10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Beceri Temelli Etkinlik Kitabı Sayfa 69 Cevapları Meb Yayınları‘na ulaşabilmek ve dersinizi kolayca yapabilmek için aşağıdaki yayınımızı mutlaka inceleyiniz.
10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Beceri Temelli Etkinlik Kitabı Cevapları Sayfa 69
Aşağıdaki metni okuyunuz ve soruları cevaplayınız. (Metin düzenlenmiştir.)
Dil, Kültür ve İdeoloji İnkılabı
İslam medeniyeti, Türk milletinin fikri, edebî ve ideolojik hayatı üzerinde büyük değişiklik yapmıştır. Yeni medeniyet bu milletin ilim, fikir ve edebiyat tarihinde hakiki bir dönüm noktası, yeni bir merhale olmuştur. İlk anda dikkati çeken değişme, dil sahasındadır. Türkler İslamiyet’ten önce de çeşitli medeniyetlerle temaslarda bulunmuş; başka diller konuşulan, başka milletler yaşayan topraklarda hüküm yürütmüşlerdir. Böyle milletlerle dil, din ve medeniyet alışverişleri olmuştur. Aynı asırlarda Türk diline Çince, Hintçe, Moğolca, Soğdca ve Farsçadan kelimeler girmiştir. Esasen Türk dili daha kurulduğu asırlardan bu yana bir imparatorluk lisanı çehresindedir. Daima hareket hâlinde bulunan bu milletin dilinde hareket ifade eden sözler, yani fiiller tamamen Türk- çedir. Fiiller ve onların failleri Türkçe olunca pek tabii olarak Türkçenin yapısı yahut çeşitli cümle yapıları da Türkçedir. Türkler başka dillerden aldıkları sözleri kısa zamanda kendi ağızları, kendi sesleriyle seslendirip kendi mecazlarıyla anlamlandırma özelliğini tarihin her çağında göstermişlerdir.
Bu ifade Türkçenin musikisinin de yine her tarih çağında millî olduğunu açıklar. Bir dilin sesi ve cümle yapısı millî olur ve millî kalırsa o dil, başka dil ve medeniyetlerden ne kadar kelime alırsa alsın yine millî olur ve millî kalır. Türkçenin tarihî kaderi de böyledir. Türkler kendi işledikleri madenlerin adlarını; yaptıkları ziraata ait kelime ve deyimlerini, hayvancılık terimlerini, silah adlarını, kahramanlık kelimelerini genellikle kendi dillerinden yapmışlar fakat tarihin ilk asırlarından itibaren fethettikleri ülkelerde karşılaştıkları eşya ve tabiatın, başka hayvanların, başka nebatların, başka sarayların ve başka dinlerin kelime ve terimlerini de o yerlerden ve o medeniyetlerden devşirmişlerdir.
Bu hadise başka ülkeler ve başka milletler üzerinde hâkimiyet kurmuş, eski, yeni bütün imparatorlukların ve imparatorluk dillerinin tabii kaderidir; bir üstünlük ve hâkimiyet neticesidir. Bu sebeple eski Orta Asya Türkçesini bütün kelimeleriyle öz Türkçe bir dil sanmak mübalağalı ve yanlıştır. Tarihin her devrinde olduğu gibi bu ilk devirde de Türkçeye başka dillerden kelime girmiş fakat Türkçenin sesi ve yapısı mutlaka millî kalmıştır. Ancak İslamiyet’ten önce Türk dili ile ilim ve felsefe kitapları yazılmadığı (bize bu yolda yazılmış eserler bırakılmadığı), için eski Orta Asya Türkçesinde ilim terimleri ve felsefe kelimeleri çok azdır. Hâlbuki medeniyetler, yayıldıkları ve kabul edildikleri ülkelere kelimeleriyle birlikte girer. Bu sebeple Türkler, İslam medeniyetini kabule davranınca dillerine bu medeniyetin iman, ilim ve tefekkür lisanından çok sayıda kelime girmeye başlamıştır.
Diğer taraftan Türklerin bu iman ve medeniyeti iyi tanımak, onun ilmini ve ideolojisini kavramak için Müslümanlığın din ve ilim dili Arapça ile kısa zamanda klasik bir İslami edebiyat dili hâline gelen Farsçayı öğrenmeleri gerekmiştir. Arapça ve Farsçayı çok iyi öğrenmek ve İslami ilimlerde söz sahibi olacak bir dereceye gelmek ise Türklerin az zamanda büyük İslam devletleri kurmak ve bütün İslam dünyasına hâkim imparatorluklar vücuda getirmek yolundaki ileri hamlelerini kolaylaştıran bir faktör olmuştur. Topraklarında Arapçanın ve yeni Farsçanın yaptığı, geliştiği çok büyük ülkelerde Türk devlet ve hâkimiyetinin devam edebilmesinde de Türk aydınlarının bu dilleri ve bu ilimleri çok iyi bilmelerinin büyük tesiri vardır.
- Cevap: Bu sayfada herhangi bir cevap bulunmamaktadır.
10. Sınıf Meb Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Beceri Temelli Etkinlik Kitabı Sayfa 69 Cevabı ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.
