12. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Dersdestek Yayınları 5. Ünite Tiyatro Sayfa 201, 202, 203, 204, 205, 206, 207, 208, 209 Müfettişler Metni Etkinlik Soruları ve Cevapları
12. Sınıf Dersdestek Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Müfettişler Cevapları
12. Sınıf Dersdestek Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 201 Cevabı
1) Tiyatro oyunlarında kullanılan dekor, kostüm, ışık, efekt, müzik gibi unsurlardan hangisi sizi daha çok etkiler? Televizyonda ya da tiyatroda izlediğiniz oyunlardan örnekler vererek belirtiniz.
- Cevap: Özellikle müzik ve kostüm beni etkiler. Çünkü kostümler oyunun içine girmemi sağlıyor. Müzikler ise beni daha derinden yakalıyor.
2) Hayatınızda bir değişiklik yapmak isteseydiniz neler yapardınız?
- Cevap: Öncelikle geçmişte yapmış olduğum hataları yapmamak isterdim. Çünkü geçmişte kırdığım insanlar vardı. Onları kırmamak adına öyle davranırdım.
3) Uyumsuz (absürt) tiyatronun temel özelliklerini araştırarak defterinize yazınız (1. etkinliğe yöneliktir.).
- Cevap 1. Absürt tiyatroda, geleneksel tiyatronun kuralları ve düzenleri hiçe sayılır.Absürt tiyatroya göre tiyatro, her şeyi anlamaktan, canlandırmaktan ziyade bir ses ve hareket düzenidir. Bundan dolayı olaylar arasında bağ kurulması şart olarak görülmemiştir. Birbirleriyle ilgisiz sesler, sözler, eylemler sahnede canlandırılmıştır.2. Seyirciyi hayatı sorgulamaya yöneltir.3. Klasik oyun örgüsünü reddeder.4. Okuyucuya ve izleyiciye hikâyenin sonunu kendi zevkine ve anlayışına göre hayal etme imkânı verir. 5. Kahramanların psikolojisini anlatır. 6. Konuya göre dekoru reddeder.
4) Tiyatro terimlerinden dekor, kostüm, ışık, efekt terimlerinin anlamlarını ve modern tiyatrodaki uygulamalarını araştırınız. Araştırma sonuçlarını defterinize yazınız (2. etkinliğe yöneliktir.).
- Cevap:
Dekor: Tiyatroda, sahneyi eserin konusuna göre döşeyip hazırlamada kullanılan eşyanın toplu adı. Üç çeşit dekor vardır: realist dekor, şairane dekor, stilize dekor.
Kostüm: Tiyatroda sanatçıların giydiği oyuna uygun kıyafet.
Efekt: Özel efekt, film, televizyon, ve eğlence sektörlerinde yaygın olarak kullanılan, normal yollarla yaratılması mümkün olmayan veya çok riskli olan olayları yaratma yoludur
5) Türk edebiyatında 1970-1980 arasında tiyatro türünde yazılmış önemli eserleri araştırınız (3. etkinliğe yöneliktir.).
- Cevap: Çoğu gerçek bir olaya dayanan, ayrıca belgesel nitelik taşıyan oyunlar arasında Ömer Polat’ın, 1975’te 804 İşçi; Hüsamettin Çetinkaya’nın Hatboyu Şantiye; İsmet Küntay’ın 403. Kilometre; Haşmet Zeybek’in, Alpagut Olayı; Ali Taygun’un, Fabrikalardan’ı; Bilgesu Erenus’un Nereye Payidar ile Ortak’ını sayabiliriz. Cumhuriyet dönemi yazarlarının bir bölüğünün de Türkiye dışındaki olaylarla ilgilenerek bu olayları konu alan oyunlar yazdıkları görülüyor. Bu yazarlar arasında da, Şili’de Av ile Ölü Kentin Nabzı adlı oyunlarıyla Orhan Asena; Gün Dönerken’le Yavuzer Çetinkaya; Şahları da Vururlar’la Ferhan Şensoy; Marangoz’la Çetin Erginel önem taşıyorlar.
12. Sınıf Dersdestek Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 206 Cevabı
1) “Ama müşteriyi de tellâlı da tartmak, incelemek onlar hakkında bir anlayışa varmak kolay mıdır sanıyorsunuz?” cümlesinde altı çizili kelimelerin anlamını metindeki bağlamından hareketle tahmin ediniz. Tahminlerinizin doğruluğunu kaynaklardan yararlanarak kontrol ediniz.
- Cevap: Yani akıl süzgecinden geçirmek ve karşıdakini süzmek anlamaya çalışmak anlamında kullanılan kelimelerdir.
2) “Müfettişler” adlı metnin tema ve konusunu belirleyiniz.
- Cevap: Evini satmaya çalışan ama gelen müşteriler ile anlaşamayan ev sahibi karı kocanın başından geçenler anlatılmaktadır.
3) Metindeki temel çatışmayı/karşılaşmayı ve bu çatışma etrafında metinde yer alan veya metnin ima ettiği diğer çatışmaları/karşılaşmaları/karşıtlıkları belirleyiniz.
