11. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Ekoyay Yayınları 3. Ünite Şiir Sayfa 114, 115, 116, 117, 118 Ünite Sonu Ölçme ve Değerlendirme Soruları ve Cevapları
11. Sınıf Ekoyay Yayınları Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı 3. Ünite Şiir Ünite Sonu Ölçme ve Değerlendirme Cevapları
ÜNİTE SONU ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME CEVAPLARI
11. Sınıf Meb Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 114 Cevabı
A) Aşağıdaki cümlelerin başına yargılar doğru ise “D”, yanlış ise “Y” yazınız.
- Cevap:
1. (Y) Tanzimat Dönemi’nde aruz ölçüsü eski hâkimiyetini tamamen kaybetmiştir.
2. (D) Tanzimat şiirinde kaside, gazel, terkibibent, murabba gibi nazım şekilleri kullanılmıştır.
3. (Y) I. Dönem Tanzimat şiirinde bireysel konular ele alınırken II. Dönem Tanzimat şiirinde toplumsal konular ele alınmıştır.
4. (Y) Servetifünun Dönemi şiirinde biçimden ziyade içerik daha çok önemsenmiştir.
5. (D) Tevfik Fikret, Cenap Şahabettin gibi Serveti Fünun şairleri, şiir geleneğimizin nazım biçimlerinde değişiklikler yapmışlardır.
6. (Y) Servetifünun şiirinde aşk, hasret, ayrılık gibi bireysel konular bir yana bırakılmış, sosyal konularda şiirler yazılmıştır.
7. (D) Millî Edebiyat’ın dil anlayışının oluşmasında Genç Kalemler dergisinde yayımlanan “Yeni Lisan” makalesinin önemi büyüktür.
8. (Y) Tevfik Fikret, Cenap Şahabettin gibi şairler, Millî Edebiyat Dönemi’nde de yer almış şairlerdir.
9. (D) Millî Edebiyat Dönemi şiirinde duygu da düşünce de ön plana alınmıştır.
B) Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerleri, verilen kelimelerle doğru biçimde doldurunuz.
- Cevap:
1. Recaizade Mahmut Ekrem, Abdulhak Hamit Tarhan, Samipaşazade Sezai II. Dönem Tanzimat sanatçılarındandır.
2. II. Dönem Tanzimat şairleri, bireysel temaları şiirlerinde ön planda tutmuşlardır.
3. Şinasi, Namık Kemal, Ziya Paşa gibi şairler I. Dönem Tanzimat sanatçılarındandır.
4. I. Dönem Tanzimat şairleri, sosyal temaları şiirlerinde ön planda tutmuşlardır.
5. Tevfik Fikret, Cenap Şahabettin Edebiyatı Cedide sanatçılarındandır.
6. Dizenin son kelimesiyle sonraki dizeyi başlatma sanatı olan anjanbuman Servetifünun şiirinde çokça kullanılmıştır.
7. Serbest müstezat Servetifünun sanatçılarının kullandığı bir nazım biçimidir.
8. Divan ve Tanzimat şairlerinden farklı imge dünyası vardır Servetifünun şairlerinin.
9. Ahmet Hâşim, Fecr-i Ati topluluğunun en önemli temsilcisi sayılan bir şairdir.
10. Şiirde mükemmelliği amaçlayan Saf Şiir anlayışı, Cumhuriyet Dönemi’nde de devam etmiştir.
11. Manzum Hikaye türünde yazılan eserlerde toplumsal konular işlenerek halkın sorunlarına değinilmiştir.
12. Ziya Gökalp, Ali Canip Yöntem, Ömer Seyfettin gibi sanatçılar, Türkçülük düşüncesini benimsemişlerdir.
11. Sınıf Meb Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 115 Cevabı
C) Aşağıda verilenleri doğru biçimde eşleştiriniz.
a) Makber
b) Han Duvarları
c) beyanname
ç) Vatan yahut Silistre
d) terza–rima
e) Tan Sesleri
f) parnasizm
g) Küfe
- Cevap:
(ç) Namık Kemal
(X ) Şehriyar
(d) nazım biçimi
(b) Faruk Nafiz Çamlıbel
(c) bildiri
(g) Mehmet Âkif Ersoy
(a) Abdülhak Hamit Tarhan
(e) Mehmet Emin Yurdakul
(f) şiirde gerçekçilik
(X) Nef ’î
Ç) Aşağıdaki soruları cevaplayınız.
