11. Sınıf Meb Yayınları Coğrafya Ders Kitabı 1. Ünite Doğal Sistemler Ölçme ve Değerlendirme Cevapları

11. Sınıf Meb Yayınları Coğrafya Ders Kitabı 1. Ünite Doğal Sistemler Ölçme ve Değerlendirme Cevapları

11. Sınıf Coğrafya Ders Kitabı Meb Yayınları 1. Ünite Doğal Sistemler Sayfa 37, 38, 39, 40  1. Ünite Doğal Sistemler Ölçme ve Değerlendirme Etkinlik Soruları ve Cevapları

1. ÜNİTE DOĞAL SİSTEMLER ÖLÇME ve DEĞERLENDİRME

11. Sınıf Meb Yayınları Coğrafya Ders Kitabı Sayfa 36 Cevabı

1. Sıcaklık ve nem koşullarının yüksek olduğu ………….ekvatoral..……………… iklim bölgesinde biyoçeşitlilik oldukça fazladır.
2. Bir ekosistem içinde bitki ve hayvanların doğal olarak bulunduğu, yetişebildiği ve yaşamını sürdürdüğü alana……………..habitat…………………denir.
3. İnorganik maddelerin sürekli olarak cansız ortamdan canlılara aktarıldıktan sonra tekrardan cansız ortama verilmesi sürecine……………boşaltım ya da geri dönüşüm.…………………….denir.
4. Güneş’ten aldığı enerjiyi karbondioksit ve su yardımıyla organik maddelere dönüştüren ve besin zincirinin önemli bir halkasını oluşturan canlılara….bitkiler………………………………..denir.
5. Tropikal bölgede sıcak ve sığ sularda yaşayan ….mercan resifleri………….……….. adlı deniz canlısına ait kireçli iskeletin birikmesiyle oluşan kayalıklar, diğer canlılar için hem beslenme hem de barınak alanı oluşturur.

7. Yukarıdaki görselerin ait olduğu biyomu ve bu biyomun hangi bitki ve hayvan türlerinden oluştuğunu belirtiniz.

• Cevap:  Bu bölgelerde yazlar yağışlı, kışlar kuraktır. Savon biyomunda uzun boylu ağaçlar ve çalı türleri yer alır. Ayrıca yazın yeşerip, kışın sararan yüksek boylu savon otları da bu biyomun karakteristik bitki türlerindendir.  Savan biyomudur. Bu biyomun başlıca hayvan türleri; zürafa, zebra, fil, aslan, çita, leopar, timsah, antilop, sırtlan ve çakaldır.

11. Sınıf Meb Yayınları Coğrafya Ders Kitabı Sayfa 37 Cevabı

8. Bu biyomda yaşayan bazı hayvanların mevsimsel göç hareketine katılmasının nedenlerini açıklayınız.

• Cevap:  Bir ekosistemin dengede kalabilmesi ve varlığını devam ettirebilmesi için; madde döngüsü ve enerji döngüsü ile birlikte tüketilen maddelerin yeniden oluşturulabilmesi için göç etmesi gerekmektedir. Su kaynakları ile daha sıcak yerlere göç etmektedirler.Kış mevsiminin kurak geçmesi otların sararmasına neden olmakta ve yeşil ot arayan hayvanların göçüne neden olmaktadır.

9. Bu biyomun dünyada görüldüğü bölgeleri belirtiniz.

• Cevap: Doğu Afrika’da, Güney Amerika’da, Hindistan’ın iç kesimlerinde ve Avustralya’nın kuzeyinde görülmektedir.

10. Anız yakılmasının toprakta yaşayan canlılar üzerindeki olumsuz etkileri neler olabilir?

• Cevap: Anızın yakılmasıyla birlikte toprağın havalanmasında da önemli yeri olan hayvanlar ölmekte ve ekosistemin canlı unsuru yok olmaktadır.Anız yakılmasının toprakta yaşayan canlılar üzerindeki olumsuz etkileri ile birlikte aynı zamanda hava kirliliği ve havanın karbon dengesine de müdahale edilmiş olmakta. Toprakta görülebilen canlılar olduğu gibi gözle görülmeyen canlılar da yaşamakta. Anız yakılımı ile toprak faydasız hale getirilip, canlıların ölmesine kadar sebebiyet verilebilir. Örneğin fare ile köstebek toprak içinde gözenek oluştururken aynı zamanda suyun tutunacağı bir toprak altı su yuvası da hazırlar. Üstelik gözle görmediğimiz pek çok mikro organizma, milyarlar ile belirlenebilecek bakteri ve iki yüz milyon kadar mantar bulunmakta. Anız yakılmasının toprakta yaşayan canlılar üzerindeki olumsuz etkileri ile canlıların yaşam alanlarını kısıtlayıp, doğal ortamlarını ortadan kaldırmış olmaktayız.

