11. Sınıf Meb Yayınları Tarih Ders Kitabı 4. Ünite Devrimler Çağında Değişen Devlet- Toplum İlişkileri Ölçme ve Değerlendirme Cevapları

11. Sınıf Tarih Ders Kitabı Meb Yayınları 4. Ünite Devrimler Çağında Değişen Devlet- Toplum İlişkileri Sayfa 172, 173, 174, 175 4. Ünite Devrimler Çağında Değişen Devlet- Toplum İlişkileri Ölçme ve Değerlendirme Etkinlik Soruları ve Cevapları

4. Ünite Devrimler Çağında Değişen Devlet- Toplum İlişkileri Ölçme ve Değerlendirme

11. Sınıf Meb Yayınları Tarih Ders Kitabı Sayfa 172 Cevabı

Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerlere uygun kavramları yazınız.

Cevap:

1. 28 Ağustos 1789’da yayınlanan ……..İnsan Hakları ve Yurttaşlık Bildirgesi………. ile egemenliğin millete ait olduğu ve her insanın özgür doğduğu ilan edildi.
2. Bağımsızlıklarını elde etmek amacıyla Kara Yorgi liderliğinde ayaklanan ………Sırplar…….. Osmanlı Devleti’nde isyan eden ilk azınlıktır.
3. Fransa’da başlayan ve Almanya, İngiltere, İspanya ve İtalya’ya yayılan ……….1830….. İhtilali, liberalizm hareketinin başarıya ulaşmasını sağladı. İsviçre’nin bağımsızlığa kavuşmasında bu hareketin önemli payı vardır.
4. II. Mahmut, işlevini yitiren Yeniçeri Ocağını kaldırıp…………Asakir-i Mansure-i Muhammediye………….ordusunu kurdu.
5. Avrupalı devletlerin Osmanlı Devleti’nin iç işlerine karışmasını engellemek amacıyla 1856’da ilan edilen…….Islahat Fermanı………… ile Müslümanlar ile gayrimüslimler arasında eşitlik sağlanmak istendi.
6. 1876 Kanun-i Esasi’nin ilanı ile Tanzimat Dönemi’nden……Meşrutiyet……..Dönemi’ne geçildi.
7. Din, dil ve ırk ayrımı gütmeden Osmanlı vatandaşlarını bir arada tutmayı amaçlayan ……..Osmanlıcılık………..fikir akımının bir diğer hedefi de azınlık isyanlarının ortaya çıkmasını
engellemekti.
8. İttihat ve Terakki Cemiyeti ve Meşrutiyet’e karşı yapılan 31 Mart Ayaklanması sonucunda …..II. Abdülhamit……tahtan indirildi onun yerine V. Mehmet Reşat, Osmanlı Devleti tahtına
getirildi.

9. II. Meşrutiyet’in ilanından kısa bir süre sonra Girit Meclisi Osmanlı Devleti’nden ayrılıp hangi ülkeye bağlanma kararı aldı?

Cevap: Yunanistan

10. Osmanlı Devleti’nin mutlak monarşiden meşruti monarşiye geçişi ne ile sağlanmıştır?

Cevap: I.Meşrutiyet’in İlanı

11. 1913 Babıâli Baskını ile istifa ettirilen Kâmil Paşa Hükûmeti yerine kime hükûmet kurdurulmuştur?

Cevap: Mahmut Şevket Paşa

12. Kimsesiz çocuklar ile yaşlı ve bakıma muhtaç insanları barındırmak amacıyla II. Abdülhamit Dönemi’nde açılan ve günümüzde de aynı isimle çalışmaya devam eden kurumun adını yazınız.