1. I. Dönem Tanzimat şiirinin biçim açısından özelliklerini maddeler hâlinde defterinize yazınız.
- Cevap:
Divan edebiyatını eleştirmelerine rağmen onun etkisinden kurtulamamışlardır.
Vatan millet, hak adalet, özgürlük gibi kavramlar ilk defa bu dönemde kullanılmaya başlanmıştır.
Dilin sadeleşmesi gerektiğini söylemişler ancak pek başarılı olamamışlardır bu konuda.
Klasizim (Şinasi, Ahmet Vefik Paşa) romantizm (Namık Kemal, Ahmet Mithat) den etkilenmişlerdir.
2. II. Dönem Tanzimat şiirinin içerik özellikleri nelerdir? Açıklayınız.
- Cevap:
➜ Sanat Sanat içindir. “Anlayışı vardır.
➜ Batı daha yakından takip edilmiş ve eserlerde bunları yansıtmışlardır.
➜ Dil birinci döneme göre daha ağır ve sanatlıdır.
➜ Şiirler aruz ölçüsüyle yazılmıştır.(Bazı şiirlerde hece ölçüsü vardır.)
➜ Divan edebiyatı nazım biçimleri yerine Batı edebiyatındaki nazım biçimleri kullanılmaya başlanmıştır.
➜ Şiirin konusu genişlemiş ve “Güzel olan her şey şiirin konusu olabilir.” Düşüncesi ile her konu da şiir yazılmıştır.
➜ Şiirler de romantizmin, roman ve hikaye de ise realizmin ve naturalizm etkisi görülür.
➜ Bu dönem şiirleri Serveti Fünun edebiyatına zemin oluşturmuştur.
3. Namık Kemal’in Tanzimat şiirine getirdiği yenilikler hakkında bilgi veriniz.
- Cevap:
➜ Tanzimat Edebiyatının en coşkulu şairi olan Namık Kemal, Türk edebiyatında vatan şairi olarak bilinir.
➜ Hürriyet kavramını şiirde ilk kez kullanan şairdir.
➜ Divan edebiyatı nazım biçimlerini kullanmıştır. Gazel, kaside, murabba gibi eski nazım biçimleriyle yeni kavram ve konuları işlemiştir. “Kanun, vatan, hürriyet, adalet, hak, hukuk” gibi konuları işlemiştir.
➜ Şiirlerinde aruz ölçüsünü kullanmıştır. Tiyatrolarında geçen bazı şiirlerinde hece ölçüsünü kullanmıştır.
➜ Şiiri, düşüncelerini aktarmak için bir araç olarak kullanmıştır. Şiirde sosyal konulara ağırlık vermiştir.
➜ Şinasi’yle tanışıncaya kadar tümüyle divan şiiri çizgisinde yazmıştır. Şinasi’yle tanıştıktan sonra divan şiirinden uzaklaşarak Batı şiiri çizgisine yaklaşmıştır.
4. Serveti Fünun Dönemi şiirinde tercih edilen ahenk unsurlarının beş özelliğini maddeler hâlinde defterinize yazınız.
- Cevap:
➜ Ferdî duygu ve hayâllerin yanı sıra, aşk, tabiat ve allı hayatı başlıca temalar arasındadır.
➜ Hayâl-hakikat çatışması şiirde dikkat çekici boyutlardadır.
➜ Beğendikleri birçok hayâlleri şiire sokarlar.
➜ Şiir dilinde Arapça, Farsça kelime ve tamlamalar vardır. Sanatkârane bir üslûp peşindedirler.
➜ Uyak anlayışı değişmiş “göz uyağı” yerine “kulak uyağı” anlayışı benimsenmiştir.
5. Parnasizm akımının, Serveti Fünun Dönemi şiir anlayışının oluşmasındaki etkisini açıklayınız.
- Cevap: Parnasizm Servet-i Fünuncuları derinden etkilemiştir. Aşağıdaki maddelerde bu etkileri ayrıntılı açıkladık.
