5. Sınıf Fen Bilimleri Ders Kitabı Sayfa 158 Cevapları SDR Dikey Yayınları ulaşabilmek ve dersinizi kolayca yapabilmek için aşağıdaki yayınımızı mutlaka inceleyiniz.
5. Sınıf Fen Bilimleri SDR Dikey Yayıncılık Ders Kitabı Cevapları Sayfa 158
Kasırgalar
1. görselde görülen olay, Amerika Birleşik Devletleri’nde meydana gelen tarihin en büyük kasırgalarından birinin uydudan çekilmiş fotoğrafıdır. Uydu görüntüsüne baktığımızda herhangi bir şey fark etmiyoruz ama bu olayın yaşandığı yeryüzünde çok büyük yıkım meydana gelmektedir. Bu tarz kasırgalar, Dünya’nın değişik bölgelerinde her yıl gözlenmektedir. Rüzgâr, yüksek basınç alanındaki havanın alçak basınç alanına doğru akmasıyla oluşur. Yel adı verilen şiddeti çok düşük rüzgârlar oluştuğu gibi, fırtına adının verildiği çok daha şiddetli rüzgârlar da oluşabilmektedir. Kasırga (tayfun) gibi şiddetli rüzgârlar ağaçları kökünden söküp devirebilmekte, evlerin çatılarını uçurabilmektedir. Dar bir alandaki ani basınç değişikliğiyle meydana gelen hortumlar, girdap şeklindeki çok şiddetli rüzgarlardır. Hortum olayı genellikle tropikal bölgelerde görülür. Ülkemizde nadir de olsa görülmekte ve büyük hasarlara neden olmaktadır. 19 Haziran 2004 tarihinde Ankara’nın Çubuk ilçesinin Sünlü köyünde meydana gelen hortumda 3 kişi hayatını kaybetmiştir. Kasırgalara karşı alınabilecek önlemler, kasırganın şiddetine göre değişmektedir. Yaşadığımız yerdeki, kasırga esnasında saklanabileceğimiz yer altı sığınakları, küçük kasırgalardan korunmamızı sağlayabilir. Kasırga esnasında kesinlikle açık alanda bulunmamamız gerekir. Daha şiddetli kasırgalarda şehirlerin tahliye edilmesi gerekebilir.
Kendimizi Değerlendirelim 6.3
1. Deprem, sel, volkan patlaması, heyelan, kasırga gibi doğal afetlerin nedenlerini maddeler hâlinde yazınız.
- Cevap:
Deprem
➢ Depremler genellikle kırıkların (fay hatları) çatlamasıyla oluşur. Bunun yanı sıra volkanik faaliyetler, toprak kaymaları, mayın patlamaları veya nükleer testler sonucunda da deprem gerçekleşebilir.
Sel
➢ Selin en sık rastlanan sebebi, kuvvetli ve uzun süreli yağıştır. Seller kar erimesi sonucu oluşan kuvvetli akışlar veya drenaj kanallarının tıkanması sonucunda da meydana gelebilir.
Volkan patlaması
➢ Yanardağ patlaması oluşumu şu şekildedir; magmanın akışkanlığı yüksekse içindeki çözünmüş gazlar kolayca kaçar ve magma yüzeye ulaştığında lav akıntısı şeklinde hareket etmeye başlar. Fakat magmanın akışkanlığı düşükse içinde bulunan gazlar kaçamaz ve artan basıncın etkisiyle magma patlayarak yüzeye çıkar.
Heyelan
➢ Heyelan farklı dış etkilerden sonucunda tetiklenen bir olaydır. Buna göre; kuvvetli eğim, aşırı yağış, zemin özellikleri, tabakalanma, beşerî çalışmalar ve yer çekimi kaymayı etkileyen başlıca faktörler arasındadır. Bunlar arasından eğim, heyelanlara sebep olan en önemli faktör olarak kabul edilmektedir.
Kasırga
➢ Yüzey ile yüksek yerlerdeki hava basıncı (basınç gradyanı) arasında bir farklılık olması. Okyanus yüzeyindeki ılık ve nemli hava hızla yükselmeye başlar. Bu ılık hava yükseldikçe, içindeki su buharı da yoğunlaşarak fırtına bulutları ve yağmur damlaları oluşturur. Yoğunlaşma, gizli yoğuşma ısısı denen bir ısı salar.
2. Ülkemizde yaşanan deprem felaketlerinden biri olan “17 Ağustos Depremi” ile ilgili kısa bir bilgi veriniz.
- Cevap: 1999 Gölcük Depremi, İzmit Depremi, Marmara Depremi ya da 17 Ağustos 1999 depremi, 17 Ağustos 1999 sabahı, yerel saatle 03:02’de gerçekleşen, Kocaeli/Gölcük merkezli deprem. Richter ölçeğine göre 7,4 Mw büyüklüğünde gerçekleşen deprem, büyük çapta can ve mal kaybına neden olmuştur. 17 Ağustos depremi tüm Marmara Bölgesi’nde, Ankara’dan İzmir’e kadar geniş bir alanda hissedildi. Resmî raporlara göre 18.373 ölüm, 48.901 yaralanma oldu. 505 kişi sakat kaldı. 285.211 ev, 42.902 iş yeri hasar gördü. Resmî olmayan bilgilere göre ise 65.000’den fazla ölü, ağır-hafif 100.000’den fazla yaralı olmuştur.