11. Anız yakılmasını önlemek amacıyla neler yapılabilir?

• Cevap:  Hububat hasatları biçerdöverle toprak yüzeyine yakın yapılmalıdır. Hububat başağın hemen altından biçildiğinde anız çok yüksek kalmakta ve mikroorganizmalar tarafından parçalanması, çürüyerek organik maddeye dönüşmesi daha zorlaşmaktadır.

12. Anız yakılması sonucu atmosferde artan karbon miktarı, küresel ısınma ve biyoçeşitlilik üzerinde ne gibi olumsuzluklara neden olmaktadır?

• Cevap:  Anızlar tahılların hasat edilmesinden sonra tarlada kalan yere yakın sap kısımlarına denir.Ülkemizde son yıllarda anız yakmak yasak olsa da insanlar gizli gizli anızları yakmaktadırlar. Yakılan  anızlar yüksek derce de yandığı için toprak yanmakta toprakta bulunan mineraller yanmakta havaya kirletmekte ve kabondioksit salmaktadır.Küresel ısınmasın sebeplerinden olan sera etkisi yapan gazların artması atmosferin ısısını artırmaktadır.

11. Sınıf Meb Yayınları Coğrafya Ders Kitabı Sayfa 38 Cevabı

13. Kurutulmadan önce düzenli bir ekosisteme sahip olan Amik Gölü çevresinde kuruma sonucu ne gibi değişiklikler ortaya çıkmıştır?

• Cevap: Gölde ve göl çevresinde yaşayan kuşlar, balıklar ve diğer canlıların nesli tükendi, saz ve kamış gibi bitkiler ortadan kalktı.

14. Amik Gölü ve çevresindeki sulak alanlar, Afrika’dan başlayıp kuzeye doğru uzanan kıtalar arası kuş göç yolu üzerinde bulunmaktadır. Bu durumda kuluçkaya yatma, barınma ve beslenme gibi imkânlara kavuşabilen kuşlar, gölün kurutulması sonucu yaşam şartları açısından ne gibi değişiklikler yaşamış olabilir?

• Cevap: Bu havaalanı ile Anadolu-Afrika kuş göç yolunun geçtiği Belen Boğazı birbirine çok yakın olduğundan yılın 140 gününde çok yüksek, 60 gününde ise yüksek derecede uçak-kuş çarpışma riskini barındırmakta kuşlrın nesillerinin tükenmesine neden olmaktadır.  Kış mevsimini burada geçiren veya göç esnasında konaklayan kuşların sayısında önemli azalmalar oldu.

15. Gölün kurutularak tarım alanlarına dönüştürülmesi sonucu olumlu bir beklenti hâkimken ne gibi olumsuzluklar yaşanmıştır?

Cevap: Gölden elde edilen alan çevresine göre altı metre daha aşağıda kaldı. Bu alan, drenaj kanallarının tıkanması nedeniyle en küçük bir yağmurda dolarak neredeyse eski hâline dönmektedir. Böylece  her yıl on binlerce dönümlük ekili alan sular altında kalarak heba olmaktadır. Bununla birlikte Amik Gölü’nün kurutulması sonucu yöre iklimi değişmiştir. Örneğin yağış rejiminin düzensizleşmesi sonucu sellerin sayısı artmış. Bir zamanlar ülkemizin en önemli sulak alanlarından olan Amik Gölü’nün kurutulduğu alana yapılan havaalanı, yağışlarla gölün tekrardan oluşması sonucu sular altında kalmaktadır. Göl çanağında tarımın yapılması zaman zaman tarım ürünlerinin sular altında kalmasına ve ekonomik açıdan zarara neden olmuştur.

