıf Başak Yayınları Türkçe Çalışma Kitabı Sayfa 80 Cevabı
♦ “Tanıdığım Çocuklardan: Rüstem” adlı metinde yazar, bizlere savaş yıllarının ardından babasız kalan küçük bir çocuğun yaşam mücadelesini anlatmaktadır.
♦ Dinlediğimiz bu metnin son bölümünde yazar; “Günler geçti, Rüstem görünmedi. Ekmek pahalandıkça içimde bir sızı ile Rüstem’i düşündüm. Ne yapıyordu?” cümleleriyle onu bir daha göremediğini ifade eder.
♦ Aşağıda, dinlediğimiz metinden iki küçük bölüm yer almaktadır. Bu bölümlerde yazar, öyküdeki karakterlerden Rüstem’i (fiziksel ve ruhsal yönden) betimlemektedir. Bu bölümlere odaklanalım.
♦ Tema boyunca Millî Mücadele dönemine ilişkin öğrendiklerimizi de göz önünde bulundurarak bu öykünün devamını getirmeye çalışalım.
- Yazarın Rüstem’le yeniden karşılaştığını varsayarak aşağıdaki konu başlıkları doğrultusunda defterimize yeni bir son yazalım.
- Yazarın çocukla nerede karşılaştığını yazalım.
- Yazarın çocukla ne zaman karşılaştığını yazalım.
- Yazar ve çocuğun fiziksel ve ruhsal açıdan ne durumda olduğunu yazalım.
- Karşılaşmanın nasıl gerçekleştiğini yazalım.
- Bu karşılaşmanın onları nasıl etkilediğini yazalım.
- Oluşturduğumuz taslağı gözden geçirip son biçimini verelim.
- Bu tema boyunca hazırladığımız gazete/dergi dosyamıza bu metnimizi de ekleyelim.
- Cevap: Rüstem ile tramway çıkışında karşılaştım. Akşam saatleriydi. Sarı saçlı, çıplak ayaklı, yüzü gözü kir pas içinde sıska bir çocuktu. Hemen yanıma gelip abla paketleri taşıyım mı demişti. Ben hemen önce üzülmüş ardından da şefkat dolu gözlerle bakmıştım ona. Paketleri taşıyamayan küçük kollarının görünümü beni çok üzmüştü. Okula kadar benimle geldi ve onu içeri davet ettim. Bir şeyler yedi içti ve müsade isteyerek gitti.