10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Beceri Temelli Etkinlik Kitabı Sayfa 61 Cevapları Meb Yayınları‘na ulaşabilmek ve dersinizi kolayca yapabilmek için aşağıdaki yayınımızı mutlaka inceleyiniz.
10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Beceri Temelli Etkinlik Kitabı Cevapları Sayfa 61
Aşağıdaki metinleri okuyunuz ve soruları cevaplayınız. (Metinler, asıllarına sadık kalınarak alınmıştır.)
Metin
İslâmlık’tan Önceki Türk Yazını
Sözlü yazında, destanlardan başka, koşuk, sagu ve sav adı verilen ürünler de vardır. Koşuk, günümüzdeki koşma yapısındadır; konu olarak başta doğa olmak üzere yaşamla ilgili tüm konuları işler. Sagu, günümüz Halk yazınındaki ağıtın kaynağıdır. Savlar, bu günkü anlamda atasözleridir. Koşuklarda ve sagularda Türklerin göçebe ve yarı-göçebe, doğa ile iç içe olan yaşayışlarının özellikleri görülmektedir. Betimlemeler somut bir dille yapılır; soyut düşünme biçimi henüz bu dönemde yoktur. Elimizdeki koşuk, sagu ve sav örnekleri, Kaşgarlı Mahmud’un 1072-1074 yılları arasında yazdığı Divânü Lûgat-it-Türk (Türk Dilleri Sözlüğü) adlı kitabıyla ilk kez yazıya geçirilmiş ve unutulmaktan kurtarılmıştır. Koşuklar ve sagular, besteli olarak söylenirdi.
Bu dönem şiirine örnek olarak, Eski Türk şiiri kitabından “Tan Temi” ilâhisinin metnini ve çevirisini verelim:
tan tenri kelti tan tenri özi kelti turunlar kamag begler kadaşlar tan tenrig ögelim
(Günümüz Türkçesi)
tan tanrı geldi tan tanrı kendisi geldi kalkınız, bütün beyler, kardeşler tan tanrıyı övelim
Kemal Bek, Eski Türk Yazını
2. Metin
XIII. Yüzyılda Anadolu’da Türk Yazını
Tasavvufa göre, insanın dünyadaki görevi Tanrıya ulaşarak onun varlığında yok olmaktır (fenâfillâh). İnsan gibi, bütün varlıklar da Tanrıyı kendi dillerinde ve hallerinde arar, ona ulaşmaya çalışırlar. Önceleri Yunusun olduğu sanılan ama sonra bir başka Yunusun olduğu anlaşılan bir ilâhîde, bu şöyle dile getirilmektedir:
Dağlar ile taşlar ile Çağırayım Mevlâm seni Seherlerde kuşlar ile Çağırayım Mevlâm seni
1. metinden hareketle İslamiyet’ten önceki dönemde, Türk edebiyatındaki sanat anlayışı hakkında neler söyleyebilirsiniz?
- Cevap: Bu dönemde hem din dışında hem de dinî konularda eserler verilmiştir. Türklerin göçebe hayatı, edebiyatı da etkilemiştir. Koşuklarda ve sagularda, Türklerin doğa ile iç içe olan yaşayışlarının özellikleri görülmektedir. Ayrıca koşuk ve saguların besteli söylenmesinden, şiir ve musikinin iç içe geçtiğini anlıyoruz. Soyut düşünce tarzı bu dönemde yoktur, betimlemeler somut bir dille yapılmıştır.
10. Sınıf Meb Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Beceri Temelli Etkinlik Kitabı Sayfa 61 Cevabı ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.