16. Drenaj kanalları kapatılarak gölün tekrardan oluşturulması durumunda göl ekosistemi eski özelliğine kavuşabilir mi? Nedenleriyle birlikte açıklayınız.

• Cevap: Gölün tekrardan oluşması durumunda zaman içerisinde göl çevresinde tekrardan sulak alan ekosistemi oluşacaktır ve kuşların konakladığı bir alan durumuna tekrardan gelecektir. Ancak bazı nesli tükenen türlerin tekrardan oluşması son derece zordur.Gölün bulunduğu bölgeye hakim olan iklim yapısı ile birlikte gölü besleyen havzadaki kayaçların yapısı da göl suları üzerinde etkilidir. Bu faktörlere ek olarak gölün derinliği , gölü besleyen kaynakların özellikleri ve gölün gideğenin olup olmaması önem teşkil eden faktörlerdir. Gideğeni olan göller sularını denizlere boşaltabilirler.

Erzurum’da iki kişi, öldürdükleri bir Anadolu vaşağıyla fotoğraf çektirip sosyal medya sitesinden paylaştı. Nesli tükenmekte olan ve koruma altındaki yabani hayvanlar sınıfında yer alan vaşağın ölüsüyle poz veren gençlere tepki yağdı. Ayrıca fotoğrafın sosyal medyada yayılması üzerine olayla ilgili Millî Parklar Şube Müdürlüğü soruşturma başlattı. Soruşturma sonucunda her iki kaçak avcıya dokuz yüz dokuzar lira idari yaptırım cezası ile toplam 7 bin lira tazminat cezası kesildi.
(Basından)
17. Yukarıdaki metinden hareketle biyoçeşitliliğin korunması adına bireylere düşen sorumluluklar nelerdir?

• Cevap:  Nesli tükenme tehlikesi altında olan canlıların yaşam alanları korunmalıdır.Avlanma zamanı gelmeden yasak ve kaçak avlanmanın önüne geçilmelidir.Çiftçiler bilgilendirilmelidir.

  Doğal gübre kullanılmalıdır.

  Çevre kirliliği azalmalıdır.

  Bütün insanları bilgilendirerek insanların doğa sever ve hayvan sever bir hale getirmeye çalışılmalıdır.

11. Sınıf Meb Yayınları Coğrafya Ders Kitabı Sayfa 39 Cevabı

18. Her biyomun kendine has bitki ve hayvan topluluğu vardır.
Aşağıdakilerden hangisi dünya haritası üzerinde renklendirilerek verilen biyomun özelliklerinden biri değildir?
A) Bu biyomun bulunduğu alanda kışlar uzun ve soğuk, yazlar ise kısa ve serin geçmektedir.
B) Kurt, Ren geyiği, vaşak, kar tavşanı ve bozayı başlıca hayvan türleridir.
C) Doğal bitki örtüsü iğne yapraklı ağaçlardan oluşan tayga ormanlarıdır.
D) Kuzey Yarım Küre’de daha yaygın olarak görülmektedir.
E) Bu biyomdaki hayvanların tamamı kışın başka bölgelere göç etmektedir.

• Cevap: E

19. Aşağıdakilerden hangisi azot döngüsüne ait özelliklerden biri değildir?
A) Azot (nitrojen), atmosferde en fazla bulunan gazdır.
B) Canlılar azotu genelde doğrudan kullanamaz.
C) Azot bağlayıcı bakteriler, azotu amonyuma dönüştürür.
D) Topraktaki azotun atmosfere dönmesine nitri- fikasyon denir.
E) Baklagillerin azotun bağlanmasındaki etkisi büyüktür.

