GÜNEŞ, DÜNYA VE AY
Güneş’in, Dünya’nın ve Ay’ın yaptığı hareketleri ayrı ayrı inceledik. Şimdi, bu üç gök cisminin hareketlerini aynı model üzerinde gösterelim.
GÜNEŞ, DÜNYA VE AY BİRLİKTE HAREKET EDİYOR
Hangi Malzemeler Gerekli?
• Plastik top veya aynı büyüklükte yuvarlak bir cisim
• Tenis topu veya aynı büyüklükte bir cisim
• Deniz topu veya aynı büyüklükte bir cisim(büyük balon)
• Siyah el işi kâğıdı
• Mavi el işi kâğıdı
• Sarı el işi kâğıdı
• Şapka (3 adet)
• Koli bandı
• Tebeşir
Etkinlik Nasıl Yapılacak?
• Öğretmenimizin rehberliğinde herkesin eşit bir şekilde görev alacağı gruplar oluşturalım.
• Plastik topun etrafını mavi el işi kâğıdı ile kaplayarak bunu, birinci şapkanın üzerine koli bandı ile yapıştıralım.
• Tenis topunun etrafını siyah el işi kâğıdı ile kaplayarak bunu, ikinci şapkanın üzerine koli bandı ile yapıştıralım.
• Deniz topunun etrafını sarı el işi kâğıdı ile kaplayarak bunu, üçüncü şapkanın üzerine koli bandı ile yapıştıralım.
• İlk üç maddedeki işlemleri sınıfta yapalım. Etkinliğin geri kalan kısmını okul bahçesinde gerçekleştirelim.
- Cevap: Bu sayfada soru bulunmamaktadır.
• Sarı kürenin yer aldığı şapkayı giyen öğrenciyi bahçenin ortasındaki bir yere yerleştirelim. Bu arkadaşımıza etkinlik başladığı anda kendi ekseni etrafında sağdan sola, yavaş yavaş dönmesi gerektiğini belirtelim.
• Sarı kürenin yer aldığı şapkayı giyen öğrenciden yaklaşık 10 adım geriden başlamak şartıyla ve öğrenci, elipsin odak noktasının birinde kalacak şekilde geniş bir elips çizelim.
• Mavi kürenin yer aldığı şapkayı giyen öğrencinin çizilen elips çizgisi üzerinde kalmak şartıyla hem kendi ekseni etrafında sağdan sola dönmesi hem de elips çizgisini sağdan sola takip ederek elipsin odağındaki arkadaşının etrafında dolanması gerektiğini belirtelim.
• Siyah kürenin olduğu şapkayı giyen öğrenciyi de mavi kürenin yer aldığı şapkayı giyen öğrenciden yaklaşık 3 adım uzaklığa, yüzü arkadaşına dönük olacak şekilde yerleştirelim. Bu arkadaşımıza da etkinlik başladığında, yüzünü, mavi küreli şapka giyen arkadaşından ayırmadan ve aralarındaki 3 adımlık mesafeyi koruyarak onun etrafında dolanması gerektiğini belirtelim.
• Hazırlıklar ve görevler iyice belirtildikten sonra etkinliği başlatalım.
• Diğer öğrencilerin gösteriyi yapan arkadaşlarını mümkünse onları rahatlıkla görebilecekleri bir yerden takip etmelerini sağlayalım.
Sonuçları Değerlendirelim
1. Yapılan bu etkinlikte Güneş’i temsil eden arkadaşımız, hangi küreyi taşımaktaydı ve hangi şekilde hareket yaptı?
- Cevap: Güneşi temsil eden arkadaşımız sarı küreyi taşımaktaydı ve kendi ekseni etrafında dönmekteydi.
2. Yapılan bu etkinlikte Dünya’yı temsil eden arkadaşımız, hangi küreyi taşımaktaydı ve hangi şekilde hareket yaptı?
- Cevap: Dünya’yı temsil eden arkadaşımız mavi küreyi taşımaktaydı ve hem kendi ekseni etrafında hem de güneşin etrafında dönmekteydi.
3. Yapılan bu etkinlikte Ay’ı temsil eden arkadaşımız hangi küreyi taşımaktaydı ve hangi şekilde hareket yaptı?
- Cevap: Ay’ı eden arkadaşımız siyah küreyi taşımaktaydı ve hem kendi ekseni etrafında hem dünyanın etrafında hem de güneşin etrafında dönmekteydi.
Ev Etkinliği
Atıklardan ya da daha başka malzemelerden yararlanarak kendi Güneş, Dünya ve Ay modelinizi yapınız.