3. Doğal afetlerden korunmak amacıyla ne gibi önlemler alabiliriz? Açıklayınız.
- Cevap: Doğal afetler denince akla deprem, tsunami, toprak kayması, erozyon, çığ, yangın, yıldırım düşmesi… gelir. Bu afetlerden korunmak amacıyla alınacak önlemler farklıdır. Bu sebeple her bir doğal afeti ayrı ayrı ele aldık.
Depreme Karşı Alınması Gereken Önlemler
➢ Depreme engel olamayız. Ancak depremin zararlarını en aza indirmek için gerekli önlemler mutlaka alınmalıdır.
➢ Öncelikle yerleşim bölgeleri titizlikle belirlenmelidir. İmar planında konuta ayrılmış yerler dışındaki yerlerevev ve bina yapılmamalıdır.
➢ Büyük binalar betonarme, sağlam yapılmalıdır.
➢ Binaların yapımında depreme dayanıklı kaliteli malzeme kullanılmalıdır.
➢ Mevcut binaların dayanıklılıklığı arttırmalıdır.
➢ Yapılar yapım sırasında denetlenmeli ve kaçak yapılaşmaya izin verilmemelidir.
➢ Evler tek veya iki katlı olmalıdır.
Tsunamiye Karşı Karşı Alınması Gereken Önlemler
➢ Deniz kıyısında yerleşim yeri seçerken; tsunami riskini de diğer doğal afetler (deprem, sel, tayfun vb.) gibi değerlendirmek alınabilecek ilk önlemdir.
Toprak Kaymasına Karşı Alınması Gereken Önlemler
➢ Dik ve çıplak yerler bitki örtüsü ile kaplanmalıdır.
➢ Yolların heyelan bölgelerinden uzağa yapılmasına çalışılmalıdır.
➢ Dik yerlerin etek kısımları fazla kazılıp oyulmamalıdır.Gerekirse destek duvarı yapılmalıdır.
➢ Akar su yatakları dayanıklı duvarla kontrol altına alınmalıdır.
➢ Yol yapımında yarmalar fazla dik ve derin açılmamalıdır.
➢ Yerleşme yerleri toprak kayma alanlarının dışına çıkarılmamalıdır.
Erozyona Karşı Alınması Gereken Önlemler
➢ Tahrip olan ağaç ve bitki örtüsünün en az iki misli olacak şekilde yenilemelidir.
➢ Orman yangınlarına karşı hassas ve tedbirli olunmalıdır.
➢ Akarsu kenarlarında,dik yamaçlarda ve eğimli yüzeylerde, kök yapısı sağlam, ortama uyum sağlayabilecek ağaçlandırma, setlendirme çalışmaları yapılmalıdır.
➢ Doğal park alanlarını çoğaltılmalıdır.
Çığ Afetine Karşı Alınması Gereken Önlemler
➢ Eğimin çok bulunduğu yerler yeterince ağaçlandırılmalıdır.
➢ Çığ olma olasılığı kuvvetli olan yerlerde perdeleme yapılmalıdır.
➢ Kış sporları çığ alanlarından uzak yerlerde yapılmalıdır
➢ Çığ bölgelerinden geçerken gürültü çıkarılmamalıdır.
➢ Kara ve demir yolu ulaşımı çığ alanlarının uzağında yapılmalıdır.
➢ Yerleşim yerleri çığ alanından uzaklara konmalıdır.
Yangınlara Karşı Alınması Gereken Önlemler
➢ Ormanlık ve sık bitki örtüsü olan alanlarda, sigara içilmemeli, ateş yakılmamalı, camdan mamul veya parlak yüzeyli herhangi bir madde veya metali bu alanlara atılmamalı, yanıcı veya çabuk tutuşabilen kimyasal maddeleri ve ambalajları bırakılmamalıdır.
➢ İşyerlerinde ve konutlarda, yangın tesisat ve alarm sistemi (duman veya ısı dedektörü ile siren sistemi) yaptırılmalı, yeterli sayıda yangın söndürme cihazı bulundurulmalı, yüksek katlı binalarda yangın merdiveni ve acil çıkış kapıları yapılmalıdır.
➢ Çocukların erişebileceği yerlerde çakmak, kibrit gibi yanıcı ve yakıcı şeyler bulundurulmamalıdır. Çocukların bu tür malzeme ile oynamasına müsaade edilmemelidir.
➢ Ekilen tarla ve arazilerde hasattan sonra kalan sap ve kökleri (anız) yakılmamalıdır.
Yıldırım Düşmelerine Karşı Alınması Gereken Önlemler
➢ Yüksek ve dış yüzeyinde metal oranı fazla olan bina ve yapılarda paratoner tertibatı kurulmalıdır.
➢ Alıcı görevi gören anten ve benzeri aletlerin uç noktalarının iletken olmayan maddelerle izole edilmelidir.
➢ Yağışlı havalarda, aşırı metal bulunan alanlardan ve ağaçlık alanlardan uzak durulmalıdır.
➢ Çok fazla yıldırım düştüğü anlarda, mevcut alıcı ve verici aletleri (telsiz, telefon, vs.) kullanılmamalıdır.
5. Sınıf SDR Dikey Yayıncılık Fen Bilimleri Ders Kitabı Sayfa 158 Cevabı ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.
