10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Beceri Temelli Etkinlik Kitabı Sayfa 53 Cevapları Meb Yayınları‘na ulaşabilmek ve dersinizi kolayca yapabilmek için aşağıdaki yayınımızı mutlaka inceleyiniz.
10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Beceri Temelli Etkinlik Kitabı Cevapları Sayfa 53
Aşağıdaki metni okuyunuz ve soruları cevaplayınız. (Metin, aslına sadık kalınarak alınmıştır.)
(…)
Edebiyat-Din İlişkisi
İslâm dinini kabulün edebiyatımızdaki etkisi, hem şekil hem de içerikte kendisini göstermiştir. Şekil bakımından, ilk dönem edebiyatımızda kullanılmayan yeni nazım şekilleri bu dönemde kullanılmaya başlamıştır. Eski Türk şiirinde nazım birimi dörtlük esasına dayanan kıta iken, bu dönemde özellikle İran edebiyatının etkisi ile beyit esasına dayalı yeni nazım şekilleri kullanılmaya başlamıştır. Bu çerçevede, yeni dönem şiirimizde gazel, kaside, mesnevî, rubâî, muhammes, müseddes, terci-i bend, terkib-i bend. vs. gibi, nazım şekilleri kullanılmaya başlamıştır.
Bu dönem edebiyatımızda şekil bakımdan yaşanan ikinci değişim ise şiirimizin vezninde meydana gelmiştir. Eski Türk şiirinin vezni, hecelerin sayısına dayanan hece vezni iken bu dönem şiirimizde aruz vezni kullanılmaya başlamıştır. Hecelerin uzun veya kısalığına göre, kapalı veya açık hece şeklinde belirlenmesi esasına dayanan aruz vezni, Türkçe’de uzun hece olmadığı için, esas itibariyle dilimize uygun değildi. Şiirde dilimizin yapısına uygun olmayan aruz vezninin tercih edilişi, dilimizde zaman içerisinde Arapça ve Farsça kelimelerin fazlalaşmasına sebep olmuştur.
(…)
Yine bu dönem edebiyatımızın şeklî yapısında ortaya çıkan değişime paralel olarak içerikte de değişimler görülmüştür. Muhtevada meydana gelen değişimin en başta gelen sebebi, bu dönemde edebiyatımızın kaynaklarının değişmiş olmasıdır. İslâm öncesi edebiyatımız, o günkü Türk toplumunun inanç, örf ve âdetlerinden beslenirken; yeni dönemde kabul edilen dinin kaynakları ve bunların şekillendirdiği yeni inançlar edebiyatımızın da en önemli ilham kaynağı olmuştur. İslâm dininin kutsal kitabı Kur’an-ı Kerim ve onun tefsirleri; bu dinin tebliğcisi olan Hz. Muhammed’in hayatı ve onun hadis-i şerîfleri; İslâm tarihi, fıkıh, akaid, kelam ve tasavvuf gibi ilim dalları ve İran tarih ve mitolojisi bu dönem edebiyatımızı konu ve tür olarak besleyen kaynaklardır. Bu kaynaklardan beslenen edebiyatımız; yeni dinin kitabını, peygamberini, inanç esaslarını, ahlâkî değerlerini, insan ve dünya anlayışını, tasavvufî ilkelerini vb. açıklayan bir muhtevaya bürünmüştür. Muhtevada aynı soya bağlı olanların oluşturduğu millet anlayışının değerlerinden daha çok, aynı dine inanan insanların oluşturduğu ümmet anlayışı değerleri bu dönemde öne çıkmaktadır.
Bilgi cümlelerine metinden iki örnek bulunuz. Bunları yorum cümlelerine dönüştürünüz.
- Cevap:
Olası cevap: 1. bilgi cümlesi: Eski Türk şiirinin vezni, hecelerin sayısına dayanan hece vezni iken bu dönem şiirimizde aruz vezni kullanılmaya başlamıştır.
Yorum cümlesi: Eski Türk şiirinin vezni, hecelerin sayısına dayanan hece vezni iken bu dönemde, şiire muhteşem bir ahenk katan aruz vezni kullanılmaya başlamıştır.
2. bilgi cümlesi: Bu kaynaklardan beslenen edebiyatımız; yeni dinin kitabını, peygamberini, inanç esaslarını, ahlaki değerlerini, insan ve dünya anlayışını, tasavvufi ilkelerini vb. açıklayan bir muhtevaya bürünmüştür.
Yorum cümlesi: Bu kaynaklardan beslenen edebiyatımız; yeni dinin kitabını, peygamberini, inanç esaslarını, ahlaki değerlerini, insan ve dünya anlayışını, tasavvufi ilkelerini vb. açıklayan muazzam genişlikte bir muhtevaya bürünmüştür.
10. Sınıf Meb Yayınları Türk Dili ve Edebiyatı Beceri Temelli Etkinlik Kitabı Sayfa 53 Cevabı ile ilgili aşağıda bulunan emojileri kullanarak duygularınızı belirtebilir aynı zamanda sosyal medyada paylaşarak bizlere katkıda bulunabilirsiniz.
