10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 139 Cevapları Öğün Yayınları’na ulaşabilmek ve dersinizi kolayca yapabilmek için aşağıdaki yayınımızı mutlaka inceleyiniz.
10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Öğün Yayınları Ders Kitabı Cevapları Sayfa 139
1. Yeni hayat sahnelerini ve günlük hayat izlenimlerini daha geniş ölçüde dile getiren Nedim, şarkılarında gönlünün heveslerini söylerken ilhamının kaynağı, hayatta yaşayan gerçek insan güzelleri olur. Bu özellikleri de dikkate alarak şarkının temasını belirleyiniz.
- Cevap: Teması aşk/sevgili
2. Şiirde ahengi sağlayan unsurlara okuduğunuz şarkıdan örnekler vererek bunların şarkıya katkısını değerlendiriniz.
- Cevap:
Ölçü: Aruz ölçüsü
Kafiye ve redifleri:
a–istidâdı var
a–imdâdı var
a–feryâdı var
b–bidâdı var “-ı var” redif; “âd” zengin kafiye
c– tesir eyleyen
c–zencir eyleyen
c–teshir eyleyen “eyleyen” redif; “ir” tam kafiye
b–âdı var “-ı var” redif; “âd” zengin kafiye (her dörtlüğün son dizesi birbiriyle kafiyeli)
3. Okuduğunuz şiirin nazım biçimini ve nazım türünü tespit ediniz.
- Cevap: Nazım biçimi: Şarkı
4. Okuduğunuz şiirdeki mazmun, imge ve edebî sanatları belirleyerek bunların anlama katkısını değerlendiriniz.
Cevap:
Mazmun-İmge ve Edebi Sanatlar
İlk dörtlükte “uşşak, nâle, feryâd” sözcükleri birbiriyle ilişkili olduğu için tenasüp sanatı
2. Dörtlük:
Sevgilinin saçı zincire benzetilerek teşbih (benzetme)
sevgilinin lal dudağı mühre benzetilerek teşbih
“lâl dudağının mührü ise dünyayı avucuna alır.” ifadesinde mübalağa (abartma) sanatı
sevgilinin dudağını Süleyman’ın mühründen daha üstün tutuyor yine mübalağa sanatı
Süleyman’ın mührü denilerek telmih (hatırlatma) sanatı yapılmıştır.
3. Dörtlük:
sevgili, güzelliği ve tesir etmesi ile periye benzetilmiş; teşbih sanatı
sevgilinin boyu şimşad ağacına benzetilmiş teşbih sanatı
sevgili de güzelllik gül bahçesine benzetilmiş teşbih sanatı
zerre (çok ufak parçacık) -afitab (güneş) sözcükleri arasında tezat sanatı
Sevgilinin güzel yüzü güneşten bie daha parlaktır ifadesiyle mübalağa sanatı
4. Dörtlükte:
gözün şive yapma ilminde üstad olması teşhis, istiare
fettan gamze, gözü eğiten üstada benzetilmiş
göz-gamze kelimeleri arasında tenasüp sanatı
5. Şiirde söyleyici kendisini “ben” veya “biz” zamiri ile veya daha farklı bir zamirle ifade edebilir. Buna göre okuduğunuz şiirdeki söyleyici ile hitap edilen kişi/varlık arasındaki ilişkiyi ve şiirin muhatabını belirleyiniz.
- Cevap: Şiirde söyleyici sevgiliye hitap ediyor.
6. Şiirin, bağlı olduğu edebî dönem, akım, gelenek, topluluktan hareketle okuduğunuz şiirdeki edebiyat, sanat ve fikir akımlarının yansımalarını değerlendiriniz.
- Cevap:
Edebi Dönem: Divan edebiyatı
Nedim’in şarkısında Mahallileşme akımının izleri de vardır.
Mahallileşme (Yerlileşme) akımı divan şiirinde, yerli ve günlük hayata dair unsurlara yer verme anlayışıdır. 15.yüzyılda Necati’nin halk deyimleri ve söyleyişleri kullanmaya başlaması ile kendini gösteren dilde sadeleşme gayreti (Türkî-i Basit) Mahallileşme akımının da müjdecisi olur.
Şeyhülislam Yahya, Bakî gibi şairler tarafından kullanılan İstanbul Türkçesi, 18.yüzyıla gelindiğinde Nedim’in şiirlerinde doğal bir söyleyiş halini alır.
7. Okuduğunuz şiirde, şiirin yazıldığı dönemin gerçekliğini yansıtan unsurları ve şiirin dönemin gerçekliğiyle ilişkisini belirleyiniz.
- Cevap:Nedim, şiirimize bazı yenilikler getirmiştir. İstanbul Türkçesinin inceliğini şiire aktarmıştır. “Yerel unsurları şiirde kullanma” olarak tanımlanabilecek Mahallileşme akımının temsilcisi olmuştur. Bu şiir; yazıldığı dönemin dil, kültür ve sanat anlayışını yansıtıyor.
8. Okuduğunuz şiirin, bağlı olduğu edebî dönem, akım, gelenek, topluluğu; şiiri ve şairin biyografisini de dikkate alarak şair ile şiir arasındaki ilişkiyi değerlendiriniz.
- Cevap: Lale Devri sanatçısı olan Nedim; şiirinde bu dönemin zevk ve eğlence yaşamıyla günlük hayat izlenimlerini dile getirmiştir. Şair bu şarkısında divan şiirindeki klasik “sevgili tipi”ni yansıtıyor.
9. Okuduğunuz şiirdeki açık ve örtük iletileri belirleyiniz. Şiirle ilgili tespitlerinizi, eleştirilerinizi, güncellemelerinizi ve beğeninizi metne dayanarak yorumlayınız.
- Cevap:Sevgilinin çapkın gözü, âşığın gönlüne tesir eder. Sevgili bir peri kadar güzeldir ama çok da acımasızdır.
Sevgililer acımasızdır, aşığa ilgi göstermez ama Nedim de seçicidir.
10. Sınıf Öğün Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 139 Cevabı ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.
