12. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Dersdestek Yayınları 4. Ünite Roman Sayfa 146, 147, 148, 149, 150, 151, 152 Yaban Metni Etkinlik Soruları ve Cevapları
12. Sınıf Dersdestek Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Yaban Cevapları
12. Sınıf Dersdestek Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 146 Cevabı
1) “Aydın, entelektüel” kelimeleri size neyi çağrıştırıyor? Topluma yön veren aydınlarla halk arasında kopukluk nasıl oluşabilir? Düşüncelerinizi sözlü olarak belirtiniz.
- Cevap: Entelektüel, zekâsını ve analitik düşünme yetisini mesleği gereği ya da şahsî amaçlarına erişmekte kullanan kişi. Entelektüel kelimesinin kökeni Latince intellectus sözcüğüne dayanır ve günümüzde genellikle şu anlamlardan birinde kullanılır.
2) Kurtuluş Savaşı’nı konu edinen romanlar hangileridir? Bunlardan en beğendiğiniz hangisidir?
- Cevap: Kurtuluş Savaşını Konu Alan Romanlar
Halas: Mehmet Rauf.
Yaban: Yakup Kadri Karaosmanoğlu.
Sodom ve Gomore: Yakup Kadri Karaosmanoğlu.
Ankara: Yakup Kadri Karaosmanoğlu.
Ateşten Gömlek: Halide Edip Adı var.
Vurun Kahpeye: Halide Edip Adıvar.
Üç İstanbul: Mithat Cemal Kuntay.
Yorgun Savaşçı: Kemal Tahir.
3) Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı’nda roman türünün gelişimi ve genel özellikleri hakkında araştırma yapınız. Elde ettiğiniz sonuçları bir sunu hazırlayarak arkadaşlarınızla paylaşınız (1. etkinliğe yöneliktir.).
- Cevap: Cumhuriyet’in ilk yıllarındaki yazarlar, genellikle topluma eğilmişler, birtakım gerçekleri aktarmak istemişlerdir. Aralarında, sorunlara çözüm getirmeye çalışanlar ya da eleştirenler olmakla birlikte, gerçekçilik, daha çok gördüklerini, gözlemlediklerini yansıtmak, sergilemek çizgisinde kalmıştır.
Bu yılların üç önemli yazarı
- Halide Edip Adıvar,
- Yakup Kadri Karaosmanoğlu ve
- Reşat Nuri Güntekin’dir.
Bu üç yazar, Tanzimat döneminde başlayan köye ve Anadolu’ya yönelmeyi, açılmayı bilinçli olarak geliştirmişlerdir.
12. Sınıf Dersdestek Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 151 Cevabı
1) “Yaban” romanının olay örgüsünü belirleyip şema hâlinde gösteriniz.
- Cevap:
➜ Ahmet Celal’in yani Yaban’ın köye gelmesi
➜ Köydekilerin yabanı sevmemesi
➜ Yabanın yan taraftaki köylerden bir kıza aşık olması
➜ Yaban’ın kendi evine geçip Süleyman ile arkadaşlık kurması
➜ Yaban’ın aşık olduğu kızın İsmail’e verilmesi
➜ Köye düşmanlar basıyor
➜ Herkes esir alınıyor (Yaban ve kız da dahil)
➜ Yaban ve kız askerlerin elinden kaçıyor
➜ Lakin askerler onlara ateş ediyor
➜ Yaban hafif yerden vurulur kız ağır yerden vurulur.
➜ Kız beni bırak sen kaç der
➜ Yaban da kızı bırakır ve gider
➜ Kitap da böylece biter
2) Ahmet Celal, köylülere neden kızmaktadır? Bu kızgınlık romandaki olayların gidişatını nasıl etkilemiştir? Açıklayınız.
- Cevap: Köye yerleştiği ilk günden itibaren yaşam tarzı, düşünceleri, alışkanlıkları, konuşması, giyim kuşamı köylüler tarafından garipsenen Ahmet Celal, köylüleri ne kadar uyarsa da onlara vatan bilinci ve aydınlanmayı öğütlese de köylülerin bu kadar kendi dünyalarına kapanmasına cehalet içinde yaşamasına kızmaktadır. Roman da bu çatışma üzerine kuruludur.
3) Okuduğunuz metnin temasını ve konusunu belirleyiniz. Temayı bulurken metindeki hangi unsurlardan faydalandığınızı açıklayınız.
- Cevap: Tema aydın-köylü çatışmasıdır. Temayı bulurken kitapta yer alan metinden faydalandım. Metni okuduğumda en çok dikkatimi çeken şey Ahmet Celal’in köylüler tarafından hep aykırı olarak bulunması ve kötülüklere karşı korkarak köşelerine çekilmeleridir.