Cevap: Darülaceze

11. Sınıf Meb Yayınları Tarih Ders Kitabı Sayfa 173 Cevabı

DEMİR YOLLARI
XIX. yüzyıl sonunda bazı Alman şirketleri ve bankaları, Osmanlı ülkelerinin zenginliklerinden yararlanmak için faaliyete geçti. Madencilik ve ulaştırma alanında o dönemde var olan imkanlar, İngiliz ve özellikle Fransız şirketleri tarafından paylaşılmıştı ancak bazı yerlere dokunulmamıştı. Dolayısı ile buralar yeni girişimciler için ilgi çekici yerlerdi. Anadolu ve Mezopotamya’nın zengin kaynakları Alman yatırımcıların ilgisini çekmekteydi. Bu yeraltı kaynaklarına ulaşabilmek için Bağdat ve Basra’ya kadar uzanacak demir yolunun yapılması gerekiyordu. O güne kadar demir yolu teknolojisinde görülmemiş hamleler yapan Almanya’nın Bağdat Demir Yolu’nun gerçekleşeceğine inançları tamdı. Almanya bu sayede sıcak denizlere ulaşmayı planlıyordu.
Almanya üstün bir teknoloji ile Doğu’ya doğru açıldı. Barışçı sızmayla yani demiryolları ile yayılım asıl hedefine ulaşamadıysa da bir dizi sonuçlar doğurdu. Alman sermayeli Anadolu Demir Yolları, Anadolu içlerine doğru yeni demir yolu imtiyazı elde etti. Osmanlı Devleti, Anadolu Demir Yolları’na kilometre garantisi olarak her kilometre için yıllık on beş bin frank ödemeyi taahhüt etti. Bu ödemeyi de bazı Anadolu sancak ve vilayetlerinin âşâr gelirleriyle karşılamayı planladı. Osmanlı Devleti yapılan demir yolları sayesinde tarımın gelişeceğine ve bu tarım ürünlerinin de rahatça pazarlanacağına inanıyordu ancak bu sayılanlar uzun vadede gerçekleşebilirdi. Yeni yapılan demir yollarının masrafları halk için oldukça ağırdı ve halkı harap hâle getirmişti.
Alman sermayeli Anadolu Demir Yolları’nın imtiyaz alması Fransızları da harekete geçirdi. İzmit-Ankara Demir Yolu imtiyazının Almanlara verilmesi ve Almanya’nın hattı Ankara’ya doğru hızla ilerletmesi, aynı yıllarda Fransızların da Suriye-Lübnan’da bir sıra imtiyaz almasına, hızla bir demir yolu ağı örmelerine neden oldu.
Ortaylı, 1981, s.73-81’den düzenlenmiştir.
Aşağıda yer alan soruları metne göre cevaplandırınız.

13. XIX. yüzyılda Avrupa devletlerinin demir yollarının yapımında rekabet içinde olmalarının sebepleri nelerdir?

Cevap: Osmanlı Devletinin zenginliklerinden yararlanmak için Avrupa devletler demir yollarının yapımında rekabet içinde olmuşlardır.

14. Osmanlı Devleti, toprakları üzerinde yabancı bir devlete imtiyaz vermeden demir yolu ağını tek başına niçin kuramamıştır?

Cevap: Çünkü ekonomik olarak tek başına demir yolunu yapamazdı.

15. İmtiyazlar verilerek yabancılara yaptırılan demir yollarının Osmanlı Devleti’ne katkısı neler olabilir?

Cevap: Osmanlı Devleti topraklarında demir yolu ağının gelişmesini sağlamıştır.

16. Osmanlı ülkelerinden geçecek demir yolları hangi ülkeler arasında rekabete yol açmıştır?

Cevap: İngiltere, Fransa ve Almanya.

11. Sınıf Meb Yayınları Tarih Ders Kitabı Sayfa 174 Cevabı

YABANCI VE MİSYONER OKULLARI
XIX. yüzyılda Osmanlı’daki yabancı okulların artışı büyük problem hâline gelmişti. Yabancı okulların etkisinin artması, bunların sorgulanmasını da beraberinde getirdi. Osmanlı Devleti’nin zayıflamasıyla yabancı okullar gittikçe güçlendi. Yabancı devletler tarafından maddi olarak sürekli beslenen bu kurumlar, öğrencilere eğitimin yanı sıra dinî bilgiler de veriyordu. XIX. yüzyılda İstanbul’a yeni rahiplerin gelişi ile din eğitimi daha önemli hâle geldi ve misyonerlerin sayısı da önemli ölçüde arttı. Misyonerlerin asıl amaçları, Hristiyan din eğitimi vererek gençleri kendi faaliyetlerinin genişlemesi için yetiştirmekti. Misyonerler bu amaçlarından zamanla uzaklaşarak siyasete yöneldiler. Daha sonra dinî ve siyasi çalışmalar yapmak asıl amaçları hâline geldi.
Yabancı okullar, ülkedeki gayrimüslimler üzerinde oldukça etkili oldu. Yabancı devletlerin ve teşkilatların destekleri onların siyasete de girmesini sağladı. Yabancılar, bu okullara sadece maddi yardımda bulunmakla kalmadılar ayrıca gayrimüslimleri de himayelerine aldılar. Bu okullar, Müslümanlar üzerinde çok fazla etkili olamadı. İslami değer ve geleneklerine bağlı olan Türkler, öteden beri Hristiyan kökenli icatlara bile kuşkuyla bakmaktaydı. Genel olarak bakıldığında yabancı okullar eğitim ve öğretime olan katkıları dolayısıyla olumlu karşılandı. Zamanla siyasi kimliğe bürünen yabancı okullar Osmanlı Devleti aleyhine çalışmalara başladılar. Bu yönüyle yabancı okullar, Osmanlı Devleti’nin dağılıp yıkılmasında etkili oldu.
Karabulut, 2010, ss.135-136’dan düzenlenmiştir.
Aşağıda yer alan soruları metne göre cevaplandırınız.
17. Yabancı okulların gayrimüslimleri maddi olarak destekleyip onları himaye etmelerinin sebepleri neler olabilir?