- Cevap: Ev sahipleri ile müşteriler ve müfettişler arasında geçen anlaşmazlıklar metindeki en büyük çatışmayı oluşturmaktadır.
4) Okuduğunuz metnin olay örgüsünü aşağıdaki şemada boş bırakılan yerlere yazınız.
- Cevap:
➜ Evde saklambaç oynayan karı-koca
➜ Gazetelerin okunup okunmadığı ile ilgili aralarında geçen konuşma
➜ Evlerini satışa çıkaran çiftin gelen müşteriler ile olan diyalogları
12. Sınıf Dersdestek Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 207 Cevabı
5) Metindeki şahıs kadrosunun özelliklerini belirleyerek temsil ettikleri toplumsal sımflan/rolleri (otorite/vatandaş, sorgulayan/sorgulanan…) sözlü olarak ifade ediniz.
- Cevap:
otorite: ev sahipleri
vatandaş: müşteriler
devlet: müfettişler
6) Okuduğunuz metindeki zaman ve mekânın özelliklerini belirleyiniz. Zaman ve mekânın olayın oluşmasındaki rolünü açıklayınız.
- Cevap: Zaman; bilinmeyen bir zaman diliminde geçer. Metindeki zamanı gazete okudukları sabah ve müşterilere evi gösterdikleri zaman olarak gösterebiliriz. Bunun yanında mekan olarak çiftin sahip oldukları evi gösterebiliriz.
7) Oyunda Adam sürekli bir şeylerden kaçmak ve saklanmak gereksinimi duymaktadır. Sizce Adam’ın bu davranışının sebebi nedir? Metne göre açıklayınız.
- Cevap: İnsanlardan korkmakta ve onlardan kaçıp yalnızlığına sığınmış olabilir. Bu da asosyal bir insan olduğunu ve başına bir şey gelmesinden çekindiğini, göstermektedir.
8) Okuduğunuz metindeki açık ve örtük iletileri belirleyiniz.
- Cevap:
Açık ileti: Evin satılması için gelen müşterilerle konuşma, adamın saklanması evin satılmaması
Örtük İleti: İnsanların korkularından sıyrılmadan topluma ayak uydurmalarının ne kadar zor olacağı.
9) Adam ve Kadın oturdukları evi niçin satmak istemektedirler? Evin, Adam ve Kadın için anlamı nedir? Metne göre açıklayınız.
- Cevap: Çünkü ev onların hayatlarının merkezidir. Ev onlar için belki de kendi mutlu dünyalarıdır. Ve bu dünyadan para için kurtulmak istememektedirler.
10) “Müfettişler” adlı metni dil ve anlatım bakımından inceleyiniz. Elde ettiğiniz sonuçlara göre yazarın belirgin üslup özelliklerini sözlü olarak ifade ediniz.
- Cevap: Mizahi bir dili vardır. Bunun sebebi metnin karakterlerinin iyi kurgulanmış ve insanların ilgisini canlı tutabilecek bir yapının oluşturulmak istenmesi olabilir.
Uyumsuz (absürt) tiyatro türünde bir oyun yazmak isteyen bir yazar, oyununu hangi ilkelere göre yazmalıdır? Uyumsuz tiyatronun temel özellikleriyle ilgili yaptığınız araştırma sonuçlarından ve okuduğunuz metinden yararlanarak bu ilkeleri sıralayınız.
- Cevap: Yazar, bütün kalıplara, alışılmış düzene karşı çıkmalıdır. Mantık sınırlarını tanımamalıdır. Olaylar arasında bağ kurmadan kahramanları genelde zavallı, suçlu, bilgisiz ve zayıf kişiler olmalıdır. Belli bir olay dizisi olmamalı ve verilmek istenen mesaj yoruma açık olmalıdır.
a) Okuduğunuz metnin başında olay örgüsü ve dekorla ilgili verilen bilgilerin; oyunun şahıs kadrosu, teması, dil ve anlatımıyla ilgisini sözlü olarak açıklayınız.
- Cevap: Okurlara hayal gücü yoluyla gerçeklik duygusu katılmak istenmiştir. Böylece mekanı gözünde canlandıran okur eserin içerisinde daha iyi girebilecektir.
b) “Müfettişler” adlı oyunu siz sahneleseydiniz oyun için uygulayacağınız dekor, kostüm, efekt, ışık vb. nasıl olurdu? Bu açıklamadan hareketle sözlü olarak ifade ediniz.
- Cevap: Benzer şekilde olurdu. Sadece karı kocaya daha renkli kostümler giydirmeyi düşünebilirdim.
Türk edebiyatında 1970-1980 arasında tiyatro türünde yazılmış önemli eserleri temalarına göre aşağıdaki tabloya yazınız.
