10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 135 Cevapları Öğün Yayınları’na ulaşabilmek ve dersinizi kolayca yapabilmek için aşağıdaki yayınımızı mutlaka inceleyiniz.
10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Öğün Yayınları Ders Kitabı Cevapları Sayfa 135
1. Okuduğunuz kasideden alınmış aşağıdaki dizelerde geçen altı çizili kelime ve kelime gruplarının anlamını metindeki bağlamından hareketle tahmin ediniz. Tahmininizi kaynaklardan yararlanarak kontrol ediniz.
- Cevap:
saçma: serpme
odlare: ateşlere (aşığın gönlünde yanan aşk ateşi anlamında)
dutuşan: tutuşan, alevlenen, yanan
kılmaz çare: fayda etmez, çaresi olmaz
Saçma ey gözden eşkden gönlümdeki odlare su Kim bu denlü dutuşan odlare kılmaz çâre su
2. Okuduğunuz kaside, hem aşk şairi olan Fuzûlî’nin hem de divan şiiri geleneğinin aşk anlayışını yansıtması bakımından önemlidir. Onun ele aldığı aşk maddi, beşerî aşktan başlayarak dinî, tasavvufi bir anlayışla yoğrulan ilahi aşka geçen bir aşktır. Buradan hareketle okuduğunuz metnin temasını belirleyiniz.
- Cevap: Su Kasidesi’nde “Hz. Muhammet (SAV) sevgisi, “peygambere kavuşma isteği” “paygamberden ayrı olmanın verdiği acı” temaları işlenmiştir.
3. Ahengin, kelimelerin ses özelliklerine dikkat edilerek sıralanması sonucunda şiirde ortaya çıkan uyum olduğu düşüncesinden yola çıkarak okuduğunuz şiirdeki ahengi sağlayan özellikleri belirleyiniz.
- Cevap: Aruz ölçüsü, kafiye ve redifler, aliterasyon, asonans, aliterasyon, kelime tekrarları…
Aliterasyon: “s, r, l” ünsüzleri
Kelime tekrarı: Su
4. Okuduğunuz şiirin şekil özelliklerini (nazım birimi, ölçü ve kafiye seçimi, kelimelerin düzenlenişi, mısralarm uzunluğu kısalığı) ve içeriğini dikkate alarak şiirin nazım biçimini ve nazım türünü tespit ediniz.
- Cevap:
5. Okuduğunuz şiirdeki mazmun, imge ve edebî sanatları belirleyerek bunların anlama katkısını değerlendiriniz.
Cevap:
İmgeler:
Gönlümdeki ateşlere gözyaşımdan su saçma
sevgilinin ok temrenine benzeyen kirpikleri
gözünden akan yaşların dönen kubbeyi kaplaması (ilk beyitte)
Suyun Hz. Muhammet’in yoluna uyması ve bu hâli ile temiz yaratılışını dünya halkına açıkça göstermesi (16.beyitte)
Teşbih (benzetme) 3.beyitte aşığın parça parça olan gönlü üstünde yarıklar olan duvara benzetilmiş. 5. beyitte “Senin yüzün gibi bir gül açılmaz” denilerek sevgilinin yüzü gerçekçi bir teşbîhle güle benzetiliyor.
Teşhis: İlk beyitte bir organ olan “göz”e kişilik verip ona hitap edilmesi, 11. beyitte suyun aşık olması, 14. beyitte kumrunun yalvarması, servinin dik başlılık etmesi tehis sanatına örneklerdir.
Mübalağa: İlk beyitte şairin gönlündeki ateşlerin su ile söndürülemeyecek derecede çok olması, 2. beyitte Gözyaşının gökyüzünü kaplaması.
Mecaz-ı mürsel (ad aktarması) 4. beyitte mecaz-ı mürsel (Parça -bütün): “Temren” söylenerek okun hepsi kastedilmiştir.
İstiare: 4.beyitte Açık istiare: Sevgilinin kirpikleri oka benzetilmiştir. 8. beyitte sevgilinin bakışları kılıca benzetilmiş. Yalnızca kendisine benzetilen söylenmiş (açık istiare)
Kinaye: 12.beyitte Toprak olmak (a.Ölmek, b. Öldükten sonra toprağa karışıp suyun önüne set olmak)
Tenasüp (uygunluk) 5. beyitte “Suya vermek, bağban, gülzar, gül, su” kelimeleri arasında anlam ilgileri vardır. 13.beyitte “toprag – kûze – su” kelimeleri arasında anlam ilgileri vardır. 8. beyitte “Gam güni, dil-i bimar, karanu gice, bîmar, hayr, su” kelimelerinin arasındaki anlam ilgisi göz önünde bulundurularak bir araya getirilmiş.
Telmih (hatırlatma): 15. beyitte gül – bülbül hikâyesine telmih vardır. 30. beyitte İncinin, nisan yağmurundan olduğu inancına hatırlatma bulunmuş. 18. beyitte Hz. Muhammed’in taştan su çıkarması mucizesine telmihte bulunulmuş.
Tecahül-i arif (Bilip de bilmezden gelme): 2. beyitte Gökyüzünün neden mavi olduğunu bilmezlikten geliyor.
Tevriye: 5. beyitte ‘tek’ kelimesinin hem ‘bir’ anlamı hem de ‘gibi’ anlamı vardır.
Tezat: 17. beyitte ateş-su kelimleri arasında tezat (zıtlık) sanatı var. 21. beyitte “dost – düşman, yılan zehri – âb-ı hayat” arasında tezat sanatı vardır.
10. Sınıf Öğün Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 135 Cevabı ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.
