11. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Ekoyay Yayınları 3. Ünite Şiir Sayfa 99, 100 Çoban Çeşmesi Metni Etkinlik Soruları ve Cevapları
11. Sınıf Ekoyay Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Çoban Çeşmesi Cevapları
11. Sınıf Ekoyay Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 99 Cevabı
Faruk Nafiz Çamlrbel’ in Sanat şiirinden alınan aşağıdaki dörtlüğü sınıfta okuyunuz. Dörtlüğü toplumu önemseme, vatana karşı sorumlu olma ve öz güven sahibi olma açısından sınıfta arkadaşlarınızla gruplar oluşturarak değerlendiriniz.
“Başka sanat bilmeyiz önümüzde dururken Harcanmamış bir mevzu gibi Anadolu’muz.
Arkadaş, biz bu yolda mâniler tuttururken Sana uğurlar olsun… ayrılıyor yolumuz!”
- Cevap: Vatan bizi ayakta tutan en önemli dayanağımızdır. Vatanımız olmadan yaşamanın tadını alamayız, yaşamaktan zevk almayız. Vatan için canını göz kırpmadan veren askerlerimizi de asla ve asla unutmamalıyız. Şehitlerin bize yaptığı fedakarlıkları geçmemeliyiz, bizimde vatanımıza karşı sorumluluklarımız vardır. Bu sorumluluklardan biri de “barış”dır. Barış, ülke içinde olmazsa, diğer ülkeler ile bizim ülkemiz arasında da olmaz. Bu yüzden buna çok dikkat etmeliyiz. Vatanımızı ne olursa olsun satmamalıyız, bu da vatana karşı sorumluluklarımızdan sadece biridir. Vatanımıza sahip çıkmalıyız.
11. Sınıf Ekoyay Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 100 Cevabı
1. Şiirde geçen “beyhude” kelimesinin anlamını metnin bağlamından tahmin ediniz, sözlükten bulup kontrol ediniz.
- Cevap: Beyhude; boş yere, boşuna, yok yere, gereksiz olarak.
2. Şiirin temasını bulunuz. Temayı bireysel ve sosyal gerçeklik açısından değerlendiriniz.
- Cevap: Doğa ve Anadolu.
3. Şair, çoban çeşmesinin akmasını neye bağlamaktadır, belirtiniz. Bunun için hangi edebî sanattan
yararlanıldığını açıklayınız.
- Cevap: Gönlünü Şîrîn’in aşkı sarınca,, Yol almış hayâtın ufuklarınca; , O hızla dağları Ferhad yarınca, ancak akmaya başlamış.
4. Şiirde geçen teşhis ve telmih sanatlarına örnekler veriniz.
- Cevap:
Kişileştirme: “Derinden derine ırmaklar ağlar”. Irmaklar kişileştirilmiştir.
Kişileştirme: “Ey suyun sesinden anlayan bağlar.” Bağlar kişileştirilmiştir.
Telmih Hatırlatma: Bu şiirde hatırlatma sanatından bolca faydalanılmıştır. Geçmişte yaşanmış ve herkesçe bilinen hikayelere gönderme yapılmıştır.
“O hızla dağları Ferhat yarınca
Leyla gelin oldu, Mecnun mezarda,
Vefasız Aslı’ya yol gösteren bu”
5. Şiirin bütününde kullanılan Aslı, Şirin, Ferhat, Leyla, Mecnun gibi kültürel unsurlar, metnin anlamını nasıl etkilemiştir? Açıklayınız.
- Cevap: Metne derinlik katmıştır. Halkımızın kendi içinden yetişmiş değerleri görmesi şiire daha da fazla anlam katmıştır.
6. Okuduğunuz şiirin nazım birimini, ölçüsünü, kafiye çeşitlerini ve kafiye dizilişini bulunuz. Bunların şiire katkısını değerlendiriniz.
- Cevap:
Çoban Çeşmesi Şiirinin Birim Sayısı: 6 dörtlükten oluşmuştur.
Çoban Çeşmesi Şiirinin Ölçüsü: 11’li hece ölçüsü.