• Cevap: D

20. İklim, biyosferdeki biyoçeşitliliğin oluşmasında ve dağılışında belirleyici faktörlerden biridir.
Buna göre aşağıdaki iklimlerden hangisinde biyoçeşitlilik diğerlerine göre daha azdır?
A) Savan b) Çöl
C) Step
D) Ekvatoral
E) Akdeniz

• Cevap: B

21. Besin zincirindeki canlıların üreticiden tüketiciye doğru dikey yönlü dizilmesi sonucu besin piramidi oluşur.
Aşağıdaki canlılardan hangisi besin piramidinin en üst katında yer alır?
A) Çekirge
B) Fare
C) Sincap
D) Kartal
E) Yılan

• Cevap: D

22. Atmosferde karbondioksit olarak bulunan karbon, fotosentez için gerekli bir gazdır. Aşağıdakilerden hangisi karbonun atmosferdeki artış nedenlerinden değildir?
A) Canlıların solunumu
B) Volkanik faaliyetler
C) Karbonatlı kayaçların ayrışması
D) Fosil yakıtların kullanımı
E) Deniz canlılarının kabuk oluşumu

• Cevap: E

23. Benzer yetişme şartlarına sahip bitki ve hayvanlar topluluklarını içinde barındıran bölgelere biyom denir.
Buna göre aşağıdaki biyomlardan hangisi tür bakımından daha zengindir?
A) Savan biyomu
B) Tundra biyomu
C) Çalı biyomu
D) Yaprak döken ormanlar biyomu
E) Yağmur ormanları biyomu

• Cevap: E

24. Biyomlar keskin sınırlarla birbirinden ayrılmaz. İki biyom arasında bulunan geçiş alanında her iki biyomda da görülen canlıların yaşadığı bir kuşak vardır.
Buna göre aşağıda verilen biyomlardan hangilerinin arasında böyle bir kuşağın oluşması mümkün değildir?
A) Yağmur ormanları biyomu-Savan biyomu
B) Çalı biyomu-Yaprak döken orman biyomu
C) İğne yapraklı orman biyomu-Tundra biyomu
D) Tundra biyomu-Kutup biyomu
E) Yağmur ormanları biyomu-Çalı biyomu

• Cevap: E

11. Sınıf Meb Yayınları Coğrafya Ders Kitabı Sayfa 40 Cevabı

25. Bir akarsu ekosisteminde eğim azaldıkça biyoçe- şitlilik artmaktadır.
Buna göre yukarıdaki numaralandırılmış alanların hangisinde biyoçeşitliliğin daha fazla olması beklenir?
A) I B) II C) III D) IV E) V

• Cevap: A

26. Fosil yakıtların kullanımı atmosferdeki karbon oranını artıran bir faktördür.
Buna göre haritada numaralarla gösterilen alanların hangisinde atmosferdeki karbon oranının daha fazla olması beklenir?
A) I ve II B) II ve III C) II ve V D) III ve IV E) IV ve V

• Cevap: D

27. Günümüzde biyoçeşitlilik insan faaliyetleri nedeniyle büyük bir tehdit altındadır.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi biyoçeşitliliği tehdit eden insan faaliyetlerinden biri değildir?
A) Tarımda kimyasal ilaç kullanılması
B) Hasat sonrasında anız yakılması
C) Ekosistemde türler arasındaki mücadele
D) Meraların tarım alanlarına dönüştürülmesi
E) Sulak alanların kurutulması

• Cevap: C

28. Dünyada farklı bitki ve hayvan türlerine sahip çok sayıda biyom bulunmaktadır.
Haritada numaralarla gösterilen biyomlarda yaşayan hayvanlar aşağıdakilerin hangisinde doğru olarak verilmiştir?

• Cevap: A

29. Okyanus ekosistemleri içerisinde önemli bir yere sahip mercan kayalıkları ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) Sıcak denizlerde ve sığ sularda oluşmaktadır.
B) Mercan adı verilen canlıların iskeletlerinin taşlaşmasıyla oluşur.
C) Diğer canlılar için hem beslenme hem de barınak alanıdır.
D) Tür çeşitliliğinin fazla olduğu alanlardır.
E) Orta kuşak denizlerinde yaygın olarak görülür.

• Cevap: E

30. Suyun yeryüzü ile atmosfer arasındaki dolaşımına su döngüsü denir. Günümüzde insanların yapmış olduğu faaliyetler sonucu su döngüsünde bozulmalar meydana gelmiştir.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi su döngüsünü olumsuz etkileyen faaliyetlerden biri değildir?
A) Göllerin kurutulması
B) Akarsular üzerine barajlar yapılması
C) Yer altı sularının aşırı kullanımı
D) Şehirleşme faaliyetleri
E) Sulardan ulaşımda yararlanılması

• Cevap: E