- Cevap: Çoğu gerçek bir olaya dayanan, ayrıca belgesel nitelik taşıyan oyunlar arasında Ömer Polat’ın, 1975’te 804 İşçi; Hüsamettin Çetinkaya’nın Hatboyu Şantiye; İsmet Küntay’ın 403. Kilometre; Haşmet Zeybek’in, Alpagut Olayı; Ali Taygun’un, Fabrikalardan’ı; Bilgesu Erenus’un Nereye Payidar ile Ortak’ını sayabiliriz. Cumhuriyet dönemi yazarlarının bir bölüğünün de Türkiye dışındaki olaylarla ilgilenerek bu olayları konu alan oyunlar yazdıkları görülüyor. Bu yazarlar arasında da, Şili’de Av ile Ölü Kentin Nabzı adlı oyunlarıyla Orhan Asena; Gün Dönerken’le Yavuzer Çetinkaya; Şahları da Vururlar’la Ferhan Şensoy; Marangoz’la Çetin Erginel önem taşıyorlar
a) “Müfettişler” adlı metinde geçen millî, manevi ve evrensel değerler ile sosyal, siyasi ögeleri belirleyiniz. Elde ettiğiniz sonuçları sözlü olarak belirtiniz.
- Cevap:
Milli değerler: Misafir ağırlama adabı
Manevi değerler: İnsanların para mı yoksa huzur mu tercihinde bulunmaları.
b) Adam’la Kadın eve gelenlere karşı dürüst davrandılar mı? Onların yerinde siz olsaydınız nasıl davranırdınız?
- Cevap: Bence pek davranmadılar. Çünkü evi satmak istememektedirler. Bu yüzden olmayan şeyleri olmuş gibi göstermiş ya da olan şeyler hakkında bilerek eksik bilgi vermişlerdir.
12. Sınıf Dersdestek Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 208 Cevabı
Müfettişler” ve “Godot’yu Beklerken” adlı oyunları içerik, yapı, dil ve anlatım yönünden karşılaştırınız. Benzer yönlerini belirleyerek uyumsuz tiyatro anlayışının bu metinlere yansımalarını değerlendiriniz.
- Cevap:
İçerik: Birinde gelmeyecek biri beklenirken diğerinde ise toplumun dışında yaşamayı tercih etmiş insanların hayatları anlatılmadır.
Yapı: İkisi de tiyatro metnidir. Diyaloglar halinde kurulmuş bir metindir.
Dil ve anlatım: Dil sade ve mizahidir. Fazla yabancı kelime yoktur. Sade, yalın akıcı bir anlatımın özelikleri görülür.
12. Sınıf Dersdestek Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 209 Cevabı
1) “Müfettişler” adlı metni yazım ve noktalama bakımından inceleyiniz. Elde ettiğiniz sonuçları arkadaşlarınızla paylaşınız.
- Cevap: Bence herhangi bir noktalama veya imla hatası yok. Diyaloglarda kısa çizgi kullanılmış. Doğru bir noktalama kullanılmıştır.
2) Adam, ortada, ev kılığı ile dikilmiş durmaktadır. Dikkatle çevresini dinlediği, yüzünden okunur. Ürkek bakışlarla sağa, sola, arkaya bakar. Sonra ayaklarının ucuna basarak pencereye yaklaşır, orada gözlerini kapayıp bir süre durur, sonra geriye bakar ve kesin karara varmış insanların cesareti ile perdenin yanına gider, kendini geride tutarak dışarı bakar, gözlerini kapar, yeniden bakar. Bu sefer kurnaz kurnaz gülümser. Birden başını geriye çevirir, bir ayak sesi duymuştur, dikkatle dinler ve odanın ortasında koşmağa başlar, saklanacak bir yer aramaktadır.
Bu parçanın anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) İşitsel ögelerden yararlanılmıştır.
B) Kişisel yorumlara yer verilmiştir.
C) Görsel ögelere yer verilmiştir.
D) Gözlemlere yer verilmiştir.
E) Dokunma duyusundan yararlanılmıştır.
- Cevap: E
3) MÜŞTERİ — Anlayamıyorum beyefendi, eviniz madem kutsaldır, niçin satışa çıkarıyorsunuz? Neden bunca anı, bunca güzellik, evin taşı, tahtası, demiri ile birlikte satışa çıkarılıyor? (Kadın’a) Ben kuşkucu değilim, fakat müşterileri de, tellâlları da elekten geçiren bir ev sahibine şunu sormadan edemem: Bize bu evin yaşantısını da satmakta ne gibi bir çıkarınız var? Belki de ben kupkuru bir ev almak istiyorum? Nişanlarınızı, düğünlerinizi, sırtı gümüş gibi parlayan anahtarlarınızı, yeni yürümeğe başlayan bebeklerinizi alın, yeni evinize götürün efendim.
Bu parçaya göre aşağıdakilerden hangisi müşterinin almak istediği evin belirleyici özelliklerinden biri değildir?
A) Piyasa değerinin yüksek olması
B) Anılarla dolu olması
C) Sahipleri için kıymetli olması
D) Geçmişe dair iz taşıması
E) Nişan, düğün yapılmaya uygun olması
- Cevap: E
“12. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Dersdestek Yayınları Sayfa 201, 202, 203, 204, 205, 206, 207, 208, 209” ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.