Çoban Çeşmesi Şiirinin Kafiye ve Redifleri:
Ağlar/bağlar: lar’lar redif– ağ’lar tunç kafiye
Çoban çeşmesi: redif
Derdi/delerdi/verdi: di’ler redif —-er’ler tam kafiye
Gösteren/gönderen/veren=en’ler redif —-er’ler tam kafiye
Bu= redif
Mezarda/dağlarda/arar da = da’lar redif —-ar’lar tam kafiye
Ağlar/sevdalar/çağlar= lar’lar redif — ağ’lar tam kafiye
7. Okuduğunuz şiirin nazım türü ve biçimi nedir?
- Cevap:
Çoban Çeşmesi Şiirinin Nazım Biçimi: Serbest Şiir
Çoban Çeşmesi Şiirinin Nazım Birimi: Dörtlük
8. Çoban Çeşmesi’nden Faruk Nafiz Çamlıbel’e özgü dil ve anlatım özelliklerini belirleyiniz.
- Cevap: Çoban Çeşmesi Şiirinin Dili; sade, yalın okuyan herkesin rahatça anlayacağı günlük hayatta kullanılan dil kullanılmıştır.
9. Okuduğunuz şiirden asonans, aliterasyon, ses akışı, kelime grubu tekrarına örnekler veriniz. Bu ahenk unsurlarının varsa şiirin içeriğiyle ilişkisini değerlendiriniz.
- Cevap: “O zaman başından aşkındı derdi:” d sesleri ile aliterasyon yapılmıştır.
10. Okuduğunuz şiirden halk kültürü ve zevkiyle ilgili neler tespit edebiliyorsunuz? Açıklayınız.
- Cevap: Çoban Çeşmesi halkı ve sade yaşamını anlatan bir metindir. Halk kültürünün zenginliklerini işlemiştir.
11. Faruk Nafiz Çamlıbel’in aşağıdaki dörtlüğünü okuyunuz. Bu dörtlükle Çoban Çeşmesi şiirini içerik yönünden karşılaştırınız.
“Hangi sözlerle ninem gönlünü açmışsa bana,
Ben o sözlerle gönül vermedeyim sevgilime.
Sözlerim ninni kadar duygulu olmak yaraşır,
Bağlıdır çünkü dilim gönlüme, gönlüm dilime.”
- Cevap: Çoban çeşmesi şiiri yurdumuzun her yerinin köylerinin güzelliğini bize ait oluşunu anlatır. Bizim kültürümüzü öven bir şiirdir. Bu dörtlükte de sözlü geleneğimiz olan ninniler ve atasözlerimizin bizi biz yapan dilimizin güzelliğinden bahsedilmektedir.
12. Köylerde, yol kenarlarında, doğada karşılaştığınız çeşmelerin sizde uyandırdığı duygular nelerdir?
- Cevap: Çeşmeler bana kültürümüzü, paylaşımı insanların birbirlerine olan yardımlarını ve yardımlaşma duygusunu Anadolu’nun güzelliklerini hatırlatmaktadır.
13. Günümüz modern yaşamındaki çeşmeyle geçmiş dönemdeki çeşmeleri insan yaşamına etkileri yönünden karşılaştırınız.
- Cevap: Günümüz modern yaşamında her evde bir çeşme vardır. Ancak eski dönemlerdeki köyde tek çeşme olduğunda görülen alışkanlıklar değişiklik göstermektedir. Mesela eskiden çeşme başlarında yapılan sohbetler, köyde birbirlerini çeşme başında görüp de aşık olan evlenen gençlerin sevdaları artık görülmemektedir.
14. Çoban Çeşmesi şiirini; tür, biçim, içerik, dil ve üslup özellikleri bakımından derslerinizde işlediğiniz şiirlerle karşılaştırınız. Bu şiirin farklılıklarını ve kendisine has özelliklerini belirtiniz. Şiirin gelenek içindeki yeri hakkında değerlendirme yapınız.
- Cevap: Bu şiirin kendine has en büyük özelliği Anadolu’yu yurdumuzu ve gelenek göreneklerimizi en saf en doğal ve en etkili şekilde anlatabilme yetisindedir. Bundan dolayı köy şiirleri denildiğinde aklımıza en büyük bu şiir gelmektedir. Dili sade ve yalındır. Anlatımında doğal unsurlar pastoral öğeler hemen göze çarpar.
“11. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Ekoyay Yayınları Sayfa 99, 100” ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.