➜ Sözcüklerin seçiminde önemli bir dikkat geliştirilmiştir.
➜ Ölçü, uyak gibi ahenk unsurları önemsenmiştir.
➜ Biçimsel açıdan “mükemmelliyetçilik” söz konusudur.
➜ En çok sone nazım biçimi kullanılmıştır.
➜ Sanatı “güzellik” işlevi ile sınırlandırarak değerlendirmişlerdir.
➜ Şiirde bilimsellik, nesnellik hususlarının oluşmasına gayret edilmiştir.
➜ Manzume ile manzum hikâye arasındaki farkları defterinize yazınız.
- Cevap: Manzum hikaye ve manzume aynı anlamı karşılayan iki kelimedir. Manzumeler, şiir şeklinde yazılmış hikayelerdir. Bu eserler hakkında bilmemiz gereken en önemli şey hikayelerin tüm özelliklerini karşılıyor olmalarıdır. Olay, yer, zaman ve karakterler bu tarz edebi eserlerde rahatlıkla görülebilir. Manzum hikayelerde yazar, okuyan kişiye bir ders verme amacı taşır. Toplumsal mesajlar bu tür eserlerde sıklıkla kullanılır. Anlatılan olaylar da genellikle gerçeğe yakın olaylar olarak seçilir. Kısacası manzumeler ve manzum hikayeler aynı eserlerdir.
7. Millî Edebiyat Dönemi şiirinin içerik özellikleri nelerdir? Açıklayınız.
- Cevap:
➜ Halk şiiri kaynak olarak benimsenmiş ve hece ölçüsü kullanılmıştır.
➜ Milli kültür ve milli tarihle ilgili konular ele alınmıştır.
➜ Duygudan ziyade fikir ön plandadır.
➜ Eserler didaktiktir.
8. Saf şiir anlayışı hakkında bilgi veriniz.
- Cevap: Şiirin bir biçim sorunu olduğu düşüncesinden hareketle anlamdan çok şiirin şekil olarak güzel olmasını, ahenkli olmasını kısaca estetik olması gerektiğini savunan anlayışa saf şiir denir. Saf şiir anlayışı insana bilgi vermekten çok kişilerin estetik duyarlığını arttırmaya dayanmaktadır. Cumhuriyet Dönemi ve öncesinde Türk Edebiyatı’nda hakim düşünce olan memleket anlayışıyla başarılı şiirler yazılmıştır. Ancak bir süre sonra memleket edebiyatı bazı sanatçıları sıkmaya başlamış ve yeni bir şiir anlayışı yaratma çabaları başlamıştır. Ahmet Haşim’in “Şiir Hakkında Bazı Mülahazalar” adlı makalesiyle beraber Türk Edebiyatı’nda saf şiir eğilimi başlamış olur.
9. Beş Hececiler topluluğunun şairleri kimlerdir? Bu topluluğun şiir anlayışını anlatınız.
- Cevap:
➜ Faruk Nafiz Çamlıbel
➜ Halit Fahri Ozansoy
➜ Enis Behiç Koryürek
➜ Yusuf Ziya Ortaç
➜ Orhan Seyfi Orhan
10. Dil bilgisi açısından tüm ögelerin yer aldığı bir cümleyi yazınız.
- Cevap:
Yarın / Ahmet ile Mehmet / yanlarında Sacit’i de alarak / maça gitmek için / arabanın arkasında / yolculuk yapacaklar.
Zarf Tümleci / Özne / Nesne / Edat Tümleci / Dolaylı Tümleç / Yüklem
D) Aşağıdaki çoktan seçmeli sorularda doğru seçeneği işaretleyiniz.
Bu iki şiir alıntısıyla ilgili aşağıda söylenenlerden hangisi yanlıştır?
A) Farklı edebî dönemlerin ürünüdür.
B) Aynı tema kullanılmıştır.
C) Söz sanatlarına başvurulmuştur.
D) Ahenk unsurlarından yararlanılmıştır.
E) Nazım biçimi aynıdır.
- Cevap: B
11. Sınıf Meb Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 116 Cevabı
2. Ben en hakir bir insanı kardeş duyan bir ruhum;
Bende esir yaratmayan bir Tanrı’ya iman var;
Paçavralar altındaki yoksul beni yaralar.