- Cevap:
Ay’ın Dünya etrafındaki dönüş yönü, Dünya’nın kendi ekseni etrafındaki dönüş yönü ile aynıdır. Bu nedenle yeni ay evresinden sonra ilk dördün evresi oluşurken Ay’ın sağ tarafındaki bölgenin aydınlık alanı artmaktadır. Eğer Ay, ters yönde dönseydi ilk dördün bize göre sol taraftan oluşmaya başlardı. Geceleri Ay’ı gözlemlediğinizde, özellikle Dolunay’ın olduğu gecelerde, Ay’ın yüzey haritasının aynı olması dikkatinizi çekti mi? Ay kendi ekseni etrafında, Dünya’nın kendi ekseni etrafındaki dönüş yönüyle aynı yönde dönmektedir. Ay’ın Dünya etrafındaki dolanma süresi ile kendi ekseni etrafındaki dönme süresinin eşit olduğunu daha önce belirtmiştik. Hatta bu sürenin…
- Cevap: Bu sayfada soru bulunmamaktadır.
İzleyelim-Öğrenelim
Güneş’in, Dünya’nın ve Ay’ın hareketlerini aşağıda yer alan Genel Ağ adresindeki simülasyonda izleyelim.
- Cevap: Kitabınızda verilen internet sitesini ziyaret ederek Güneş’in, Dünya’nın ve Ay’ın hareketlerini sizler izleyebilirsiniz.
FEN, MÜHENDİSLİK VE GİRİŞİMCİLİK UYGULAMALARI
1. Güneş ışığını yansıtma düzenekleri kullanarak yer altı otoparklarının aydınlatılmasına yönelik bir proje geliştirebilirsiniz.
2. Günümüzde Güneş enerjisinden çok farklı alanlarda yararlanmaktayız.
Siz de Güneş enerjisinden yararlanmak amacıyla bir tasarım geliştiriniz. Tasarımınızı ister çizerek isterseniz oluşturacağınız üç boyutlu maketle tanıtınız. Tasarımlarınızı yıl sonunda düzenleyeceğiniz Bilim Şenliği’nde sergileyiniz. Projenin Değerlendirilmesi: Yapılan çalışmalar öğretmenin vereceği ya da kitap sonunda yer alan proje değerlendirme ölçeği ile değerlendirilir.
Kendimizi Değerlendirelim 1.4
1) Dünya, kendi ekseni etrafında ters yönde dönseydi, günlük yaşantımızda ne gibi değişiklikler meydana gelirdi?
- Cevap:
➢ Okyanus akıntılarını ve dolayısı ile atmosfer sıcaklıklarını tamamı ile etkiler.
➢ Fotosentez yoluyla oksijen üreten siyanobakteriler, daha önce hiç görüşmedikleri bölgelerde çoğalırlar.
➢ Çöller, Dünya saat yönünde döndüğünde 42 milyon metrekareden 31 milyon kilometrekareye kadar düşer.
➢ Okyanus akıntıları da yön değişir.
➢ Sıcaklıklar değişir.
➢ Rüzgarların yönü değişir.
2) Dünya, Güneş etrafında ters yönde dolansaydı, günlük yaşantımızda ne gibi değişiklikler meydana gelirdi?
- Cevap:
➢ Güneş batıdan doğardı.
➢ Rüzgarların yönü değişirdi.
➢ Deniz ve okyanustaki akıntıların yönü değişirdi.
➢ Bitki örtüsünün dağılımı değişirdi. Sabah güneşi ve akşam güneşini seven ve ona göre konumlanmış milyonlarca bitki var.
➢ Evlerin cepheleri değişirdi. sıcak yerlerde akşam güneşi almak istemezler. Soğuk yerlerde isterler.
➢ Yine ışığa göre çöl ve buzulların yeri değişebilir.
3) Ay, kendi ekseni etrafında ters yönde dönseydi, günlük yaşantımızda ne gibi değişiklikler meydana gelirdi?
- Cevap:
➢ Ayın hep diğer yüzünü görürdük.
➢ Ayın yüzeyinde görülene gölgelerin boyu ve alanı değişirdi.
4) Ay, Dünya etrafında ters yönde dolansaydı, günlük yaşantımızda ne gibi değişiklikler meydana gelirdi?
- Cevap:
➢ Gel-git saatleri değişirdi.
➢ Ayın doğuş ve batış konumları değişirdi.
➢ Yakamoz saatleri değişirdi.
5) Güneş’in, Dünya’nın ve Ay’ın dönme ve dolanma yönlerini çizerek gösteriniz.
- Cevap:
6) Aşağıda verilen Dünya ve Ay görsellerinin meydana gelme zamanlarını doğru bir şekilde sıralayınız.
- Cevap: C-B-A şeklinde sıralanır.
“5. Sınıf Fen Bilimleri Ders Kitabı SDR Dikey Yayınları Sayfa 28-29-30-31-32 Cevapları” beğendiyseniz sosyal medyada paylaşabilir ve aşağıda bulunan emojilerle duygularınızı ifade edebilirsiniz 🙂