4) Ahmet Celal’in nasıl bir psikoloji içinde olduğunu metinden hareketle açıklayınız.
- Cevap: Ahmet Celal üzgündür. Çünkü o Kurtuluş Savaşı’nı bu insanların aydınlanmaları ve mutlu yaşamaları adalet içinde yaşamlarını sürdürmeleri için veren orduda yer almıştır. Ancak köylülerin durumu, cahillik ve korku içinde yaşayarak kendisini dışlamalarından dolayı devamlı üzgün ve öfkelidir.
5) Ahmet Celal, köylüler arasında neden “yaban” diye anılmıştır? Metinden hareketle açıklayınız.
- Cevap: Çünkü o giyimi, kuşamı, dili, yaşantısı, kitap okumaktan tutun da söylediği şeylere kadar her şeyiyle kendilerinden farklıdır. Yalnız yabani biridir onlara göre.
6) Yaban romanında anlatılan olayların gerçeklikle ilişkisini değerlendiriniz. Yazarın anlattığı olayların yaşanmış olma ihtimali var mıdır? Tartışınız.
- Cevap: Gerçeklikle ilişkisi olduğunu düşünüyorum. çünkü O dönemde köylerimiz köylülerimizin yaşamı ile aydın kesimin arasındaki uçurum aynen romandaki gibi bir durumu oluşturmaktaydı.
7) Yakup Kadri, romanda hangi çatışmalara yer vermiştir? Bu çatışmalar romanın kurgusunu nasıl etkilemiştir? Açıklayınız.
- Cevap: Aydın-köylü aydın-halk arasındaki anlaşılmama ve uyuşmama çatışmasını işlemiştir. Bu çatışmalar çerçevesinde romanda olaylar gelişir.
8) Yazarın dil ve anlatım özelliklerini değerlendiriniz. Tasvir ve tahlillerinde kullandığı dil Yakup Kadri’nin üslubu hakkında hangi ipuçlarını vermektedir? Açıklayınız.
- Cevap: Yazar roman dilini kurarken köylülerin dilini olduğu gibi vermiş, basit sıradan bir köylü konuşmasını işlemiştir oysa Ahmet Celal bir aydın olduğu için onun dilini oluştururken daha edebi bir dili tercih etmiştir. Tahlil ve tasvirlerde benzetmelerin orijinalliği ve sanatçı gözü ön plandadır.
9) Metindeki anlatıcıyı ve bakış açısını tespit ederek bunların özelliklerini belirtiniz.
- Cevap: Anlatıcı Ahmet Celal’dir. Yani kahraman ağzından anlatılır olaylar bakış açısı ise hakim bakış açısıdır. Çünkü her şey hatta düşünceler bile bilinmektedir.
10) Metinde anlatılanlardan yola çıkarak olayların geçtiği dönemde Türk köylüsünün düşünce biçimiyle ilgili hangi bilgilere ulaşılabilir? Açıklayınız.
- Cevap: Türk köylüsü çıkarcıdır, bana dokunmayan yılan bin yıl yaşasın anlayışındadır. Kendi kabuğunu kırmakta çok inatçıdır ve dışarıdan hayatına yapılan müdahalelere kapalı bir tutum sergilemekten geri durmayan bir yapısı vardır.
11) Yazar anlatma, gösterme, özetleme, geriye dönüş, diyalog, iç konuşma, bilinç akışı gibi anlatım tekniklerinden hangilerini kullanmıştır? Bu tekniklere ait örnek cümleleri defterinize yazınız.
- Cevap:
Anlatma: Bir paşanın oğlu olarak dünyaya gelen Ahmet Celal, yedek subay olarak katıldığı I. Dünya Savaşı’nda sağ kolunu kaybetmiştir.
İç konuşma: Meğer bu kara kuru köyün ne kadar çok adamı ne çok zaman besleyecek özü varmış!
Bilinç akışı: Sanki dudaklarımın kımıldamasından bir mana çıkarmağa çalışmış gibi dik dik yüzüme bakıyor.
Cumhuriyet Dönemi Türk edebiyatında roman türünün gelişimi ve genel özellikleri hakkında hazırladığınız sunuyu arkadaşlarınızla paylaşınız. Sunu sonunda elde ettiğiniz sonuçları defterinize yazınız.
- Cevap: Cumhuriyet’in ilk yıllarındaki yazarlar, genellikle topluma eğilmişler, birtakım gerçekleri aktarmak istemişlerdir. Aralarında, sorunlara çözüm getirmeye çalışanlar ya da eleştirenler olmakla birlikte, gerçekçilik, daha çok gördüklerini, gözlemlediklerini yansıtmak, sergilemek çizgisinde kalmıştır.