Mazlumların intikamı olmak için doğmuşum.
Volkan söner, lakin benim alevlerim eksilmez;
Bora geçer, lakin benim köpüklerim eksilmez.
Mehmet Emin Yurdakul’un Bırak Beni Haykırayım şiirinden alınan dizeler için aşağıdakiler- den hangisi söylenemez?
A) “Volkan söner, lakin benim alevlerim eksilmez” dizesinde imgeli bir anlatım vardır.
B) Millî Edebiyat Dönemi şiirinin dil anlayışına uygun bir şiirdir.
C) Halk şiirinin ahenk unsurlarından yararlanılmıştır.
D) Sosyal içeriğe sahip bir şiirdir.
E) Bir semaiden alınmıştır.
- Cevap: E
3. Aşağıdakilerden hangisi bir konuşmada yapılması gerekenlerden değildir?
A) Kelimeleri doğru telaffuz etmek
B) Jest ve mimiklere dikkat etmek
C) Gereksiz ses ve kelimelerden uzak durmak
D) Dinleyiciyle sürekli göz teması kurmak
E) Konuşmada süreyi verimli kullanmak
- Cevap: D
SÜVARİ
Şu bakır zirvelerin ardından Bir süvârî geliyor kan rengi.
Başlıyor şimdi melûl akşamda Son ışıklarla bulutlar cengi!
Bir bakır tasta alev şimdi havuz,
Suya saplandı kızıl mızraklar.
Açılıp kıvrılarak göklerde,
Uçuyor parçalanan bayraklar!
Ahmet Hâşim’in bu şiirinden aşağıdakilerin hangisine ulaşılamaz?
A) Birden fazla imge kullanılarak düşsel ögelere yer verilmiştir.
B) Şiirsel bir musiki sağlanmıştır.
C) Halk şiirinin hece ölçüsü kullanılmıştır.
D) Sembolizm akımının özelliklerini yansıtmaktadır.
E) Kafiye, redif gibi şiir unsurları kullanılmıştır.
- Cevap: C
11. Sınıf Meb Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 117 Cevabı
5. “Oysa şair ne bir gerçek habercisi ne bir güzel ve etkileyici konuşan insan ne de yasa koyucudur. Şairin dili, “düzyazı” gibi anlaşılmak için değil fakat duyulmak üzere var olmuş, müzik ile söz arasında, sözden çok müziğe yakın ortalama bir dildir. Düzyazıda üslubun oluşması için zorunlu olan ögelerden hiçbiri şiir için söz konusu olamaz. Şiir ile düzyazı, bu bakımdan birbiriyle yakınlığı ve ilgisi olmayan, ayrı düzenlere bağlı, ayrı alanlarda, ayrı boyutlar ve biçimler üzerinde yükselen, ayrı iki yapıdır. Düzyazının doğurucusu akıl ve mantık; şiirin ise algılama alanları dışında gizlerin ve bilinmezlerin geceleri içine gömülmüş, yalnız aydınlık sularının ışıkları, zaman zaman duyuşlarımızın ufuklarına yansıyan kutsal ve adsız kaynaktır.”
Bu parçadan aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?
A) Şiirde musiki önemlidir.
B) Şiir, düşünceyi ele alma aracı değildir.
C) Şiirde önemli olan duyguyu hissettirmektir.
D) Şiirle düzyazı arasında büyük ayrılıklar vardır.
E) iyi bir düzyazı ustası, iyi bir şair olamaz.
- Cevap: E
6. “Azımsama hiç sana verilen kuruşu / Çıkılmaz mı sanırsın bu zor yokuşu?” Bu dizeler için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Yüklemler, çekimli fiillerden oluşmuştur.
B) İki tane belirtili nesne vardır.
C) Gizli özne kullanılmıştır.
D) Her iki dize de iki ögeden oluşmuştur.
E) Her iki dizede de nesne, bir kelime grubundan oluşmuştur.
- Cevap: D
7. TÜRKÇE KATINDA YAŞAMAK (…)
Seslenir seni bana yakın uzak,
Yer yüzü mavisinden gök yüzü yeşiline.
