10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Beceri Temelli Etkinlik Kitabı Sayfa 65 Cevapları Meb Yayınları‘na ulaşabilmek ve dersinizi kolayca yapabilmek için aşağıdaki yayınımızı mutlaka inceleyiniz.
10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Beceri Temelli Etkinlik Kitabı Cevapları Sayfa 65
Aşağıdaki metni okuyunuz ve soruları cevaplayınız. (Metin düzenlenmiştir.)
Batı Yüzü Tunyukuk Yazıtı
Bilge Tunyukuk, ben kendim, Çin yönetimi sırasında doğdum. Türk halkı (o zaman) Çine bağımlı idi. Türk halkı, (kendi) hanını bulmayınca Çinden ayrıldı; han sahibi oldu (fakat) hanını bırakıp Çine yeniden bağımlı oldu. Tanrı şöyle demiş olmalı: “(Sana) han verdim, hanını bırakıp (yine) bağımlı oldun.” (Türk halkı yeniden) bağımlı olduğu için Tanrı “Öl!” demiş olmalı. Türk halkı öldü, mahvoldu, yok oldu. Türk Sir halkı(nın) ülkesinde boy kalmadı; dağda bayırda kalmış olanları toplanıp yedi yüz (kişi) oldu. (Bu yedi yüz kişilik kuvvetin) iki bölüğü atlı idi, bir bölüğü yaya idi. Yedi yüz kişiyi sevk eden üstleri “şad” idi. “Sözcüm ol!” dedi; sözcüsü ben idim, Bilge Tunyukuk. “(Bunu) kağan mı yapayım?” dedim. Düşündüm: (İnsan) zayıf boğalarla semiz boğaları uzaktan bilmek zorunda kalsa hangilerinin semiz boğa, hangilerinin zayıf boğa olduğunu bilmez imiş diye öylece düşündüm. Ondan sonra. Tanrı akıl verdiği için (onu) ben kendim kağan yaptım.
(…)
(Bir şey) yufka iken (onu) delmek kolay imiş, ince olanı (da) kırmak kolay; yufka, kalın olursa (onu) delmek zor imiş, ince yoğun olursa (onu) kırmak zor imiş. Doğuda Kıtaydan, güneyde Çinden, batıda batıdan, kuzeyde de Oğuzlardan gelecek iki üç bin (kadar) askerimiz var mı ne?” Böylece ricada bulundum. Kağanım, (benim kendimin), Bilge Tunyukuk’un arz ettiğim ricamı dinlemek lutfunda bulundu. “(Orduyu) gönlünce sevk et!” dedi. Kök Öng (ırmağı)nı geçerek (orduyu) Ötüken Dağlarına doğru sevk ettim. îngek Gölcüğü ile Tola (ırmağın)dan Oğuzlar (üzerimize) geldi.
Ordusu (altı bin kişilik) imiş. Biz iki bin (kişi) idik. Savaştık. Tanrı buyurdu, (Oğuzları) bozguna uğrattık; ırmağa düştüler. Bozguna uğrayanları da yollarda ölüp kaldılar. Ondan sonra Oğuzların hepsi geldi, (boyun eğdi).
(…)
Talat Tekin, Tunyukuk Yazıtı
1. Metinde anlatılan sorunları çözen kimdir? Sorunları nasıl çözmüştür?
- Cevap: Metinde sorunları çözen kişi Tunyukuk’tur. Tunyukuk, sorunları zekâsı ile fiziksel güce dayanarak çözmüştür.
2. Metindeki siyasi anlayış nedir? Açıklayınız.
- Cevap: Metinde hakanın yönetimine dayalı bir siyasi anlayış vardır. Bu siyasi düzende öne çıkan fiziki güçtür. Sorunlar savaşla çözülür.
3. Metinde anlatılan dönemin sosyal, siyasi ve düşünsel anlayışı ile ilgili çıkarımlarda bulununuz.
- Cevap: Halkın bağımsızlığı ya da bağımlı olması hakanına bağlıdır. Halk ancak o varsa güçlü ve bağımsız olabilir. Halk kendine hakan bulamayınca Çin’e bağımlı olurmuş. Fiziksel güce dayalı bir toplum yapısı ve siyasi yapı var. Tunyukuk, bu gücünü kullanarak hakanın üzerinde etkili olabiliyor.
10. Sınıf Meb Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Beceri Temelli Etkinlik Kitabı Sayfa 65 Cevabı ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.