Bu yılların üç önemli yazarı
- Halide Edip Adıvar,
- Yakup Kadri Karaosmanoğlu ve
- Reşat Nuri Güntekin’dir.
Bu üç yazar, Tanzimat döneminde başlayan köye ve Anadolu’ya yönelmeyi, açılmayı bilinçli olarak geliştirmişlerdir.
Ahmet Celal’in kişiliğinde temsil edilen vatanseverlik asla unutulmaması gereken, yaşamımızın her döneminde kıymet vereceğimiz değerlerimizden biridir. Günümüzde vatanseverlik sizler için ne ifade etmektedir? Vatansever kişilerin ortak özellikleri nelerdir?
- Cevap: Vatanseverlik üzerinde yaşadığımız topraklara olan yaşam borcumuzu ödemektir. Bunu ister kalemimizle ister düşüncemizle istersek de canımızla yapalım fark etmez. Bizlerin özgür yaşamasını sağlayan bu vatanı kuranlardan aldığımız vatan mirasını bizden sonraki kuşaklar da özgür yaşasınlar diye korumamız için gerekli duygudur vatanseverlik.
Eserlerinde genel olarak Türk toplumunun Tanzimat’la başlayıp Cumhuriyet’le devam eden süreçteki değişimini vermeye çalışan Yakup Kadri’nin bir sanatçının gözüyle yaşadığı dönemin tanıklığını yaptığı söylenebilir mi? Okuduğunuz romanından hareketle tartışınız.
- Cevap: Evet söylenebilir. O çağının tanığıdır. Aynı zamanda gördüğü şeyleri bir aydın gözüyle inceleyen ve tahlil eden büyük bir yazardır.
12. Sınıf Dersdestek Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 152 Cevabı
1) Aşağıdaki paragrafta boş bırakılan bölümlere uygun noktalama işaretlerini getiriniz.
- Cevap: Düşman kıtası (,) köyü sömürmeye devam ediyor. Meğer bu kara kuru köyün ne kadar çok adamı ne çok zaman besleyecek özü varmış (. ) Emeti Kadın’ın yumurtaları bitip tükenmek bilmiyor (.) İşittiğime göre, düşman hayvanları (,) Salih Ağa’nın saman ve arpalarını yiye yiye hâlâ bitirememişler.
2) Öyküleyici metinlerdeki paragraflar metinde anlatılan olayın oluş sırasına, kişi-mekân ilişkisine ya da anlatıcının anlatılan veya nakledilen olayla ilişkisine göre değişir. Buna göre okuduğunuz metindeki paragraflar anlamca birbirini tamamlamakta mıdır? Açıklayınız.
- Cevap: Evet tamamlamaktadır. Yoksa metin anlaşılmaz kopuk bölümlerden meydana gelirdi. Okur da romanı okumaktan vazgeçerdi.
3) Okuduğunuz metinden bir paragraf çıkardığınızda ya da metne bir paragraf eklediğinizde metnin anlamında ne gibi değişiklikler olduğunu açıklayınız.
- Cevap: Metinde anlam bakımından bozukluk ve eksiklik olacaktır. Çünkü roman bir bütündür ve hiç bir şekilde bu bütünden bir parça alınamaz.
4) Düşman kıtası, köyü sömürmeye devam ediyor. Meğer bu kara kuru köyün ne kadar çok adamı ne çok zaman besleyecek özü varmış! Emeti Kadın’ın yumurtaları bitip tükenmek bilmiyor. İşittiğime göre düşman hayvanları, Salih Ağa’nın saman ve arpalarını yiye yiye hâlâ bitirememişler. Bizim Bekir çavuşlar, Zeynep Kadınlar, ya şu ya bu karargâh mutfağına bulgur, fasulye, nohut taşıyıp dururlarmış. Sığırtmaç Hasan’ın sürüsünden, her gün bir-iki baş eksiliyormuş.
Yukarıdaki paragrafın yazılış amacı nedir? Açıklayınız.
- Cevap: Romanda işlenen konunun nedenini ve anlatılmak istenen düşünceyi desteklemek amacıyla yazılmıştır.
5) Buraya gelişimin ilk haftaları, etrafıma yalnız korku ve kuşku veriyordum. Beni, hükümet tarafından gönderilmiş herhangi bir memur, bir tahsildar, bir öşürcü, bir jandarma, yoksa bir askerlik şubesi başkanı mı sandılar bilmem fakat hepsinin yüzünde korku ve kuşku belirtilerini açıkça görmüştüm. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi ağır basmaktadır?
A) Açıklama
B) Benzetme
C) Betimleme
D) Örnekleme
E) Öyküleme
- Cevap: E
“12. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Dersdestek Yayınları Sayfa 146, 147, 148, 149, 150, 151, 152” ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.