Tutsak uluslar var ya geceler boyu,
Onlar için,
Yitik özgürlükler için,
Türkçe haykırmak.
(…)
Fazıl Hüsnü Dağlarca
Bu dizelere yönelik aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Birden fazla kelimenin yazımı yanlıştır.
B) Uç nokta (…) alıntılarda alınmayan bölümlerin yerine kullanılmıştır.
C) “Türkçe” kelimesinde “-çe” eki kesme işareti ( ’ ) ile ayrılmalıdır.
D) ilk dizede “seslenir” kelimesi yüklemdir.
E) Noktanın ( . ) kullanımında bir yanlışlık yoktur.
- Cevap: C
11. Sınıf Meb Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 118 Cevabı
8. Aşağıdaki dizelerin hangisinde zarf tümleci yoktur?
A) Hava keskin bir kömür kokusuyla dolar Kapanırdı daha gün batmadan kapılar
B) Gençliğimi kaybettim birtakım odalarda Kaybolan gençliğimi aradığım aynalarda
C) Açılan bir gülsün sen yaprak yaprak Ben aşkımla bahar getirdim sana
D) Denizler yolculuğa çağırır durur da beni Gitmem düşünerek geri döneceğim günü
E) Dün, bir gölge gibi geçti yanımdan Oydu, bir bakışta tanıdım onu
- Cevap: B
9. (I) Millî Edebiyat Dönemi; genellikle 1911’de Genç Kalemler dergisi ile başlatılan, Cumhuriyet Dönemi Türk edebiyatının ortaya çıktığı 1923’e kadar devam eden bir edebî sürecin adıdır. (II) Bu edebî dönemin başlıca temsilcileri şunlardır: Mehmet Emin Yurdakul, Ömer Seyfettin, Ali Canip Yöntem ve Ziya Gökalp… (III) Millî Edebiyat, Mehmet Emin’in 1897 yılında önce Selanik’te yayımlayıp bundan iki yıl sonra Türkçe Şiirler başlığıyla kitaplaştırdığı şiirlerle de başlatılabilir. (IV) Yurdakul’u bu hareketin içine sokan dize “Anadolu’dan Bir Ses Yahud Cenge Giderken” adlı şiirin “Ben bir Türk’üm, dinim cinsim uludur” mısrasıdır. (V) Bu şiirlerden özellikle “Biz Nasıl Şiir isteriz?” başlıklı olanı da Ziya Gökalp’in “Sanat” şiirinde olduğu gibi “Millî Edebiyat’ın ilk poetikası” olarak düşünülebilir.
Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde noktalama işareti yanlış kullanılmıştır?
A) I.
B) II.
C) III.
D) IV.
E) V.
- Cevap: B
E) Aşağıdaki bulmacayı cevaplayınız.
- Cevap:
1. Öz şiir yöneliminin önemli bir temsilcisi olan, sadece Ok şiirini hece ölçüsüyle yazan şairimiz. (Yahya Kemal Beyatlı)
2. “Sanat, sanat içindir.” İlkesini benimseyen, genellikle şiirde kendini gösteren, gerçekliğin şiire yansıması olan akım. (parnasizm)
3. Beş Hececiler topluluğundan bir şairin adı. (Yusuf Ziya Ortaç)
4. Safahat adlı eserin sahibi olan şairimiz. (Mehmet Akif Ersoy)
5. Öz şiir de denen, şiirde biçim ve estetik kusursuzluğunu amaçlayan eğilim. (saf şiir)
6. Simgecilik de denen, şiirde yoğun imge kullanımıyla okura duyguyu hissettirmeye çalışan şiir akımı. (sembolizm)
7. Şiir şeklinde yazılan hikâye. (manzum hikaye)
8. Türk şiirinde ilk defa bir edebî beyanname ile ortaya çıkan şair topluluğunun adı. (fecriati)
9. 1896 – 1901 yıllarında devam eden, Edebiyatı cedide de denen edebî topluluk. (servetifünun)
10. Roman ve tiyatro türlerinde de eser veren bir Tanzimat Dönemi şairi. (Namık Kemal)
“11. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Ekoyay Yayınları Sayfa 114, 115, 116, 117, 118” ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.