Cevap:

18. Osmanlı ülkesindeki misyonerler eğitim öğretim faaliyetlerini kullanarak neleri amaçlamışlardır?

Cevap:

19. Osmanlı Devleti’nde yönetici olsaydınız yabancı ve misyoner okulları sorununa nasıl bir çözüm bulurdunuz?

Cevap:

20. Osmanlı Devleti’ndeki yabancı okullar siyasi ve sosyal yapıyı nasıl etkilemiştir?

Cevap:

21. Bir ülkede nüfusun artması o devlete birtakım kazançlar sağlamaktadır.
Aşağıdakilerden hangisi bu kazançlar arasında yer almaz?
A) Savaş gücünü arttırması
B) Üretim ve vergi gelirlerinin artması
C) İç ve dış göçün meydana gelmesi
D) Başka devletlere karşı siyasi bir güç kazanması
E) Ekonomik kalkınma için gerekli işgücünü sağlaması

Cevap: C

22. Osmanlı Devleti, Islahat Fermanı ile azınlıklara okul açma ve istedikleri okula gitme hakkı vermiştir.
Osmanlı Devleti’nin azınlıklara birtakım haklar vermesinin
I. Laik devlet düzenine geçmek
II. Devletin dağılmasını önlemek
III. Avrupalı devletlere imtiyaz vermek sebepleri arasında hangileri sayılabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve I E) II ve III

Cevap: B

11. Sınıf Meb Yayınları Tarih Ders Kitabı Sayfa 175 Cevabı

23. Osmanlı Devleti’nin eğitim işlerinin yapıldığı kurumların başında medreseler ve sıbyan mektepleri gelmekteydi. Zamanla bu medrese ve okulların yanında Tanzimat Dönemi’nde Osmanlı Devleti’nin açtığı mesleki ve teknik okullarda da eğitim ve öğretim yapılmaya başlandı.
I. Osmanlı Devleti’nin sınırlarının genişlemesi
II. Osmanlı Devleti’nin modernleşmeye çalışması
III. Osmanlı Devleti’nin savaşlarda yenilgi almaması
IV. Dinî ilimlerin öğretilebileceği okullara ihtiyaç duyulması
Tanzimat Dönemi’nde yeni okulların açılmasında yukarıda verilenlerden hangileri etkili olmuştur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve IV

Cevap: B

24. Âyanlarla yapılan Sened-i İttifak’a göre
I. Padişahın emirleri mutlak olarak yerine getirilecek
II. İstanbul’daki ocaklarda fesat çıkarsa âyanlar emir beklemeksizin İstanbul’a gelerek isyan eden ocağı kaldıracaklar
III. Âyanlar eyaletlerinden devletin asker almasına karşı gelmeyecekler. Böyle hareket edeceklerden bütün âyanlar davacı olacaktır
IV. Her yerde hazine gelirinin, devletin koymuş olduğu kanun ve hükümlere göre toplanması sağlanacak
Verilen maddelerden hangisi, devletin âyanlar karşısında hâkimiyetinin
sarsıldığının kanıtıdır?
A) Yalnız I B) II ve IV C) II ve III D) III ve IV E) I, II ve III

Cevap: C

25. II. Abdülhamit Dönemi’nde fakirler ve ihtiyaç sahipleri için çeşitli kurumlar kurulmuştur. Yine bu dönemde Batı’dan birçok uygulama Osmanlı ülkesine getirilmiştir. Batı’nın uygulamalarını II. Abdülhamit süzgeçten geçirip mevcut geleneksel uygulamalarla yoğurarak topluma kazandırmaya çalışmıştır. Avrupa’dan sosyal sigortalar sistemini de getiren II. Abdülhamit emeklilik sistemine yeni hükümler ekleyerek daha işler bir hâle kavuşturmuştur.
Yalnızca verilen metne dayanılarak:
I. Osmanlı Devleti’nde emeklilik sistemi ilk kez II. Abdülhamit Dönemi’nde başlamıştır.
II. Osmanlı Devleti sosyal devlet olma yolunda önemli bir adım daha atmıştır.
III. Avrupa’dan örnek alınan uygulamalar doğrudan Osmanlı Devleti’ne kazandırılmıştır.
IV. Osmanlı Devleti’nin ekonomisi güçlenmiştir.
yargılardan hangilerine ulaşılır?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) II ve III D) I ve IV E) III ve IV

Cevap: B

26. Osmanlı Devleti XIX. yüzyılda İslamcılık ve Osmanlıcılık fikirlerini devlet politikası hâline getirmiştir. Bu fikir akımları Avrupalı devletler tarafından farklı tepkilere sebep olmuştur. Rusya bu fikirlere karşı iken Almanya desteklemiştir. İngiltere ise yalnızca Osmanlıcılık fikrine destek vermiştir.
Buna göre
I. Osmanlı Devleti, İslamcılık ve Osmanlıcılık fikri ile dağılmayı önlemek istemiştir.
II. Fikir akımlarına Avrupa devletleri farklı tepkiler vermişlerdir.
III. Almanya, Rusya’nın sıcak denizlere inmesini istememektedir.
verilenlere göre aşağıdakilerden hangilerine ulaşılabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III

Cevap: C