10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 157 Cevapları Meb Yayınları’na ulaşabilmek ve dersinizi kolayca yapabilmek için aşağıdaki yayınımızı mutlaka inceleyiniz.
10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Meb Yayınları Ders Kitabı Cevapları Sayfa 157
1. • Kayser’in askerine korku düştü.
• Kâfir alaylarını tarumar etti.
• Orada ah edip aklı başından gitti.
Metinde geçen yukarıdaki cümlelerde altı çizili kelime gruplarının anlamlarını cümlelerin bağlamından hareketle tahmin ediniz. Tahminlerinizi TDK’nin Türkçe Sözlük’ünden kontrol ediniz.
- Cevap:
➜ Korku düşmek: Endişelenmek, korkmak
➜ tarumar etmek: perişan, darmadağınık, karmakarışık bir duruma getirmek, dağıtmak, karıştırmak.
➜ ah etmek: acı ile içini çekmek, yakınma sesi çıkarmak, inlemek.
2. “Yüzünün suyunu yere döktü.” cümlesini metnin bağlamından hareketle açıklayınız.
- Cevap: Onurunu sarsacak kadar çok yalvarmak
3. Metinde Kayser’in elinden kurtulan Ahmed-i Tarran ve Mumlan-ı Gazi’nin, Seyyid Battal Gazi’yi görünce şaşırmalarının sebebini söyleyiniz.
- Cevap: Çünkü Battal Gazi’nin öldüğünü sanıyorlardı. Onun yüzünü görünce hem mutluluktan hem de şaşkınlıktan kalakalmışlardır.
4. Okuduğunuz metnin anlatıcısını ve anlatıcının bakış açısını metinden örnek cümlelerle belirtiniz.
- Cevap: Üçüncü tekil şahıs anlatıcısı vardır. Anlatıcı hakim bakış açısına sahiptir. Çünkü bütün olayları bilmekte olacakları önceden söylemektedir. O gece sabaha değin mutluluktan gözlerine uyku da girmedi.
5. Metindeki kişilerin özelliklerini belirleyerek aşağıdaki şemalara yazınız.
- Cevap:
Seyyid Battal Gazi: Yiğit, mert, dinibütün, akıllı, zeki, kılıktan kılığa giren biridir.
Bizans Kayseri: Haindir, korkaktır, Battal’ın her oyununa gelir, akılsızdır.
Ahmed-i Tarran: Yiğittir, ululardandır.
Mumlan-ı Gazi: Gazi ünvanı almıştır, yiğit bir savaşçıdır.
Emir Ömer: Emiru-l Azam Ömer Bey diye de bilinir. Malatya’da Battal Gazi’nin emirliğini yapmıştır.
6. • Müminlerin tekbiri yedinci kat gökyüzüne erişti. • Seyyid onu dine davet etti. Metinden alınan yukarıdaki cümlelerden hareketle metinde dinî değerlere ne şekilde yer verildiğini açıklayınız.
- Cevap: Metinde Battal Gazi’nin Müslümanlar için ne kadar önemli bir cahit olduğu ve İslam bayrağı için savaşmasından dolayı bütün askerin ve halkın dualarını aldığını görürüz.
7. Okuduğunuz metinden o dönemin siyasi ve tarihî ögelerinin yansımaları ile ilgili çıkarımlarda bulununuz.
- Cevap: Seyyid Battal Gazi’ye ait kahramanlık hikâyelerini içine alan bir eserdir. Battal Gazi, 8. yüzyılda Emevilerin Anadolu’da Bizanslılara karşı açtıkları savaşlarda “Battal” (kahraman) lakabıyla ün kazanmış Müslüman bir Arap kumandanı olup asıl adı Abdullah’tır. Bu Müslüman kumandan hakkında söylenen kahramanlık hikâyeleri ve menkıbeler, 11. yüzyıldan itibaren Türkler arasında büyük rağbet görmeye başlamış ve Battal Gazi, gazi-velî hüviyetiyle yüceltilerek destan kahramanı haline getirilmiştir.
8. Metinde geçen zaman ve mekân ifadelerini belirleyiniz.
- Cevap:
Mekan: Musa’nın kendisine Malatya’ya gidip Battal Gazi’ye durumu haber vermesini istediğini belirtir. Malatya
Zaman: Gece vakti erişti. Gece vaktinde siyasete oturmuşlar.
Mekan: gece vaktinde kayserin çadırına geldi.
9. Metinde yararlanılan anlatım biçimlerini ve düşünceyi geliştirme yollarını bularak aşağıdaki şemalara yazınız.
Anlatım Biçimleri: Öyküleyici Anlatım vardır. Betimlemelere başvurulmuştur.
Düşünceyi Geliştirme Yolları: Örnekleme, karşılaştırma vardır.
10. Metnin dil ve anlatım özelliklerini metinden hareketle belirtiniz.
- Cevap: Metin sade Anadolu Türkçesi ile yazılmıştır. Günlük halk dilinin özellikleri görülür.
1. Aşağıda, okuduğunuz metinden bir parça verilmiştir. Bu parçada yer alan sıfatları belirleyiniz. Belirlediğiniz sıfatların altını çiziniz.
- Cevap: Seyyid Battal bunları hemen alıp o iki gaziyi kâfirlerin arasından dışarı çıkardı, bir tenha yere götürdü. İkisinin de ellerini çözdü ve Ahmed-i Tarran’a: “Benim yüzüme dikkatli bak!” dedi. Ahmed- i Tarran bir kez Seyyid’in mübarek yüzüne baktı. Orada ah edip aklı başından gitti. Bir süre sonra gözünü açıp: “Ey âlemin sultanı! Bu gördüğüm rüya mıdır, yoksa hayal midir?” dedi. Seyyid hazret: “Ya Ahmed! Aklını başına getir. Ben Seyyid Battal Gazi’yim. Ölmedim, o dağdan inip bu denli hünerler gösteren benim.” dedi.
2. Aşağıdaki parça okuduğunuz metinden alınmıştır. Bu parçadaki tırnak işaretinin kullanım amacını belirterek metinden buna benzer örnekler bulunuz.
- Cevap: Konuşma metinlerinde vurgulanmak istenen aktarılmak istenen sözlerden önce ve sonra tırnak işareti kullanılır.
“İmkan yoktur. Benden başka kimse Battal’ı öldüremez.” dedi.
Bir kez çağırıp: “Hey! Ne oluyor. Hiç korkmayın, Battal’ın ölümü bugün benim elimdedir. İsa Ruhullah öyle buyurdu.”
“Tariyun onu Harcın’da ateşte yaktı.” dedi
Aşağıda Hıdırellez ile ilgili verilen efsaneyi Battal Gazi Destanı’yla tema, dil ve anlatım yönüyle karşılaştırınız.
- Cevap:
Tema: Battal Gazi kahramanlık, Hıdırellez de ise Ölümsüzlük suyunu arama macerası işlenir.
Dil ve anlatım: İkisinde de sade bir dil vardır. Öykü dili kullanılmaktadır.
10. Sınıf Meb Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 157 Cevabı ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.
